11/07/2025
#ψυχολόγος #ΓνωστικήΣυμπεριφορικήΘεραπεία
Μετάφραση πρωτότυπου άρθρου ‘’Brain Pathway Reveals How Pain Feels Emotionally’’
’Η εγκεφαλική οδός αποκαλύπτει την συναισθηματική αίσθηση του πόνου ‘’
Ο πόνος είναι κάτι περισσότερο από ένα φυσικό σήμα — φέρει επίσης συναισθηματικό βάρος που διαμορφώνει την αντίδρασή μας και τη μνήμη μας για την ενόχληση. Μια νέα μελέτη εντοπίζει μια ομάδα νευρώνων στον θάλαμο που συνδέει άμεσα τα σήματα πόνου με το συναισθηματικό κέντρο του εγκεφάλου.
Η σίγηση αυτών των νευρώνων μείωσε τον φόβο και τις συμπεριφορές αποφυγής σε ποντίκια, ενώ η ενεργοποίησή τους προκάλεσε δυσφορία χωρίς τραυματισμό. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες θεραπείες για τον χρόνιο πόνο και τις διαταραχές που σχετίζονται με το τραύμα, στοχεύοντας σε αυτή τη συναισθηματική διάσταση του πόνου.
Πηγή : Salk Institute
Ο πόνος δεν είναι απλώς μια σωματική αίσθηση - φέρει και συναισθηματικό βάρος. Αυτή η δυσφορία, η αγωνία και το άγχος μπορούν να μετατρέψουν έναν φευγαλέο τραυματισμό σε μακροχρόνιο πόνο.
Βασικά στοιχεία:
Κύκλωμα Συναισθηματικού Πόνου: Οι ερευνητές εντόπισαν μια οδό από τον θάλαμο στην αμυγδαλή που μεσολαβεί στη συναισθηματική επίδραση του πόνου.
Απομόνωση από τον Αισθητηριακό Πόνο: Η σίγηση αυτού του κυκλώματος μείωσε τον πόνο, διατηρώντας παράλληλα την ανίχνευση του πόνου άθικτη.
Θεραπευτικό Δυναμικό: Οι γνώσεις αυτές μπορούν να καθοδηγήσουν τις θεραπείες για τον χρόνιο πόνο, την ημικρανία και τo μετα-τραυματικό στρες.
Ερευνητές στο Ινστιτούτο Salk έχουν πλέον εντοπίσει ένα εγκεφαλικό κύκλωμα που δίνει στον σωματικό πόνο τον συναισθηματικό του τόνο, αποκαλύπτοντας έναν νέο πιθανό στόχο για τη θεραπεία χρόνιων και συναισθηματικών παθήσεων πόνου όπως η ινομυαλγία, η ημικρανία και η διαταραχή μετα-τραυματικού στρες (PTSD).
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στις 9 Ιουλίου 2025, στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, εντοπίζει μια ομάδα νευρώνων σε μια κεντρική περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται θάλαμος, η οποία φαίνεται να μεσολαβεί στη συναισθηματική ή συναισθηματική πλευρά του πόνου σε ποντίκια.
Αυτή η νέα οδός αμφισβητεί την κατανόηση των εγχειριδίων για το πώς επεξεργάζεται ο πόνος στον εγκέφαλο και το σώμα.
«Για δεκαετίες, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις αισθητηριακές και συναισθηματικές πτυχές του πόνου μέσω ξεχωριστών οδών», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας Sung Han, αναπληρωτής καθηγητής και κάτοχος της έδρας Pioneer Fund Developmental στο Salk.
«Ωστόσο, έχει υπάρξει συζήτηση σχετικά με το αν η αισθητηριακή οδός του πόνου μπορεί επίσης να συμβάλλει στη συναισθηματική πλευρά του πόνου. Η μελέτη μας παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι ένας κλάδος της αισθητηριακής οδού του πόνου μεσολαβεί άμεσα στην συναισθηματική εμπειρία του πόνου».
Η σωματική αίσθηση του πόνου είναι αυτή που σας επιτρέπει να τον ανιχνεύσετε αμέσως, να αξιολογήσετε την έντασή του και να εντοπίσετε την πηγή του. Το συναισθηματικό μέρος του πόνου είναι αυτό που τον κάνει τόσο δυσάρεστο. Αυτή η συναισθηματική δυσφορία σας παρακινεί να αναλάβετε δράση και σας βοηθά να μάθετε να συνδέετε τα αρνητικά συναισθήματα με την κατάσταση, ώστε να μπορείτε να την αποφύγετε στο μέλλον.
