23/07/2025
"Πώς το Πατρικό Πρότυπο Επηρεάζει τις Ρομαντικές Σχέσεις μιας Γυναίκας"
Ο πρώτος συναισθηματικός καθρέφτης που αντικρίζει ένα κορίτσι στη ζωή της είναι ο πατέρας της. Η σημασία αυτής της σχέσης υπερβαίνει τη βιολογική σύνδεση· είναι μία βαθιά ψυχική εμπειρία, ένας πρώιμος διάλογος με την αίσθηση του εαυτού, της αξίας και της αγάπης.
Από προσωποκεντρική σκοπιά, κάθε σχέση που ζει το άτομο έχει σημασία στο βαθμό που επηρεάζει το βίωμα του, τον τρόπο που εσωτερικά νοηματοδοτεί τον εαυτό και τον κόσμο. Ένας πατέρας που παρέχει συναισθηματική διαθεσιμότητα, αποδοχή χωρίς όρους και γνησιότητα, προσφέρει ένα ασφαλές έδαφος πάνω στο οποίο η κόρη μπορεί να αναπτύξει αυθεντικότητα και εμπιστοσύνη στις μελλοντικές της σχέσεις (Rogers, 1951).
Όταν ο πατέρας ανταποκρίνεται με ενσυναίσθηση στις ανάγκες της, εκείνη αρχίζει να διαμορφώνει μία θετική εικόνα εαυτού που υποστηρίζει την ιδέα πως αξίζει να αγαπιέται και να εκφράζεται ελεύθερα. Αντιθέτως, ένας πατέρας που είναι απών, επικριτικός ή συναισθηματικά ασταθής, μπορεί άθελά του να μεταδώσει στην κόρη του το μήνυμα ότι η αξία της εξαρτάται από την προσαρμογή, την επίδοση ή την αποσιώπηση των αυθεντικών της συναισθημάτων.
📍 Σύμφωνα με τη θεωρία του δεσμού (Bowlby, 1969), η σχέση με τον πατέρα μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που μια γυναίκα σχετίζεται ρομαντικά στην ενήλικη ζωή της – αν θα νιώθει ασφάλεια ή φόβο στην οικειότητα, αν θα εμπιστεύεται ή θα αποσύρεται. Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες ενσωματώνονται στο εσωτερικό σύστημα καθοδήγησης που διαμορφώνει τις αντιλήψεις για την αγάπη.
📍 Η θεωρία των εσωτερικευμένων αντικειμένων (Object Relations Theory· Cashdan, 1988) εξηγεί πώς ο πατέρας, ως εσωτερική μορφή, γίνεται πρότυπο σχέσης. Η γυναίκα μπορεί να έλκεται από ανθρώπους που της θυμίζουν εκείνον – όχι γιατί το θέλει συνειδητά, αλλά επειδή αναζητά την ευκαιρία να ξαναγράψει το αρχικό σενάριο με διαφορετική κατάληξη.
Μέσα από την προσωποκεντρική προσέγγιση, η θεραπεία δεν επικεντρώνεται στην «ανάλυση» του πατέρα αλλά στο πώς η γυναίκα βίωσε αυτή τη σχέση και πώς μπορεί να επανεννοιοδοτήσει τις προσδοκίες της στον χώρο της αγάπης. Η θεραπευτική σχέση γίνεται ένα νέο έδαφος όπου εκείνη μαθαίνει να ακούει τον εαυτό της με συμπόνια και αποδοχή – ίσως για πρώτη φορά.
📍 Η Carol Gilligan (1982) τόνισε ότι πολλά κορίτσια χάνουν τη φωνή τους στην εφηβεία για να συμμορφωθούν με κοινωνικές προσδοκίες. Αν ο πατέρας, σε εκείνη τη φάση, δεν επιβεβαιώσει τη μοναδικότητά τους, η απώλεια της φωνής μπορεί να παραταθεί και στις ρομαντικές τους σχέσεις, μέσα από υπερπροσαρμογή ή σιωπή.
📍 Ο Erik Erikson (1950) υπογράμμισε τη σημασία της ταυτότητας και της οικειότητας στην εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή. Η κόρη που δεν ένιωσε αποδοχή από τον πατέρα της ίσως δυσκολευτεί να ορίσει τον εαυτό της ανεξάρτητα από τη σχέση – αναζητώντας επαλήθευση αντί για αυθεντική σύνδεση.
📍 Η θεωρία της αυτοσυμπόνιας (Neff, 2003) δείχνει πως η τρυφερότητα με την οποία ένας πατέρας αντιμετωπίζει την ευαλωτότητα της κόρης του, χτίζει το εσωτερικό της στήριγμα. Εκείνη θα μάθει να είναι καλοσυνάτη με τον εαυτό της, να δίνει χώρο στο λάθος, και να αποδέχεται την ατέλεια ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας.
🔹 Μια γυναίκα που μεγάλωσε με σεβασμό και συναισθηματική ασφάλεια έχει αυξημένη πιθανότητα να διατηρεί υγιή όρια στις σχέσεις της.
🔹 Εκείνη που δεν ένιωσε ορατή, συχνά χρειάζεται να επαναπροσδιορίσει, μέσα στην ψυχοθεραπεία, τι σημαίνει για εκείνη «αγαπιέμαι χωρίς να πρέπει να αποδείξω κάτι».
Στην προσωποκεντρική ψυχοθεραπεία, η θεραπεύτρια δεν προσφέρει «λύσεις», αλλά παρουσία, ενσυναίσθηση και άδεια για αυθεντικότητα. Μέσα σε αυτόν τον ασφαλή χώρο, η γυναίκα μπορεί να επεξεργαστεί τα τραύματα της παιδικής σχέσης και να κάνει νέες επιλογές – όχι με βάση το παλιό αποτύπωμα, αλλά με γνώμονα τις σημερινές της ανάγκες.
Όπως είπε ο Carl Rogers (1961), «Όταν ακούω πραγματικά κάποιον, του επιτρέπω να γίνει ο εαυτός του και να αλλάξει».
Η επανασύνδεση με τον εσωτερικό μας κόσμο, ακόμη κι αν ξεκίνησε πληγωμένος από μια πατρική απουσία, είναι πάντα εφικτή.
📚 Βιβλιογραφία
Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss. Basic Books.
Cashdan, S. (1988). Object Relations Therapy. W.W. Norton.
Erikson, E. H. (1950). Childhood and Society. Norton.
Gilligan, C. (1982). In a Different Voice: Psychological Theory and Women's Development. Harvard University Press.
Neff, K. (2003). Self-Compassion: An Alternative to Self-Esteem. University of Texas.
Rogers, C. (1951). Client-Centered Therapy. Houghton Mifflin.
Rogers, C. (1961). On Becoming a Person. Houghton Mifflin.