01/09/2025
"11 κοινοί διατροφικοί μύθοι, που καταρρίπτονται."
Οι δημοφιλείς διατροφικές συμβουλές δεν λαμβάνουν πάντα υπόψη τις ατομικές διατροφικές σας ανάγκες ή τους στόχους σας για την υγεία.Ορισμένες δίαιτες σας λένε να αποφεύγετε ορισμένα τρόφιμα ή ομάδες τροφίμων χωρίς να εξετάζουν πώς αυτά τα τρόφιμα μπορεί να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία σας.
Οι ψευδείς διατροφικοί μύθοι μπορεί να σας εμποδίσουν να κάνετε τις διατροφικές επιλογές που σας εξυπηρετούν, αφήνοντάς σας απογοητευμένους και ηττημένους!
Προσοχή!
Μακριά απο όλους εκείνους (ή εκείνες) τους ειδικούς με πηχυαίους τίτλους & διαπιστευτήρια που, σε 5 λεπτά απο το "Τικ-Τοκ","Insta" και οτι άλλο,κατεβάζει η κούτρα τους,δίνουν βεβαιωμένες συμβουλές, αποφασιστικές παροτρύνσεις και παπικές αποφάσεις για την υγεία σας γενικότερα! ( Ιδέτε αυθεντίες περί "αληθειών",στα γραικυλικά χόαξες,m@d επιστημονίσκο, και λοιπό συρφετό...)
1. Οι υδατάνθρακες είναι ο εχθρός
Πολλές διατροφικές τάσεις θέλουν να πιστεύετε ότι οι υδατάνθρακες είναι κακοί, αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Οι υδατάνθρακες είναι μια σημαντική πηγή ενέργειας για τον οργανισμό.(1)
Τούτου λεχθέντος, δεν είναι όλοι οι υδατάνθρακες ίδιοι. Τα ζαχαρούχα σνακ τείνουν να είναι πυκνά σε υδατάνθρακες, αλλά στερούνται βασικών θρεπτικών συστατικών. Από την άλλη πλευρά, οι υδατάνθρακες όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως περιέχουν πολλές βιταμίνες και μέταλλα.(1)
Αν αποφεύγετε εντελώς τους υδατάνθρακες, μπορεί να μην καλύπτετε τις ανάγκες σας σε θρεπτικά συστατικά και να αισθάνεστε υποτονικοί. Ο περιορισμός των υδατανθράκων μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, όπως κακός έλεγχος του σακχάρου στο αίμα, προβλήματα υγείας της καρδιάς και αύξηση του σωματικού βάρους.(1)
2. Το φαγητό τη νύχτα σας κάνει να παίρνετε βάρος
Η ιδέα ότι το να τρώτε τη νύχτα σας κάνει να παίρνετε βάρος είναι ένας διατροφικός μύθος.(2 )Το σώμα σας δεν αποθηκεύει ως δια μαγείας περισσότερο λίπος όταν τρώτε αργότερα μέσα στην ημέρα. Η αύξηση του βάρους συμβαίνει όταν καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες από όσες καίτε, ανεξάρτητα από τις ώρες των γευμάτων σας.(3)
Η κατάργηση του φαγητού κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου μέρους της ημέρας για χάρη της απώλειας βάρους μπορεί να σας εμποδίσει από το να τρώτε μια ισορροπημένη διατροφή. Ο περιορισμός τη νύχτα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση το πρωί, αν ξυπνήσετε εξαιρετικά πεινασμένοι.
Το κλειδί είναι να επιλέγετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά που περιέχουν φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και υγιεινά λιπαρά, τα οποία μπορούν να υποστηρίξουν τον καλύτερο ύπνο και να βοηθήσουν στην πρόληψη της υπερκατανάλωσης τροφής.
3. Τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινά
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι αυτόματα πιο υγιεινά, αλλά αυτό δεν είναι πάντα αλήθεια. Τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη μπορεί να περιέχουν εξίσου πολλά λιπαρά, ζάχαρη και θερμίδες με τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Το πιο σημαντικό είναι ότι μπορεί να στερούνται σημαντικών θρεπτικών συστατικών.(4)
Τα άτομα με κοιλιοκάκη και δυσανεξία στη γλουτένη μπορούν να επωφεληθούν από τις επιλογές χωρίς γλουτένη.(5) Ωστόσο, τα τρόφιμα με την ένδειξη «χωρίς γλουτένη» δεν είναι κατάλληλα για όλους. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται τις φυτικές ίνες και τις βιταμίνες που έχουν τα κανονικά τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη.
4. Όλες οι θερμίδες είναι ίδιες
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι όλες οι θερμίδες είναι ίσες και ότι η διαχείριση του βάρους είναι απλώς μια ισορροπία μεταξύ των θερμίδων που εισέρχονται και των θερμίδων που εξέρχονται. Ωστόσο, οι θερμίδες από διαφορετικά τρόφιμα επηρεάζουν το σώμα μας με διαφορετικούς τρόπους.
Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά έχουν λιγότερες θερμίδες και περισσότερα θρεπτικά συστατικά από τα επεξεργασμένα σνακ. Για παράδειγμα, 100 θερμίδες από φρούτα και λαχανικά παρέχουν περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα από 100 θερμίδες από γλυκά.
Αν εστιάζετε μόνο στις θερμίδες που λαμβάνετε και στις θερμίδες που καταναλώνετε, μπορεί να χάσετε βασικά θρεπτικά συστατικά για την υγεία σας. Είναι σημαντικό να επιλέγετε τρόφιμα που σας παρέχουν τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε, όχι μόνο τρόφιμα που σας βοηθούν να επιτύχετε τον στόχο των θερμίδων σας.
5. Η παράλειψη γευμάτων σας βοηθά να χάσετε βάρος
Όταν παραλείπετε γεύματα, το σώμα σας γίνεται «νευρικό» και μπαίνει σε κατάσταση πείνας, αποθηκεύοντας λίπος για ενέργεια. Αυτό μπορεί να επιβραδύνει το μεταβολισμό σας και να δυσχεράνει μακροπρόθεσμα την απώλεια βάρους.(6)
Η παράλειψη ενός γεύματος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ακραία πείνα αργότερα, γεγονός που μπορεί να σας κάνει να φάτε υπερβολικά στο επόμενο γεύμα σας. Οι έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση μικρότερων, πιο ισορροπημένων γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας βοηθά στη διατήρηση των επιπέδων ενέργειάς σας και αποτρέπει την υπερκατανάλωση τροφής.(7)
Να θυμάστε ότι το ταξίδι απώλειας βάρους του καθενός είναι διαφορετικό.
6. Όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι κακά
Ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν περισσότερο λίπος και νάτριο από ό,τι τα φρέσκα, πλήρη τρόφιμα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι κακά.
Ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα κατεψυγμένα λαχανικά, μπορεί να είναι βολικά και υγιεινά, βοηθώντας σας να εξοικονομήσετε χρόνο στην κουζίνα.
Η αποφυγή όλων των επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να σας δυσκολέψει να βρείτε τρόφιμα που ταιριάζουν στις απαιτήσεις του τρόπου ζωής και στις γευστικές σας προτιμήσεις. Αντί να χαρακτηρίζετε όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα ως απαγορευμένα, επικεντρωθείτε στην ισορροπία και το μέτρο στη διατροφή σας.
7. Όλα τα λίπη προκαλούν αύξηση βάρους
Η ιδέα ότι όλα τα λίπη προκαλούν αύξηση του σωματικού βάρους είναι ένας αναληθής διατροφικός μύθος. Υπάρχουν «υγιεινά» και «ανθυγιεινά» λίπη.
Τα υγιή λίπη, όπως αυτά που βρίσκονται στο αβοκάντο, το ελαιόλαδο και τους ξηρούς καρπούς, μπορούν να σας βοηθήσουν να αισθάνεστε χορτάτοι και να απορροφήσετε τις λιποδιαλυτές βιταμίνες. Τα ανθυγιεινά λίπη, όπως αυτά που βρίσκονται στα τηγανητά φαγητά και τα επεξεργασμένα σνακ, μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους αν καταναλώνονται πολύ συχνά.(8)
Η αποφυγή όλων των λιπαρών ή ενός συγκεκριμένου τύπου λιπαρών δεν είναι ρεαλιστική μακροπρόθεσμα. Αυτό που έχει σημασία είναι να κάνετε ισορροπημένες επιλογές τροφίμων και να απολαμβάνετε αυτό που τρώτε.
8. Πρέπει να αποφεύγετε τη ζάχαρη με κάθε κόστος
Με την πάροδο των ετών, η ζάχαρη έχει γίνει κοινός εχθρός μεταξύ των ανθρώπων που ενδιαφέρονται για την υγεία. Ωστόσο, η ιδέα ότι πρέπει να αποφεύγετε τη ζάχαρη με κάθε κόστος είναι απλώς ένας μύθος.
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας, αλλά το σώμα σας χρειάζεται λίγη ζάχαρη για ενέργεια. Η πλήρης αποφυγή της μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια σημαντικών θρεπτικών συστατικών.
Προσέξτε την πρόσληψη πρόσθετης ζάχαρης και προσπαθήστε να δώσετε προτεραιότητα στα φυσικά σάκχαρα που βρίσκονται στους σύνθετους υδατάνθρακες. Προτιμήστε τρόφιμα όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικης αλέσεως.
9. Η κατανάλωση περισσότερης πρωτεΐνης σας κάνει να αποκτήσετε μυς
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η κατανάλωση πρωτεΐνης από μόνη της θα σας κάνει να αποκτήσετε μυς. Ωστόσο, το τι τρώτε είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση των μυών, αλλά χρειάζεστε επίσης άσκηση για να αυξήσετε τη μυϊκή μάζα.(9)
Εάν τρώτε πολλές πρωτεΐνες χωρίς να ασκείστε, το σώμα σας μπορεί να μην είναι σε θέση να τις χρησιμοποιήσει όλες, μετατρέποντας την επιπλέον πρωτεΐνη σε λίπος.