Αυτή είναι μια κρίσιμη διάκριση. Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τον πόνο με την ίδια ένταση ερεθίσματος, που σημαίνει ότι όλοι επεξεργαζόμαστε την αισθητηριακή πλευρά του πόνου αρκετά παρόμοια. Συγκριτικά, η ικανότητά μας να ανεχόμαστε τον πόνο ποικίλλει σημαντικά.
Το πόσο υποφέρουμε ή νιώθουμε απειλημένοι από τον πόνο καθορίζεται από την συναισθηματική μας επεξεργασία και, αν αυτή γίνει πολύ ευαίσθητη ή διαρκέσει πολύ, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή πόνου. Αυτό καθιστά σημαντικό να κατανοήσουμε ποια μέρη του εγκεφάλου ελέγχουν αυτές τις διαφορετικές διαστάσεις του πόνου.
Ο αισθητηριακός πόνος θεωρούνταν ότι προκαλείται από την σπινοθαλαμική οδό, μια οδό που στέλνει σήματα πόνου από τον νωτιαίο μυελό στον θάλαμο, ο οποίος στη συνέχεια τα μεταδίδει σε περιοχές αισθητηριακής επεξεργασίας σε όλο τον εγκέφαλο.
Γενικά, ο συναισθηματικός πόνος θεωρούνταν ότι προκαλείται από μια δεύτερη οδό που ονομάζεται σπινοπαραβραχιαία οδός, η οποία στέλνει πληροφορίες πόνου από τον νωτιαίο μυελό στο εγκεφαλικό στέλεχος.
Ωστόσο, προηγούμενες μελέτες που χρησιμοποίησαν παλαιότερες ερευνητικές μεθόδους έχουν υποδείξει ότι το κύκλωμα του πόνου μπορεί να είναι πιο περίπλοκο. Αυτή η μακροχρόνια διαμάχη ενέπνευσε τον Han και την ομάδα του να επανεξετάσουν το ζήτημα με σύγχρονα ερευνητικά εργαλεία.
Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές για τον χειρισμό της δραστηριότητας συγκεκριμένων εγκεφαλικών κυττάρων, οι ερευνητές ανακάλυψαν μια νέα σπινοθαλαμική οδό σε ποντίκια. Σε αυτό το κύκλωμα, σήματα πόνου αποστέλλονται από τον νωτιαίο μυελό σε ένα διαφορετικό μέρος του θαλάμου, το οποίο έχει συνδέσεις με την αμυγδαλή, το κέντρο επεξεργασίας συναισθημάτων του εγκεφάλου.
Αυτή η συγκεκριμένη ομάδα νευρώνων στον θάλαμο μπορεί να αναγνωριστεί από την έκφραση του CGRP (πεπτίδιο που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης), ενός νευροπεπτιδίου που ανακαλύφθηκε αρχικά στο εργαστήριο του καθηγητή Ronald Evans στο Salk.
Όταν οι ερευνητές «απενεργοποίησαν» (γενετικά σίγησαν) αυτούς τους νευρώνες CGRP, τα ποντίκια εξακολουθούσαν να αντιδρούν σε ήπια ερεθίσματα πόνου, όπως θερμότητα ή πίεση, υποδεικνύοντας ότι η αισθητηριακή τους επεξεργασία ήταν άθικτη. Ωστόσο, δεν φάνηκαν να συνδέουν διαρκή αρνητικά συναισθήματα με αυτές τις καταστάσεις, αποτυγχάνοντας να δείξουν κάποια μαθημένη συμπεριφορά φόβου ή αποφυγής σε μελλοντικές δοκιμές.
Από την άλλη πλευρά, όταν αυτοί οι ίδιοι νευρώνες «ενεργοποιήθηκαν» (οπτογενετικά ενεργοποιήθηκαν), τα ποντίκια έδειξαν σαφή σημάδια δυσφορίας και έμαθαν να αποφεύγουν αυτήν την περιοχή, ακόμη και όταν δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ερεθίσματα πόνου.
«Η επεξεργασία του πόνου δεν αφορά μόνο την ανίχνευση του πόνου από τα νεύρα. Αφορά τον εγκέφαλο που αποφασίζει πόσο σημαντικός είναι αυτός ο πόνος», λέει ο πρώτος συγγραφέας Sukjae Kang, ανώτερος ερευνητικός συνεργάτης στο εργαστήριο του Han.
«Η κατανόηση της βιολογίας πίσω από αυτές τις δύο ξεχωριστές διαδικασίες θα μας βοηθήσει να βρούμε θεραπείες για τα είδη πόνου που δεν ανταποκρίνονται στα παραδοσιακά φάρμακα».
