14/11/2025
Οι 5 «άγκυρες» των επιτυχημένων σχέσεων ζευγαριών
Ένα παράδοξο υπάρχει στην καρδιά των μοντέρνων σχέσεων: ξέρουμε ότι για να ευδοκιμήσουν συναισθηματικά, πρέπει να εμπεριέχουν την ΑΓΑΠΗ αλλά στην πραγματικότητα τα ικανοποιημένα ζευγάρια είναι αποθαρρυντικά λίγα.
Ωστόσο, το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι τα καταφέρνουν στην ΑΓΑΠΗ και κάποιοι όχι δεν είναι ούτε ένα μυστήριο ούτε κάτι τυχαίο. Υπάρχουν αδιαμφισβήτητες εξηγήσεις για το γιατί κάποιες σχέσεις πηγαίνουν καλά, ενώ κάποιες άλλες παρά τις ισχυρές αρχικές ελπίδες και τις συγκινητικά ιδεαλιστικές προθέσεις όχι.
Στην πραγματικότητα υπάρχει ένας πολύ μικρός αριθμός θεμελιωδών παραγόντων που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ευημερία κάθε «αγαπητικού» ζευγαριού. Παρόλο που οι σχέσεις μπορεί να φαίνονται άπειρα ποικίλες, ωστόσο το αν θα πετύχουν ή όχι στηρίζεται στην ουσία σε 5️⃣ «άγκυρες».
1️⃣ ΜΗ ΑΜΥΝΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η αμυντική μας στάση είναι μια βαθιά κατανοητή τάση. Βρίσκεται επίσης πίσω από ένα κυρίαρχο μερίδιο της αποτυχίας όλων των σχέσεων. Eπιδιώκουμε να καταπολεμήσουμε τον ψυχικό μας πόνο και να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας έναντι των συμπεριφορών που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως επιθέσεις.
Το πρόβλημα ξεκινά όταν εμείς ως σύντροφοι τολμούμε να φανερώσουμε ό,τι έχουμε παρατηρήσει. Μπορεί να αρχίσουμε να αναφέρουμε ευγενικά και διστακτικά κάποια παραπονάκια αλλά η ενσυνείδητη δεκτικότητα από την άλλη πλευρά μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Ο/η σύντροφός μας κινδυνεύει να αντιμετωπίσει τα σχόλιά μας σαν να ήταν άμεση επίθεση, από κάτι από το οποίο κανένας ενήλικας δεν θα μπορούσε ποτέ να ενοχληθεί πραγματικά. Μπορεί να σιωπήσουν παράξενα ή να μας κατηγορήσουν αμέσως ότι είμαστε εξαιρετικά αγενείς ή κακόβουλα επικριτικοί. Ή μπορεί σιγά σιγά να αλλάξουν τους ρόλους και να αρχίσουν να απαριθμούν με όλο και λιγότερο καλή διάθεση ορισμένα πράγματα που βρίσκουν απαίσια σε εμάς και τα οποία κρατούν κρυφά για πολύ καιρό. Όποια στρατηγική κι αν υιοθετήσουν, η υποκείμενη έννοια τείνει να είναι η ίδια: ότι το να θεωρείται κανείς κατά κάποιο τρόπο ατελής είναι εντελώς απαράδεκτο και βαθιά αντίθετο με το πνεύμα της αληθινής ΑΓΑΠΗΣ.
"ΑΓΑΠΗΣΕ με για αυτό που είμαι" είναι η μοιραία κραυγή όλων των αγαπημένων που οδεύουν προς την καταστροφή. Στην πραγματικότητα, είναι τερατωδώς άδικη, αν και απολύτως κατανοητή, η απαίτηση να αγαπηθούμε ακριβώς όπως είμαστε, με την πανοπλία των λαθών μας ή τους καταναγκασμούς, τις νευρώσεις και τις ανωριμότητές μας. Αλλά με λίγη αυτογνωσία και ειλικρίνεια, θα πρέπει να περιμένουμε να μας αγαπούν μόνο για αυτό που ελπίζουμε να είμαστε, για αυτό που είμαστε στις καλύτερες στιγμές μας, για το καλό που κρύβεται μέσα μας σε μια λανθάνουσα και όχι ακόμη συνειδητοποιημένη κατάσταση.
