Ελένη Τσάνταλη-Ψυχολόγος MSc

24/06/2025

Οι σεξουαλικές διαταραχές (ή σεξουαλικές δυσλειτουργίες) είναι καταστάσεις που επηρεάζουν τη σεξουαλική λειτουργία και την ικανοποίηση. Σύμφωνα με το DSM-5 διακρίνονται στις εξής βασικές κατηγορίες:

🔹 1. Διαταραχές της σεξουαλικής επιθυμίας
Διαταραχή μειωμένης σεξουαλικής επιθυμίας (για γυναίκες) και ανδρική υποτονική διαταραχή σεξουαλικής επιθυμίας ( για άνδρες) : επίμονη έλλειψη ενδιαφέροντος ή σκέψεων για σεξ, με ενόχληση για την κατάσταση.

🔹 2. Διαταραχές της διέγερσης
Διαταραχή σεξουαλικής διέγερσης στις γυναίκες: δυσκολία στη φυσική ή ψυχολογική διέγερση (π.χ. λίπανση, ερεθισμός).
Στυτική δυσλειτουργία (στους άνδρες): αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης στύσης επαρκούς για σεξουαλική δραστηριότητα.

🔹 3. Διαταραχές οργασμού
Γυναικεία διαταραχή οργασμού: καθυστέρηση ή απουσία οργασμού, ή σημαντικά μειωμένη ένταση του οργασμού.
Πρόωρη εκσπερμάτιση: εκσπερμάτιση μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ή πολύ νωρίς από την έναρξη της επαφής.
Καθυστερημένη εκσπερμάτιση: σημαντική καθυστέρηση ή απουσία εκσπερμάτισης.

🔹 4. Διαταραχές πόνου
Διαταραχή γενετήσιου πόνου/διείσδυσης (vaginismus, δυσπαρευνία): πόνος, ένταση ή σπασμός κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.

Για να θεωρηθεί μια δυσκολία «διαταραχή», πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενη, να διαρκεί τουλάχιστον 6 μήνες και να προκαλεί προσωπική ενόχληση ή πρόβλημα στη σχέση.Η θεραπεία των σεξουαλικών διαταραχών εξαρτάται από την αιτία και το είδος της δυσλειτουργίας, αλλά συνήθως περιλαμβάνει:

1. Ψυχοθεραπεία
Η πιο συνηθισμένη μορφή είναι η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), που βοηθά να αλλάξουν αρνητικές σκέψεις και συμπεριφορές σχετικά με το σεξ.
2. Ιατρική αντιμετώπιση
Αν υπάρχει οργανική αιτία (π.χ. ορμονικές διαταραχές, προβλήματα κυκλοφορίας), μπορεί να χρειαστούν φάρμακα ή άλλες θεραπείες.
3. Εκπαίδευση και αλλαγή συνηθειών
Εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης, βελτίωση επικοινωνίας με τον σύντροφο, αποφυγή στρεσογόνων παραγόντων.
4. Χρήση τεχνολογίας
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως με τη VR, μπορεί να γίνει σταδιακή απευαισθητοποίηση σε φοβίες ή άγχος που επηρεάζουν το άτομο.

22/05/2025

Άγχος Επίδοσης: Όταν η Προσπάθεια για το Καλύτερο Γίνεται Πίεση

Το άγχος επίδοσης είναι μια μορφή άγχους που εμφανίζεται όταν νιώθουμε ότι πρέπει να πετύχουμε κάτι σημαντικό—όπως σε μια παρουσίαση, μια εξέταση, έναν διαγωνισμό ή ακόμα και σε καθημερινές μας υποχρεώσεις. Είναι η εσωτερική πίεση που μας λέει ότι «πρέπει να τα καταφέρεις», «δεν επιτρέπεται να κάνεις λάθος», «όλοι περιμένουν κάτι από εσένα».