Πολλές χρόνιες παθήσεις πόνου - όπως η ινομυαλγία και η ημικρανία - περιλαμβάνουν μακροχρόνιες, έντονες, δυσάρεστες εμπειρίες πόνου, συχνά χωρίς σαφή φυσική πηγή ή τραυματισμό. Μερικοί ασθενείς αναφέρουν επίσης ακραία ευαισθησία σε συνηθισμένα ερεθίσματα όπως το φως, ο ήχος ή η αφή, τα οποία άλλοι δεν θα αντιλαμβάνονταν ως επώδυνα.
Ο Han λέει ότι η υπερενεργοποίηση της σπινοθαλαμικής οδού CGRP μπορεί να συμβάλλει σε αυτές τις παθήσεις, κάνοντας τον εγκέφαλο να παρερμηνεύει ή να αντιδρά υπερβολικά σε αισθητηριακά ερεθίσματα. Στην πραγματικότητα, η μεταγραφική ανάλυση των νευρώνων CGRP έδειξε ότι εκφράζουν πολλά από τα γονίδια που σχετίζονται με την ημικρανία και άλλες διαταραχές πόνου.
Αξιοσημείωτο είναι ότι αρκετοί αναστολείς CGRP χρησιμοποιούνται ήδη για τη θεραπεία των ημικρανιών. Αυτή η μελέτη μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση γιατί αυτά τα φάρμακα λειτουργούν και θα μπορούσε να εμπνεύσει νέες μη εθιστικές θεραπείες για διαταραχές συναισθηματικού πόνου.
Ο Han βλέπει επίσης πιθανή σχέση με ψυχιατρικές παθήσεις που περιλαμβάνουν αυξημένη αντίληψη απειλής, όπως η διαταραχή μετατραυματικού στρες. Αυξανόμενα στοιχεία από το εργαστήριό του υποδηλώνουν ότι η συναισθηματική οδός πόνου CGRP λειτουργεί ως μέρος του ευρύτερου συστήματος συναγερμού του εγκεφάλου, ανιχνεύοντας και ανταποκρινόμενος όχι μόνο στον πόνο αλλά και σε ένα ευρύ φάσμα δυσάρεστων αισθήσεων.
Η καταστολή αυτής της οδού με αναστολείς CGRP θα μπορούσε να προσφέρει μια νέα προσέγγιση για την ανακούφιση του φόβου, της αποφυγής και της υπερεπαγρύπνησης σε διαταραχές που σχετίζονται με τραύμα.
Είναι σημαντικό ότι η σχέση μεταξύ της οδού CGRP και του ψυχολογικού πόνου που σχετίζεται με κοινωνικές εμπειρίες όπως η θλίψη, η μοναξιά και η ερωτική απογοήτευση παραμένει ασαφής και απαιτεί περαιτέρω μελέτη.
«Η ανακάλυψή μας της οδού συναισθηματικού πόνου CGRP μας δίνει μια μοριακή και κυκλική εξήγηση για τη διαφορά μεταξύ της ανίχνευσης σωματικού πόνου και της ταλαιπωρίας από αυτόν», λέει ο Han.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που συνεχίζουμε να εξερευνούμε αυτή την οδό και να επιτρέπουμε μελλοντικές θεραπείες που μπορούν να μειώσουν αυτό το βάσανο».
Άλλοι συγγραφείς που συμπεριλαμβάνονται Shijia Liu, Jong-Hyun Kim, Dong-Il Kim, Tae Gyu Oh, Jiahang Peng, Mao Ye, Kuo-Fen Lee, Ronald M. Evans, and Martyn Goulding of Salk.
Χρηματοδότηση: Το έργο υποστηρίχθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Ψυχικής Υγείας (BRAINS grant 1R01MH116203) και το Ίδρυμα Simons (βραβείο Bridge to Independence SFARI #388708).
Original Research: Closed access.
“Thalamic CGRP neurons define spinothalamic pathway for affective pain” by Sung Han et al. PNAS
Μαριάνθη Σκάρπα
Ψυχολόγος , Msc Κλινική Ψυχική Υγεία
Εξειδίκευση στη Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Instagram : cbt_mental_health
https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fneurosciencenews.com%2Fbrain-pain-emotion-29427%2F&h=AT1C8KWr09MTaJ2I2iyW8bz-bbDo_R9BHj0brCTIz5NV0SryedStXennBRsOcbXwplBiFfqy3GAH4p0C5-tRoBZRzUluRtxi83SpgwaznH7VxHOQoZ7eQvFQGWadREIPIgL2fHgXYaaq5gBiIfNU&s=1
Pain is more than a physical signal — it also carries emotional weight that shapes our response and memory of discomfort.
