10/09/2025
🟣 რატომ არის მნიშვნელოვანი რუტინის არსებობა?
რუტინა ბავშვის ყოველდღიურობას სტრუქტურას სძენს. ერთი და იგივე თანმიმდევრობით განმეორებადი მოქმედებები ბავშვს ეხმარება, უკეთ დაიკმაყოფილოს თავისი საჭიროებები, თავი იგრძნოს დაცულად და თანდათანობით განვითარდეს როგორც დამოუკიდებელი და პასუხისმგებელი პიროვნება. კვლევების მიხედვით, რუტინა ასოცირდება განვითარების პოზიტიურ შედეგებთან, რაც მოიცავს კოგნიტურ, თვით-რეგულაციის, სოციალურ-ემოციური თუ აკადემიური უნარებს.
👉დეტალურად განვიხილოთ, როგორ ეხმარება რუტინა ბავშვს:
🔹უსაფრთხოების განცდა
მკაფიოდ ჩამოყალიბებული რუტინა ბავშვებს აძლევს საშუალებას განსაღვრონ რას უნდა ელოდონ. როდესაც ბავშვმა იცის, რა იქნება შემდეგი ნაბიჯი, იგი თავს დაცულად გრძნობს, ეუფლება სიტუაციაზე კონტროლის შეგრძნება. მაგალითად, როდესაც ბავშვმა იცის ძილის რუტინის ეტაპები, ის თავს მშვიდად გრძნობს, რაც, თავის მხრივ, ეხმარება მას ჩაძინებაში.
🔹დამოუკიდებლობის განვითარება
რუტინის დახმარებით ბავშვი თანდათან სწავლობს საკუთარ თავზე ზრუნვას. მაგალითად, როგორ უნდა მოემზადოს სკოლაში წასასვლელად. იმის ცოდნა, თუ რა უნდა გააკეთოს და როგორი თანმიმდევრობით, ბავშვს კონტროლის განცდას ჰმატებს, ხდება უფრო თავდაჯერებული. დამოუკიდებლობის ხელშეწყობა ასევე შეიძლება არჩევანის მიცემის საშულებით, მაგალითად, 2 მაისურიდან ამოარჩიოს, რომელს ჩაიცვამს.
🔹პასუხისმგებლობის გრძნობის განვთარება
რუტინა ბავშვებს დისციპლინის გამომუშავებაში ეხმარება. მაგალითად, როდესაც ბავშვი ასაკის შესაბამის საოჯახო საქმეებს აკეთებს, ეს ეხმარება მას სამომავლოდ საჭირო ჩვევების გამომუშავებაში. როდესაც იგი დამოუკიდებლად ახერხებს თავისი საქმეების გაკეთებას, იგი იღებს პასუხისმგელობას შესრულებაზეც.
👉რის მოწესრიგებაზე ვიზრუნოთ უპირველეს ყოვლისა?🟡
ყველაზე მნიშვნელოვანი რუტინაა დილის (როგორ იწყებენ დილას) და ღამის (რას აკეთებენ ისინი დაძინებამდე) რუტინა. გარდა ამისა, შეიძლება შევიმუშაოთ რუტინა სხვა ყოველდღიური საქმიანობებისთვის, როგორიცაა სათამაშოების დალაგება თამაშის დასრულების შემდეგ, მეცადინეობისა და დავალების შესრულების რუტინა და ა.შ.
👉როგორ დავეხმაროთ ბავშვს რუტინის შემუშავებასა და განხორციელებაში?? 🟡
🔸იყავით მშვიდი და მხარდამჭერი - რუტინის შემუშავება, დანერგვა და ათვისება შეიძლება დიდ დროს და ძალისხმებას საჭიროებდეს, ეცადეთ შეინარჩუნოთ სიმშვიდე, იყოთ თავდაჯერებული და მხარდამჭერები ამ პროცესში.
🔸იყავით კონსისტენტურები - რუტინა უნდა შესრულდეს ყოველდღე, დღის ერთი და იგივე მონაკვეთში, ერთმანეთის მსგავსად.