Γιατί συμβαίνει;

Πολλές φορές μεγαλώνουμε με την ιδέα ότι η αξία μας εξαρτάται από την απόδοσή μας. Έτσι, όταν έρχεται η στιγμή να "αποδείξουμε τον εαυτό μας", το σώμα και το μυαλό μας αντιδρούν με έντονο άγχος. Μπορεί να νιώσουμε ταχυκαρδία, ιδρώτα, δυσκολία στη συγκέντρωση ή φόβο για αποτυχία.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

1. Αναγνώρισε το άγχος χωρίς να το κρίνεις. Δεν σημαίνει ότι δεν είσαι ικανός/ή. Σημαίνει ότι νοιάζεσαι.

2. Αντικατάστησε τη σκέψη «πρέπει να πετύχω» με τη σκέψη «θα κάνω το καλύτερο που μπορώ».

3. Δούλεψε με ρεαλιστικούς στόχους. Η τελειότητα δεν είναι απαραίτητη – η πρόοδος είναι αρκετή.

4. Ζήτα υποστήριξη. Η συζήτηση με έναν ειδικό ή ένα κοντινό πρόσωπο μπορεί να μειώσει σημαντικά την πίεση.

Το άγχος επίδοσης δεν είναι σημάδι αδυναμίας. Είναι ένα σήμα ότι χρειάζεσαι φροντίδα, ξεκούραση και επαναπροσδιορισμό της σχέσης σου με την επιτυχία.

05/05/2025

Ας δούμε γιατί μπορεί να δυσκολευόμαστε να πούμε «Όχι» με βάση 4 κύριες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις:

1. Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT)
Ένα άτομο που δυσκολεύεται να πει «όχι» πιθανότατα διακατέχεται από δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, όπως: «Αν αρνηθώ, θα με απορρίψουν» ή «Η αξία μου εξαρτάται από το να ικανοποιώ τους άλλους». Αυτές οι σκέψεις οδηγούν σε συναισθήματα ενοχής ή άγχους και σε συμπεριφορές υποχωρητικότητας. Η θεραπεία εστιάζει στην αναγνώριση και αναδόμηση αυτών των σκέψεων, καθώς και στην ενίσχυση δεξιοτήτων διεκδικητικής συμπεριφοράς.

2. Συστημική Προσέγγιση
Η δυσκολία στο να πούμε «όχι» ενδέχεται να προέρχεται από έναν ρόλο που έχει καθιερωθεί μέσα στο σύστημα – π.χ., το άτομο έχει μάθει να λειτουργεί ως «ο φροντιστής» ή «ο ειρηνοποιός». Το να πει «όχι» σημαίνει να διαταράξει τη δυναμική του συστήματος, γεγονός που προκαλεί φόβο ή άγχος. Η θεραπεία διερευνά αυτούς τους ρόλους και επιδιώκει πιο ευέλικτες σχέσεις και ισορροπημένα όρια.

3. Ψυχαναλυτική/Ψυχοδυναμική Προσέγγιση
Από ψυχαναλυτική σκοπιά, η δυσκολία στο να πούμε «όχι» συχνά σχετίζεται με ασυνείδητες ενορμήσεις, συγκρούσεις και εμπειρίες πρώιμης παιδικής ηλικίας. Ένα παιδί που έμαθε πως η άρνηση οδηγεί σε αποδοκιμασία, απόρριψη ή τιμωρία, μπορεί ως ενήλικας να εσωτερικεύει φόβο εγκατάλειψης ή απώλειας αγάπης όταν θέτει όρια. Επιπλέον, το «όχι» μπορεί να συνδέεται ασυνείδητα με επιθετικότητα ή ενοχή. Στη θεραπεία, ο θεραπευτής βοηθά το άτομο να φέρει αυτές τις ασυνείδητες συγκρούσεις στη συνείδηση και να αναδομήσει την ταυτότητά του με μεγαλύτερη ελευθερία.

