02/09/2025
Ιατρική στην Εποχή του Dr. Google:
Γνώση, Marketing και η Χαμένη Σοφία της Επιλογής
Η πρόσβαση στην ιατρική γνώση δεν ήταν ποτέ πιο εύκολη. Με λίγα κλικ, οποιοσδήποτε μπορεί να βρει αναλυτικές πληροφορίες για ασθένειες, θεραπείες, χειρουργικές τεχνικές. Το φαινόμενο του Dr. Google έχει αλλάξει ριζικά τη σχέση γιατρού-ασθενούς: όλο και περισσότεροι πολίτες καταφθάνουν στο ιατρείο με «διάγνωση» από το διαδίκτυο. Άλλοι ανησυχούν υπερβολικά για κάτι αθώο, άλλοι πείθονται ότι «δεν είναι τίποτα» και καθυστερούν κρίσιμα βήματα. Το κοινό στοιχείο; Η πληροφορία υπάρχει, η αξιολόγηση λείπει.
Στην Ελλάδα το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο στους πολίτες. Τα social media έχουν κατακλυστεί από ιατρικούς «influencers» που δίνουν οδηγίες, προβάλλουν «νέες» μεθόδους ή υπόσχονται θεαματικά αποτελέσματα σε χρόνο μηδέν. Από θεραπείες γονιμότητας μέχρι αισθητικές επεμβάσεις, από «επαναστατικές» δίαιτες μέχρι τεχνικές αντιγήρανσης, το κοινό εκτίθεται καθημερινά σε ένα μείγμα επιστήμης, μισών αληθειών και marketing.
Δεν είναι λίγες οι φορές που και οι ίδιοι οι γιατροί συμβάλλουν σε αυτό το κλίμα. Η υπερπροβολή μέσω τηλεόρασης, social media ή ακριβοπληρωμένων καμπανιών παρουσιάζεται ως «ενημέρωση», αλλά στην πράξη λειτουργεί ως διαφήμιση. Ορισμένοι σπεύδουν να προβάλλουν συνεχώς νέες τεχνικές, όχι πάντα επειδή είναι πράγματι ανώτερες ή αποδεδειγμένες, αλλά επειδή εντυπωσιάζουν και προσελκύουν πελατεία. Το αποτέλεσμα είναι η μετάθεση του κέντρου βάρους: από την ιατρική πράξη προς την αυτοπροβολή.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η επιστήμη δεν εξελίσσεται ή ότι δεν πρέπει να παρουσιάζονται νέες μέθοδοι. Το πρόβλημα αρχίζει όταν η καινοτομία γίνεται εργαλείο marketing. Όταν η ιατρική γνώση αντιμετωπίζεται σαν «προϊόν» και ο ασθενής σαν «καταναλωτής». Όταν η συζήτηση για το ποια θεραπεία είναι κατάλληλη χάνεται μέσα σε μια «βιτρίνα» που υπόσχεται το πιο γρήγορο, το πιο ανώδυνο, το πιο εντυπωσιακό.
Εδώ βρίσκεται η ουσία: ο καλός γιατρός δεν είναι αυτός που ξέρει τις περισσότερες μεθόδους ούτε εκείνος που εμφανίζεται πιο συχνά στα media. Είναι αυτός που ξέρει να ξεχωρίζει. Που έχει το θάρρος να απορρίψει την «καινοτομία» όταν δεν είναι ασφαλής ή αναγκαία. Που στηρίζεται στην εμπειρία, στην ενσυναίσθηση και στη σοφία που έρχεται μόνο με τον χρόνο και την πραγματική τριβή με τα περιστατικά.
Για τον ασθενή, η διαφορά είναι καθοριστική. Δεν χρειάζεται έναν «showman» με επιστημονικά λογότυπα και καλοφτιαγμένα προφίλ στα social media. Χρειάζεται έναν συνοδοιπόρο που θα του εξηγήσει με ειλικρίνεια, θα τον καθοδηγήσει με προσοχή και θα τον προστατέψει από την υπερπληροφόρηση. Χρειάζεται έναν γιατρό που να βλέπει πέρα από το marketing —και να τον αντιμετωπίζει όχι σαν πελάτη, αλλά σαν άνθρωπο.
Στην εποχή όπου η πληροφορία έγινε εύκολη και η αυτοπροβολή ακόμα ευκολότερη, η πραγματική αξία της ιατρικής δεν βρίσκεται στη συσσώρευση γνώσης ούτε στην εικόνα. Βρίσκεται στη σοφία της επιλογής. Και αυτή, όσο κι αν εξελιχθούν η τεχνολογία και τα μέσα, παραμένει μια αρετή που δεν αγοράζεται και δεν διαφημίζεται.
