26/06/2025
26η Ιουνίου 2025
Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών 2025
Κάθε χρόνο, η 26η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους.
Ο σκοπός του «εορτασμού», δεν είναι μία ευκαιρία για εκδηλώσεις με πολιτιστικά, αθλητικά και καλλιτεχνικά δρώμενα που θα πλαισιώνουν την Παγκόσμια Ημέρα. Ο σκοπός είναι η αφορμή για να έρθουν στην επιφάνεια οι πτυχές του κοινωνικού ζητήματος των εξαρτήσεων και η δημόσια συζήτηση και τοποθέτηση των εμπλεκομένων γύρω από αυτό.
Αναμφισβήτητα η Πρόληψη αποτελεί την πιο ακέραιη ασπίδα προστασίας για όλες τις εξαρτητικές συμπεριφορές. Οι καθολικές παρεμβάσεις πρόληψης είναι αυτές που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Ελλάδα έχει το προνόμιο να έχει ένα κοινοτικό δίκτυο Κέντρων Πρόληψης που λειτουργεί με επιτυχία περίπου 30 χρόνια, παρόλες τις δυσκολίες και τις θεσμικές δυσλειτουργίες.
Η Πρόληψη όμως, δεν είναι ένα θεωρητικό κατασκεύασμα. Η Πρόληψη δεν είναι μία σειρά από ενημερώσεις και παρεμβάσεις αποτροπής της χρήσης, αλλά κυρίως είναι η δραστηριοποίηση της κοινότητάς. Η πρόληψη, από αυτή την οπτική, δεν είναι μια γραμμική διαδικασία «πληροφόρησης του ατόμου» αλλά ένας πολυεπίπεδος μηχανισμός ενδυνάμωσης, κοινωνικής ενσωμάτωσης και μετασχηματισμού των κοινωνικών συνθηκών.
Τα προγράμματα Πρόληψης στη σχολική κοινότητα για παράδειγμα, δεν πρέπει να είναι προγράμματα κοινωνικών ή προσωπικών δεξιοτήτων που καλλιεργούν την προσωπική ευθύνη και την ενίσχυση μόνο της αυτοεκτίμησης, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη το κοινωνικό υπόβαθρο των μαθητών. Τα Προγράμματα Πρόληψης πρέπει να αντιμετωπίζουν την εκπαιδευτική αποτυχία ως συστημικό φαινόμενο και όχι να επιρρίπτουν την ευθύνη στο «αδύναμο» παιδί και στις «δυσλειτουργικές οικογένειές» τους.
Η Πρόληψη χρειάζεται να εστιάζει όχι μόνο στο άτομο, αλλά στις συνθήκες ζωής και να αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα των βιωμάτων. Κυρίως όμως χρειάζεται να δημιουργεί χώρους ενδυνάμωσης και λόγου για τις κοινότητες, ώστε οι ίδιες να καθορίζουν τις προτεραιότητες της πρόληψης μέσα από την ενσωμάτωση συμμετοχικής εκπαίδευσης και κριτικής σκέψης.
Σε μια εποχή όπου ο ανταγωνισμός και η «ατομική ευθύνη» έχει γίνει κεντρική πολιτική επιλογή, η καθολική, κοινοτική πρόληψη των εξαρτήσεων μπορεί να ακούγεται παράταιρη, παρωχημένη, ξεπερασμένη και ουτοπική. Ωστόσο, η πρόληψη δεν μπορεί να εγκλωβίζεται σε τεχνοκρατικά, συμπεριφορικά και ατομικιστικά σχήματα, αποσυνδεδεμένα από τις βαθύτερες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές αιτίες που γεννούν και αναπαράγουν την εξαρτητική συμπεριφορά.
Στα προγράμματα Πρόληψης αυτό σημαίνει την ανάδειξη της ανθρωπιάς και όχι της ανθρωποφαγίας…