Το πνεύμα της αληθινής ΑΓΑΠΗΣ θα πρέπει να απαιτεί, κάθε φορά που υπάρχει ανατροφοδότηση από τον/ην σύντροφό μας να είμαστε ευγνώμονες για αυτό και να ζητάμε περισσότερα από αυτά που μας κάνουν συνεχώς να πλησιάζουμε σε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Να βλέπουμε την ΑΓΑΠΗ ως μια "τάξη" στην οποία ο/η αγαπημένος/η μας μπορεί να μας διδάξει ένα δυο πράγματα, με τα οποία θα μπορούσαμε να εξελιχθούμε και όχι ως μια μάχη στην οποία τα υπάρχοντα λάθη μας απλώς επικυρώνονται συναισθηματικά.
Για να ξεπεράσουμε την αμυντικότητα, πρέπει να κατανοήσουμε τις πηγές της.
Η αμυντική στάση σχεδόν πάντα βασίζεται σε μια προσωπική ιστορία που κανένα αμυντικό άτομο δεν επέλεξε συνειδητά και που όταν τη σκεφτούμε με συμπόνια, μπορεί να μας κάνει να δακρύσουμε.
Η αμυντική συμπεριφορά είναι μια κληρονομιά από πρώιμο πόνο στην παιδική/εφηβική ηλικία. Μπορεί να ήταν ένα παιδί με έναν δυνατό και γεμάτο αυτοπεποίθηση γονέα που ντρεπόταν για το ευαίσθητο παιδί του και ταυτόχρονα επαινούσε με ευνοϊκές κριτικές και υπονοούμενα έναν άλλο αδελφό/ή.
Η ΑΓΑΠΗ για αυτό το παιδί ήταν σπάνιο αγαθό που χάνεται εύκολα, για να τους επισημανθεί οτιδήποτε αποκλείει κάθε τι υποστηρικτικό και καλό. Ή μπορεί να υπήρχε ένας γονιός που κατά διαστήματα θαύμαζε και μετά θύμωνε προκαλώντας τρόμο στο παιδί αν για παράδειγμα υπήρχε η παραμικρή πτώση στην επίδοση στο σχολείο.
Οι αμυντικοί άνθρωποι δεν απέκτησαν μαγικά την αγριάδα τους σε σχέση με τα σχόλιά μας, αλλά μάλλον υπέφεραν από κάποια μορφή πρώιμης συναισθηματικής παραμέλησης ή από την αστάθεια της ζεστασιάς με την οποία κάθε παιδί πρέπει να μεγαλώνει.
Δεν είναι περίεργο που ένα τέτοιο άτομο μπορεί να αντιδράσει με ανησυχία ακόμη και με κακία στην παραμικρή αρνητική σκέψη γι' αυτό από έναν/μια σύντροφο που ένιωθε έτοιμος να εμπιστευτεί με όλο του το είναι.
Στο μυαλό του μάλλον δεν υπάρχει η στοργική κριτική, ούτε τα χρήσιμα σχόλια, ούτε η πιθανότητα να τον/ην αγαπά βαθιά κάποιος/α και ταυτόχρονα να τον/ην επιπλήττει.
Η ΑΓΑΠΗ μέσα του/ης δεν μπορεί να συνυπάρχει με περιστασιακές στιγμές αξιολόγησης. Στη βάση τέτοιων αμήχανων, συναισθηματικά σημαδεμένων εσωτερικών συσχετισμών χτίζεται η αμυντική στάση.
Μια λιγότερο αμυντική στάση δεν είναι ένα τυχαίο δώρο. Είναι κάτι που μπορούμε να επιδιώξουμε με τον ίδιο τρόπο που μπορούμε να επιδιώξουμε ένα πιο γυμνασμένο σώμα ή ένα πιο τακτοποιημένο σπίτι.
Ακόμα κι αν δεν είχαμε μια ιδανική εισαγωγή στη ζωή, μπορούμε να ασκηθούμε σε ιδέες που εξισώνουν την αξία της ΑΓΑΠΗΣ και της άθικτης τελειότητας. Μπορούμε να αρχίσουμε να γινόμαστε λιγότερο αμυντικοί, αν λάβουμε υπόψη μας μερικά από τα παρακάτω:
> Η πρώιμη εμπειρία μας δεν είναι ο οδηγός για το παρόν.
Οι άμυνές μας τότε ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσαμε να κάνουμε μπροστά στη σκληρότητα. Αντιμετωπίσαμε προβλήματα και απαιτήσεις πολύ πέρα από τις δυνάμεις μας. Αλλά σήμερα ένας/μία καλός/ή σύντροφος, αν τους ενημερώσουμε ότι τα προβλήματα του παρελθόντος μας θα ξεπεραστούν από την τρυφερότητά τους, θα μας βοηθήσει να δούμε ότι αυτό που πρέπει να φοβόμαστε τώρα δεν είναι η κριτική αλλά η αδυναμία να δεχτούμε τις σποραδικές καλοπροαίρετες εμφανίσεις της.
