e-endo.com

24/10/2024

Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης - 20 Οκτωβρίου 2024

Ο σκελετός μας είναι ένας ζωντανός ιστός, που συνεχώς και τμηματικά ανανεώνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Η διαδικασία αυτή συμβαίνει με απορρόφηση του παλαιού, γηρασμένου και καταπονημένου οστού και αντικατάστασή του με νέο, ανθεκτικό οστό. Με αυτό τον τρόπο, κάθε 10 έτη περίπου, το σύνολο του σκελετού μας ανανεώνεται πλήρως. Στόχος αυτής της διεργασίας είναι να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή αντοχή του σκελετού μας και επιτυγχάνεται με την συνεργασία διάφορων ομάδων οστικών κυττάρων: των οστεοκλαστών, που απορροφούν το παλαιό οστό, των οστεοβλαστών, που παράγουν το νέο οστό και των οστεοκυττάρων, που συντονίζουν αυτή την προσπάθεια.

Αν για οποιονδήποτε λόγο αυξηθεί η δράση των οστεοκλαστών ή μειωθεί η δράση των οστεοβλαστών, δημιουργείται αρνητικό ισοζύγιο που οδηγεί στην ελάττωση της οστικής μάζας και την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί με την φυσική φθορά των παραπάνω διαδικασιών που προκύπτει λόγω γήρανσης. Είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος κατάγματος αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας (4πλασιάζεται περίπου σε διάστημα 20 ετών), ακόμη και μεταξύ ατόμων που έχουν την ίδια οστική μάζα. Επιπλέον, η γήρανση συνοδεύεται από μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και μειωμένη απορρόφηση ηλιακής ακτινοβολίας από το δέρμα, επομένως μειωμένη σύνθεση βιταμίνης D. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας, που αφορά τις γυναίκες, είναι η εμμηνόπαυση και η επακόλουθη έλλειψη των γυναικείων ορμονών του φύλου, των οιστρογόνων, που οδηγεί σε ταχεία απώλεια οστού τα πρώτα 2-5 έτη μετά τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Επιπλέον, υπάρχουν διάφορες παθήσεις που επιδρούν δυσμενώς στην αντοχή του σκελετού μας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, ο υπογοναδισμός, ο υπερθυρεοειδισμός, ο υπερπαραθυρεοειδισμός και άλλα ενδοκρινολογικά αλλά και ρευματολογικά, αιματολογικά, γαστρεντερικά, νεφρολογικά και άλλα συστηματικά νοσήματα καθώς και κακοήθειες. Τέλος, διάφορα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τα οστά μας, με πιο σημαντικό τα γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη και συναφή μόρια).

Σημαντικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα, η οποία ευθύνεται για πάνω από 60% της πιθανότητας να εμφανίσει ένα άτομο οστεοπόρωση. Αλλά και οι συνήθειες ενός ατόμου επηρεάζουν, με το κάπνισμα, το αλκοόλ και την καθιστική ζωή να έχουν αρνητικό ρόλο ενώ η συστηματική άσκηση, τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D και η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου έχουν θετική επίδραση στον σκελετό. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η πρόσληψη ασβεστίου στην παιδική και εφηβική ηλικία, οπότε
και διαπλάθεται ο σκελετός, ώστε να μπορέσει το άτομο να αποκτήσει την μέγιστη δυνατή οστική μάζα ως νέος ενήλικας, αλλά και στους ηλικιωμένους, για να μπορεί να διατηρηθεί κατά το δυνατόν σταθερή η οστική μάζα.

Δυστυχώς, η οστεοπόρωση είναι συνήθως ασυμπτωματική, με αποτέλεσμα η διάγνωσή της να γίνεται καθυστερημένα και συχνά όταν ήδη έχει συμβεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Αξίζει να τονιστεί ότι η ύπαρξη προηγούμενου κατάγματος, ιδίως πρόσφατου, πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο για νέο κάταγμα, συνεπώς έχει μεγάλη σημασία να γίνεται έλεγχος για οστεοπόρωση και να χορηγείται κατάλληλη θεραπεία σε όσους έχουν μόλις υποστεί κάταγμα. Μία στις τρεις γυναίκες και ένας στους πέντε άντρες πάνω από τα 50 θα υποστεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Περίπου 1.600.000 κατάγματα ισχίου συμβαίνουν παγκοσμίως κάθε χρόνο και μέχρι το 2050 ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 4,5 εκατομμύρια. Το 20-25% αυτών πεθαίνουν κατά το πρώτο έτος μετά το κάταγμα ισχίου και 60% χρειάζονται υποστήριξη ένα έτος μετά το κάταγμα. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επιδημία με τεράστιες κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις στα συστήματα υγείας. Ενδεικτικά, η οστεοπόρωση ευθύνεται για περισσότερες ημέρες ενδονοσοκομειακής νοσηλείας από τον καρκίνο του μαστού.

