04/02/2025
"Τι να κάνω για να βοηθήσω στην επαγγελματική ανάπτυξη του παιδιού μου;"
Ο ρόλος των γονέων είναι καθοριστικός (ή καλύτερα αναμένεται να είναι καθοριστικός), για την επαγγελματική ανάπτυξη των νέων, καθώς αποτελούν την κύρια πηγή έμπνευσης, καθοδήγησης και υποστήριξης. Παρότι τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται κάποιες φορές το φαινόμενο οι γονείς των μαθητών/τριων λυκείου να αφήνουν την επαγγελματική απόφαση αποκλειστικά στα παιδιά, μάλλον λόγω ανεπάρκειας στην επαγγελματική καθοδήγηση, η κυρίαρχη τάση είναι οι γονείς και το ευρύτερο συγγενικό πλαίσιο μέσω της ανατροφής, του συστήματος αξιών, του τρόπου ζωής και της φύσης των σχέσεων, να αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική εξέλιξη των παιδιών.
«Τι να κάνω για να βοηθήσω στην επαγγελματική ανάπτυξη του παιδιού μου;»
• Φρόντισε να είσαι ένα παράδειγμα προς μίμηση, ένα παράδειγμα που θα μπορεί να εμπνεύσει. Δεν χρειάζεται να έχεις «την καλύτερη δουλειά στον κόσμο…. Την καλύτερη καριέρα και την καλύτερη οικονομική κατάσταση» για να αποτελείς πρότυπο. Οι αξίες, η διάθεση, οι ποιότητες σου και ο τρόπος ζωής σου, μπορούν να σε κάνουν να ξεχωρίζεις. Ένα παιδί που βλέπει τον γονιό του να κάνει την δουλειά του με όρεξη (όποια κι αν είναι), που αντέχει στις αντιξοότητες, που αγωνίζεται να βρει λύσεις, που εξελίσσει συνεχώς τον εαυτό του, που ενδιαφέρεται για την ζωή του, που αναλαμβάνει, που είναι υπεύθυνος σ’ αυτό που κάνει, που οραματίζεται αλλά και που προσαρμόζεται στο μέλλον, μαθαίνει από το παράδειγμα του να κινητοποιείται και το ίδιο για την δική του εξέλιξη.
• Φρόντισε τον εαυτό σου. Εξέλιξε τον εαυτό σου συνολικά (προσωπικά και επαγγελματικά). Προσπάθησε να είσαι «εντάξει» με αυτό που είσαι. Αποδέξου τον εαυτό σου και διατήρησε ανοιχτές τις προοπτικές εξέλιξης σου. Αυτό θα σε προστατέψει από την συνειδητή ή ασυνείδητη επιβολή των δικών σου ανεκπλήρωτων στόχων στο παιδί σου. Όσο πιο καλά νιώθεις με τον εαυτό σου, τόσο πιο ελεύθερο θα είναι το παιδί σου να αναγνωρίσει τις πραγματικές του δυνατότητες, ανάγκες και επιθυμίες. Δεν θα κινδυνεύσει να οικειοποιηθεί ενοχοποιημένα τις δικές σου ανάγκες, τα δικά σου απωθημένα και ούτε θα φορτωθεί τις δικές σου ανασφάλειες που θα το εμποδίσουν να βρει την διαδρομή που το κάνει ευτυχισμένο.