4. Υπαρξιακή Προσέγγιση
Εδώ τονίζεται η προσωπική ευθύνη, η ελευθερία και η αυθεντικότητα. Η δυσκολία στο να πούμε «όχι» μπορεί να ερμηνευτεί ως αποφυγή ανάληψης της ευθύνης των επιλογών μας, φόβος απέναντι στην ελευθερία (που συνεπάγεται και το ρίσκο της μοναξιάς) ή απώλεια αυθεντικότητας μέσα από τη συμμόρφωση. Ο άνθρωπος φοβάται να αντικρίσει την υπαρξιακή του μοναξιά και προτιμά να «προσαρμόζεται». Η θεραπεία στοχεύει στην ενίσχυση της αυθεντικής ύπαρξης και στη συνειδητή επιλογή στάσης απέναντι στη ζωή και τους άλλους.

23/04/2025

27/03/2025

Τι είναι οι φοβίες και πώς τις αντιμετωπίζουμε;

Οι φοβίες είναι έντονες, ανεξέλεγκτες και αδικαιολόγητες ανησυχίες ή φόβοι απέναντι σε συγκεκριμένα αντικείμενα, καταστάσεις ή δραστηριότητες. Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι το άτομο αντιδρά με υπερβολικό φόβο σε κάτι που, στην πραγματικότητα, δεν αποτελεί πραγματικό κίνδυνο για την ασφάλειά του. Συνήθως σχετίζονται με μια προηγούμενη αρνητική εμπειρία ή μια τραυματική κατάσταση που επαναλαμβάνεται στο μυαλό του ατόμου.
Παρακάτω παρατίθενται κάποια παραδείγματα φοβιών καθώς επίσης και η εξήγησή τους από ψυχαναλυτική οπτική:

1. Φόβος για τα ζώα (κυρίως τα σκυλιά)

Ψυχαναλυτική εξήγηση: Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεωρία, ο φόβος αυτός μπορεί να προέρχεται από μια μορφή επιθετικότητας ή εξουσίας που το άτομο ένιωσε απειλητική στην παιδική του ηλικία (π.χ. γονιός ή δάσκαλος).

2. Φόβος για τα ύψη (υψοφοβία)
Ψυχαναλυτική εξήγηση: Ο φόβος για τα ύψη μπορεί να συνδέεται με το φόβο της απώλειας ελέγχου.

3. Φόβος για τις κοινωνικές καταστάσεις (κοινωνική φοβία)
Ψυχαναλυτική εξήγηση: Από ψυχαναλυτική άποψη, ο φόβος αυτός μπορεί να προέρχεται από φόβο απόρριψης και αποτυχίας. Ο φόβος της κοινωνικής αμηχανίας μπορεί να αποτελεί έναν τρόπο αποφυγής των καταπιεσμένων συναισθημάτων κατωτερότητας ή της αίσθησης ότι θα απογοητεύσει τους άλλους.

Πώς αντιμετωπίζονται;
Αν και κάθε προσέγγιση μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση φοβιών η πιο διαδεδομένη προσέγγιση είναι η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT). Μέσω αυτής, το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει τις διαστρεβλωμένες σκέψεις του και να τις αντικαθιστά με πιο ρεαλιστικές και προσαρμοσμένες στην πραγματικότητα σκέψεις. Παράλληλα, μέσα από τη θεραπεία το άτομο περνάει στην έκθεση στο στρεσσογόνο ερέθισμα και στην σταδιακή απευαισθητοποίηση ώστε να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος που του προκαλεί η συνθήκη. Άλλες προσεγγίσεις που βοηθούν είναι η ψυχανάλυση, η EMDR ή η κλινική ύπνωση.

07/03/2025

Ας εξηγήσουμε με απλά λόγια πώς λειτουργεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου!!

