Dr Habibul Haque, MS-Ay Obs and Gynae

Dr Habibul Haque, MS-Ay Obs and Gynae MS(Ay)
obs and gynae
Resident Gynaecologist
Sushrusa Hospital, Nalbari
প্ৰসূতি ৰোগ স্ত্ৰী ৰোগ বিশেষজ্ঞ

07/12/2025

🟣 (গৰ্ভাশয় গুটি) –

✅ ুযায়ী_Uterine_Fibroid_কি?

Ayurveda ত গৰ্ভাশয়ৰ ভিতৰত গঠিত অস্বাভাবিক গুটিক “Garbhāśaya Granthi / Yoni Kandu / Granthi Roga” বুলি বৰ্ণনা কৰা হয়।

Fibroid ক Granthi ৰ অন্তৰ্গত ধৰা হয় য'ত

Kapha → অতিরিক্ত বৃদ্ধি (Abnormal growth)

Vata → গুটি কঠিন, সুকান, স্থির

Pitta/ Rakta → ৰক্তৰ অস্বাভাবিকতা, excessive bleeding ইত্যাদি মিলি অসামঞ্জস্য (Tridosha Dushti) সৃষ্টি কৰে।

🔶 (কারণসমূহ)

Fibroid গঠন হোৱাৰ প্ৰধান কাৰণসমূহঃ

⚫ 1. Kapha Vriddhi

Heavy, oily, sweet food
Sedentary lifestyle
Obesity
Hormonal imbalance → estrogen predominance

⚫ 2. Vata Dushti

Irregular menstruation
Stress, anxiety
Excessive dryness
Prakupita Apana Vayu → abnormal growth

⚫ 3. Raktadushti / Pitta Dushti

Excessive heat-producing diet
Irregular bleeding
Uterine congestion
Chronic inflammation

⚫ 4. Artava Dhatu Dushti

Dhatu imbalance → improper tissue metabolism
Improper ovulation
Hormonal disturbance

🟢 (লক্ষণসমূহ)

Heavy bleeding / Menorrhagia
Painful periods
Pelvic heaviness
Infertility / recurrent miscarriage
Constipation (Apana Vayu disturbance)

🟡 (চিকিৎসা নীতি)

Ayurveda ত Fibroid ৰ চিকিৎসা হৈছে —

1) Kapha–Vata Shamana

Guggulu preparations
Lekhana dravya

2) Raktaprasadana

Rakta শুদ্ধি
Pitta শমনৰ ট্ৰিটমেন্ট

3) Granthi Hara treatment

Cyst/ tumor shrinking herbs & formulations
Amapachana

4) Srotoshodhana

Uterine circulation বৃদ্ধি
Hormonal balance

5) Panchakarma (Case–wise)

Virechana
Basti (Tikta Ksheera Basti, Lekhana Basti)
Uttarbasti (only by trained physician)

🟢 -Apathya (Diet & Lifestyle):



Barley, Millets
Green leafy vegetables
Haldi, Triphala
Warm water
Moderate exercise



Oily, sweet, fast food
Day sleep
Mental stress
Excessive dairy
Soya products (estrogenic)

07/12/2025

🟣 (গৰ্ভাশয় গুটি) –

✅ ুযায়ী_Uterine_Fibroid_কি?

Ayurveda ত গৰ্ভাশয়ৰ ভিতৰত গঠিত অস্বাভাবিক গুটিক “Garbhāśaya Granthi / Yoni Kandu / Granthi Roga” বুলি বৰ্ণনা কৰা হয়।

Fibroid ক Granthi ৰ অন্তৰ্গত ধৰা হয় য'ত

Kapha → অতিরিক্ত বৃদ্ধি (Abnormal growth)

Vata → গুটি কঠিন, সুকান, স্থির

Pitta/ Rakta → ৰক্তৰ অস্বাভাবিকতা, excessive bleeding ইত্যাদি মিলি অসামঞ্জস্য (Tridosha Dushti) সৃষ্টি কৰে।

🔶 (কারণসমূহ)

Fibroid গঠন হোৱাৰ প্ৰধান কাৰণসমূহঃ

⚫ 1. Kapha Vriddhi

Heavy, oily, sweet food
Sedentary lifestyle
Obesity
Hormonal imbalance → estrogen predominance

⚫ 2. Vata Dushti

Irregular menstruation
Stress, anxiety
Excessive dryness
Prakupita Apana Vayu → abnormal growth

⚫ 3. Raktadushti / Pitta Dushti

Excessive heat-producing diet
Irregular bleeding
Uterine congestion
Chronic inflammation

⚫ 4. Artava Dhatu Dushti

Dhatu imbalance → improper tissue metabolism
Improper ovulation
Hormonal disturbance

🟢 (লক্ষণসমূহ)

Heavy bleeding / Menorrhagia
Painful periods
Pelvic heaviness
Infertility / recurrent miscarriage
Constipation (Apana Vayu disturbance)

