04/06/2025
Εκ μέρους της ομάδας μελέτης D W Winnicott της Βορειοελλαδικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας σας καλούμε στην τελευταία μας συνάντηση με προσκεκλημένους τον Φώτη Θεοδωρίδη και τον Βαγγέλη Γαλάνη
με θέμα:
«Οι ψυχικές και κοινωνικές ρίζες του
μίσους: Klein, Winnicott, Καστοριάδης».
Σάββατο 14/6/25, 18.30 στα γραφεία της ΒΨΕ
Βαλαωρίτου & Βηλαρά 7.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Φώτη Θεοδωρίδη
Το θέμα που σκοπεύω να διαπραγματευτώ αφορά στις ψυχικές και κοινωνιολογικές ρίζες του μίσους προς τον άλλον, με επίκεντρο όχι τις ψυχαναλυτικές αλλά τις κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες του μίσους. Η διαπραγμάτευση του θέματος από τον Καστοριάδη συνδέεται με την φιλοσοφική (οντολογική και επιστημολογική) αντίληψή του για το είναι της ψυχής, της κοινωνίας και της ιστορίας, καθώς και με το ενδιαφέρον του για τους ψυχικούς και κοινωνικούς όρους και προϋποθέσεις της ελευθερίας, ως πρόταγμα ατομικής και συλλογικής αυτονομίας. Η ατομική αυτονομία, όχι ως πραγματοποιημένο τέλος αλλά ως πρόταγμα, που θα το έχουμε για πάντα μπροστά μας, προϋποθέτει την εγκαθίδρυση μιας στοχαστικής και διαβουλευτικής σχέσης, από την μια, μεταξύ του ατόμου και των κοινωνικών θεσμών, και από την άλλη, μεταξύ το συνειδητού και του ασυνείδητου. Η ψυχαναλυτική πρακτική, κατά την άποψή μου, αφορά στην δεύτερη σχέση (σχετικά ανεξάρτητα από την πρώτη, αλλά βεβαίως περιορίζεται από αυτήν). Και οι δύο σχέσεις προϋποθέτουν ένα ρήγμα στο κλείσιμο που αναπαράγει, μεταξύ άλλων, το μίσος: το σημασιολογικό κλείσιμο της κοινωνίας και τα φαντασιακό κλείσιμο της ψυχής.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Βαγγέλη Γαλάνη
Καθώς «το μίσος προσδιορίζει απαρχής τη σχέση της ψυχής με τον κόσμο» (Γ. Στεφανάτος), στην παρούσα εισήγηση θα αναφερθώ συνοπτικά σ’ αυτό το αναγκαίο πρωταρχικό μίσος που διαχωρίζει και -εντέλει- συγκροτεί τον ψυχισμό (M. Klein), ένα μίσος «καταλυτικό», ως προς την ανάδυσή του, ακόμη και στα πλαίσια της ίδιας της θεραπευτικής διυποκειμενικότητας, ως «μίσος στην αντιμεταβίβαση» (D.W. Winnicott) ή στην ιδιαίτερη εκείνη συνθήκη της «προσπάθειας να τρελαθεί ο άλλος» (H. Searles). Η ανωτέρω προβληματική, στην κατανόησή μας, αποτελεί τον έναν πόλο, της ψυχικής καταβολής του μίσους, με τον έτερο πόλο να ακουμπάει στην προσπέλαση του μίσους από τον Καστοριάδη, ως μια συνθήκη με εξίσου ψυχικές και κοινωνικές καταβολές, στην προσπάθειά του κατανόησης μιας/της διεργασίας «ποιήσεως εαυτού και κόσμου», όπου η ψυχή και η κοινωνία νοούνται ταυτόχρονα ως αδιαχώριστες αλλά και μη αναγώγιμες η μία στην άλλη. Από την M. Klein και τον D.W. Winnicott στον Κορνήλιο Καστοριάδη, σε μια προσπάθεια κατανόησης φαινομένων ατομικής (π.χ. ψυχοπαθολογία) και/ή κοινωνικής (π.χ. ρατσισμός), καθήλωσης εκεί όπου το μίσος αδυνατεί να λειτουργήσει ευεργετικά και μετατρέπεται σε μια «ομοιομορφία μίσους» (Γ. Στεφανάτος).
ΣΥΝΤΟΜΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ:
Ο Φώτης Θεοδωρίδης είναι καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνικών Επιστημών, του τομέα Business Administration του Πανεπιστημίου της Νότιας Στοκχόλμης (Södertörn University). Τα θέματα που τον ενδιαφέρουν αφορούν στην οργάνωση και διοίκηση ιδιωτικών και δημόσιων οργανώσεων με επίκεντρο στις μορφές άσκησης της εξουσίας. Οι διανοητικές του αναζητήσεις ξεκίνησαν από τον μαρξισμό για να περάσουν σταδιακά στις θεσμικές θεωρίες (Μαξ Βέμπερ και new institutionalism), στις θεωρίες του Michel Foucault (κυρίως discourse analysis) για να καταλήξουν στο έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη.
Ο Βαγγέλης Γαλάνης σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Πολιτισμικές Σπουδές (Σημειωτική) και Δημιουργική Γραφή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Επίσης, Ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία στο Τμήμα Ιατρικής του ΕΚΠΑ. Είναι υποψήφιος διδάκτορας Ψυχανάλυσης και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, εκπαιδευόμενο μέλος της Βορειοελλαδικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και της Εταιρείας Αναλυτικής Ομαδικής και Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας. Διδάσκει στο Τμήμα Ψυχολογίας και στο Τμήμα Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