Φαντάσου τον εγκέφαλό σου σαν μια ομάδα υπερηρώων που συνεργάζονται για να σου χαρίσουν ευχαρίστηση! Η ευχαρίστηση θα έρθει μέσω ενός μαγικού επισκέπτη που λέγεται ΝΤΟΠΑΜΙΝΗ.
Η Κοιλιακή καλυπτήρια περιοχή (VTA) είναι ο DJ της ντοπαμίνης! Όταν κάνεις κάτι ωραίο, στέλνει ντοπαμίνη για να ξεκινήσει το πάρτι. Ο Επικλινής πυρήνας είναι ο φίλος που λέει: «Αυτό ήταν τέλειο! Ξανά!» και σε παρακινεί να επαναλάβεις την εμπειρία. Ο Υποθάλαμος είναι ο μάνατζερ που σου θυμίζει πότε πεινάς ή διψάς. Η Αμυγδαλή είναι ο αφηγητής που συνδέει τις ανταμοιβές με συναισθήματα και αναμνήσεις.Ο Προμετωπιαίος φλοιός ειναι ο λογικός αρχηγός που σκέφτεται πριν δράσεις («Όχι όλο το παγωτό!»).Η Ωχρά σφαίρα είναι η δύναμη που σε βοηθά να κινηθείς προς την ανταμοιβή. Η Υπόφυση είναι ο αλχημιστής που εκκρίνει ορμόνες για ευεξία.
Πώς λειτουργεί σε διάφορες καταστάσεις της ζωής σου;
🍔 Φαγητό – Όταν τρως κάτι νόστιμο, η VTA στέλνει ντοπαμίνη στον επικλινή πυρήνα, κάνοντάς σε να νιώθεις ικανοποίηση. Ο υποθάλαμος σε ωθεί να φας όταν πεινάς, και η αμυγδαλή θυμάται ποια φαγητά σου άρεσαν περισσότερο!
💬 Κοινωνικές σχέσεις – Όταν παίρνεις μια αγκαλιά ή λαμβάνεις ένα κομπλιμέντο, ενεργοποιείται το σύστημα ανταμοιβής. Η υπόφυση εκκρίνει οξυτοκίνη, την "ορμόνη της αγάπης", που σε κάνει να νιώθεις δεμένος με τους άλλους.
🏆 Μάθηση & Επιτυχία – Όταν λύνεις ένα δύσκολο πρόβλημα ή πετυχαίνεις έναν στόχο, ο προμετωπιαίος φλοιός αναγνωρίζει την επιτυχία και ενισχύει τη συμπεριφορά, κάνοντας τη μάθηση πιο αποδοτική.
🎮 Ψυχαγωγία & Social Media – Κάθε φορά που βλέπεις ένα αστείο βίντεο ή λαμβάνεις likes, ενεργοποιείται η ντοπαμίνη, ενισχύοντας τη συνήθεια.
😴 Ύπνος & Χαλάρωση – Η ωχρά σφαίρα ρυθμίζει τη χαλάρωση μετά από δραστηριότητες, ενώ η υπόφυση εκκρίνει μελατονίνη για ποιοτικό ύπνο.

Το σύστημα ανταμοιβής όμως μερικές φορές γίνεται άπληστο!
Π.χ. Η ντοπαμίνη φωνάζει «Φάε κι άλλο!», ακόμα κι αν έχεις χορτάσει / Κάθε like στέλνει μικρές δόσεις ντοπαμίνης, κάνοντάς σε να σκρολάρεις ατελείωτα./Ο Τζόγος, υπερβολικά video games ή ουσίες μπορούν να "πειράξουν" το σύστημα, κάνοντάς σε να τις θες ξανά και ξανά.

24/02/2025

06/02/2025

27/01/2025

Επισκεφτείτε τη νέα ανανεωμένη ιστοσελίδα μου!!

