My Family Doctor

25/09/2025

Οι περισσότεροι από μάς δεν εκτιμούμε όσο θα έπρεπε την εργασία που κάνει για εμάς το έντερό μας και γενικά το πεπτικό μας σύστημα. Από τη στιγμή που το φαγητό φύγει από το στόμα μας, σταματάμε να το σκεφτόμαστε. Τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, όμως, δεν εξαφανίζονται τη στιγμή που εξέρχονται της στοματικής μας κοιλότητας. Παραμένουν στον οργανισμό μας για αρκετό διάστημα μέχρι να τα συναντήσουμε ξανά, σε διαφορετική μορφή, στη λεκάνη της τουαλέτας μας.

Το πεπτικό μας σύστημα αποτελείται από πολλά και πολύπλοκα υποσυστήματα, τα οποία εργάζονται άοκνα και συνεχώς, προκειμένου να επιτευχθεί η πέψη των τροφίμων. Πόσο χρόνο όμως χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη διαδικασία, πόσο διαρκεί, και πόσο επηρεάζεται από το είδος και την ποσότητα των τροφών που καταναλώνουμε;

25/09/2025

Το πρώτο νοσοκομείο τεχνητής νοημοσύνης στον κόσμο λειτουργεί ήδη στην Κίνα. Ένα νοσοκομείο όπου οι γιατροί είναι όλοι πάντα στις θέσεις τους, οι διαγνώσεις είναι σχεδόν στιγμιαίες και κάθε ασθενής μπορεί να έχει πρόσβαση σε φροντίδα υγείας μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο AI του Πανεπιστημίου Tsinghua τον Απρίλιο του 2025 και ξεκίνησε την πιλοτική λειτουργία τον Μάιο του 2025.

Πιο αναλυτικά
• 42 γιατροί τεχνητής νοημοσύνης που καλύπτουν 21 ειδικότητες εξετάζουν, σχεδιάζουν θεραπείες και παρακολουθούν ασθενείς
• 10.000+ περιπτώσεις διαγνώστηκαν σε μόλις λίγες ημέρες κατά τη διάρκεια της πιλοτικής εφαρμογής με ακρίβεια 93,06% σύμφωνα με την βάση ιατρικών δεδομένων MedQA των ΗΠΑ.
Κάθε διάγνωση, σχέδιο θεραπείας και αποτέλεσμα ανατροφοδοτεί το σύστημα.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε διάγνωση και θεραπεία δεν βοηθά μόνο έναν ασθενή - κάνει ολόκληρο το νοσοκομείο πιο έξυπνο.

Σε αντίθεση με τους γιατρούς που βασίζονται σε χρόνια συσσωρευμένης προσωπικής εμπειρίας, αυτοί οι γιατροί τεχνητής νοημοσύνης επεξεργάζονται τη γνώση με εκατομμύρια συνδυασμούς σε πραγματικό χρόνο.
Αυτό δημιουργεί ένα μέλλον όπου η ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να μην εξαρτάται πλέον από τη γεωγραφία, τον πλούτο ή την πρόσβαση σε ειδικούς. Αντίθετα, θα εξαρτηθεί από το ποιος ελέγχει -και κυβερνά- αυτά τα τεράστια δίκτυα ιατρικών πληροφοριών.
Η Κίνα έχει ήδη αρχίσει την αλλαγή του σκηνικού και αναμένουμε τις εξελίξεις διεθνώς.
👉 Εσείς θα εμπιστευόσασταν την υγεία σας σε έναν γιατρό τεχνητής νοημοσύνης ;;

23/09/2025

Ο εμβολιασμός κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι διαθέσιμος εδώ και πάνω από 15 χρόνια. Έχει μάλιστα αποδειχθεί από πληθώρα μελετών, ότι μειώνει δραστικά τον κίνδυνο προκαρκινικών αλλοιώσεων και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, προσφέροντας προστασία που αγγίζει το 90% έναντι των πιο επικίνδυνων τύπων του ιού.

Ωστόσο, παρά την ισχυρή αυτή ασπίδα, η Ελλάδα εξακολουθεί να υπολείπεται σε εμβολιαστική κάλυψη, με ποσοστά που κινούνται στο 30–35% στις έφηβες 11 έως 18 ετών, όταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η κάλυψη ξεπερνά το 70% στις ίδιες ηλικίες.

Φως στο ερώτημα γιατί οι έλληνες γονείς δεν εμβολιάζουν τις έφηβες κοπέλες, έρχεται να ρίξει μια νέα μελέτη του Τμήματος Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, η οποία δημοσιεύτηκε στο έγκριτο Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology (2024).