Η οστεοπόρωση μπορεί να είναι συχνότερη στις γυναίκες αλλά εμφανίζεται και στους άνδρες. Και οι άνδρες χάνουν οστική μάζα με την πρόοδο της ηλικίας, αλλά επειδή έχουν μεγαλύτερη οστική μάζα φθάνουν σε οστεοπορωτικά επίπεδα σε μεγαλύτερη ηλικία σε σχέση με τις γυναίκες, με συνέπεια η αύξηση στον κίνδυνο κατάγματος να εμφανίζεται περίπου κατά 10 έτη αργότερα. Επιπλέον, στους άνδρες δεν υπάρχει η ταχεία οστική απώλεια, που σχετίζεται με την εμμηνόπαυση στις γυναίκες. Πάντως, περίπου 30 % των καταγμάτων του ισχίου συμβαίνει σε άνδρες και 1 στους 8 άνδρες ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών θα εμφανίσει οστεοπορωτικό κάταγμα. Στην ηλικία των 90 ετών, περίπου το 17% των ανδρών θα υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα στο ισχίο, σε σχέση με το 32% των γυναικών.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τα οστεοπορωτικά κατάγματα; Καταρχήν, να αποφύγουμε κατά το δυνατόν τις επιβαρυντικές συνήθειες (κάπνισμα, αλκοόλ, υπερκατανάλωση καφέ και αλατιού) και να φροντίσουμε να ασκούμαστε συστηματικά και να προσλαμβάνουμε επαρκή ποσότητα ασβεστίου στην καθημερινότητα μας, είτε διατροφικά είτε παίρνοντας δισκία ασβεστίου, τα οποία συνήθως περιέχουν και βιταμίνη D. Η πρόληψη αρχίζει από την παιδική ηλικία, με τη σωστή διατροφή και άσκηση, ενώ στα άτομα μεγάλης ηλικίας η πρόληψη των πτώσεων έχει ιδιαίτερη σημασία. Επιπλέον, άτομα με συγγενείς που έχουν οστεοπόρωση ή έχουν υποστεί κατάγματα, ιδίως ισχίου, έχουν αυξημένο κίνδυνο για την νόσο οπότε είναι σημαντικό να ελέγχονται. Τέλος, εάν έχει ήδη εμφανιστεί οστεοπόρωση, υπάρχουν σήμερα στη διάθεση μας πολλά ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα για την θεραπεία της. Κάποια από αυτά έχουν ως στόχο να περιορίσουν τη δράση των οστεοκλαστών και άλλα να διεγείρουν τους οστεοβλάστες ώστε να σχηματίσουν νέο οστό. Είναι σημαντικό να είστε ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι ώστε έγκαιρα να απευθυνθείτε στον ειδικό ιατρό που θα σας καθοδηγήσει ως προς τη θεραπεία που είναι η καταλληλότερη για εσάς.

πηγή: δελτίο τύπου ΕΕΕ

08/08/2024

Παθήσεις Παραθυρεοειδών Αδένων

Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως 4 μικροί αδένες, μεγέθους φακής, παρά την οπίσθια επιφάνεια των λοβών του θυρεοειδούς αδένα. Συνθέτουν και εκκρίνουν την παραθορμόνη, η οποία έχει σαν κύριο στόχο τη διατήρηση του ασβεστίου στο αίμα σε φυσιολογικά όρια.

Αυτό επιτυγχάνεται με 3 μηχανισμούς: α) την αύξηση της εντερικής απορρόφησης του ασβεστίου (και του φωσφόρου) από το έντερο, β) την αύξηση της επαναρρόφησης του ασβεστίου από τους νεφρούς (και ταυτόχρονα την αύξηση της αποβολής του φωσφόρου) και γ) την απελευθέρωση του ασβεστίου από τα οστά (που δεν είναι καλό γιατί οδηγεί σε οστεοπόρωση).

Η υπερέκκριση παραθορμόνης από τους παραθυρεοειδείς είτε λόγω αδενώματος είτε σπανιότερα λόγω υπερπλασίας (πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός), έχει σαν αποτέλεσμα αύξηση του ασβεστίου και μείωση του φωσφόρου του αίματος, γεγονός που δημιουργεί πολλά προβλήματα όπως οστεοπόρωση, νεφρολιθίαση, κοιλιακό άλγος, αφυδάτωση, δίψα, απώλεια όρεξης, ναυτία, εμετούς, δυσκοιλιότητα, παγκρεατίτιδα, γαστρικά ή πεπτικά έλκη, διαταραχές μνήμης, σύγχυση, κατάθλιψη, μυϊκή αδυναμία, αρρυθμίες και αρτηριακή υπέρταση.