🔸მარტივად და მკაფიოდ ჩამოაყალიბეთ რუტინის ნაბიჯები - რუტინას არ უნდა ჰქონდეს ბევრი ეტაპი, წინააღმდეგ შემთხვევაში ბავშვს გაუჭირდება მისი დამახსოვრება. მოთხოვნები აუცილებლად უნდა იყოს მორგებული ბავშვის ასაკსა და რეალურ/ ინდივიდუალურ შესაძლებლობებს. რუტინის უკეთ აღსაქმელად და გასაგებად შეგიძლიათ გამოიყენოთ ვიზუალური მასალები, მაგალითად ფოტოები.
🔸ჩართეთ ბავშვი რუტინის შემუშავებაში - როცა ბავშვი თავად იქნება ჩართული რუტინის/წესების შემუშავების პროცესში, შემდგომ იგი უფრო ხალისიანად შეასრულებს და დაიცავს მას. მაგალითად, შეგიძლიათ კითხოთ რომელი დავალება რის მერე შეასრულოს.
🔸იყავით მოქნილები - ბავშვის ზრდასთან ერთად აუცილებელია რუტინის მოდიფიცირება, რომ საუკეთესოდ მოერგოს მის ასაკსა და შესაძლებლობებს. მაგალითად, თუ ბავშვს უკვე დამოუკიდებლად შეუძლია ფეხსაცმლის ჩაცმა და თასმების შეკვრა, გახადეთ ეს მისი რუტინის შემადგენელი ნაწილი. გარდა ამისა, აუცილებელია სიტუაციური ფაქტორების გათვალისწინება. თუ რამე ერთჯერადად არღვევს რუტინის შესრულების პროცესს (მაგალითად, სტუმრიანობა), აუხსენით ბავშვს, რომ პატარა ცვლილებების შეტანაა საჭირო რუტინაში (რომ დღეს ოდნავ სხვანაირად შეასრულებთ რუტინას).
🔸მიეცით ბავშვს კარგი მაგალითი - საკუთარ მაგალითზე აჩვენეთ ბავშვს, რომ უფროსებსაც აქვთ თავიანთი რუტინა. მაგალითად, აჩვენეთ, რომ თქვენ უნდა დაალაგოთ სამზარეულო, როცა ისინი დაალაგებენ თავიანთ სათამაშოებს.
🔸შეარჩიეთ რუტინისთვის ოპტიმალური დრო - მაგალითად, მეცადინეობის რუტინის შესრულებისას გაითვალისწინეთ ბავშვების განრიგი, რამდენად დასვენებულები არიან ისინი და რამდენად შეძლებენ დასახულ დავალებასთან გამკლავებას.
🔸დაეხმარეთ ბავშვს დროის კონტროლში - შეახსენეთ ბავშვებს რამდენი ხანი დარჩათ რუტინის დასასრულებლად - ტაიმერი, ქვიშის საათი ან სხვა ვიზუალური დამხმარე საშუალებების გამოყენებით ისინი შეძლებენ აკონტროლონ დრო, რომლის განმავლობაშიც უნდა შეასრულონ სხვადასხვა დავალებები.
🔸გახადეთ რუტინა სახალისო- შემატეთ მას თამაშის ელემენტები, რომ უფრო ხალისით შეასრულონ ის ბავშვებმა. მაგალითად, ჰკითხეთ როგორ ჰგონია, რამდენ ხანში შეძლებს თავისი ნივთების/სათამაშოების მილაგებას.
🔸მოუსმინეთ ბავშვებს - თუ ბავშვი აპროტესტებს რუტინის შესრულებას, ეცადეთ გაიგოთ ამის მიზეზი, რით არის ეს წინააღმდეგობა გამოწვეული. მოუსმინეთ და გაუხმოვანეთ მათ ემოციები, სათანადო დროს დაეხმარეთ მათ მოქმედების დაწყებაში. გაამხნევეთ და გაუწიეთ მათ თანადგომა, ეცადეთ წაახალისოთ მათი სასურველი ქცევა. ასევე, არსებითია მათ გაიგონ, თუ რატომ არის რუტინის შესრულება მნიშვნელოვანი. მიზეზის ცოდნის გარეშე რთულია ბავშვების ჩართულობის შენარჩუნება.