• Φρόντισε την σχέση σου με το παιδί σου. Καμία συμβουλή, καμία καθοδήγηση δεν μπορεί να λειτουργήσει εφόσον παρέχεται μέσα σε ένα πλαίσιο σχέσης που χαρακτηρίζεται από εχθρότητα, συγκρούσεις, προσβολές, υποτίμηση, αδιαφορία, τυπικότητα, αποστασιοποίηση και ανασφάλεια. Η ποιότητα της σχέσης αποτελεί το έδαφος για την ανάπτυξη του παιδιού. Δεν έχει νόημα να «μαζεύει» ένας γονιός συμβουλές – συνταγές και να προσπαθεί να τις εφαρμόσει, εάν πριν, δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει μια σχέση ασφαλούς δεσμού με το παιδί του. Μια σχέση δηλ. όπου θα υπάρχει εμπιστοσύνη, ασφάλεια, αναγνώριση, αποδοχή, στήριξη, σεβασμός και αγάπη. Δεν πρόκειται για μια ουτοπική σχέση όπου δεν διαφωνούμε, δεν μαλώνουμε και δεν θυμώνουμε. Όχι, πρόκειται για μια ανθρώπινη, ρεαλιστική σχέση όπου όμως οι διαφωνίες μας και οι συγκρούσεις μας δεν αποτελούν φραγμό στην σύνδεση και την επικοινωνία που έχει επιτευχθεί και ούτε ανατρέπουν το κλίμα αποδοχής και ασφάλειας.
• Μείνε παρών και υποστήριξε το παιδί σου σε κάθε περίπτωση. Αν δεν γνωρίζεις τον τρόπο, αν δυσκολεύεσαι, ζήτα βοήθεια από εξειδικευμένους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας. Η υποστήριξη των γονέων συμβάλει καθοριστικά στην αυτοπεποίθηση και την ψυχολογική ευημερία των παιδιών. Οι γονείς που ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να εξερευνήσουν τις δικές τους κλίσεις και ενδιαφέροντα, βοηθούν στη διαμόρφωση μιας θετικής εικόνας για το μέλλον και την αύξηση της αυτοεκτίμησής τους. Επιπλέον, οι γονείς μπορούν να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για διάφορα επαγγέλματα και εκπαιδευτικές διαδρομές, καθώς και να διευκολύνουν την επαφή των παιδιών με επαγγελματίες, μέντορες και ειδικούς επαγγελματικού προσανατολισμού.
• Βοήθησε τα παιδιά σου να προετοιμαστούν για την αυτονομία τους. Εκπαίδευσε τους στις ευθύνες αλλά και τα δικαιώματα τους. Θα χρειαστεί μάθουν να διεκδικούν, να υποχωρούν, να προσαρμόζονται. Βοήθησε τους να αντιμετωπίζουν την επαγγελματική τους ανάπτυξη (αλλά και την ζωή τους γενικότερα) με μια ενεργητική στάση ενδιαφέροντος, με αληθινή περιέργεια, με αίσθηση ευθύνης αλλά και αυτοπεποίθηση. Οι γονείς που ενθαρρύνουν την αυτονόμηση και την ανεξαρτησία των παιδιών τους, προάγουν την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της ικανότητας λήψης αποφάσεων. Επέτρεψε στα παιδιά σου να κάνουν τις δικές τους επιλογές και να αναλάβουν την ευθύνη για τις αποφάσεις τους. Αυτό θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους και την αυτονομία τους.
• Αναγνώρισε τις δεξιοτήτες και τα ταλέντα του παιδιού σου. Οι γονείς πρέπει να αναγνωρίζουν και να ενθαρρύνουν τις δεξιότητες και τα ταλέντα των παιδιών τους. Η αναγνώριση και η ενθάρρυνση βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν τα δυνατά τους σημεία και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση στις ικανότητές τους.
• Διατήρησε σε κάθε περίπτωση μια ανοιχτή επικοινωνία. Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία είναι η βάση για μια υγιή σχέση γονέα-παιδιού. Οι γονείς πρέπει να ακούνε τις ανησυχίες και τα όνειρα των παιδιών τους, χωρίς κριτική διάθεση και να προσπαθούν να κατανοήσουν τις επιθυμίες και τις φιλοδοξίες τους.
• Υποστήριξε τα παιδιά σου σε περιόδους αποτυχίας. Η αποτυχία είναι αναπόφευκτη και αποτελεί μέρος της διαδικασίας μάθησης. Οι γονείς πρέπει να υποστηρίζουν τα παιδιά τους σε τέτοιες περιόδους, προσφέροντας ενθάρρυνση και προοπτική. Είναι σημαντικό να διδάσκουν στα παιδιά ότι η αποτυχία δεν είναι το τέλος, αλλά μια ευκαιρία για μάθηση και ανάπτυξη.