21/03/2025
Η δυσπραξία, στο πλαίσιο της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης, αναφέρεται στη δυσκολία του ατόμου να σχεδιάσει, να οργανώσει και να εκτελέσει νέες κινητικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με τη θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης της Jean Ayres, η δυσπραξία κατηγοριοποιείται σε:
1. Ιδεακή Δυσπραξία (Ideational Dyspraxia)
Δυσκολία στην αντίληψη και στη δημιουργία ενός σχεδίου δράσης.
Το άτομο δεν γνωρίζει τι να κάνει με ένα αντικείμενο ή πώς να εκτελέσει μια δραστηριότητα (π.χ., δεν ξέρει πώς να χρησιμοποιήσει ένα μολύβι ή μια οδοντόβουρτσα).
Συχνά παρατηρείται σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές.
2. Δυσπραξία Σχεδιασμού και Ακολουθίας Κινήσεων (Sequencing Dyspraxia ή Motor Planning Dyspraxia) αλλιώς Αμφίπλευρης Οργάνωσης και Διαδοχής
Δυσκολία στην οργάνωση και εκτέλεση μιας αλληλουχίας κινήσεων.
Το άτομο μπορεί να ξέρει τι θέλει να κάνει αλλά δυσκολεύεται να καταλάβει πώς να το κάνει (π.χ., πώς να ντυθεί ή να ανέβει σκάλες).
Συχνά επηρεάζει δραστηριότητες που απαιτούν ρυθμό και συντονισμό και διάδοχο κίνηση
3. Αισθησιοκινητική Δυσπραξία (Sensory-Based Dyspraxia)
Διακρίνεται σε δύο υποκατηγορίες, ανάλογα με το ποιο αισθητηριακό σύστημα παρουσιάζει δυσκολίες:
α) Σωματοδυσπραξία (Somatodyspraxia)
Επηρεάζεται η απτική (αισθητικοκινητική) επεξεργασία και η αίσθηση του σώματος στο χώρο.
Το παιδί δυσκολεύεται να αντιληφθεί το σώμα του και να συντονίσει τις κινήσεις του (π.χ., αδέξιες κινήσεις, δυσκολία στο γράψιμο, στην κόλληση αυτοκόλλητων, στα κουμπιά).
Συχνά συνυπάρχει με χαμηλό μυϊκό τόνο και κακή στάση του σώματος.
β) Δυσπραξία Οπτικό κινητικού Συντονισμού (Visuodyspraxia)
Δυσκολία στη χρήση οπτικών πληροφοριών για την καθοδήγηση των κινήσεων.
Το άτομο μπορεί να έχει δυσκολίες στο ζωγράφισμα, στον προσανατολισμό του στο χώρο, στην αντιγραφή σχημάτων ή λέξεων.
Συχνά επηρεάζει τις επιδόσεις σε αθλήματα και στην οδήγηση αργότερα.
4. Λεκτική Δυσπραξία (Verbal Dyspraxia)
Επηρεάζει την παραγωγή της ομιλίας λόγω δυσκολιών στον κινητικό προγραμματισμό των μυών της άρθρωσης.
Τα παιδιά με λεκτική δυσπραξία συχνά έχουν δυσκολία στη σαφή προφορά λέξεων, στη σύνθεση συλλαβών και στην ανάπτυξη λεξιλογίου.
Αυτές οι κατηγορίες αλληλοεπικαλύπτονται, και συχνά ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει στοιχεία από περισσότερες από μία μορφές δυσπραξίας. Η πρώιμη διάγνωση και η παρέμβαση μέσω εργοθεραπείας και αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι κρίσιμες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών.
Αντωνία Παπαμιχαήλ
Εργοθεραπεύτρια