🟡 (চিকিৎসা নীতি)

Ayurveda ত Fibroid ৰ চিকিৎসা হৈছে —

1) Kapha–Vata Shamana

Guggulu preparations
Lekhana dravya

2) Raktaprasadana

Rakta শুদ্ধি
Pitta শমনৰ ট্ৰিটমেন্ট

3) Granthi Hara treatment

Cyst/ tumor shrinking herbs & formulations
Amapachana

4) Srotoshodhana

Uterine circulation বৃদ্ধি
Hormonal balance

5) Panchakarma (Case–wise)

Virechana
Basti (Tikta Ksheera Basti, Lekhana Basti)
Uttarbasti (only by trained physician)

🟢 -Apathya (Diet & Lifestyle):



Barley, Millets
Green leafy vegetables
Haldi, Triphala
Warm water
Moderate exercise



Oily, sweet, fast food
Day sleep
Mental stress
Excessive dairy
Soya products (estrogenic)

06/12/2025

Now u can take online consultation through this app...
03/12/2025

Now u can take online consultation through this app...

30/11/2025

🔵 :

বুলি কোৱা হয় তেতিয়া,যেতিয়া জঠৰ(uterus) ভিতৰৰ endometrium নামৰ পাতল আবৰণ (যি মাহেকীয়াৰ সময়ত ৰক্তক্ষৰণ হৈ ওলাই আহিব লাগে) জঠৰৰ বাহিৰলৈ গৈ —
ডিম্বাশয় (o***y)
Fallopian tube
জঠৰৰ বাহিৰ ফলক
pelvic cavity
কেতিয়াবা intestine বা bladder—ত বৃদ্ধি পায় ।

👉 অৰ্থাৎ—
যি টিস্যু জঠৰৰ ভিতৰত থকাই উচিত, সি ভুল ঠাইত গই বৃদ্ধি পায়।

🔶 েনেকৈ_হয়?

জঠৰৰ বাহিৰত থকা এই টিস্যুটো হরমোনৰ প্ৰভাৱত ঠিক endometrium ৰ দৰে—ফুলে,স্ফীত হয় আৰু bleedingও কৰে।
কিন্তু বাহিৰত থকা বাবে blood বাহিৰ ওলাব নোৱৰে,
ফলত ভিতৰত—
inflammation,
scar,
adhesion,
cyst (chocolate cyst) সৃষ্টি হয়।

🔶 ্রধান_লক্ষণসমূহ

👉অতি তীব্ৰ বেদনা (মাহেকীয়াৰ আগদিন/দিন 1-2 ত severe pain)
👉তলপেট/কোমৰ/পেলভিকত chronic pain
Clot সহ বেছি bleeding
👉Painful in*******se
👉Bowel বা urine movement ত pain
👉Infertility (গৰ্ভ ধৰিবলৈ অসুবিধা)

🔶 #কেনেকৈ_সমস্যা_সৃষ্টি_কৰে?

ৰ টিস্যু ফুলা-স্ফীত হোৱাত—জঠৰ-ডিম্বাশয়-টিউবৰ চলাচল ব্যাহত হয়
Adhesion গঠিত হয়,Egg release আৰু implantation সমস্যাত পৰে
ফলত—
Pain + Abnormal bleeding + Infertility একেলগে দেখা যায়।

🔶 াষাত_Endometriosis:

Ayurveda ত endometriosis-ৰ সমতুল্য হৈছে—
Vata–Kapha Pradhana, Tridoshaja Yoni Vyapad,
Apana Vata Avarana,Rakta Dushti।

সহজ ভাষাত—
Pain — Vata dushti
Cyst/adhesion — Kapha dushti
Clot/heavy bleeding — Rakta dusht

🔶 #সাৰকথা:

হৈছে—জঠৰৰ endometrial টিস্যু ভুল ঠাইত গৈ বৃদ্ধি পোৱা ৰোগ।
ই মাহেকীয়া ৰ সময়ত তীব্ৰ বেদনা, clot-heavy bleeding, chronic pain, আৰু গৰ্ভধাৰণত সমস্যা সৃষ্টি কৰেl

25/11/2025

Health Corner, Kaplabori Delbar Ali DrLalchand Ali Ahmed PT Hasanul Moon DrHabibul Haque Shahjamal Hoque Abdul Hai Rafiqul Islam Jilal Hoque Babur Hussain DRx Tariful Alam

22/11/2025

✨ PCOD ৰ পৰা গৰ্ভধাৰণলৈ – এটা সফল যাত্ৰাৰ গল্প ✨

২১ বছৰৰ এগৰাকী মহিলা ৰোগী Health Corner, pharmacy ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ২৪/০৭/২০২৫ তাৰিখে আহিছিল। তেওঁৰ অভিযোগ আছিল—
🔹 যোৱা ১ বছৰৰ পৰা মাহেকীয়া বিলম্ব হোৱাটো
🔹 মাহেকীয়াৰ প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় দিনত অত্যন্ত পেটৰ বিষ