Έτσι, λοιπόν, η μελέτη απέδειξε τα εξής:

Μόλις το 47% των ερωτηθέντων είχαν ξεκινήσει τον εμβολιασμό της κόρης τους.
Το 53% δήλωσαν ότι δεν έχουν προχωρήσει στη διαδικασία.
Προκύπτει πώς η βασικότερη αιτία για τους γονείς που δεν εμβολίασαν τις κόρες τους, ήταν η έλλειψη πληροφόρησης:

το 25,6% ανέφερε ότι δεν διαθέτει αρκετά στοιχεία για να πάρει μια απόφαση.
άλλος συχνός λόγος ήταν η αντίληψη ότι το παιδί είναι «πολύ μικρό» για να εμβολιαστεί για μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη (22,3%)
ενώ κάποιοι δήλωσαν ανησυχίες για τη σχετική «καινούρια» φύση του εμβολίου (14,2%).
Από την άλλη πλευρά, οι γονείς που προχώρησαν στον εμβολιασμό τόνισαν ότι καθοριστικό ρόλο έπαιξε η σύσταση του γιατρού:

το 50,2% αυτών που εμβολίασαν τις κόρες τους δήλωσε ότι η απόφαση επηρεάστηκε άμεσα από την ιατρική καθοδήγηση.
σχεδόν οι μισοί (46,8%) ανέφεραν ως κίνητρο την πρόληψη σοβαρών ασθενειών στο μέλλον

Τι σημαίνει η μελέτη για τη δημόσια υγεία
Τα παγκόσμια στοιχεία δείχνουν ότι μια γυναίκα πεθαίνει κάθε δύο λεπτά από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, καθιστώντας τη νόσο μια από τις πιο κρίσιμες απειλές για την υγεία της γυναίκας.

Ο εμβολιασμός έναντι του HPV θεωρείται το ισχυρότερο «όπλο» για την πρόληψη του συγκεκριμένου καρκίνου, αλλά και άλλων σχετιζόμενων μορφών καρκίνου. Ωστόσο, το γεγονός ότι στην Ελλάδα μόνο 1 στους 2 γονείς ξεκινά τον εμβολιασμό υπογραμμίζει τα κενά στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση.

Στην Ευρώπη, 17 χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) έχουν εντάξει και τον εμβολιασμό των αγοριών έναντι του ιού HPV στις εθνικές συστάσεις εμβολιασμού. Ωστόσο στη χώρα μας, στα αγόρια τα ποσοστά εμβολιασμού είναι συντριπτικά χαμηλότερα.

Έτσι η χώρα μας βρίσκεται πολύ μακριά από την παγκόσμια στρατηγική που ανακοίνωσε το 2018 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος έθεσε ως στόχο την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου μήτρας έως το 2030.

23/09/2025

Οι δύο μεγάλες μορφές διαβήτη είναι ο τύπου 1, ή νεανικός διαβήτης, ο οποίος εμφανίζεται σε ανθρώπους νεαρής ηλικίας, και ο τύπου 2, που παρουσιάζεται σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Ο πρώτος που εμφανίζεται με οξύ τρόπο, προέρχεται από έλλειψη ινσουλίνης, ενώ στον δεύτερο, που είναι πιο συνηθισμένος, η ορμόνη αυτή εκκρίνεται κανονικά, αλλά ο οργανισμός παρουσιάζει μικρότερη ευαισθησία σε αυτή.

Ωστόσο οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι μια διαδεδομένη μορφή διαβήτη δεν εμπίπτει σε αυτούς τους δύο τύπους. Αυτή εμφανίζεται σε νεαρούς ασθενείς, συχνά κάτω των τριάντα ετών, αλλά είναι λιγότερο οξεία από τον διαβήτη τύπου 1, καθώς σε αυτήν υπάρχει μόνον μια ελαττωμένη έκκριση ινσουλίνης.

Επίσης σε αντίθεση με τον διαβήτη τύπου 2, το αυξημένο σωματικό βάρος δεν φαίνεται να συνιστά παράγοντα κινδύνου. Αντιθέτως οι ασθενείς που την εμφανίζουν είναι εν γένει άνθρωποι που υποσιτίζονται ή έχουν κακή διατροφή και το βάρος τους είναι μικρότερο του φυσιολογικού.

«Υπολογίζεται ότι 25 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο προσβάλλονται από αυτόν τον διαβήτη», κυρίως σε φτωχές ή αναπτυσσόμενες χώρες, σημειώνουν οι συντάκτες.

