10/10/2025
Υπάρχουν φορές που η σιωπή μιλά πιο δυνατά από τις φωνές. Όχι, η σιωπή της απουσίας — αλλά εκείνη που κατοικεί βαθιά, ανάμεσα στις ανάσες, στις σκέψεις, στις καρδιές που φοβούνται να ξεδιπλωθούν.
Σε μια Ομάδα Δραματοθεραπείας πριν από λίγους μήνες, βρέθηκα ανάμεσα σε ανθρώπους που τα λόγια τους ήταν τόσο οικεία και όμως τόσο μακρινά. Κάποιοι κοίταζαν το πάτωμα, αποφεύγοντας τα βλέμματα. Άλλοι κρατούσαν τη φωνή τους χαμηλωμένη, σαν να μην ήθελαν να διαταράξουν την ησυχία του πόνου τους.
Η άσκηση ξεκίνησε απλά: διαλέξτε έναν ρόλο. Έναν ρόλο που δεν χρειάζεται να είναι σωστός, ολοκληρωμένος, ούτε πολύ φανερός. Έναν ρόλο που να επιτρέπει να υπάρξουν — φόβος, θλίψη, θυμός, απορία, ακόμη και η μικρή χαρά που κρυβόταν.
Μια γυναίκα επέλεξε έναν ρόλο που δεν είχε ποτέ παίξει: της μαγείρισσας. Όχι, γιατί αγαπούσε το μαγείρεμα. Αλλά γιατί ένιωθε ότι κάθε μέρα μαγειρεύει τη ζωή της· αναμειγνύει υλικά που δεν ξέρει από πού ήρθαν, γεύσεις που κάποιες φορές πικραίνουν. Της ζήτησα να μιλήσει στον ρόλο — να πει τι θα ήθελε να προσθέσει, τι να αφαιρέσει, τι να ανακατέψει ξανά. Και όσο μιλούσε, η φωνή της άλλαζε. Από το «πρέπει» στο «θέλω». Από τη σιωπή στην ανάσα.
Άλλος συμμετέχων — ένας άνδρας — διάλεξε έναν ρόλο που πίστευε πως δεν του άξιζε: του ποιητή. Έκοβε λέξεις, έψαχνε μέσα του εικόνες· μια πεταλούδα που πετάει, ένα ποτάμι που κυλά, ένα παιδί που ζωγραφίζει το όνειρο. Για πρώτη φορά μετά από καιρό, η φαντασία έγινε γέφυρα ανάμεσα στο μέσα του και στο έξω.
Καθώς δουλεύαμε με σκηνές — αυτοσχεδιασμούς, χρήση συμβόλων (μια πετσέτα σαν κάστρο, ένα πρόσωπο πίσω από μια μάσκα) — η Ομάδα έγινε καθρέφτης. Κάθε ρόλος που παίχτηκε ήταν κι ένας καθρέφτης· κάθε σιωπή που έσπαγε, μια αχτίδα φωτός. Δεν ήμασταν απλά ακροατές του πόνου ο ένας του άλλου· γίναμε μάρτυρες της ύπαρξης.
Μέσα από το δράμα — αυτό το στοιχείο της πράξης, της ενέργειας, της κίνησης — ανοίγει ένας δρόμος. Ο δρόμος που επιτρέπει να αναγνωρίσουμε τι μας βαραίνει, να το νιώσουμε, να το πούμε (έστω σε ρόλο), και να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε μόνοι. Η διαδικασία δεν είναι γρήγορη· δεν υπόσχεται καθαρές λύσεις χωρίς θυμό, χωρίς δάκρυα, χωρίς παγίδες. Αλλά είναι χώρος αλλαγής, χώρος αναπνοής, χώρος όπου η ψυχή αποκτά λόγο.
Σήμερα, στην Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, θέλω να θυμίσω αυτό: Κάθε ρόλος που δίνεις στον εαυτό σου — είτε είναι μικρός είτε φαίνεται άχαρος — έχει δύναμη. Κάθε ψίθυρος έχει βαρύτητα. Κάθε μικρή πράξη αποκατάστασης — το να πεις μια λέξη, να κοιτάξεις έναν άνθρωπο στα μάτια, να αφήσεις το σώμα να κινηθεί — μετράει.
Αν διαβάζεις αυτό και νιώθεις ότι η φωνή σου έχει θαφτεί, κράτα αυτή τη σκιά της φωνής σου σήμερα. Δώσ’ τη λίγο χώρο. Άφησέ τη να παίξει έναν ρόλο, έστω για λίγο. Και αν θες, μοιράσου: ποια λέξη δεν τόλμησες να πεις; Ποιο συναίσθημα κρατάς σιωπηλό; Κι αν μπορείς, πες το — η φωνή σου αξίζει να ακουστεί.
