07/08/2025
CZWARTKOWE FELIETONY
"Nie rozumiem, co się dzieje, i jest mi z tym źle. Potrzebuję Twojego pocieszenia".
Każdy rodzic pragnie wychować szczęśliwe i zdrowe dziecko. Często zastanawiamy się, gdzie popełniamy błąd, kiedy nasze maluchy nie reagują na prośby tak, jakbyśmy tego oczekiwali. Wiele osób myśli, że prawdziwe wychowanie zaczyna się, gdy dziecko jest już starsze i rozumie słowa. W rzeczywistości, proces ten zaczyna się o wiele wcześniej – już w okresie prenatalnym i trwa nieprzerwanie od pierwszego dnia życia dziecka. To, jak reagujemy na jego potrzeby, jak się z nim komunikujemy i jakie zasady wprowadzamy, kształtuje jego rozwój i buduje fundamenty pod jego przyszłość.
Zrozumienie, że nawet proste słowa, takie jak „nie”, mogą mieć inny wydźwięk dla niemowlęcia, jest kluczem do świadomego i bardziej efektywnego rodzicielstwa.
Niemowlęta nie rozumieją "nie" jako zakazu, ale jako mocny, nieprzyjemny dźwięk. To dlatego reagują płaczem, boją się go, zamiast go rozumieć.
Płacz w odpowiedzi na słowo "NIE" u niemowląt jest złożoną reakcją, która wynika z kilku kluczowych aspektów ich rozwoju. Nie jest to celowe działanie ani próba manipulacji. W rzeczywistości, niemowlęta w początkowych miesiącach życia nie rozumieją jeszcze koncepcji zakazu w taki sposób, jak dorośli.
Dlaczego niemowlę płacze, słysząc "NIE"?
Zaskoczenie i lęk. Niemowlęta są szczególnie wrażliwe na ton głosu i mimikę twarzy. Słowo "NIE" zazwyczaj wypowiadane jest podwyższonym, ostrym tonem i często towarzyszy mu surowy wyraz twarzy. To gwałtowna zmiana w znanych, uspokajających dźwiękach i widoku opiekuna może wywołać zaskoczenie i lęk. Dziecko nie rozumie słowa, ale odczytuje sygnały niewerbalne, które interpretuje jako zagrożenie. Płacz jest naturalną reakcją na to niepokojące doświadczenie.
Frustracja braku kontroli. Młodsze niemowlęta nie rozumieją jeszcze, że są oddzielnymi jednostkami od swoich opiekunów. Mają poczucie, że świat i ich potrzeby są ściśle powiązane z działaniami rodziców. Kiedy coś, co chcą zrobić, zostaje im zabronione, doświadczają silnej frustracji. Nie mając jeszcze rozwiniętej umiejętności regulacji emocji, jedynym sposobem na wyrażenie tego uczucia jest płacz.
Bariera komunikacyjna.
Płacz jest głównym narzędziem komunikacji niemowlęcia. Mimo że niemowlęta mogą wydawać różne dźwięki, które rodzice z czasem uczą się interpretować (np. płacz z głodu, bólu czy zmęczenia), w tym przypadku płacz sygnalizuje niezrozumienie i potrzebę uwagi. Dziecko w ten sposób mówi:
Krótkie podsumowanie
Reakcja niemowlęcia na "NIE" to przede wszystkim odruch na niepokojące sygnały dźwiękowe i wizualne, a także wyraz frustracji i braku umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami. Z czasem, wraz z rozwojem, niemowlęta zaczną rozumieć, że "NIE" jest formą zakazu, a nie bezpośrednim zagrożeniem. Do tego czasu jednak płacz pozostanie ich naturalnym i jedynym narzędziem do wyrażenia swojego niepokoju.
Zamiast ciągłego mówienia "nie", możesz używać innych metod, które są bardziej efektywne i wspierają rozwój malucha.
Jak postępować zamiast mówienia "nie"?
1. Przekierowanie uwagi: Gdy niemowlę chce dotknąć czegoś niebezpiecznego, po prostu odwróć jego uwagę na inną, bezpieczną zabawkę lub przedmiot. Możesz powiedzieć: "Zobacz, co tu mam!" albo po prostu zacząć się z nim bawić inną rzeczą, zanim zdąży dotknąć tej zakazanej.
2. Zmiana otoczenia: Zamiast ograniczać niemowlę, ogranicz otoczenie. Przechowuj cenne i niebezpieczne przedmioty poza jego zasięgiem. W ten sposób nie będzie okazji do mówienia "nie", a ty będziesz spokojniejszy. To zasada "bezpiecznego domu".
3. Używanie krótkich, pozytywnych komunikatów: Zamiast "nie ruszaj tego", powiedz: "To jest dla mamy" lub "Baw się piłką". W ten sposób dajesz niemowlęciu jasną informację, co ma robić, zamiast mówić, czego nie ma robić.
4. Używanie rąk: Czasem, gdy niemowlę chce wziąć coś, czego nie powinno, delikatnie, ale stanowczo chwyć jego rączki i przenieś je na coś innego, powtarzając proste komunikaty. Na przykład, jeśli dziecko chce dotknąć gorącej filiżanki, weź jego rączki i przenieś na chłodną zabawkę, mówiąc: "Ta jest ciepła, pobaw się tą."
Pamiętaj, że niemowlęta uczą się przez doświadczenie i naśladowanie. Dlatego tak ważne jest, aby pokazywać im, co mają robić, zamiast mówić, czego nie mają. W ten sposób budujesz pozytywną relację, a maluch uczy się, co jest bezpieczne i akceptowalne.
Jeśli potrzebujesz pomocy - powiedz.
Z psychologicznym pozdrowieniem
Fenix Therapy