Η άποψη αυτή δεν διατυπώνεται για πρώτη φορά: τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε ήδη ταξινομήσει έναν «σακχαρώδη διαβήτη που συνδέεται με τον υποσιτισμό». Ωστόσο είχε ανακαλέσει το 1999, ελλείψει συμφωνίας ανάμεσα στους ειδικούς επί του ζητήματος ότι ο υποσιτισμός είναι ένας επαρκής παράγοντας για να προκαλέσει από μόνος του την εμφάνιση μιας μορφής διαβήτη.

Έκτοτε πολλές μελέτες -στο Μπανγκλαντές, την Αιθιοπία, την Ινδία, την Ινδονησία, τη Νιγηρία, την Ουγκάντα, το Πακιστάν, τη Ρουάντα-έχουν επιβεβαιώσει την ξεχωριστή ύπαρξη ενός μηχανισμού αυτού του είδους, σύμφωνα με τους συντάκτες του άρθρου.

Προς το παρόν δεν είναι γνωστό σε μεγάλο βαθμό ποιες διεργασίες του οργανισμού προκαλούν αυτόν τον διαβήτη, ή ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισής του: η απώλεια βάρους λογικά δεν ενδείκνυται και το αποτέλεσμα των παραδοσιακών θεραπειών με βάση τη μετφορμίνη ή την ινσουλίνη παραμένει αβέβαιο.

Η μάχη κατά αυτού του διαβήτη εξαρτάται κυρίως σε μεγάλο βαθμό από τη διατήρηση και την επίσπευση προγραμμάτων κατά της φτώχειας και της πείνας, ιδίως «αυξάνοντας την πρόσβαση σε απλές τροφές, φθηνές, θρεπτικές και πλούσιες σε πρωτεΐνες», τονίζουν καταλήγοντας οι συντάκτες του άρθρου.

20/09/2025

Το ρινικό εμβόλιο σε σπρέι έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την αδειοδότησή του, καλύπτει παιδιά και εφήβους από 2 έως 18 ετών. Εμείς, όμως, επικεντρωνόμαστε στην ηλικιακή ομάδα 2 έως 5 ετών, γιατί αυτά τα παιδιά συστήνουμε να κάνουν ετήσιο αντιγριπικό εμβολιασμό κι αυτά είναι που δεν θέλουν να τρυπηθούν!

Το ρινικό εμβόλιο έχει λάβει έγκριση κυκλοφορίας παγκοσμίως για όλα τα παιδιά και εφήβους έως 18 ετών, αλλά στη χώρα μας θα διατεθεί δωρεάν μόνο για την ηλικιακή ομάδα 2 έως 5 ετών.

Η παρασκευάστρια εταιρεία έχει δεσμευθεί να προμηθεύσει τη χώρα μας με περίπου 50.000 δόσεις.

Το ρινικό σπρέι αναμένεται να αλλάξει σημαντικά την εμπειρία των παιδιών, μειώνοντας τον φόβο της βελόνας και διευκολύνοντας τους γονείς και τους παιδίατρους, με στόχο τελικά την καλύτερη θωράκιση έναντι της γρίπης.

Το βασικό είναι η ευκολία στη χρήση και το γεγονός ότι έχει την ίδια αποτελεσματικότητα με το κλασικό εμβόλιο. Θα το χορηγούν οι παιδίατροι και θα αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Επίσημα, ο εμβολιασμός ξεκινά την 1η Οκτωβρίου. Εμείς θέλουμε μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, αρχές Νοεμβρίου, να έχουν εμβολιαστεί όλα τα παιδιά. Συστήνουμε ανεπιφύλακτα τον εμβολιασμό, γιατί βοηθάει στη σταθερή προστασία, ειδικά όταν πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι το εμβόλιο αυτό πρέπει να αποφεύγεται από παιδιά που πάσχουν από σοβαρό, ή μη ελεγχόμενο άσθμα

Υπάρχουν παρενέργειες;

Οι πιο συχνές είναι ήπιες και φεύγουν από μόνες τους. Αυτές είναι:

-ρινική καταρροή
-λίγο βήχας,
-χαμηλός πυρετός ή πονοκέφαλος.