Εάν ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι συμπτωματικός ή πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια η θεραπεία του είναι η παραθυρεοειδεκτομή, άλλως (και μάλιστα αν το ασβέστιο είναι οριακά αυξημένο) γίνεται απλώς τακτική παρακολούθηση. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει και ένα φάρμακο που χορηγούμενο, φυσιολογικοποιεί στην πλειοψηφία των ασθενών το ασβέστιο αλλά μειώνει την παραθορμόνη γύρω στο 30%.

Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται συνήθως σε ανεπάρκεια βιταμίνης D από διάφορες αιτίες όπως νεφρική ανεπάρκεια και χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραθορμόνη αλλά φυσιολογικό ασβέστιο (αν και συνήθως προς τα κατώτερα φυσιολογικά όρια) και φυσιολογικό φωσφόρο. Αντιμετωπίζεται με χορήγηση βιταμίνης D με ή χωρίς ασβέστιο.

Τέλος σε περιπτώσεις χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας, ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός εξελίσσεται με τον χρόνο σε τριτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, στον οποίο έχουμε πολύ αυξημένη παραθορμόνη και παράλληλα αυξημένο ασβέστιο και φωσφόρο και αντιμετωπίζεται με εγχείρηση.

Ο υποπαραθυρεοειδισμός αντίθετα χαρακτηρίζεται από χαμηλό ασβέστιο, σχετικά υψηλό φωσφόρο και απρόσφορα χαμηλή παραθορμόνη. Είναι απόρροια παραθυρεοειδεκτομής ή θυρεοειδεκτομής ή είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας ή οφείλεται σε άλλα αίτια όπως προηγηθείσα ακτινοβολία στην περιοχή του λαιμού ή υπομαγνησιαιμία στο πλαίσιο κατάχρησης οινοπνεύματος.
Οι ασθενείς με υποπαραθυρεοειδισμό παρουσιάζουν παραισθησίες κυρίως στα δάκτυλα και στα χείλη, αυτόματες μυϊκές συσπάσεις στο πρόσωπο, μυϊκές κράμπες και πόνους, εύκολη κόπωση, αλλαγές στη διάθεση όπως ευερεθιστότητα, άγχος ή κατάθλιψη, ξηρότητα στο δέρμα και εύθρυπτες τρίχες και νύχια. Μπορεί να εμφανίσουν λαρυγγόσπασμο, καρδιακές αρρυθμίες, νεφρολιθίαση, επιληπτικές κρίσεις και σε χρόνιες καταστάσεις καταρράκτη και επασβεστώσεις στα βασικά γάγγλια.
Αντιμετωπίζεται με συνεχή λήψη βιταμίνης D και ασβεστίου και σε ανθεκτικές περιπτώσεις, με τη χορήγηση ενέσιμης συνθετικής παραθορμόνης.

Τόσο ο υπερπαραθυρεοειδισμός όσο και ο υποπαραθυρεοειδισμός μπορεί σπάνια να έχουν οικογενή κατανομή και να συνυπάρχουν και με άλλες ενδοκρινοπάθειες.

Επιμέλεια: Αντώνης Πολυμέρης, Ενδοκρινολόγος, Τέως Διευθυντής Τμήματος Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδη Διαβήτη, ΓΝΑ «Σισμανόγλειο-Αμαλία Φλέμινγκ».

14/06/2024

Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας
15 Ιουνίου 2024

Ορισμός. H υπογονιμότητα ορίζεται ως η αδυναμία εγκυμοσύνης μετά από δώδεκα μήνες τακτικών σεξουαλικών επαφών, ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα, χωρίς να λαμβάνονται μέτρα αντισύλληψης. Επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι το 5% των ετεροφυλόφιλων ζευγαριών παγκοσμίως εμφανίζουν προβλήματα γονιμότητας. Ωστόσο, πολλά περισσότερα ζευγάρια δεν αποκτούν παιδί, παρά τη θέλησή τους: οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 12% έως 28%.

Αιτίες. Υπάρχουν πολλές αιτίες υπογονιμότητας. Ανδρικοί παράγοντες εντοπίζονται στο 20-30% των περιπτώσεων και γυναικείοι στο 20-35%. Σε ένα σημαντικό ποσοστό (25-40%), η υπογονιμότητα οφείλεται σε συνδυασμό προβλημάτων του άνδρα και της γυναίκας. Τέλος, στο 10-20% των περιπτώσεων δεν εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία, κατάσταση που ορίζεται ως ιδιοπαθής ή ανεξήγητη υπογονιμότητα. Η πιο κοινή αιτία γυναικείας υπογονιμότητας είναι η ηλικία, η οποία επιδρά στον αριθμό και την ποιότητα των ωαρίων. Άλλα αίτια αποτελούν οι διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας, οι βλάβες των σαλπίγγων, η ενδομητρίωση και τα νοσήματα του τραχήλου της μήτρας. Ανδρικά αίτια υπογονιμότητας αποτελούν ο υπογοναδισμός (ελαττωμένη παραγωγή τεστοστερόνης) και νοσήματα των όρχεων (καρκίνος, λοιμώξεις, κιρσοκήλη) που εκδηλώνονται ως διαταραχή στον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων.

