01/09/2024
Stress echo, η εξέταση χωρίς ακτινοβολία που ανιχνεύει με ακρίβεια τη
στεφανιαία νόσο.
Τι είναι το stress echo;
Το δυναμικό υπερηχογράφημα καρδιάς (stress echocardiography) είναι μια σύγχρονη,
αναίμακτη δοκιμασία στην καρδιολογία με την οποία μπορούμε να διερευνήσουμε με
μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια την ύπαρξη στεφανιαίας νόσου καθώς και τη σοβαρότητά
της. Πραγματοποιείται με χρήση κυλιόμενου τάπητα (όπως το τεστ κόπωσης),
εργομετρικού ποδηλάτου ή με χρήση φαρμακευτικών μέσων όπως η δοβουταμίνη ή η
αδενοσίνη. Τη διενεργεί εξειδικευμένος καρδιολόγος στο υπερηχογραφικό εργαστήριο,
διαρκεί 30-45 λεπτά και μετά το πέρας της εξέτασης ο ασθενής επιστρέφει κανονικά στις
δραστηριότητές του.
Ποια η διαγνωστική αξία της εξέτασης;
Έχει υψηλή ευαισθησία 95.4% (δηλαδή το ποσοστό των ασθενών που έχουν τη νόσο και
τους εντοπίζει πραγματικά η εξέταση) αλλά και ειδικότητα 96% (δηλαδή το ποσοστό των
ασθενών που δεν έχουν τη νόσο και έχουν αρνητική και την εξέταση) σύμφωνα με τη
μελέτη EVAREST του 2021, μελέτη παρατήρησης στο Ηνωμένο Βασίλειο που
χρησιμοποίησε δεδομένα πραγματικού κόσμου.
Ποιοι πρέπει να υποβληθούν σε stress echo;
Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση πιθανής στεφανιαίας νόσου κυρίως σε ασθενείς με
ύποπτα συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος, δύσπνοια ή ζάλη στην προσπάθεια. Μπορεί
ακόμη να χρησιμοποιηθεί και στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου σε ασυμπτωματικός
ασθενείς με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου όπως κάπνισμα, αρτηριακή υπέρταση,
σακχαρώδης διαβήτης, υπερλιπιδαιμία και θετικό οικογενειακό ιστορικό πρώιμης
στεφανιαίας νόσου. Χρησιμοποιείται επίσης σε ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο όπως
προηγούμενη αγγειοπλαστική ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη (bypass) για προγνωστικούς
λόγους αλλά και ανίχνευση τυχόν νέων στενώσεων στις αρτηρίες ή τα μοσχεύματα. Μια
ακόμη ένδειξη είναι σε ασθενείς με βαλβιδοπάθεια ώστε να καθοριστεί ο βαθμός της
σοβαρότητας της νόσου και να αποφασιστεί αν ο ασθενής θα υποβληθεί σε χειρουργική
επέμβαση. Τέλος χρησιμοποιείται σε ασθενείς με δύσπνοια αγνώστου αιτιολογίας με τη
χρήση του διαστολικού stress echo.
Ποια η διαφορά του stress echo με το απλό τεστ κόπωσης;
Και στις δυο εξετάσεις ο καρδιολόγος παρακολουθεί τη λειτουργία της καρδιάς σε
συνθήκες αυξημένων απαιτήσεων σε οξυγόνο. Στην περίπτωση του stress echo όμως η
καρδιά παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο δίνοντας τη δυνατότητα στον ιατρό να έχει
πιο πλήρη αλλά και ακριβή εικόνα τυχόν διαταραχών στη λειτουργικότητα του
μυοκαρδίου αλλά και στις βαλβίδες. Ακόμη, σε περίπτωση που γίνει με φαρμακευτικά
μέσα, μπορούν να υποβληθούν σε αυτή και ασθενείς που δεν μπορούν να ασκηθούν
επαρκώς στον τάπητα.
Είναι ασφαλής εξέταση;
Είναι μια πολύ ασφαλής εξέταση ειδικά αν γίνεται με φυσική άσκηση, πράγμα που είναι
και το επιθυμητό. Ενδεικτικά η πιθανότητα επιπλοκών για το stress echo με φυσική
άσκηση είναι περίπου 1:2000 εξετάσεις ενώ στο φαρμακευτικό περίπου 1:1000. Είναι
επίσης μια εξέταση με μηδενική έκθεση σε ακτινοβολία, πλεονέκτημα ασύγκριτο σε σχέση
με την αξονική στεφανιογραφία (όπου χρησιμοποιείται ιονίζουσα ακτινοβολία) και το
σπινθηρογράφημα αιματώσεως μυοκαρδίου (όπου χρησιμοποιείται ραδιοϊσότοπο), που
αποτελούν τις εναλλακτικές επιλογές για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου. Αν μάλιστα
η ποιότητα των εικόνων είναι ικανοποιητική και δε χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί
σκιαγραφικό υπερήχου, δεν τοποθετείται καν φλεβοκαθετήρας.
Ποιοι καρδιολόγοι διενεργούν τη συγκεκριμένη εξέταση;
Το stress echo απαιτεί εξειδίκευση και μεγάλη εμπειρία. Στην Ελλάδα το Υπουργείο
Υγείας πιστοποιεί την ειδίκευση στις νεότερες υπερηχοκαρδιογραφικές τεχνικές μετά από
εξάμηνη εξειδίκευση και εξετάσεις. Διεθνώς μόνο η Βρετανική Εταιρία
Ηχωκαρδιογραφίας (BSE) δίνει εξειδίκευση στο stress echo μετά από γραπτές εξετάσεις,
logbook και εξέταση σε πραγματικό περιστατικό με ασθενή ηθοποιό και παρακολούθηση
από επιτροπή.
Ποια η θέση του stress echo το 2024?
Πλέον με το stress echo και ακολουθώντας το ABCDE πρωτόκολλο μπορούμε να
βγάλουμε συμπεράσματα που αφορούν ευρύτερα την πρόγνωση των ασθενών με χρήση
και άλλων τεχνικών όπως το υπερηχογράφημα πνευμόνων και η εφεδρεία ροής, που
γίνονται ταυτόχρονα με την εξέταση. Πρόκειται για μια εξέταση με πράσινο αποτύπωμα και
χαμηλό κόστος, η οποία εξελίσσεται και αποτελεί ένα σημαντικό όπλο στη φαρέτρα του
κλινικού καρδιολόγου.
Γράφει ο:
Νικόλαος Χ. Ζώης MD, MSc
Καρδιολόγος
www.nikolaoszois.gr
Εξειδικευμένος στις νεότερες ηχωκαρδιογραφικές τεχνικές με πιστοποίηση στο stress echo
από τη Βρετανική Εταιρία Ηχωκαρδιογραφίας (BSE) - Stress echo Accreditation Comitee Assessor
Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν τη διαγνωστική προσέγγιση