Σπάνια μπορεί να εμφανιστούν πιο έντονες αντιδράσεις. Γι’ αυτό, το εμβόλιο δεν συστήνεται σε παιδιά με σοβαρό άσθμα ή με προβλήματα στο ανοσοποιητικό. Ο παιδίατρος είναι εκείνος που θα κρίνει αν ενδείκνυται

17/09/2025

Τόσο το βάρος κάτω του φυσιολογικού όσο και η παχυσαρκία αποτελούν σημαντικές παγκόσμιες προκλήσεις για την υγεία», τονίζει η Sigrid Bjerge Gribsholt, του Κέντρου Διαβήτη Steno του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Aarhus στη Δανία, η οποία ηγήθηκε της έρευνας

Ένας άνθρωπος μπορεί να έχει παραπάνω βάρος, αλλά να είναι σε καλή φυσική κατάσταση, σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσιάστηκε

16/09/2025

Με τη συμμετοχή του ΕΟΦ και με κεντρικό σύνθημα «Τα φάρμακα δεν είναι καραμέλες» ξεκινά σήμερα η ευρωπαϊκή εκστρατεία για την προώθηση της υπεύθυνης χρήσης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

Η εκστρατεία απευθύνεται σε καθένα που χρησιμοποιεί περιστασιακά μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως παυσίπονα, ρινικά σπρέι, αντιόξινα ή σιρόπι για τον βήχα και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της σωστής χρήσης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

Τι είναι τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ)
Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα αγοράζονται χωρίς να απαιτείται ιατρική συνταγή και μόνο από το φαρμακείο προορίζονται για ήπια προβλήματα υγείας, όπως πόνος, πυρετός ή κρυολόγημα Ωστόσο, κανένα φάρμακο δεν είναι χωρίς κινδύνους.

Η λανθασμένη χρήση μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες καταστάσεις όπως ανεπιθύμητες ενέργειες ή ακόμα και εθισμό.

Γι’ αυτό είναι σημαντικό – όπως για κάθε φάρμακο – να διαβάζετε προσεκτικά το φύλλο οδηγιών που περιέχεται στη συσκευασία και να ακολουθείτε τις οδηγίες.

Ευρωπαϊκή συνεργασία
Δεδομένου ότι η χρήση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων δεν περιορίζεται εντός συνόρων, οι ευρωπαϊκές χώρες ένωσαν τις δυνάμεις τους σε αυτήν την εκστρατεία που επισημαίνει τα βήματα που είναι αναγκαία για την ασφαλέστερη χρήση αυτών των φαρμάκων:

ανάγνωση του φύλλου οδηγιών
τήρηση της συνιστώμενης μέγιστης διάρκειας χρήσης και
αναζήτηση συμβουλής γιατρού εάν τα συμπτώματα επιμένουν
Η εκστρατεία Τα φάρμακα δεν είναι καραμέλες είναι η πρώτη κοινή εκστρατεία του δικτύου των Επικεφαλής των αρμόδιων εθνικών Αρχών Φαρμάκων της Ευρώπης (HMA).

Η εκστρατεία θα εξελίσσεται από 15 έως 19 Σεπτεμβρίου 2025 και μπορείτε να την παρακολουθείτε μέσω της ιστοσελίδας και των social media του Οργανισμού.

Tο δίκτυο των Επικεφαλής των αρμόδιων εθνικών Αρχών Φαρμάκων της Ευρώπης (HMA) είναι το δίκτυο των εθνικών αρχών της Ευρώπης που είναι αρμόδιες για την έγκριση των φαρμάκων. Το δίκτυο HMA συνεργάζεται στενά με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να διασφαλίσει την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων.

15/09/2025

Μεγάλη μελέτη της Mayo Clinic διαπίστωσε ότι τα άτομα με μακροχρόνια προβλήματα ύπνου είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια ή γνωστική δυσλειτουργία, με τομογραφίες εγκεφάλου να δείχνουν αλλαγές που συνδέονται με την νόσο του Αλτσχάιμερ.

Τα άτομα με χρόνια αϋπνία ενδέχεται να παρουσιάσουν ταχύτερη έκπτωση της μνήμης και των νοητικών ικανοτήτων καθώς γερνούν – μαζί με αλλαγές στον εγκέφαλο που είναι ορατές σε απεικονιστικές εξετάσεις – σε σύγκριση με άτομα που δεν πάσχουν από χρόνια αϋπνία, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος της 10ης Σεπτεμβρίου 2025 του Neurology, του ιατρικού περιοδικού της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με χρόνια αϋπνία – προβλήματα ύπνου τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα για τρεις μήνες ή περισσότερο – είχαν 40% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν ήπια γνωστική δυσλειτουργία ή άνοια σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς αϋπνία, κάτι που ισοδυναμεί με 3,5 επιπλέον χρόνια γήρανσης. Η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η αϋπνία προκαλεί γήρανση του εγκεφάλου, αλλά δείχνει μόνο μια συσχέτιση.