Έναρξη διερεύνησης. Tα ζευγάρια πρέπει να αναζητούν βοήθεια από τους επαγγελματίες υγείας σε περίπτωση που δεν έχουν καταφέρει να συλλάβουν. Σύμφωνα, με τον ορισμό της υπογονιμότητας, η διερεύνηση ξεκινά μετά από 12 μήνες προσπαθειών. Ωστόσο, το διάστημα αυτό αφορά γυναίκες κάτω των 35 ετών, χωρίς εμφανείς παράγοντες κινδύνου για υπογονιμότητα. Η διερεύνηση πρέπει να ξεκινά μετά από έξι μήνες επαφών σε γυναίκες 35 έως 40 ετών και άμεσα σε γυναίκες άνω των 40 ετών, αυτές με διαταραχή ή διακοπή της έμμηνης ρύσης, ιστορικό χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας, σοβαρής μορφής ενδομητρίωση και νοσήματα της μήτρας ή των σαλπίγγων. Αντίστοιχα, η διερεύνηση πρέπει να ξεκινά άμεσα σε άνδρες με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης στη βουβωνική χώρα ή στους όρχεις, παρωτίτιδα μετά την εφηβεία, στυτική ή άλλη σεξουαλική δυσλειτουργία, χημειοθεραπεία ή/και ακτινοβολία ή ιστορικό υπογονιμότητας με άλλη σύντροφο.

Βασική διερεύνηση. Η βασική αξιολόγηση της υπογονιμότητας ξεκινά με το ιστορικό και τη φυσική εξέταση. Έχει ιδιαίτερη σημασία το ζευγάρι να εξετάζεται μαζί, καθώς, πολύ συχνά, προβλήματα εντοπίζονται στα δύο μέλη του. Ο εργαστηριακός έλεγχος της γυναίκας περιλαμβάνει το υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων και την αξιολόγηση των εφεδρειών των ωοθηκών, η οποία γίνεται με τη μέτρηση των συγκεντρώσεων της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH), της αντι-μυλλεριανής ορμόνης (ΑΜΗ) και της μέτρησης του αριθμού των ωοθυλακίων με άντρο (η τελευταία μέσω υπερηχογραφήματος). Ανάλογα με τα ευρήματα, μπορεί να απαιτηθεί αξιολόγηση των σαλπίγγων (υστεροσαλπιγγογραφία, λαπαροσκόπηση) και της μήτρας (υστεροσκόπηση, λαπαροσκόπηση). Ο εργαστηριακός έλεγχος του άνδρα περιλαμβάνει ένα βασικό ορμονικό έλεγχο, υπερηχογράφημα του οσχέου και ανάλυση του σπέρματος (τουλάχιστον δύο στιγμιότυπα).

Θεραπεία. Εάν εντοπιστεί η αιτία της υπογονιμότητας, εφαρμόζεται θεραπεία που στοχεύει στη διόρθωση των αναστρέψιμων προβλημάτων και στην αντιμετώπιση των μη αναστρέψιμων. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής (ισορροπημένη διατροφή, συστηματική σωματική άσκηση, διακοπή καπνίσματος και ατμίσματος, ελάττωση κατανάλωσης οινοπνεύματος) θα προάγει τόσο τη γονιμότητα όσο και τη γενικότερη υγεία του άνδρα και της γυναίκας. Οι παρεμβάσεις για τη θεραπεία της ανδρικής υπογονιμότητας μπορεί να περιλαμβάνουν φαρμακευτικές ουσίες (αντιβιοτικά, αντιοξειδωτικούς παράγοντες, κιτρική ταμοξιφαίνη), χειρουργική επέμβαση (εκτομή κιρσοκήλης) ή/και διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI) ή μικρογονιμοποίηση (ICSI). Εάν δεν ανευρίσκονται σπερματοζωάρια στο εκσπερμάτισμα, μπορεί να επιχειρηθεί επέμβαση με σκοπό την εντόπισή τους στον όρχι (TESE). Αντίστοιχα, οι παρεμβάσεις για τη θεραπεία της γυναικείας υπογονιμότητας μπορεί να περιλαμβάνουν φαρμακευτικές ουσίες (αντιβιοτικά, κιτρική κλομιφαίνη), χειρουργική επέμβαση (εκτομή πολυπόδων, ινομυωμάτων και εστιών ενδομητρίωσης) ή/και διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως ενδομήτρια σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF). Στις τελευταίες έχουν προστεθεί τεχνικές όπως η κατάψυξη ωαρίων και εμβρύων και η δωρεά ωαρίων.

