07/05/2025
Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαστηριακών Ιατρών, η οποία εκπροσωπεί έως σήμερα περισσότερα από 1.200 επιστημονικά διαγνωστικά εργαστήρια, απευθύνεται σε εσάς με αίσθημα ευθύνης και αγωνίας για τη βιωσιμότητα της ανεξάρτητης εργαστηριακής ιατρικής στη χώρα μας. Εκπροσωπούμε έναν επιστημονικό ιατρικό κλάδο, που εδώ και χρόνια τελεί υπό καθεστώς οικονομικής εξουθένωσης, λόγω της θεσμικής αδυναμίας της Πολιτείας να εφαρμόσει τους νόμους και τους κανόνες που η ίδια θεσπίζει.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, με αλλεπάλληλα ΦΕΚ (ΦΕΚ 2243/Β/2014, 1115/Β/2016, 2315/Β/2018, 6163/Β/2021, 4630/Β/2022, 5494/Β/2024, 7336/Β/2024, ΦΕΚ Β 4898, ΦΕΚ Β 1021, ΦΕΚ Β 35), έχουν νομοθετηθεί ρητοί, επιστημονικά τεκμηριωμένοι περιορισμοί και χρονικά όρια εκτέλεσης ιατρικών εξετάσεων, καθώς και διαγνωστικά πρωτόκολλα, με σκοπό τον ορθό επιστημονικό έλεγχο της συνταγογράφησης διαγνωστικών εξετάσεων, όπως ισχύει εδώ και χρόνια σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, κανένα από αυτά δεν εφαρμόστηκε πλήρως ή μακροπρόθεσμα, για λόγους αποκλειστικά συντεχνιακούς και όχι επιστημονικούς.
Η δυνατότητα εισαγωγής σχολίων κατά τη διαδικασία της συνταγογράφησης, με σκοπό την παράκαμψη των ανωτέρω περιορισμών από τους κλινικούς ιατρούς —οι οποίοι φέρουν και την ευθύνη της συνταγογράφησης—, καθιερώθηκε έπειτα από παρεμβάσεις μόλις δύο εκ των 52 ιατρικών συλλόγων της χώρας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μετατραπούν οι θεσμοθετημένοι κανόνες σε προαιρετικό πλαίσιο, αφαιρώντας από το κράτος κάθε ουσιαστική δυνατότητα ελέγχου της υπέρμετρης και καταχρηστικής συνταγογράφησης.
Ταυτόχρονα, το υποχρεωτικό clawback —ίσως το μόνο μνημονιακό μέτρο που παραμένει σε ισχύ— εφαρμόζεται οριζόντια και αδιάκριτα, μετατρέποντας τα εργαστήρια σε φορείς τεχνητού χρέους, χωρίς καμία δυνατότητα αποτροπής της εις βάρος τους υπέρβασης. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές χρέος, που δεν δημιουργήθηκε από επιλογή τους ούτε οφείλεται σε δανεισμό.
Ενδεικτικά: Ο προϋπολογισμός για την εκτέλεση των διαγνωστικών εξετάσεων παραμένει σταθερά κλειστός, ενώ ο αριθμός των εξετάσεων που εντάσσονται στο καθεστώς αποζημίωσης από τον ΕΟΠΥΥ έχει αυξηθεί σημαντικά. Αυτό συνεπάγεται ραγδαία αύξηση του τεχνητού χρέους και επισπεύδει τη χρεοκοπία των ιατρείων μας, οδηγώντας αναπόφευκτα στην κατάρρευση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στη χώρα.
Η ΗΔΙΚΑ έχει επιβεβαιώσει επισήμως ότι οι θεσμοθετημένοι περιορισμοί άρθηκαν μετά από συγκεκριμένες συντεχνιακές πιέσεις και όχι λόγω τεχνικών αδυναμιών του ηλεκτρονικού συστήματος συνταγογράφησης.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί (Απόφαση υπ’ αριθμ. 1874/2017) ότι η αποζημίωση οφείλεται μόνο για εξετάσεις που εντάσσονται σε εγκεκριμένα διαγνωστικά πρωτόκολλα – απόφαση που μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί. Το ΦΕΚ 4898/2018 (άρθρο 4, παρ. θ) παρέχει πλήρη νομική βάση για την υιοθέτηση διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών, κάτι που επίσης δεν έχει συμβεί.