Παρατηρήσαμε ταχύτερη μείωση των νοητικών ικανοτήτων και αλλαγές στον εγκέφαλο που υποδηλώνουν ότι η χρόνια αϋπνία μπορεί να αποτελεί πρόωρο προειδοποιητικό σημάδι ή ακόμη και παράγοντα που συμβάλλει σε μελλοντικά γνωστικά προβλήματα»,

Η μελέτη παρακολούθησε μια ομάδα γνωστικά υγιών ηλικιωμένων ενηλίκων – 2.750 άτομα με μέσο όρο ηλικίας 70 ετών – για μέσο όρο 5,6 χρόνια. Από τους συμμετέχοντες, το 16% είχε χρόνια αϋπνία.

Στην αρχή της μελέτης, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν εάν είχαν κοιμηθεί περισσότερο ή λιγότερο από το συνηθισμένο κατά τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Επίσης, υποβλήθηκαν σε ετήσιες δοκιμασίες σκέψης και μνήμης, ενώ ορισμένοι υποβλήθηκαν σε εγκεφαλικές τομογραφίες για την ανίχνευση υπερεντάσεων λευκής ουσίας – περιοχές όπου η νόσος των μικρών αγγείων μπορεί να έχει βλάψει τον εγκεφαλικό ιστό – και αμυλοειδών πλακών, μιας πρωτεΐνης που μπορεί να συσσωρευτεί και συνδέεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, το 14% των ατόμων με χρόνια αϋπνία ανέπτυξαν ήπια γνωστική δυσλειτουργία ή άνοια, σε σύγκριση με το 10% εκείνων που δεν είχαν αϋπνία.

Αφού έλαβαν υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η χρήση υπνωτικών φαρμάκων και η διάγνωση άπνοιας ύπνου, διαπίστωσαν ότι τα άτομα με αϋπνία είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ήπια γνωστική δυσλειτουργία ή άνοια σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς αϋπνία. Επίσης, παρουσίασαν ταχύτερη πτώση στις δοκιμασίες που μέτρησαν διάφορες νοητικές δεξιότητες.

Μεταξύ των ατόμων με αϋπνία, οι ερευνητές προσδιόρισαν τον τύπο: εκείνοι που κοιμόντουσαν λιγότερο από το συνηθισμένο τις τελευταίες δύο εβδομάδες ή εκείνοι που κοιμόντουσαν περισσότερο από το συνηθισμένο τις τελευταίες δύο εβδομάδες.

Τα άτομα που ανέφεραν ότι κοιμόντουσαν λιγότερο από το συνηθισμένο είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν χαμηλότερες βαθμολογίες στις γνωστικές δοκιμασίες στην αρχή της μελέτης, συγκρίσιμες με αυτές ατόμων τεσσάρων ετών μεγαλύτερων.

Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι η αϋπνία μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο με διαφορετικούς τρόπους, που δεν αφορούν μόνο τις αμυλοειδείς πλάκες, αλλά και τα μικρά αγγεία που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με αίμα», ανέφερε ο Carvalho. «Αυτό ενισχύει τη σημασία της θεραπείας της χρόνιας αϋπνίας – όχι μόνο για τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, αλλά και για την προστασία της υγείας του εγκεφάλου καθώς γερνάμε. Τα αποτελέσματά μας προστίθενται επίσης σε ένα αυξανόμενο σώμα αποδεικτικών στοιχείων ότι ο ύπνος δεν αφορά μόνο την ανάπαυση, αλλά και την ανθεκτικότητα του εγκεφάλου».

Ένας περιορισμός της μελέτης ήταν ότι οι διαγνώσεις αϋπνίας προήλθαν από ιατρικά αρχεία, τα οποία δεν καταγράφουν τις μη διαγνωσμένες περιπτώσεις ούτε αντικατοπτρίζουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

12/09/2025

Ποια είναι τα τυπικά συμπτώματα της διαβητικής νευροπάθειας.

Η αποδόμηση της νευρικής λειτουργίας σε άτομα με διαβήτη είναι συγκρίσιμη με τη φυσιολογική, ηλικιακή νευρική φθορά – εφόσον τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι καλά ρυθμισμένα.

Αυτό κατέδειξαν ερευνητές του Γερμανικού Κέντρου Διαβήτη (DDZ) και του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας για τον Διαβήτη (DZD) σε μια μακροχρόνια παρατήρηση.

