18/01/2023
Διατροφική πρόσληψη νιτρικών και νιτρωδών αλάτων – Σχέση της με την υγεία
Ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) έχει κατατάξει τα νιτρικά και νιτρώδη άλατα ως πιθανώς καρκινογόνους παράγοντες για τον άνθρωπο (https://monographs.iarc.who.int/list-of-classifications). Στη διατροφή, τα άλατα αυτά μπορεί να τα βρει κανείς ως θρεπτικά στοιχεία στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης. Η συγκέντρωσή τους μπορεί να αυξηθεί εξαιτίας της χρήσης τους στα επεξεργασμένα τρόφιμα ζωικής προέλευσης ως νόμιμα πρόσθετα και στο πόσιμο νερό λόγω επιμόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα εξαιτίας της μη ορθής χρήσης αζωτούχων λιπασμάτων στη γεωργική πρακτική.
Ο ΕΦΕΤ υποστηρίζοντας τη διάδοση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας σχετικά με τις δύο αυτές εξαιρετικά αμφιλεγόμενες χημικές ενώσεις στη διατροφή του ανθρώπου, ενημερώνει τους καταναλωτές ότι σε δημοσίευση στο Επιστημονικό Περιοδικό Nutrition Reviews1,2, διερευνήθηκε η σχέση της διατροφικής πρόσληψης νιτρικών και νιτρωδών αλάτων με την υγεία, ανάλογα με την πηγή προέλευσής τους.
Συνοπτικά, τα αποτελέσματα της έρευνας επισημαίνουν:
(α) την ευεργετική δράση των νιτρικών και νιτρωδών αλάτων στο καρδιαγγειακό σύστημα, όταν αυτά προσλαμβάνονται από φρούτα και λαχανικά, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι πρόσφατες κλινικές μελέτες υποστηρίζουν ότι μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε νιτρικά και νιτρώδη άλατα μπορεί να είναι τελικά λιγότερο ευεργετική σε ασθενείς με υπέρταση,
(β) τις αρνητικές επιπτώσεις της έκθεσης σε υψηλές συγκεντρώσεις ή/και της μακροπρόθεσμης έκθεσης στις ουσίες αυτές μέσω του πόσιμου νερού (κυρίως εμφάνιση μεθαιμοσφαιριναιμίας, διαφόρων τύπων καρκίνου και παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα) και
(γ) τη συσχέτιση της υψηλής διατροφικής πρόσληψης νιτρικών και νιτρωδών αλάτων μέσω της κατανάλωσης επεξεργασμένων προϊόντων κρέατος, με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, ιδίως στο γαστρεντερικό σύστημα. Η υπέρμετρη κατανάλωση κόκκινου ή/και επεξεργασμένου κρέατος, άλλωστε, έχει αναγνωριστεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και γι’ αυτό τα προϊόντα αυτά έχουν καταταγεί από τον ΙARC στην Ομάδα 1, ως καρκινογόνοι παράγοντες για τον άνθρωπο (https://publications.iarc.fr/564).
1) Sotiria Kotopoulou, Antonis Zampelas, Emmanuella Magriplis, Dietary nitrate and nitrite and human health: a narrative review by intake source, Nutrition Reviews, Volume 80, Issue 4, April 2022, Pages 762–773, https://doi.org/10.1093/nutrit/nuab113
2) Η Eπίκουρη Καθηγήτρια Dr Emmanuella Magriplis έχει επιλεγεί να βραβευτεί για τη συγκεκριμένη εργασία στην κατηγορία «Βραβείο Καλύτερου Ερευνητή» στα «Διεθνή Βραβεία Έρευνας στην Παιδιατρική, Περινατολογία και Παιδική Υγεία» (17η Έκδοση της PPCH, 16-18 Οκτωβρίου 2023, Παρίσι, Γαλλία).
