
29/07/2025
Ανθεκτικότητα: Η αθέατη ασπίδα που χρειάζεται κάθε παιδί για να ωριμάσει
Ευ Ομιλείν Λογοθεραπεία- Κέντρο Ειδικής Αγωγής Κυπαρισσία Φιλιατρά
«Δεν θέλω να του λείψει τίποτα».
Μια φράση που κάθε γονιός έχει πει – ή σκεφτεί. Και όμως, μέσα στην αγνή της πρόθεση, κρύβεται ένας μεγάλος κίνδυνος: να στερήσουμε από το παιδί μας την ευκαιρία να χτίσει ανθεκτικότητα.
🧠 Τι είναι η ανθεκτικότητα;
Η ανθεκτικότητα (resilience) είναι η ψυχική δύναμη ενός παιδιού να ανακάμπτει όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες, αποτυχίες ή στρες. Δεν σημαίνει να μην επηρεάζεται, αλλά να μαθαίνει να προσαρμόζεται, να ανασυντάσσεται και να συνεχίζει να λειτουργεί. Είναι σαν ένας “μυς” που δυναμώνει μέσα από την εμπειρία και την καθοδήγηση – όχι μέσα από την προστασία από κάθε εμπόδιο.
⸻
🧩 Γιατί είναι κρίσιμη;
Τα παιδιά που έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα:
• ✅ Αντιμετωπίζουν πιο υγιώς την απογοήτευση
• ✅ Έχουν καλύτερη ψυχική αντοχή απέναντι στο άγχος και τη θλίψη
• ✅ Μαθαίνουν ευελιξία στη σκέψη και στη συμπεριφορά
• ✅ Αναπτύσσουν εσωτερικό έλεγχο και αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας (το «μπορώ να τα καταφέρω»)
• ✅ Χτίζουν πιο σταθερή αυτοεκτίμηση, όχι επειδή τους λέμε ότι αξίζουν, αλλά επειδή το βιώνουν μέσα από εμπειρίες
Η ανθεκτικότητα είναι προστατευτικός παράγοντας ενάντια σε ψυχικές δυσκολίες όπως το άγχος, η κατάθλιψη και η αίσθηση ματαιότητας στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή.
⸻
👨👩👦 Πώς την καλλιεργούμε;
Δεν είναι κάτι που “διδάσκεται” θεωρητικά. Είναι κάτι που αναπτύσσεται μέσα από την πράξη:
1. Μικρές δυσκολίες – μεγάλες ευκαιρίες
Αφήνουμε το παιδί να αποτύχει, να δυσκολευτεί, να προσπαθήσει ξανά. Δεν του λύνουμε όλα τα προβλήματα, δεν παρεμβαίνουμε αμέσως.
2. Αποδοχή των συναισθημάτων
Όταν ένα παιδί απογοητεύεται ή θυμώνει, δεν χρειάζεται να του αλλάξουμε διάθεση αμέσως. Χρειάζεται να νιώσει ότι είναι ΟΚ να νιώθω άσχημα και παρ’ όλα αυτά μπορώ να συνεχίσω.
3. Παράδειγμα από τους γονείς
Τα παιδιά βλέπουν πώς αντιμετωπίζουμε εμείς τις δυσκολίες. Όταν μας βλέπουν να πέφτουμε και να σηκωνόμαστε, να λέμε “δεν ήταν εύκολο αλλά το πάλεψα”, μαθαίνουν κάτι πολύτιμο: η δυσκολία δεν είναι το τέλος – είναι κομμάτι της ζωής.
4. Ανάπτυξη αυτονομίας
Αναθέτουμε ευθύνες. Αφήνουμε το παιδί να παίρνει μικρές αποφάσεις, να έχει λόγο, να μαθαίνει να χειρίζεται καταστάσεις, όχι πάντα όπως θα τις θέλαμε εμείς.
⸻
🔚 Συμπέρασμα
Η υπερπροστασία, ακόμη και όταν είναι καλοπροαίρετη, μπορεί να αφαιρέσει από τα παιδιά την ευκαιρία να χτίσουν τον ψυχικό τους σκελετό. Η ανθεκτικότητα δεν είναι έμφυτη – είναι επίκτητη. Και χτίζεται μέσα από τη στήριξη, την εμπιστοσύνη και –ναι– τη δυσκολία.
Η δουλειά μας ως γονείς δεν είναι να σηκώσουμε όλα τα βάρη από το δρόμο των παιδιών μας. Είναι να τα μάθουμε να τα σηκώνουν τα ίδια, με τη δική μας διακριτική παρουσία στο πλάι τους.
Β.Μ.