Αποφασιστικός παράγοντας για την εμφάνιση νευρικών βλαβών (νευροπαθειών) δεν είναι προφανώς το (πολύ καλά ρυθμισμένο) επίπεδο γλυκόζης στο αίμα μετά τη διάγνωση, αλλά η κατάσταση των νεύρων κατά τη διάγνωση – η οποία πιθανώς επηρεάζεται από τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα επί πολλά χρόνια.

Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρίζονται έγκαιρα τα προστάδια του διαβήτη και να εφαρμόζονται στοχευμένες προληπτικές μέθοδοι για τις ομάδες κινδύνου.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Neurology” και βασίζεται σε δεδομένα της Γερμανικής Μελέτης για τον Διαβήτη.

Η διαβητική πολυνευροπάθεια είναι μία από τις συχνότερες και πιο επιβαρυντικές επιπλοκές σε άτομα με διαβήτη. Επηρεάζει τα περιφερικά νεύρα, κυρίως στα πόδια και τα πόδια, και μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια αίσθησης, μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, πόνο ή μυϊκή αδυναμία.

Η περιορισμένη αίσθηση της αφής μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιες πληγές στα πόδια και ακόμη και σε ακρωτηριασμούς.

Η νευροπάθεια προκαλείται από χρόνια αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε περίπτωση διαβήτη, καθώς και από υπέρβαρο και άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση και αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα.

Παρά την εντατική έρευνα, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα καμία αιτιολογική ή αποτελεσματική θεραπεία που να σταματά μόνιμα την πρόοδο της διαβητικής νευροπάθειας ή να αναστρέφει τις βλάβες. Η θεραπεία περιορίζεται συνήθως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Η πραγματική βλάβη έχει συχνά προκαλείται πριν τη διάγνωση
Προηγούμενες μελέτες υποδηλώνουν ότι ακόμη και η καλή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα μπορεί να αποτρέψει μόνο σε περιορισμένο βαθμό τις νευρικές βλάβες σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.

Για διάστημα δέκα ετών, εξετάστηκαν περισσότερα από 140 άτομα με νεοδιαγνωσμένο, πολύ καλά ελεγχόμενο διαβήτη τύπου 2. Οι νευρικές τους λειτουργίες ελέγχονταν τακτικά με καθιερωμένες μεθόδους μέτρησης και συγκρίνονταν με μια ομάδα ελέγχου με υγιές μεταβολισμό. Αποτέλεσμα ήταν: η μείωση της ταχύτητας αγωγής των νεύρων – ένας κεντρικός δείκτης για νευρικές βλάβες – ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες.

Καθοριστική η κατάσταση των νεύρων κατά τη στιγμή της διάγνωσης

“Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι σε άτομα με καλά ελεγχόμενο διαβήτη τύπου 2, ο κίνδυνος επιδείνωσης της νευρικής λειτουργίας εξαρτάται κυρίως από την κατάσταση των νεύρων κατά τη στιγμή της διάγνωσης”, εξηγεί ο καθηγητής Michael Roden, επιστημονικός διευθυντής και εκπρόσωπος του διοικητικού συμβουλίου του DDZ, καθώς και διευθυντής της Κλινικής Ενδοκρινολογίας και Διαβητολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ντίσελντορφ.

Η ταχύτητα αγωγής των νεύρων κατά το πρώτο έτος μετά τη διάγνωση του διαβήτη είναι συνολικά ένας σημαντικός δείκτης για το πόσα χρόνια μπορεί να αναμένεται μειωμένη νευρική λειτουργία.

“Σε πολλούς ασθενείς, η αποφασιστική βλάβη φαίνεται να έχει ήδη προκληθεί πριν από την πραγματική διάγνωση του διαβήτη τύπου 2”, εξηγεί ο Strom, ο οποίος μαζί με τον Bönhof διευθύνει την ομάδα νέων ερευνητών Νευροπάθεια στο DDZ.

“Όσο πιο σοβαρή είναι η βλάβη των νεύρων κατά την επίσημη διάγνωση, τόσο νωρίτερα θα εμφανιστεί νευροπάθεια στη διάρκεια της ζωής”. Αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί πολλές νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις δεν έχουν δείξει αποτέλεσμα σε περιπτώσεις όπου η νευροπάθεια είναι ήδη παρούσα.

Τα αποτελέσματα είναι επίσης καλά νέα για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Εάν ο διαβήτης είναι καλά ρυθμισμένος, δεν παρατηρείται επιταχυνόμενη μείωση της νευρικής λειτουργίας

Το εργαλείο πρόγνωσης που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της μελέτης θα μπορούσε να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την πρόβλεψη της μείωσης της νευρικής λειτουργίας σε άτομα με διαβήτη.