> Σύμφωνα με το υπόβαθρο του αμυντικού ατόμου κανείς δεν θα μπορούσε ποτέ να αγαπηθεί.
Αν η ΑΓΑΠΗ απαιτούσε πραγματικά την απουσία ακόμη και των πιο μικρών ελαττωμάτων, κανείς δεν θα μπορούσε να είναι κατάλληλος για μια σχέση. Στην πραγματικότητα, είμαστε άξιοι ΑΓΑΠΗΣ όχι επειδή είμαστε τέλειοι, αλλά επειδή κανείς μας δεν μπορεί ποτέ να είναι!
> Ο εκνευρισμός δεν είναι αντικειμενικός.
Δεν χρειάζεται να νιώθουμε ότι μας στοχοποιεί η κριτική. Κάθε σύντροφος έχει τις δικές του ιδιαίτερες εμμονές και ανησυχίες που τον κάνουν να εστιάζει σε συγκεκριμένα στοιχεία του χαρακτήρα ενός άλλου. Το ότι είναι ενοχλημένος/η με εμάς για κάτι, δε δείχνει απαραίτητα ότι κάνουμε κάτι απαίσιο αλλά απλώς τυχαίνει να ενοχλεί κάποιον που αγαπάμε.
> Η ΑΓΑΠΗ δεν είναι εύθραυστη.
Στο μυαλό ενός αμυντικού ατόμου ακόμα και το παραμικρό σχόλιο είναι σαν την πτώση ενός μικρού βράχου που προαναγγέλλει μια χιονοστιβάδα. Δε φαίνεται να υπάρχει τρόπος να εμπιστευτεί ότι στην πραγματικότητα πρόκειται μόνο για το π.χ. "πόση ώρα πρέπει να βράσουν τα μακαρόνια" και όχι ότι υπάρχει πρόθεση από τον/ην σύντροφο να τον/ην πληγώσει τόσο ώστε να συνιστά το τέλος ολόκληρης της σχέσης.
Το αμυντικό άτομο δεν είχε την ευκαιρία να βιώσει την ένταση της ΑΓΑΠΗΣ, πώς είναι δυνατόν να αποκαλείς κάποιον με τα χειρότερα λόγια και στη συνέχεια, 10 λεπτά αργότερα, να θέλεις να χωθείς στην αγκαλιά του, η τρυφερότητα να έχει ανανεωθεί και αναζωογονηθεί.
H αληθινή ΑΓΑΠΗ είναι ανθεκτική. Δεν καταστρέφεται από μια λεπτομέρεια αλλά μόνο από το πώς ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί και να επεξεργαστεί αυτή τη λεπτομέρεια.
Η αμυντικότητα μπορεί να ξεπεραστεί.
Μπορούμε να μάθουμε να μετράμε στην καρδιά μας τη διαφορά μεταξύ ενός παραπόνου και μιας υπαρξιακής απόρριψης. Μπορούμε να ακούσουμε μια κριτική χωρίς να τη συνδέσουμε με την κόλαση. Το ότι η ΑΓΑΠΗ κάποτε ήταν εύθραυστη δε σημαίνει ότι πρέπει να είναι το ίδιο και σήμερα.
Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι μπορεί κατά καιρούς να ενοχλήσουμε τον/ην σύντροφό μας χωρίς να συμπεράνουμε ότι για αυτό θα μας μισήσει ως την αιωνιότητα.
Όταν επιλέγουμε σύντροφο, πρέπει να αναζητήσουμε κάποιον/α που μπορεί να μας συνοδεύσει στην αληθινή προσπάθειά μας να αναγνωρίσουμε και να ξεπεράσουμε την αμυντική μας στάση.
Τελικά, με πολλή προσπάθεια, ελπίζουμε να φτάσουμε στο σημείο όπου μετά από κάποιο καλοπροαίρετο σχόλιο από τον/ην σύντροφο θα μπορούσαμε απλώς να γυρίσουμε προς το μέρος τους με ένα χαμογελαστό πρόσωπο και να τους πούμε αυτό με το οποίο οι "ελαττωματικοί" άνθρωποι θα έπρεπε πάντα να απαντούν, όταν ένα μέλος του ίδιου είδους προσπαθεί να τους βοηθήσει να εξελιχθούν σε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους, το "ευχαριστώ".
