
27/06/2025
Η Σιωπηλή Κληρονομιά: Όταν το "Κανονικό" Παιδικό Περιβάλλον Κρύβει Τραύμα
🔹 1. Τραύμα Δεν Είναι Μόνο Ό,τι Συνέβη
Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να συνδέσουν τη σημερινή συναισθηματική τους δυσφορία με το παρελθόν ιδιαίτερα όταν δεν υπήρξε καμία εμφανής μορφή κακοποίησης ή παραμέλησης. Όμως το τραύμα δεν γεννιέται μόνο από γεγονότα. Μπορεί να προκύψει κι από ελλείψεις: την απουσία αυθεντικής παρουσίας, ενσυναίσθησης, επιτρεπτικότητας στο συναίσθημα.
🔹 2. Τι Δεν Συνέβη (Και Θα Έπρεπε)
Το παιδί που έκλαψε και του είπαν “είσαι δυνατός”, το παιδί που φοβήθηκε και του ζήτησαν να “μην κάνει έτσι”, το παιδί που ήθελε αγκαλιά και του την αρνήθηκαν από “καλή πρόθεση” – έχει λάβει ένα βασικό μήνυμα: “Τα συναισθήματά σου δεν χωρούν εδώ.”
Αυτή η έλλειψη συναισθηματικής κατοίκησης – έστω κι αν το πλαίσιο ήταν “καλό” – είναι αρκετή για να αφήσει νευρωνικά αποτυπώματα τραύματος.
🔹 3. Πώς Το Σώμα Θυμάται Όσα Ο Νους Ξεχνά
Ο παιδικός εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται λογικά τις εμπειρίες. Όταν δεν υπάρχει συντονισμός η αμυγδαλή ενεργοποιεί τον συναγερμό απειλής. Αν η εμπειρία δεν “σβήσει” μέσω της αποφόρτισης (π.χ. με το κλάμα, την αγκαλιά, την κατανόηση), τότε το σώμα κρατά την ένταση.
Μεγαλώνοντας, το άτομο μπορεί να:
*παγώνει σε δύσκολες στιγμές
*δυσκολεύεται να ζητήσει βοήθεια
*νιώθει υπερβολικό άγχος χωρίς προφανή λόγο.
🔹 4. Γιατί Αυτό Φαίνεται Στον Έρωτα;
Ο έρωτας ενεργοποιεί βαθιές επιθυμίες για εγγύτητα αλλά και ασυνείδητους φόβους. Κι εκεί το “καλά παιδί” του παρελθόντος ξυπνά:
Ενδείξεις:
*Δεν ζητάς φροντίδα γιατί νιώθεις αδύναμος.
*Δεν εκφράζεις ανάγκες γιατί φοβάσαι την εγκατάλειψη.
*Δεν πλησιάζεις ουσιαστικά παρότι διψάς για σύνδεση.
Έτσι ο έρωτας μετατρέπεται – αντί για ελευθερία – σε επανάληψη του ανολοκλήρωτου.
Δεν ζητάμε μόνο αγάπη.
Ζητάμε επιτέλους να μας κρατήσουν όπως δεν μας κράτησαν τότε.
🔹 5. Πώς Αναγνωρίζεται Αυτό Το Τραύμα;
Αν έχεις μεγαλώσει σε ένα "υγιές" περιβάλλον αλλά νιώθεις:
*συναισθηματικά αποκομμένος/η
*ενοχή όταν εκφράζεις ανάγκες
*ότι πρέπει να είσαι πάντα “δυνατός/ή”
*φόβο στην οικειότητα
τότε ίσως δεν πρόκειται για έλλειψη χαρακτήρα αλλά για παιδική μνήμη αποσύνδεσης που δεν έχει ακόμη θεραπευτεί.
🔹 6. Η Θεραπεία Δεν Είναι Λόγια – Είναι Ρύθμιση
Η απελευθέρωση από αυτό το είδος τραύματος δεν έρχεται μόνο μέσω της κατανόησης. Έρχεται όταν:
*το σώμα βιώνει την ασφάλεια σε πραγματικό χρόνο
*οι συναισθηματικές αντιδράσεις γίνονται ανεκτές
*επιτρέπεται να ξαναζήσεις – αλλά και να αποφορτίσεις – ό,τι τότε συγκράτησες.
Οι θεραπείες που δουλεύουν με το σώμα (π.χ. Intensive Short Dynamic Psychotherapy, Somatic Experiencing, Sensorimotor Psychotherapy κλπ) ή με τη σχέση (συνθετική, EFT συναισθηματικά εστιασμένη θεραπεία κλπ) είναι ιδιαίτερα βοηθητικές.
🔹 7. Μια Νέα Σχέση με τον Εαυτό
Η θεραπευτική διαδικασία μπορεί να οδηγήσει όχι απλώς σε αλλαγή συμπεριφορών αλλά σε κάτι πιο βαθύ:
*να δεις τον εαυτό σου με καλοσύνη
*να αντέχεις την ευθραυστότητα χωρίς ντροπή
*να συνδεθείς με τους άλλους χωρίς να κρύβεις αυτό που πραγματικά έχεις ανάγκη.
📚 Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Gabor Maté – The Myth of Normal
Bessel van der Kolk – The Body Keeps the Score
Stephen Porges – The Polyvagal Theory
Allan Schore – Affect Regulation and the Repair of the Self
Peter Levine – In an Unspoken Voice
Pat Ogden – Trauma and the Body
Πότε Να Ζητήσεις Βοήθεια
Αν νιώθεις ότι:
*κουβαλάς “κάτι” που δεν έχεις λόγια να περιγράψεις,
*οι σχέσεις σου επαναλαμβάνουν έναν κύκλο αποστασιοποίησης/προσκόλλησης,
*φοβάσαι να είσαι “πολύ” για τους άλλους,
τότε ίσως ήρθε η ώρα να ακούσεις όχι τι έγινε, αλλά τι δεν έγινε. Εκεί συχνά ξεκινά η θεραπεία.