Με αυτό, οι γιατροί μπορούν να εκτιμήσουν πότε η νευρική λειτουργία ενός ατόμου θα πέσει κάτω από ένα κρίσιμο όριο.

Λαμβάνονται υπόψη η ηλικία και τα αρχικά ευρήματα – προϋπόθεση είναι ο διαβήτης να παραμείνει καλά ρυθμισμένος. Το μοντέλο θα μπορούσε να βοηθήσει στο μέλλον στην έγκαιρη αναγνώριση ασθενών υψηλού κινδύνου και στη στοχευμένη προληπτική θεραπεία τους.

11/09/2025

Η κετογονική δίαιτα στηρίζεται στη δραστική μείωση της πρόσληψης υδατανθράκων (κάτω από 50 γραμμάρια ημερησίως) και στην αύξηση του λίπους με μέτρια πρόσληψη πρωτεΐνης.

Με αυτόν τον τρόπο, το σώμα μεταβαίνει σε διατροφική κέτωση, μια μεταβολική κατάσταση όπου η κύρια πηγή ενέργειας προέρχεται από τις κετόνες – ενώσεις που παράγονται από τη διάσπαση του λίπους.

Οι ερευνητές εκπαίδευσαν τους συμμετέχοντες, προσαρμόζοντας το διατροφικό πρόγραμμα στις προσωπικές τους προτιμήσεις, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες τήρησης της δίαιτας. Παράλληλα, παρείχαν έτοιμα γεύματα, σνακ και καθοδήγηση μέσω εφαρμογής. Οι φοιτητές ενθαρρύνονταν να τρώνε μέχρι κορεσμού, χωρίς να εστιάζουν στον υπολογισμό θερμίδων.

Οι συμμετέχοντες αποκόμισαν εντυπωσιακά οφέλη σε διάστημα 10-12 εβδομάδων.

Κατάθλιψη: Τα αυτοαναφερόμενα συμπτώματα μειώθηκαν κατά 37% μόλις στη δεύτερη εβδομάδα, και έως 69% στο τέλος της μελέτης. Οι κλινικές αξιολογήσεις κατέγραψαν παρόμοια βελτίωση (59% στις έξι εβδομάδες και 71% στις 10). Είναι σημαντικό είναι ότι κανένας συμμετέχων δεν παρουσίασε επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Ευεξία: Οι δείκτες ευημερίας, σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο WHO-5, υπερδιπλασιάστηκαν μέχρι τη δεύτερη εβδομάδα και τριπλασιάστηκαν ως το τέλος.

Γνωστική λειτουργία: Η ομάδα παρουσίασε καλύτερες επιδόσεις σε τεστ επεισοδιακής μνήμης, ταχύτητας επεξεργασίας και εκτελεστικής λειτουργίας.

Σωματική υγεία: Κατά μέσο όρο, οι φοιτητές έχασαν 5 κιλά και μείωσαν το ποσοστό σωματικού λίπους τους κατά 2,4%, με τους περισσότερους να πετυχαίνουν κλινικά σημαντική απώλεια. Δεν καταγράφηκαν μεταβολές σε χοληστερόλη και τριγλυκερίδια

Η ανάλυση έδειξε ότι οι συμμετέχοντες βρίσκονταν σε κέτωση περίπου το 73% του χρόνου, ποσοστό που αντανακλά υψηλή συμμόρφωση στη δίαιτα.
Σύγκριση με υπάρχουσες θεραπείες
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο και συν-συγγραφέα της μελέτης, Ryan Patel, η βελτίωση που παρατηρήθηκε είναι αξιοσημείωτη: «Η μέση αποτελεσματικότητα των φαρμάκων και της ψυχοθεραπείας στις 12 εβδομάδες είναι περίπου 50%. Εδώ είδαμε πολύ μεγαλύτερο όφελος, και μάλιστα χωρίς την ανάγκη πρόσθετων παρεμβάσεων ή επείγουσας φροντίδας».

Αν και η μελέτη δεν χρησιμοποίησε ομάδα ελέγχου που να ακολουθεί άλλη διατροφή, τα αποτελέσματα ξεπερνούν εκείνα που συνήθως καταγράφονται με τις συμβατικές θεραπείες.