Σημερινές δυνατότητες. Η υπογονιμότητα αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα, καθώς αφορά σχεδόν πάντα δύο άτομα. Επομένως, απαιτεί, περισσότερο από κάθε άλλη περίπτωση, τη συνεργασία πολλών επαγγελματιών υγείας (ενδοκρινολόγων, μαιευτήρων-γυναικολόγων, ουρολόγων, βιολόγων αναπαραγωγής, βιοπαθολόγων, απεικονιστών) με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Παρότι όλοι οι κλάδοι της Ιατρικής έχουν σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο, ο τομέας της αναπαραγωγής έχει πραγματοποιήσει πραγματικά άλματα κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ως αποτέλεσμα, οι σημερινές δυνατότητες επιτρέπουν σε μία μεγάλη πλειοψηφία ζευγαριών να γίνουν γονείς. Ωστόσο, οι αυξημένες αυτές δυνατότητες δεν πρέπει να αποπροσανατολίζουν τα ζευγάρια από την έγκαιρη και ρεαλιστική λήψη αποφάσεων σχετικά με τον αριθμό των παιδιών που θέλουν να αποκτήσουν.

04/03/2024

Η ελληνική γλώσσα έχει ένα απέραντο πλούτο και προσφέρει για διαφορετικές αποχρώσεις μια έννοιας διαφορετικές λέξεις για να τις περιγράψουν. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η ελληνική είναι η γλώσσα της φιλοσοφίας και της θεολογίας (πχ άλλο ομοούσιος, άλλο ομοιούσιος).
Η χθεσινή Κυριακή (του ασώτου υιού) ήταν μια καλή ευκαιρία διευκρίνησης 2 λέξεων που φαίνεται να, αλλα δεν ταυτίζονται:

ΜΕΤΑΜΕΛΕΙΑ και ΜΕΤΑΝΟΙΑ.
Μεταμέλεια: νοείται το αίσθημα ντροπής, στενοχώριας, που αισθάνεται κάποιος για ό,τι έπραξε ή για ό,τι παρέλειψε να πράξει (Μεταμέλεια à μετά + μέλω).

Μετάνοια (μετά+νους) αλλαγή νου/νοοτροπίας για μια πράξη ή παράλειψη.

Νομίζω ότι στα αγγλικά δεν υπάρχει λέξη που περιγράφει επακριβώς τη μετάνοια.
Ουσιαστικά η μεταμέλεια αφορά τη συνειδητοποίηση του λάθους και ουσιαστικά αποτελεί προϋπόθεση και το πρώτο βήμα για την μετάνοια, η οποία αφορά πλέον την απόφαση και κίνηση για αλλαγή πορείας ώστε να μην επαναληφθεί το λάθος (κατά το δυνατόν)

Μεταμέλεια χωρίς μετάνοια σημαίνει "ερινύες", ενοχές, αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης και ακινησία που τελικά μπλοκάρουν το πρόσωπο που τα βιώνει. Ο δυστυχής Ιούδας μετεμελήθη, αλλά αυτό μόνο του τον οδήγησε στον απαγχονισμό.

Η μετάνοια αντιθέτως είναι το καύσιμο εκείνο που δίνει κίνηση και κίνητρο για αλλαγή. Ο Πέτρος πχ μετεμελήθη την άρνηση του Χριστού, αλλά επιπλέον μετανόησε και εξελίχθηκε σε κορυφαίο Απόστολο.

Οι διάφορες εκφάνσεις μεταμέλειας και μετάνοιας παρατηρούνται καθημερινά στο ιατρείο, ειδικά σε νόσους όπως η παχυσαρκία ή ο σακχαρώδης διαβήτης. Οι περισσότεροι ασθενείς που καταλαβαίνουν τι γίνεται λάθος, μεταμελούνται αλλά δεν προχωρούν στο επόμενο βήμα της αλλαγής και μένουν με τις τύψεις και τις ενοχές. Οι ασθενείς που μετανοούν είναι αυτοί που πραγματικά χαίρονται τις θετικές αλλαγές στη ζωή τους.

Εν τέλει: η μεταμέλεια και η μετάνοια δεν είναι μόνο για τα "θρησκευτικά" αλλά αφορούν κάθε πτυχή της καθημερινής μας ζωής (στη δουλειά, στο σχολείο, στον αθλητισμό-ο καθένας μπορεί να σκεφτεί πού τον αφορά)

Μήπως ήρθε ο καιρός για μετάνοια?

