Ελένη Τσάνταλη-Ψυχολόγος MSc

14/11/2025

Το φαινόμενο της τοξικής ενοχής στις σχέσεις:

Η τοξική ενοχή εμφανίζεται όταν αρχίζουμε να νιώθουμε ότι φταίμε για πράγματα που δεν είναι δική μας ευθύνη. Δεν προκύπτει φυσικά, καλλιεργείται μέσα στη σχέση.

Πώς διαμορφώνεται;
Με συνεχή κριτική, απαξίωση, ανατροπή της πραγματικότητας (gaslighting) και με μηνύματα που μας κάνουν να αμφισβητούμε τον εαυτό μας. Ο θύτης σταδιακά “εκπαιδεύει” το άτομο να νιώθει υπεύθυνο για τα πάντα.

Γιατί το βιώνουμε;
Επειδή θέλουμε να κρατήσουμε τη σχέση, επειδή ελπίζουμε ότι “θα αλλάξει”, αλλά και γιατί η χαμηλή αυτοεκτίμηση που δημιουργείται μάς κάνει πιο ευάλωτους στην αυτοκατηγορία. Η ενοχή λειτουργεί σαν μηχανισμός ελέγχου.

Πού είναι η παγίδα;
Η τοξική ενοχή θολώνει τα όρια.
Μας κάνει να πιστεύουμε ότι η κακοποιητική συμπεριφορά είναι “δικό μας λάθος”.
Μας κρατάει εγκλωβισμένους.
Μας κάνει να νιώθουμε ότι “χρωστάμε” υπομονή, κατανόηση ή συγγνώμη.
Βρίσκει τη βάση της σε μοτίβα και πεποιθήσεις που ήδη έχουμε μάθει από την παιδική μας ηλικία. Αν για παράδειγμα έχω μάθει ότι ''πρέπει να είμαι καλός" οποιοσδήποτε το αμφισβητεί -άμεσα ή έμμεσα- με βάζει σε μία συνεχή διαδικασία να αποδείξω ότι πράγματι είμαι καλός ακόμα κι αν πληγώνομαι συστηματικά.

Τι προφίλ έχει ο "θύτης";
Συνήθως παρουσιάζει χαρακτηριστικά όπως:
Ανάγκη για έλεγχο και επιβολή.
Δυσκολία ανάληψης ευθύνης.
Προφίλ "του καλού παιδιού ".
Χαμηλή ενσυναίσθηση.
Συχνές ή ακραίες εναλλαγές ανάμεσα σε τρυφερότητα και επιθετικότητα (κύκλος κακοποίησης).

Η αλήθεια:
Η τοξική ενοχή αντικατοπτρίζει τη δυναμική μιας σχέσης που δεν υπάρχει σεβασμός και ουσιαστική ανάγκη για σύνδεση και όχι την αυταξία μας.

31/10/2025

Διαβάζοντας το βιβλίο της Julia Cameron «The Artist's Way» στάθηκα σε μια φράση που αρχικά μου φάνηκε απλή και αυτονόητη: «Είμαστε θύματα της δικής μας τελειομανίας».
Η έννοια της τελειομανίας εμφανίζεται συχνά, τόσο στο θεραπευτικό δωμάτιο όσο και στα περισσότερα βιβλία αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. Ο Χόρχε Μπουκάι μιλά για την αυστηρότητα απέναντι στον εαυτό μας χρησιμοποιώντας τον όρο «αυτοαπόρριψη», ενώ η Κάμερον αναφέρεται στο «μπλοκάρισμα» που δημιουργούν οι αμέτρητες απαιτήσεις που επιβάλλουμε στον εαυτό μας. Η Brené Brown περιγράφει την τελειομανία ως έναν μηχανισμό άμυνας απέναντι στη ντροπή και στον φόβο της απόρριψης, ενώ ο Stephen Guise επισημαίνει τη σημασία της αποδοχής της ατέλειας ως βασική προϋπόθεση για την εξέλιξη και τη δημιουργικότητα.
Όλα αυτά δείχνουν πως πίσω από την τελειομανία κρύβεται ένας ιδεατός εαυτός — μια εικόνα που μαθαίνουμε να κυνηγάμε από πολύ νωρίς. Πιστεύουμε πως αξίζουμε μόνο όταν πετυχαίνουμε, όταν οι άλλοι μας θαυμάζουν ή μας αποδέχονται. Έτσι, χτίζουμε τη ζωή μας γύρω από αμέτρητα «πρέπει», προσπαθώντας να αγγίξουμε ένα ιδανικό που διαρκώς απομακρύνεται.
Επιστρέφοντας στη φράση «Είμαστε θύματα της δικής μας τελειομανίας», αναρωτιέμαι: είμαστε πράγματι θύματα – και, αν ναι, είναι στ’ αλήθεια δική μας η τελειομανία;
Το πρώτο σκέλος φαίνεται πιο εύκολο να απαντηθεί. Ναι, είμαστε θύματα, γιατί αυτό το αδιάκοπο «τέλειο» μάς απομακρύνει από τον τρωτό, αληθινό μας εαυτό. Μας εμποδίζει να νιώσουμε, να αποδεχτούμε, να αναπνεύσουμε μέσα στην ατέλεια που μας κάνει μοναδικούς.
Όσο για το δεύτερο σκέλος, ίσως η τελειομανία να μην είναι αποκλειστικά δική μας δημιουργία. Ίσως τη μάθαμε από τότε που ήμασταν παιδιά — όταν ακούγαμε ότι όποιος αποτυγχάνει, δεν προσπαθεί αρκετά. Την ενισχύαμε κάθε φορά που η αποδοχή ερχόταν μόνο μέσα από το «μπράβο», κάθε φορά που πιστεύαμε πως πρέπει να είμαστε οι καλύτεροι για να αγαπηθούμε. Ακόμα και όταν απογοητευόμασταν από τους ανθρώπους μας αυτό που σκεφτόμασταν για να μας παρηγορήσει ήταν ότι κάποια στιγμή "θα καταλάβουν ή - χειρότερα- θα τους δείξουμε την αξία μας". Κι έτσι, μεγαλώσαμε προσπαθώντας να την κερδίσουμε αντί να τη νιώσουμε ως κάτι που υπάρχει ήδη μέσα μας.