Πιθανοί μηχανισμοί δράσης

Ο καθηγητής Jeff Volek, επικεφαλής της μελέτης, ερευνά εδώ και δύο δεκαετίες τις θεραπευτικές εφαρμογές της κέτωσης σε παθήσεις όπως οι καρδιοπάθειες, ο καρκίνος και η βελτίωση της αθλητικής απόδοσης.

«Η κετογονική δίαιτα προκαλεί μια σειρά από μεταβολικές προσαρμογές που ενδέχεται να επικαλύπτονται με τους μηχανισμούς της κατάθλιψης», εξήγησε. Οι ερευνητές συνέλεξαν βιολογικά δείγματα για να μελετήσουν πρωτεΐνες σχετιζόμενες με τη φλεγμονή και τη λειτουργία του εγκεφάλου, με στόχο μελλοντικές έρευνες που θα εξετάσουν τους ακριβείς μηχανισμούς.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Translational Psychiatry.

11/09/2025

Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2025 στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό JAMA, ερεύνησε πως οι αναπνευστικοί ιοί, όπως η γρίπη και η COVID-19, μπορεί να «ξυπνούν» καρκινικά κύτταρα και να προκαλούν μετάσταση, ακόμη και σε ασθενείς με ύφεση.

Αναφέρεται ότι κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, σύμφωνα με τον καθηγητή Εντατικής Θεραπείας στο University College London, Hugh Montgomery, άρχισαν να καταγράφονται από συναδέλφους τους αναφορές για ασυνήθιστα αυξημένα περιστατικά ανθρώπων που εμφάνιζαν ξαφνικά μεταστατικό καρκίνο, κυρίως του μαστού και του εντέρου.

Η επικρατούσα εξήγηση απέδιδε το φαινόμενο στις καθυστερήσεις των ιατρικών ελέγχων και των θεραπειών λόγω της πανδημίας, που είχαν ως αποτέλεσμα οι διαγνώσεις να γίνονται σε πιο προχωρημένα στάδια. Ωστόσο, όπως υπογράμμισε ο ίδιος, «οι καρκίνοι δεν εξελίσσονται έτσι, δεν περνούν από ένα μικρό εξόγκωμα σε τερματικό στάδιο μέσα σε τρεις μήνες».

Αυτό τον οδήγησε να ερευνήσει μία διαφορετική υπόθεση: Θα μπορούσαν οι αναπνευστικοί ιοί, όπως η γρίπη και η COVID-19, να «ξυπνούν» καρκινικά κύτταρα που βρίσκονται σε αδρανή κατάσταση και να προκαλούν μετάσταση
Η γρίπη και η COVID-19 προκαλούν έντονη φλεγμονή στον οργανισμό, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να καταπολεμήσει τον ιό. Οι ερευνητές εστίασαν σε μία συγκεκριμένη πρωτεΐνη, την ιντερλευκίνη-6 (IL-6), που αυξάνεται προσωρινά κατά τη διάρκεια μίας λοίμωξης. Η IL-6 παίζει κρίσιμο ρόλο στην άμυνα του οργανισμού, αλλά όταν υπάρχει παρουσία καρκινικών κυττάρων μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξή τους.

Η αξία του εμβολιασμού και της πρόληψης

Παρ’ όλο που τα δεδομένα υποδεικνύουν σύνδεση ανάμεσα σε ιογενείς λοιμώξεις και μεταστάσεις, υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτήματα. Οι ερευνητές θέλουν να εξετάσουν εάν το ίδιο ισχύει και για άλλους ιούς, όπως και για άλλους τύπους καρκίνου, καθώς και για διαφορετικά όργανα, όπως το ήπαρ, όπου συχνά εγκαθίστανται λανθάνοντα καρκινικά κύτταρα.

Μέχρι να υπάρξουν απαντήσεις, οι ειδικοί τονίζουν την αξία της πρόληψης. Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης και της COVID-19 δεν εξαλείφει τον κίνδυνο, αλλά μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες σοβαρής λοίμωξης.

Ο καθηγητής Montgomery υπογραμμίζει ότι η προσοχή δεν πρέπει να μετατραπεί σε φόβο που περιορίζει τη ζωή των επιζώντων του καρκίνου. Τελικά, το πόσο προσεκτικός θα είναι ο καθένας είναι προσωπική επιλογή.

Αυτή η μελέτη «ρίχνει φως» σε έναν νέο, ανησυχητικό μηχανισμό: Οι αναπνευστικές λοιμώξεις δεν είναι απλώς προσωρινές ενοχλήσεις, αλλά μπορεί να αφήνουν μακροχρόνιες επιπτώσεις, ειδικά σε όσους έχουν ιστορικό καρκίνου.