20/02/2024

Επειδή πολλοί ρώτησαν: Πώς ρυθμίζεται το βιολογικό μας ρολόι με το φως?

Υπάρχει μια ορμόνη η οποία συμμετέχει στην προσαρμογή του οργανισμού στον κύκλο φωτός/σκότους του περιβάλλοντος.

Η ορμόνη αυτή είναι η ΜΕΛΑΤΟΝΙΝΗ: εκκρίνεται από την επίφυση όταν πέφτει σκοτάδι και αναστέλλεται η έκκρισή της όταν στα μάτια πέφτει φως.

Είναι βασική υπναγωγός ορμόνη (οδηγεί προς ύπνο) και θεωρείται ακόμη ότι έχει αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, ρυθμίζει το ανοσοποιητικό, μπορεί να έχει ακόμη και αντικαρκινική δράση.

Tip: το blue light από τις οθόνες συσκευών (TV-PC-tablet-κινητά) αναστέλλει την έκκριση μελατονίνης διαταράσσοντας την έλευση του ύπνου (και ποιος ξέρει τι άλλο).
Αυτός είναι ένας βασικός λόγος που στις οδηγίες περί υγιεινής ύπνου υπάρχει σύσταση για αποφυγή χρήσης των συσκευών αυτών προ ύπνου (ακόμα και εξοβελισμός τους από το υπνοδωμάτιο) και αντικατάστασή τους π.χ. από διάβασμα βιβλίου σε χαμηλό φωτισμό (έχει σημασία ο χαμηλός φωτισμός).

Επομένως την επόμενη φορά που θα ακούσεις ότι κάποιος "κοιμάται με τις κότες" μην τον λοιδορήσεις. Μάλλον κάτι κάνει καλύτερα από εμάς...

15/02/2024

Το αιώνιο πρόβλημα των νεαρών (και όχι μόνο...) που έρχονται στο ιατρείο:
Ερ: τι ώρα κοιμάσαι το βράδυ?
Απ: Εεε...12.30? (εως και πέντε το πρωί εννοεί-παίζει με τα μπλιμπλίκια στο κινητό)
Και την άλλη μέρα μπορεί να έχει σχολείο!

ΟΜΩΣ, αυτή είναι μια πολύ κακή και ανθυγιεινή συνήθεια.

Γιατί ο οργανισμός μας έχει ένα εσωτερικό βιολογικό ρολόι που εκ φύσεως είναι ρυθμισμένο για ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας/σκοτάδι και αφύπνιση με το πρώτο φως της ημέρας.

Με βάση αυτό το ρολόι συντονίζονται ορμόνες του οργανισμού (αυξητική, κορτιζόλη κλπ) οι οποίες αν απορρυθμίζονται δημιουργούνται πολλαπλά προβλήματα.

Μελέτες στις ΗΠΑ για τις συνέπειες έλλειψης ύπνου στα παιδιά έδειξαν ότι ανεπαρκής ποιότητα και διάρκεια ύπνου μείωσαν τη μνήμη και την ικανότητα προσοχής και επίλυσης προβλημάτων, ενώ δημιούργησαν δυσλειτουργικές συμπεριφορές/αντιδράσεις, αίσθημα κόπωσης, υπνηλία.

Επιπλέον μπορεί να δημιουργούν χρόνιο άγχος, διαταραχές στο μεταβολισμό, παχυσαρκία κλπ.

Εσύ τι λες? Αξίζει τον κόπο να φτιάξει κανείς τον ύπνο του?

10/02/2024

Επειδή πολλοί ρωτάνε:
Ναι, η κανέλλα φαίνεται να βοηθάει στη ρύθμιση του σακχάρου, ενώ έχει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες!

The scientific evidence that cinnamon may exert beneficial effects on type 2 diabetes mellitus due to the biological activity of its bioactive compounds has been increasing in recent years. This review provides an overview of the effects of cinnamon on clinical parameters of diabetes and summarizes....