Το αποτέλεσμα είναι μια κατάσταση απόλυτης ασυνέπειας μεταξύ πολιτικής βούλησης, επιστημονικής δεοντολογίας και διοικητικής εφαρμογής, με σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για τους εργαστηριακούς ιατρούς, τους εργαζόμενους στα ιατρεία τους και –κυρίως– για τους ασθενείς, που σύντομα θα στερηθούν την πρόσβαση σε αξιόπιστες διαγνωστικές υπηρεσίες, με ανυπολόγιστο κόστος για τη Δημόσια Υγεία. Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα —με τα επίπεδα του clawback να αγγίζουν το 45%, χωρίς υπαιτιότητα των παρόχων υγείας, οι οποίοι τελικά είναι οι μόνοι που χρεώνονται— έχει καταγγελθεί από διεθνείς ιατρικούς οργανισμούς ως ασύμβατη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις αρχές του Ιατρικού Δικαίου.
Ειδικότερα, κορυφαίοι ευρωπαϊκοί ιατρικοί οργανισμοί (CPME, UEMS, UEMO, CEOM, AEMH, EJD, FEMS, EMSA) έχουν υπογραμμίσει ότι:
● Η εργαστηριακή ιατρική αποτελεί αυτοτελή ιατρική πράξη και δεν είναι διοικητική υπηρεσία ή παραϊατρική υποστήριξη, και πρέπει να αμείβεται ξεχωριστά από την αποζημίωση του αποτελέσματος.
● Κάθε επιβολή οριζόντιας οικονομικής επιβάρυνσης στους εργαστηριακούς ιατρούς, χωρίς δυνατότητα ελέγχου ή παρέμβασης στη ζήτηση, αποτελεί αντισυνταγματική και αντιδεοντολογική πρακτική.
● Η αποζημίωση των ιατρικών πράξεων πρέπει να βασίζεται στην επιστημονική αναγκαιότητα, στις ιατρικές οδηγίες και τα πρωτόκολλα, και όχι σε λογιστικά εργαλεία που ακυρώνουν τον ιατρικό ρόλο.
Ζητούμε:
● Τη διαγραφή των χρεών από clawback που προέκυψαν χωρίς υπαιτιότητα των παρόχων εργαστηριακής ιατρικής.
● Την πλήρη εφαρμογή των θεσμοθετημένων διεθνών διαγνωστικών πρωτοκόλλων και την άμεση ενεργοποίηση της σχετικής επιτροπής παρακολούθησης.
● Την προσωρινή επιβολή ανώτατου ορίου clawback 5% έως την οριστική κατάργηση του άδικου αυτού μέτρου και τη θεσμοθέτηση upper clawback cap, ανάλογου με τον κύκλο εργασιών, για την προστασία των μικρών δομών.
● Την πολιτική παραδοχή ότι η σημερινή κατάσταση αποτελεί αποτυχία σχεδιασμού και εφαρμογής και όχι ευθύνη των παρόχων. Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ, Δεν ζητάμε εξαιρέσεις.
Ζητάμε την εφαρμογή των νόμων και κανόνων του κράτους με επιστημονική, ηθική και οικονομική λογική. Ζητάμε να σταματήσει η μετακύλιση των συνεπειών της αδυναμίας —ή της απροθυμίας— εφαρμογής των νόμων του κράτους, στις πλάτες των επιστημόνων ιατρών της χώρας. Ζητάμε την άμεση επίλυση των προβλημάτων που μας έχουν οδηγήσει σε οικονομικό αδιέξοδο.
Εκφράζουμε την αγωνία μας για το μέλλον της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στη χώρα μας και ζητάμε ΝΑ ΜΑΣ ΑΚΟΥΣΕΤΕ.
Με τιμή,
Το Διοικητικό Συμβούλιο Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαστηριακών Ιατρών (Π.Ο.ΕΡ.Γ.Ι.)
