09/07/2025
"Από την στιγμή που δύο ή περισσότεροι άνθρωποι συναντιούνται, μπορούν να αρχίσουν να συλλογικοποιούν το άγχος που τείνει να ιδιωτικοποιεί ο καπιταλισμός. Η προσωπική ενοχή διαλύεται καθώς τα δομικά της αίτια εντοπίζονται με συλλογικό τρόπο."
(Μαρκ Φίσερ, "Η ακύρωση του μέλλοντος")
Η συνεχής προσπάθεια για υπεραπόδοση, η αίσθηση ότι "πρέπει να τα προλάβουμε όλα", και το άγχος ή η εξάντληση που τελικά ακολουθεί — είναι μια καπιταλιστική πραγματικότητα με τεράστια επίδραση στην ψυχική υγεία.
🛌 σε κοινωνίες όπως η δική μας, όπου κυριαρχεί η παραγωγικότητα έναντι της συναισθηματικής σύνδεσης, η διάσπαση από τον εαυτό μας είναι ένα δομικό πρόβλημα. Δεν είναι απλώς θέμα "κακών συνηθειών" ή "αδυναμίας διαχείρισης χρόνου". Είναι, μια πολιτισμική παθολογία.
📖 Στο βιβλίο Γκαμπόρ Ματέ ,The Myth of Normal (2022),ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός — & ιδιαίτερα η καπιταλιστική ιδεολογία — ευνοεί την αποξένωση, την καταπίεση των συναισθημάτων και την υποκατάστασή τους με παραγωγή, κατανάλωση και "προσαρμοστικότητα". Αυτή η συνεχής πίεση να κάνουμε περισσότερα, να είμαστε συνεχώς "ενεργοί" και "επιτυχημένοι", οδηγεί πολλούς ανθρώπους σε σωματικές και ψυχικές εκδηλώσεις τραύματος: άγχος, burn-out, κατάθλιψη, αυτοάνοσα νοσήματα.
📌Η συνεχής υπερ-απασχόληση δεν είναι αρετή, αλλά συχνά μηχανισμός άμυνας απέναντι σε συναισθήματα που φοβόμαστε να νιώσουμε.
Το άγχος και η αποτυχία δεν είναι ατομικά προβλήματα, αλλά κοινωνικά κατασκευασμένες εμπειρίες μέσα σε ένα σύστημα που ανταμείβει την αποξένωση.
Η "παραγωγικότητα" χρησιμοποιείται συχνά για να αποφύγουμε τον ψυχικό πόνο και το εσωτερικό κενό.
Η πραγματική ίαση ξεκινά όταν αναγνωρίζουμε την ανάγκη για σύνδεση, όρια και συμπόνια προς τον εαυτό μας — και όχι όταν απλώς γινόμαστε "πιο αποτελεσματικοί".
❗️Ο Mark Fisher Στο Capitalist Realism, υποστηρίζει ότι η ψυχική ασθένεια είναι συχνά το αποτέλεσμα του τρόπου που οργανώνεται η ζωή κάτω από τον νεοφιλελευθερισμό, κι όχι αποκλειστικά "ατομική αποτυχία".
📍Ενώ ο Erich Fromm έγραφε ότι ο δυτικός άνθρωπος «έχει αντικαταστήσει το "είμαι" με το "έχω" και το "παράγω"».
🛏Η πίεση να "προλάβουμε", να "αξίζουμε", να "είμαστε παραγωγικοί" μέσα στον καπιταλισμό δεν είναι φυσική ή υγιής, αλλά ψυχολογικά και κοινωνικά κατασκευασμένη. Η αλλαγή δεν έρχεται με το να γίνουμε «καλύτερες μηχανές», αλλά με το να μάθουμε να ακούμε τον εαυτό μας, να ξεκουραζόμαστε, να λέμε "όχι", και να επανασυνδεόμαστε με την ανθρώπινη εμπειρία.
