24/07/2025
✴ Όταν η χαρά μοιάζει επικίνδυνη και η ηρεμία φέρνει ανησυχία
Έχεις πιάσει ποτέ τον εαυτό σου να σκέφτεται "είμαι πολύ καλά… δεν θα κρατήσει";Έχεις νιώσει ποτέ άγχος ή ανησυχία ακριβώς τη στιγμή που επιτέλους όλα φαίνονται ήρεμα;Μήπως εμφανίζονται σκέψεις για αρρώστιες, για θανάτους, για “κάτι που θα συμβεί” — χωρίς λόγο;
Αν ναι, ίσως να γνωρίζεις —έστω διαισθητικά— αυτό που πολλοί άνθρωποι βιώνουν χωρίς να το έχουν ονοματίσει:τον εσωτερικό λογαριασμό που κάποιος μέσα σου επιμένει ότι πρέπει να πληρωθεί.
💬 Ο ψίθυρος του παλιού μηχανισμού
Σαν να σου λέει κάποιος:
«Δεν μπορείς να τα έχεις όλα ήρεμα.Αν η δουλειά πάει καλά, οι σχέσεις είναι οκ, κάτι άλλο θα σου πέσει.Αν εσύ είσαι καλά, να δούμε για πόσο.Μην τολμήσεις να νιώσεις ανάλαφρος -η — γιατί θα το πληρώσεις.»
Αυτός δεν είναι απλώς φόβος. Είναι εσωτερικευμένη τιμωρία.Μια παλιά πεποίθηση, τόσο ριζωμένη, που έχει γίνει «νόμος».Και πονάει — γιατί εμφανίζεται ακριβώς τη στιγμή που αρχίζεις να αναπνέεις.
🧠 Τι συμβαίνει ψυχολογικά;
Σε ψυχολογικούς και νευροβιολογικούς όρους, αυτή η εμπειρία είναι μια μορφή τραυματικής αναβίωσης.Ο εγκέφαλος, όταν έχει περάσει επαναλαμβανόμενες φάσεις αβεβαιότητας, πόνου, ματαίωσης ή τιμωρίας ύστερα από στιγμές χαλάρωσης, μαθαίνει να συνδέει την ευφορία με επερχόμενο κίνδυνο.
Δημιουργείται η λεγόμενη αντιδραστική αγωνία (anticipatory anxiety): το άτομο δεν φοβάται το παρόν, αλλά το ενδεχόμενο κατάρρευσης της παρούσας ασφάλειας. Έτσι, όσο καλύτερα πάνε τα πράγματα, τόσο εντονότερη γίνεται η ανάγκη να “προετοιμαστεί” για την απώλεια.
➡️ Δεν αντέχει την ασφάλεια.➡️ Δεν εμπιστεύεται τη διάρκεια.➡️ Δεν πιστεύει πως η ηρεμία είναι φυσική κατάσταση — τη θεωρεί ύποπτη.
Αυτός ο μηχανισμός δεν ενεργοποιείται επειδή είσαι αδύναμος-η.Ενεργοποιείται γιατί είχες να επιβιώσεις. Και το σώμα σου προσαρμόστηκε.Μόνο που τώρα, το παλιό σύστημα συναγερμού λειτουργεί χωρίς να υπάρχει φωτιά.
👁🗨 Το άγχος δεν προβλέπει — αναπαράγει
Είναι σημαντικό να ειπωθεί ξεκάθαρα:
Το άγχος δεν είναι μαντικό χάρισμα.Δεν μας προστατεύει από το μέλλον.Αντιθέτως, μας εμποδίζει να βιώσουμε το παρόν.
Η εμπειρία του «τώρα είμαι καλά, άρα κάτι κακό θα συμβεί» είναι αναπαραγωγή ενός παλιού μοτίβου — όχι απόδειξη ότι κινδυνεύουμε.Είναι το ίχνος του τραύματος που δεν έχει ακόμη καθησυχαστεί.
🌀 Η αλήθεια είναι η εξής:
Δεν υπάρχει κανένας συμπαντικός νόμος που λέει ότι αν πας καλά, κάτι πρέπει να καταστραφεί.Αυτό το μοτίβο, το κουβαλάς εσύ — δεν είναι αλήθεια του κόσμου.Είναι μνήμη, τραύμα, συνήθεια.Και το σημαντικότερο:🕊️ Μπορεί σιγά-σιγά να λυθεί.
🔄 Τι χρειάζεται για να αλλάξει;
Όχι "θετική σκέψη". Όχι πίεση να «ηρεμήσεις».Αλλά:
🔹 Να αναγνωρίζουμε το σωματικό και συναισθηματικό «σήμα κινδύνου» ως ψευδή συναγερμό.🔹 Να μάθουμε να μένουμε στη χαρά, στην καλή φάση, χωρίς να υποψιαζόμαστε την τιμωρία.🔹 Να χτίσουμε, βήμα-βήμα, τη δυνατότητα να αντέχουμε την ευτυχία χωρίς να φοβόμαστε ότι δεν μας ανήκει.
Όταν επιλέγεις να παραμείνεις στη γαλήνη,να μην εγκαταλείψεις την καλή φάση λόγω φόβου,τότε δίνεις ένα νέο σήμα στον ψυχισμό σου:
«Μπορώ να είμαι καλά… και αυτό δεν σημαίνει τίποτα κακό.»
💬 Αν νιώθεις αυτό τον φόβο όταν τα πράγματα πάνε καλά, δεν είσαι τρελός-η, ούτε έχεις προαίσθημα και πρέπει να είσαι σε ετοιμότητα.Είσαι κάποιος-α που αναρρώνει από ένα παλιό σύστημα που τον κρατούσε συνεχώς σε επιφυλακή.
Και αν ακούσεις καλά, κάτω από τον ψίθυρο της τιμωρίας υπάρχει μια άλλη φωνή:
«Μου αξίζει να είμαι καλά. Δεν θα το πληρώσω. Θα το ζήσω.»
Η Βέρα Δημητριάδη, Κλινική Ψυχολόγος, Μ.Α. προσφέρει σε βάθος ατομική ψυχοθεραπεία σε ενήλικες κατά την διαχείριση συναισθηματικών & σχεσιακών δυσκολιών, αντιμετώπ...