27/09/2021

Οι ορμόνες και ο εκνευρισμός της δίαιτας
Η υγιεινή διατροφή, η συστηματική φυσική δραστηριότητα και ο καλής ποιότητας ύπνος είναι τρεις βασικές συμπεριφορές που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του σωματικού βάρους.
Ακόμα και όταν ένας άνθρωπος αισθάνεται άγχος, κατάθλιψη ή μελαγχολία εξαιτίας του σωματικού βάρους του, οι τρεις αυτές συμπεριφορές μπορεί να βελτιώσουν με φυσικό τρόπο την ψυχική διάθεσή του, κάνοντάς τον να αισθάνεται πιο αισιόδοξος, δραστήριος και ευδιάθετος.
Η σωστή απώλεια των περιττών κιλών, όμως, απαιτεί κόπο και χρόνο και όσοι κάνουν δίαιτα αναφέρουν συχνά ότι αισθάνονται οξύθυμοι και εκνευρισμένοι. Ο περίγυρός τους αναφέρει επίσης συχνά ότι γκρινιάζουν πολύ. Μερικές φορές τα συναισθήματα αυτά προέρχονται από την αδυναμία τους να επιτύχουν τον στόχο τους. Συνήθως όμως είναι απόρροια:
1. Τηςελλιπούςκατανάλωσηςτροφής
2. Τωνανθυγιεινώνδιατροφικώνσυνηθειώνπουείχανπριντηνδίαιτα.
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει πως όταν προσπαθούμε να δείξουμε αυτοέλεγχο και αυτοσυγκράτηση, αναπτύσσουμε αισθήματα θυμού. Αυτό συμβαίνει συχνά κατά την μετάβαση από μία πλούσια, ανεξέλεγκτη διατροφή, σε μία συγκεκριμένη δίαιτα με πολλούς περιορισμούς.
Μία από τις σχετικές μελέτες διεξήχθη από επιστήμονες των πανεπιστημίων UCSD και Northwestern στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες διεξήγαγαν σειρά τεστ σε φοιτητές για να δουν αν η επιλογή υγιεινών τροφίμων σχετίζεται με τη συναισθηματική κατάστασή τους.
Σε ένα από αυτά, ανακάλυψαν πως οι φοιτητές που επέλεγαν ένα μήλο αντί για μια μπάρα σοκολάτα, ήταν πιθανότερο να επιλέξουν στη συνέχεια να δουν ταινίες με πλοκή γύρω από την εκδίκηση! Σε ένα άλλο, όσοι επέλεξαν ένα υγιεινό σνακ αντί για ένα παχυντικό σνακ, εκνευρίστηκαν περισσότερο όταν τους ζήτησαν να δουν ένα διαφημιστικό σποτ με αυστηρό, προστακτικό περιεχόμενο.
Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν εκείνα άλλα προγενέστερων μελετών. Ωστόσο πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πόσο οξύθυμοι γίνονται όταν κάνουν δίαιτα, τονίζουν οι ερευνητές στο περιοδικό Journal of Consumer Research, όπου δημοσιεύουν τη μελέτη τους.
Γλυκόζη, κορτιζόλη, αδρεναλίνη
Εντούτοις, υπάρχει και ορμονικός λόγος για τον θυμό της δίαιτας. Όταν ένα άτομο κάνει δίαιτα, μία από τις πρώτες συνήθειες που αλλάζει είναι τα ακατάστατα γεύματα. Οι δίαιτες συνήθως συνιστούν τρία έως πέντε γεύματα σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας και το πρόγραμμά τους συνήθως τηρείται, τουλάχιστον για τον πρώτο καιρό.
Όταν όμως ένας οργανισμός έχει συνηθίσει το τσιμπολόγημα και ξαφνικά πρέπει να καταναλώνει τροφή κάθε 4-6 ώρες, π.χ., ή ακόμα και να μένει χωρίς τροφή για 12-16 ώρες, όπως είναι οι συστάσεις της διαλειμματικής δίαιτας, τότε τα επίπεδα γλυκόζης αίματος μειώνονται. Μειώνονται επίσης σε όσους δεν τρέφονται επαρκώς, αλλά λιμοκτονούν κάνοντας δίαιτες-αστραπή, με την ελπίδα ότι θα αδυνατίσουν εύκολα και γρήγορα (πράγμα το οποίο αποτελεί πλάνη).
Όταν μειωθούν σημαντικά τα επίπεδα της γλυκόζης, ενεργοποιούνται άλλες ορμόνες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Η κορτιζόλη είναι η ορμόνη του στρες και η αδρεναλίνη η ορμόνη που προετοιμάζει τον οργανισμό για
«μάχη». Στην περίπτωση της δίαιτας, αυξάνεται η παραγωγή και των δύο για να αυξηθεί και να εξισορροπιστεί η γλυκόζη αίματος.
Η έκκριση κορτιζόλης μπορεί να προκαλέσει επιθετικότητα σε μερικούς ανθρώπους. Επιπρόσθετα, η χαμηλή γλυκόζη αίματος μπορεί να επηρεάσει ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως ο έλεγχος των παρορμήσεων, των πρωτόγονων επιθυμιών και της συμπεριφοράς.
Επομένως, ο θυμός κατά τη δίαιτα μπορεί να είναι και μία βιοχημική αντίδραση εξαιτίας της χαμηλής γλυκόζης αίματος και όχι απόρροια της κόπωσης, της ανίας ή της δυσφορίας που συχνά προκαλεί η δίαιτα καθώς περνά ο καιρός.
Κίνδυνοι
Για τους υγιείς ανθρώπους, ο θυμός της δίαιτας δεν είναι ιδιαίτερο πρόβλημα. Για όσους όμως πάσχουν από προβλήματα υγείας, λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, έχουν χαμηλό σωματικό βάρος παρά τη δίαιτα που κάνουν ή, χειρότερα ακόμα, υποσιτίζονται, μπορεί να υπάρξει πρόβλημα.
Ειδικά οι ασθενείς με μεταβολικά νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι παγκρεατικές διαταραχές, οι ηπατικές διαταραχές και τα σύνδρομα επινεφριδικής ανεπάρκειας διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών ή παρενεργειών από τη χαμηλή γλυκόζη αίματος. Και αυτό διότι ο οργανισμός τους έχει ανεπαρκή ικανότητα γλυκαιμικής ρύθμισης.
Συμπερασματικά, η υπογλυκαιμία και η οξυθυμία της δίαιτας που επιφέρει είναι συχνά μη-φυσιολογικές συνέπειες μιας ελλιπώς σχεδιασμένης δίαιτας για αδυνάτισμα ή της υπερπροσπάθειας που καταβάλλει ο οργανισμός να συνηθίσει τη νέα διατροφή. Για να αποφευχθούν οι δυνητικοί κίνδυνοι, απαραίτητη είναι η επίσκεψη στον ενδοκρινολόγο ιατρό, ο οποίος θα αξιολογήσει την υγεία, το σωματικό βάρος και τις ανάγκες του ατόμου σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, πριν καταρτιστεί το οποιοδήποτε πρόγραμμα αδυνατίσματος. Το πρόγραμμα που θα επιλεγεί πρέπει να πληροί τους εξής κανόνες:
 Κατανάλωση αρκετών μικρών γευμάτων μέσα στην ημέρα ή τριών κυρίων γευμάτων (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) που θα καλύπτουν τις διατροφικές και θερμιδικές ανάγκες του οργανισμού
 Αποφυγή πρόχειρων φαγητών, που μπορεί να προκαλέσουν «κατάρρευση» της γλυκόζης αίματος αμέσως μετά την απότομη αύξησή της. Τα θρεπτικά, υγιεινά, με πολλές φυτικές ίνες τρόφιμα προκαλούν βαθμιαία αύξηση και μείωση της γλυκόζης αίματος, αποτρέποντας τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας.
 Τσιμπολόγημα υγιεινών σνακ. Αυτό προϋποθέτει να έχετε κάποια διαθέσιμα στην τσάντα, το αυτοκίνητο ή/και στο γραφείο σας.
 Συστηματική γυμναστική
 Επαρκής ύπνος (τουλάχιστον 7-8 ώρες κάθε βράδυ)
 Καλή ενυδάτωση
Γεωργία Κάσση, MD, PhD
Ενδοκρινολόγος
Διευθύντρια ΕΣΥ - Επιστημονικά υπεύθυνη Ενδοκρινολογικό Τμήμα ΓΝΑ Αλεξάνδρα