10. Τα βιολογικά τρόφιμα είναι πάντα πιο υγιεινά
Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι τα βιολογικά τρόφιμα είναι πιο υγιεινά από τα μη βιολογικά τρόφιμα. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αλήθεια. Τα βιολογικά τρόφιμα μπορεί να σας κάνουν καλό, αλλά δεν είναι πάντα καλύτερα από τις κανονικές εναλλακτικές λύσεις.(10)
Τόσο τα βιολογικά όσο και τα μη βιολογικά τρόφιμα μπορεί να είναι υγιεινά.(10 )Είναι σημαντικό να τρώτε ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων φρούτων, λαχανικών, άπαχων πρωτεϊνών και δημητριακών ολικής άλεσης. Αν επιλέγετε μόνο βιολογικά τρόφιμα επειδή πιστεύετε ότι είναι πιο υγιεινά, μπορεί να χάσετε βασικά θρεπτικά συστατικά.
Επικεντρωθείτε στην κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής αντί να επιλέγετε μόνο βιολογικά τρόφιμα.
11. Χρειάζεστε 8 ποτήρια νερό την ημέρα
Για χρόνια, 8 ποτήρια νερό ήταν η τυπική ημερήσια σύσταση για την ενυδάτωση. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην είναι σωστό για όλους. Το πόσο νερό χρειάζεστε εξαρτάται από παράγοντες όπως η ηλικία, το επίπεδο δραστηριότητας, το ιατρικό ιστορικό και το κλίμα.(11)
Ορισμένες τροφές, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να παραμείνετε ενυδατωμένοι. Είναι σημαντικό να ακούτε το σώμα σας και να πίνετε όταν διψάτε. Η εστίαση σε 8 ποτήρια νερό μπορεί να σας εμποδίσει να ακούτε το σώμα σας και να προσαρμόζεστε σε εξωτερικούς παράγοντες. Πάντως να πίνετε νερό !
Η διατήρηση της υγείας είναι καθήκον. Λίγοι φαίνεται να συνειδητοποιούν ότι υπάρχει και κάτι που θα μπορούσαμε να το πούμε φυσική ηθική.Η ευτυχία είναι σαν την υγεία: αν δεν συνειδητοποιείς ότι την έχεις, τότε την έχεις.
Τέλος πάντων.....Αποφεύγετε, περισσότερο από καθετί, τις δίκες: επηρεάζουν τη συνείδησή σας, βλάπτουν την υγεία σας και αφανίζουν την περιουσία σας!
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Ν. Μουρούτης
Αναφορές:
1- Clemente-Suárez VJ, Mielgo-Ayuso J, Martín-Rodríguez A, Ramos-Campo DJ, Redondo-Flórez L, Tornero-Aguilera JF. The burden of carbohydrates in health and disease. Nutrients. 2022;14(18):3809. doi:10.3390/nu14183809
2- Kinsey AW, Ormsbee MJ. The health impact of nighttime eating: Old and new perspectives. Nutrients. 2015;7(4):2648-2662. doi:10.3390/nu7042648
3- Piaggi P. Metabolic determinants of weight gain in humans. Obesity (Silver Spring). 2019;27(5):691-699. doi:10.1002/oby.22456
4- Ho CKW, Tjhin A, Barrett E, Coyle DH, Wu JHY, Louie JCY. The nutritional quality of gluten-free versus non-gluten-free pre-packaged foods and beverages sold in Hong Kong. Ann Nutr Metab. 2023;79(3):301-312. doi:10.1159/000530857
5- Cazac GD, Mihai BM, Ștefănescu G, et al. Celiac disease, gluten-free diet and metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease. Nutrients. 2024;16(13):2008. doi:10.3390/nu16132008
6- Park H, Shin D, Lee KW. Association of main meal frequency and skipping with metabolic syndrome in Korean adults: A cross-sectional study. Nutr J. 2023;22(1):24. doi:10.1186/s12937-023-00852-x
7- Paoli A, Tinsley G, Bianco A, Moro T. The influence of meal frequency and timing on health in humans: The role of fasting. Nutrients. 2019;11(4):719. doi:10.3390/nu11040719
8- Meijaard E, Abrams JF, Slavin JL, Sheil D. Dietary fats, human nutrition and the environment: Balance and sustainability. Front Nutr. 2022;9:878644. doi:10.3389/fnut.2022.878644
9- Stokes T, Hector AJ, Morton RW, McGlory C, Phillips SM. Recent perspectives regarding the role of dietary protein for the promotion of muscle hypertrophy with resistance exercise training. Nutrients. 2018;10(2):180. doi:10.3390/nu10020180
10- Thaise de Oliveira Faoro D, Artuzo FD, Rossi Borges JA, Foguesatto CR, Dewes H, Talamini E. Are organics more nutritious than conventional foods? A comprehensive systematic review. Heliyon. 2024;10(7):e28288. doi:10.1016/j.heliyon.2024.e28288
11- Armstrong LE, Johnson EC. Water intake, water balance, and the elusive daily water requirement. Nutrients. 2018;10(12):1928. doi:10.3390/nu10121928