06/10/2025

Αν είσαι νέος Ψυχολόγος… ✨

…ίσως γνωρίζεις πόσο όμορφη — αλλά και απαιτητική — μπορεί να είναι αυτή η αρχή.

Γι’ αυτό δημιουργώ μια ομάδα εποπτείας για νέους ψυχολόγους, έναν χώρο ασφαλή, ζεστό και υποστηρικτικό, όπου μπορούμε να μοιραζόμαστε, να μαθαίνουμε και να εξελισσόμαστε μαζί.

💬 Συζητάμε πραγματικά περιστατικά, απορίες, συναισθήματα και διλήμματα που προκύπτουν στην πράξη.
👥 Μικρή ομάδα για ουσιαστική συμμετοχή και σύνδεση.
🗓 Οι συναντήσεις θα πραγματοποιούνται μία Πέμπτη κάθε μήνα, ξεκινώντας από τον Νοέμβριο, σε συνεννόηση με τους συμμετέχοντες.

Αν νιώθεις ότι χρειάζεσαι έναν χώρο όπου μπορείς να σταθείς, να ακουστείς και να εξελιχθείς με αυθεντικότητα και φροντίδα, σε περιμένω με χαρά.

📩 Για πληροφορίες & συμμετοχή: eleni.tsantali.psy@gmail.com

22/09/2025

Ο όρος ad hominem σημαίνει «προς τον άνθρωπο» και περιγράφει μια λογική πλάνη: αντί να αντικρουστεί ένα επιχείρημα, στοχοποιείται το ίδιο το πρόσωπο που το εκφέρει.
Παράδειγμα: «Δεν έχεις δίκιο γιατί είσαι αδύναμος» αντί για «Δεν έχεις δίκιο γιατί τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο».

Στην ψυχοθεραπεία, το ad hominem αποκτά μια ιδιαίτερη διάσταση:

Εσωτερικό ad hominem: Πολλοί άνθρωποι κατηγορούν σκληρά τον εαυτό τους. «Απέτυχα → άρα είμαι άχρηστος». Αυτή η εσωτερική φωνή υπονομεύει την αυτοεκτίμηση και συντηρεί το άγχος ή την κατάθλιψη.

Διαπροσωπικό ad hominem: Όταν μεγαλώνουμε ή ζούμε σε περιβάλλοντα όπου δεχόμαστε τέτοιες επιθέσεις, οι φωνές αυτές εσωτερικεύονται και μας ακολουθούν.

🔹 Θεραπευτική προοπτική

Στην ψυχοθεραπεία, βοηθάμε να γίνει ο διαχωρισμός:
✔️ «Εγώ ως άτομο» ≠ «Η συμπεριφορά μου».
✔️ Από το «είμαι αποτυχημένος» → στο «δεν πέτυχα αυτή τη φορά, μπορώ να δοκιμάσω αλλιώς».

01/09/2025

Πολλές φορές μέσα από τη θεραπεία νιώθουμε την ανάγκη να πούμε πόσο λάθος μας έχουν φερθεί, πόσο τα πράγματα πήραν την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που θέλαμε. Φυσικά και αυτό μπορεί να είναι αλήθεια. Φυσικά και κάποιος μπορεί να έχει ματαιωθεί, μπορεί να έχει απογοητευτεί και μπορεί οι συνθήκες στη ζωή του να μην ήταν και οι πιο ευνοϊκές. Σκοπός της ψυχοθεραπείας είναι να αποδεχτεί το άτομο ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο έπαιξε και το ίδιο σημαντικό ρόλο, ώστε να διαμορφωθεί η πραγματικότητά του. Τελικός στόχος είναι να βρει τον τρόπο να περάσει σε πράξεις και να μην επαναλάβει το ίδιο μοτίβο επιλογών που το οδήγησαν στην κατάσταση που το δυσκολεύει.

08/08/2025