14/07/2020

https://menshouse.gr/ellada/80391/to-mystiko-tis-makrozoias-ton-monachon-tou-agiou-orous

Τι τρώνε οι μοναχοί του Αγίου Όρους την Σαρακοστή και πώς αυτό συνδέεται με την «εξαφάνιση» των παθήσεων;

07/05/2020

https://www.capital.gr/arthra/3447012/i-orthomoriaki-proseggisi-stin-enisxusi-tou-anosopoiitikou-sustimatos

Η προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος περνά από το χέρι μας, καθώς ο καθημερινός τρόπος της ζωής μπορεί να το ενισχύσει ή να το αποδυναμώσει. Μπορεί η διατροφή ...

05/05/2020

https://www.onmed.gr/ygeia-eidhseis/story/382550/koronaios-odigies-apo-tin-elliniki-diavitologiki-etaireia

H Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ) με στόχο την πρόληψη και την αντιμετώπιση του κοροναϊού από τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) και των προβλημάτων που...

25/04/2020

Μεσογειακή διατροφή: Ασπίδα προστασίας για τον κορωναϊό?

https://www.tovima.gr/2020/04/17/opinions/giati-einai-mikroteri-i-thnisimotita-apo-ton-koronoio-stin-ellada/?fbclid=IwAR1oWBXPp8nFg-_trcjF91wEDiFnVt-nGJjCqiYyBtCWx6IKRbqrZ1aUgyo

Στην διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού πεθαίνουν κυρίως άτομα με επιβαρυντικούς παράγοντες - Ωστόσο σοκάρουν την κοινή γνώμη, αλλά και την ιατρική κοινότητα, οι...