26/05/2025
Situationships: Σχέσεις σε Εκκρεμότητα...
Τα λεγόμενα situationships, δηλαδή οι σχέσεις χωρίς δέσμευση, χωρίς ξεκάθαρα όρια, χωρίς ταμπέλες, είναι μια ολοένα και συχνότερη μορφή διαπροσωπικής επαφής στη σύγχρονη εποχή. Φαινομενικά, προσφέρουν ελευθερία, ευελιξία, έλλειψη πίεσης. Στην πράξη όμως, για πολλούς ανθρώπους, κρύβουν πολύ περισσότερα από αυτό.
Πολλοί επιλέγουν τέτοιες σχέσεις, γιατί βρίσκονται ανάμεσα σε δύο αντίθετες ψυχικές ανάγκες: την ανάγκη για εγγύτητα - σύνδεση και το φόβο της δέσμευσης . Έτσι, οι situationships γίνονται ένας ενδιάμεσος «ασφαλής» χώρος – ούτε εντελώς κοντά, ούτε εντελώς μακριά.
Όμως, όταν η εγγύτητα είναι μερική και η σταθερότητα ανύπαρκτη, η ψυχική επίδραση μπορεί να είναι βαθιά. Χωρίς ξεκάθαρη συναισθηματική βάση, το άτομο παραμένει σε μια κατάσταση αβεβαιότητας, που πυροδοτεί υπαρξιακό άγχος και ενισχύει την εσωτερική αίσθηση κενού. Δεν ξέρει τι είναι, τι σημαίνει για τον άλλον, πού πηγαίνει όλο αυτό. Κι αυτή η ασάφεια μπορεί να γίνει εξουθενωτική.
Σε βαθύτερο επίπεδο, μια τέτοια σχέση λειτουργεί πολλές φορές σαν ένα υποκατάστατο. Σαν μια προσπάθεια να γεμίσει κάποιος εσωτερικά του κενά, χωρίς να ρισκάρει την έκθεση και τον πόνο της αυθεντικής δέσμευσης.
Το αποτέλεσμα; Μια επαναλαμβανόμενη εμπειρία αποσύνδεσης. Αντί να πλησιάζει τον Άλλο, το άτομο τελικά νιώθει πιο μόνο.
Το φαινόμενο αυτό σχετίζεται άμεσα με αυτό που η υπαρξιακή ψυχολογία περιγράφει, ως υπαρξιακό κενό: ένα εσωτερικό κενό που γεννιέται, όταν απουσιάζει το νόημα, όταν οι σχέσεις γίνονται επιφανειακές, χωρίς βάθος και προσανατολισμό. Οι situationships μοιάζουν με απόπειρες να καλυφθεί αυτό το κενό προσωρινά, με «στιγμές», με επαφές, που υπόσχονται κάτι, αλλά δεν το προσφέρουν ουσιαστικά.
Το άτομο προσκολλάται σε μορφές εγγύτητας, χωρίς δέσμευση, συχνά επαναβιώνοντας ασυνείδητα παλαιότερα τραύματα από συναισθηματική εγκατάλειψη, ανασφάλεια ή απορριπτική προσκόλληση. Μοιάζει με σχέσεις, αλλά δεν είναι σχέσεις. Μοιάζει με πληρότητα, αλλά καταλήγει να εντείνει την εσωτερική ασυνέπεια.
Τελικά, καμία μορφή σχέσης – όσο "βολική" κι αν είναι – δεν μπορεί να προσφέρει ουσιαστική συναισθηματική πληρότητα, αν δεν στηρίζεται στην ειλικρίνεια, στην πρόθεση δέσμευσης και στην ικανότητα για αυθεντική επαφή.
Γιατί η αληθινή σύνδεση θέλει παρουσία, όχι μόνο σώματος, αλλά και ψυχής.