16/04/2025
👉 რთული ბავშვები და ფსიქოლოგის ჩართულობა
☝️ ეს თემა მშობლებისთვის ხშირად მგრძნობიარე და მნიშვნელოვანი საკითხია. აი, ძირითადი ასპექტები, რაც უნდა იცოდეს მშობელმა: 👇
1. რა ითვლება „რთულ ბავშვად“
"რთული" ბავშვი არ ნიშნავს "ცუდს". ამ ტერმინით ხშირად აღნიშნავენ ბავშვებს, რომლებსაც აქვთ:
• ემოციური რეგულაციის სირთულეები (გაბრაზება, აფეთქებები, ხშირი სევდა)
• ქცევითი პრობლემები (აგრესია, დაუმორჩილებლობა, ტყუილი)
• სოციალური უნარების ნაკლებობა
• აკადემიური სირთულეები
• ჰიპერაქტიურობა ან ყურადღების დეფიციტი (ADHD)
• შფოთვა ან დეპრესიის ნიშნები
2. როდის არის ფსიქოლოგის ჩართულობა საჭირო
ფსიქოლოგთან მიმართვა შეიძლება განსაკუთრებით საჭირო გახდეს, როდესაც:
• ქცევა მუდმივი და ინტენსიურია
• ოჯახის სხვა წევრებზე ახდენს უარყოფით გავლენას
• მშობელი თავს უძლურად გრძნობს
• სკოლაში ან საბავშვო ბაღში პრობლემებია
• ბავშვს უჭირს ემოციების გამკლავება ან სოციალური კავშირების დამყარება
3. რას აკეთებს ბავშვთა ფსიქოლოგი
ფსიქოლოგი ეხმარება:
• პრობლემის იდენტიფიცირებას (შეფასება, დაკვირვება)
• ბავშვის ქცევისა და ემოციური მდგომარეობის გაუმჯობესებას
• მშობლების გაწვრთნას, როგორ გაუმკლავდნენ კონკრეტულ სიტუაციებს (parent training)
• საჭიროების შემთხვევაში მუშაობს სკოლასთან, მასწავლებლებთან, ექიმებთან
4. რას უნდა ელოდოს მშობელი ფსიქოლოგთან შეხვედრისას
• პირველ შეხვედრებზე მოხდება შეფასება: ინტერვიუ მშობელთან, ბავშვის დაკვირვება
• შემუშავდება გეგმა — ინდივიდუალური თერაპია, ჯგუფური თერაპია ან მშობლებთან მუშაობა
• პროცესი მოითხოვს თანმიმდევრობასა და მოთმინებას
5. როგორ უნდა მოემზადოს მშობელი
• იყავით ღია და გულწრფელი ფსიქოლოგთან
• დაინტერესდით ბავშვის შინაგან სამყაროთი, არა მხოლოდ მის ქცევით
• გააცნობიერეთ, რომ თქვენი ჩართულობა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ცვლილებებისთვის
👉 მოდი, განვიხილოთ ერთ-ერთი ხშირი და რეალური მაგალითი:
მაგალითი: 7 წლის გიორგი – აგრესიული ქცევა და უარყოფითი ემოციები სკოლაში
სიტუაცია: გიორგი 7 წლისაა და პირველ კლასში სწავლობს. მას ხშირად უჭირს მასწავლებლის მითითებების შესრულება, არ ერგება წესებს, უკარგავს მოთმინებას, ყვირის ან ურტყამს სხვა ბავშვებს, როცა გაბრაზებულია. მშობელი ამბობს, რომ სახლშიაც იგივე ქცევაა — არ ემორჩილება, ხშირად "იფეთქებს", ნივთებს ანგრევს და ღამით ძნელად იძინებს.
ფსიქოლოგის ჩართულობა
1. შეფასება: ფსიქოლოგი პირველად ატარებს მშობლებთან ინტერვიუს და აგროვებს ინფორმაციას:
• როდის დაიწყო ეს ქცევები
• როგორია გარემო ოჯახში (ძმები, მშობლების ურთიერთობა)
• როგორია გიორგის ყოველდღიური რუტინა, ძილი, კვება
2. დაკვირვება და ტესტირება: ფსიქოლოგი პირდაპირ უყურებს გიორგის თამაშისას და კომუნიკაციისას. შესაძლოა გამოიყენოს ტესტები ემოციური მდგომარეობის ან ყურადღების შეფასებისთვის (მაგ., ADHD-ს დიაგნოსტიკა).
დასკვნა და ინტერვენცია
გიორგის შემთხვევაში ფსიქოლოგი ადგენს, რომ მას აქვს ემოციური რეგულაციის სირთულე და შესაძლო ყურადღების დეფიციტი ჰიპერაქტივობის კომპონენტით (ADHD).
თერაპია მოიცავს:
• ინდივიდუალური სესია გიორგისთან: სათამაშო თერაპია, ემოციების ამოცნობა და გამოხატვა, ქცევითი სტრატეგიები
• მშობლებთან მუშაობა: როგორ გამოიყენონ პოზიტიური გაძლიერება, სტაბილური წესები და სტრუქტურა
• მასწავლებლის კონსულტაცია: საკლასო ქცევის მართვის მეთოდები
შედეგი 2–3 თვეში:
• გიორგი იწყებს უფრო ადვილად გადართვას ერთ აქტივობიდან მეორეზე
• აგრესიის სიხშირე მცირდება
• მშობელი ამბობს, რომ სახლში გაცილებით მშვიდია და ადვილად იძინებს