10/01/2025

Ποιες καταστάσεις μπορούν να δημιουργήσουν εμπόδια στη θεραπευτική διαδικασία;
1. Οι μη ρεαλιστικοί στόχοι:
Αν κάποιος ξεκινήσει θεραπεία επειδή έχει φοβία με τα αεροπλάνα και προσδοκά να ταξιδέψει την ερχόμενη εβδομάδα κατά πάσα πιθανότητα θα ματαιωθεί διότι αυτός είναι ένας μη ρεαλιστικός στόχος από άποψη χρόνου.
2. Η θεραπεία που γίνεται για τους άλλους:
Αν κάποιος ξεκινήσει θεραπεία επειδή του το επέβαλαν άλλοι ίσως αποτύχει. Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί πχ. το άτομο δεν βλέπει καθαρά για ποιους λόγους χρειάζεται θεραπεία, βλέπει τον θεραπευτή σαν εχθρό του, εστιάζει στην ''πρόοδο'' που θα αναγνωρίσουν οι άλλοι κ.α.
3. Ο θεραπευτής που παίρνει αποφάσεις:
Πολλοί συχνά οι θεραπευόμενοι αδυνατούν να πάρουν αποφάσεις και ζητούν από τον θεραπευτή να τις πάρει για εκείνους. Αυτό μπορεί να είναι απελευθερωτικό όμως δεν συμβάλλει στον σκοπό της θεραπείας που είναι η ψυχική ανεξαρτητοποίηση. Η ικανότητα λήψης αποφάσεων είναι βασικό στοιχείο της.
4. Η ασυνέπεια στη θεραπεία:
Το να μην τηρεί κανείς τη συμφωνία σε σχέση με τις ώρες ή τη συχνότητα των ραντεβού δείχνει χαμηλή δέσμευση στη θεραπεία.
5.Η απόκρυψη της πραγματικότητας:
Το να κρύβει κάποιος την αλήθεια στις συνεδρίες μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα ο θεραπευτής να μην καταλάβει σημαντικά στοιχεία για τη θεραπεία και παράλληλα να διατηρηθεί η απόσταση μεταξύ θεραπευτή-θεραπευόμενου.
6. Μη επαρκής χρόνος:
Ο χρόνος στη θεραπεία είναι σημαντικός. Χρειάζεται χρόνος για να χτίσουμε τη θεραπευτική σχέση και να κατανοήσουμε πώς λειτουργούμε, τι μας εμποδίζει να λειτουργήσουμε αλλιώς, τι αντέχουμε, τι όχι, πώς αλλιώς μπορούμε να πετύχουμε κ.α.
7. Η προσωπική σχέση με τον θεραπευτή:
Ο θεραπευόμενος δεν πρέπει να έχει προσωπική σχέση με τον θεραπευτή ώστε ο τελευταίος να είναι αντικειμενικός και να υπάρχουν σαφή όρια.
8. Η μαγική λύση:
Η θεραπεία δεν είναι μία μαγική λύση αλλά κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούμε. Αφορά σε συνειδητοποίησεις και αφήνει το χώρο στον θεραπευόμενο να φτάσει μόνος του στη λύση.

12/12/2024

Το φαινόμενο της Γνωστικής Ασυμφωνίας αναπτύχθηκε από τον ψυχολόγο Leon Festinger (1957) και αναφέρεται στην τάση του ατόμου να μειώνει την ασυμφωνία που μπορεί να δημιουργηθεί μεταξύ δύο γνωστικών στοιχείων. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα γνωστικής ασυμφωνίας είναι βγαλμένο από τους μύθους του Αισώπου με την ιστορία της αλεπούς και τα ξινά σταφύλια. Η αλεπού, όσο και αν προσπαθούσε, αδυνατούσε να φτάσει τα σταφύλια. Γι' αυτό προέβαλε σαν δικαιολογία στον ίδιο της τον εαυτό ότι δεν της άρεσαν τα σταφύλια.
Το φαινόμενο αυτό δεν χρησιμοποιείται για να κατηγορήσει και να κατηγοριοποιήσει τους ανθρώπους σαν ψεύτικους ή ασυνεπείς, αλλά για να δείξει τη ροπή που έχουμε να προσαρμόζουμε τις πεποιθήσεις μας όταν αδυνατούμε να ανταποκριθούμε σε αυτές. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι η δυσφορία που νιώθουμε όταν τελικά δεν ανταποκρινόμαστε στην αρχική πεποίθηση. Η δυσφορία είναι αποτέλεσμα άκαμπτων κανόνων που θέτουμε στους εαυτούς μας ως προς το πόσο ''σωστοί'' πρέπει να είμαστε. Επειδή, λοιπόν, δεν μπορούμε να αντέξουμε το ότι δεν είμαστε σωστοί, βιώνουμε ένα αρνητικό συναίσθημα, το οποίο τείνουμε να μειώσουμε μειώνοντας την ίδια κατάσταση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο αποφυγής και ματαίωσης, δημιουργώντας τελικά έναν εαυτό αδύναμο και αυτοεπικριτικό.