আগৰ USG (০৩/০৯/২৪ আৰু ১৫/১১/২৪) ত স্পষ্টকৈ PCOD দেখা গৈছিল।
ইয়াৰ উপৰিও, পুৰুষ অংশীদাৰৰ s***m count কম— যি গৰ্ভধাৰণৰ সম্ভাৱনা অলপ কঠিন কৰি তুলিছিল।

Health Corner ত আমি classical আৰু patent Ayurvedic চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিলো—
✔ হৰমোন সমতুলতা স্থাপন
✔ Ovulation উন্নত কৰা
✔ Vata–Kapha সমন্বয়
✔ প্ৰজনন স্বাস্থ্য সবল কৰা

মাত্ৰ ৩ মাহ নিয়মীয়াকৈ চিকিৎসা চলাৰ পিছত, এক আনন্দৰ পৰিবর্তন দেখা গল—

🌿 ০৪/১১/২০২৫ তাৰিখে UPT positive আহিল।
🌿 পৰৱৰ্তী দিন ০৫/১১/২০২৫ ৰ USG ত দেখা গ’ল— ৫ সপ্তাহ ২ দিনৰ সুস্থ গৰ্ভধারণ।

PCOD, অনিয়মিত cycle, তীব্র ব্যথা আৰু male factor—
এই সকলো বাধা পাৰ কৰি মাত্র ৩ মাহতে স্বাভাৱিকভাৱে গৰ্ভধাৰণ হোৱাই এই সফলতাৰ মূল বক্তব্য।

✨ দম্পত্তিক দুজনক অভিনন্দন
✨ মাতৃত্বৰ পথত Ayurveda ৰ শক্তিৰ প্ৰতি কৃতজ্ঞতা

✨ PCOD ৰ পৰা গৰ্ভধাৰণলৈ – এটা সফল যাত্ৰাৰ গল্প ✨case no : 32২১ বছৰৰ এগৰাকী মহিলা ৰোগী Health Corner, pharmacy ত প্ৰথমবাৰ...
22/11/2025

✨ PCOD ৰ পৰা গৰ্ভধাৰণলৈ – এটা সফল যাত্ৰাৰ গল্প ✨case no : 32

২১ বছৰৰ এগৰাকী মহিলা ৰোগী Health Corner, pharmacy ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ২৪/০৭/২০২৫ তাৰিখে আহিছিল। তেওঁৰ অভিযোগ আছিল—
🔹 যোৱা ১ বছৰৰ পৰা মাহেকীয়া বিলম্ব হোৱাটো
🔹 মাহেকীয়াৰ প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় দিনত অত্যন্ত পেটৰ বিষ

আগৰ USG (০৩/০৯/২৪ আৰু ১৫/১১/২৪) ত স্পষ্টকৈ PCOD দেখা গৈছিল।
ইয়াৰ উপৰিও, পুৰুষ অংশীদাৰৰ s***m count কম— যি গৰ্ভধাৰণৰ সম্ভাৱনা অলপ কঠিন কৰি তুলিছিল।

Health Corner ত আমি classical আৰু patent Ayurvedic চিকিৎসা আৰম্ভ কৰিলো—
✔ হৰমোন সমতুলতা স্থাপন
✔ Ovulation উন্নত কৰা
✔ Vata–Kapha সমন্বয়
✔ প্ৰজনন স্বাস্থ্য সবল কৰা

মাত্ৰ ৩ মাহ নিয়মীয়াকৈ চিকিৎসা চলাৰ পিছত, এক আনন্দৰ পৰিবর্তন দেখা গল—

🌿 ০৪/১১/২০২৫ তাৰিখে UPT positive আহিল।
🌿 পৰৱৰ্তী দিন ০৫/১১/২০২৫ ৰ USG ত দেখা গ’ল— ৫ সপ্তাহ ২ দিনৰ সুস্থ গৰ্ভধারণ।

PCOD, অনিয়মিত cycle, তীব্র ব্যথা আৰু male factor—
এই সকলো বাধা পাৰ কৰি মাত্র ৩ মাহতে স্বাভাৱিকভাৱে গৰ্ভধাৰণ হোৱাই এই সফলতাৰ মূল বক্তব্য।

✨ দম্পত্তিক দুজনক অভিনন্দন
✨ মাতৃত্বৰ পথত Ayurveda ৰ শক্তিৰ প্ৰতি কৃতজ্ঞতা

✨   –   A 21-year-old female visited Health Corner clinic, Health Corner, Kaplabori ,  on 24/07/2025 with two major conc...
22/11/2025

✨ –

A 21-year-old female visited Health Corner clinic, Health Corner, Kaplabori , on 24/07/2025 with two major concerns:
🔹 Delayed menstrual cycles for the past 1 year
🔹 Severe pain on Day 1 & Day 2 of menstruation

Her previous USG reports dated 03/09/24 and 15/11/24 confirmed PCOD.
Adding to the challenge, her husband had a low s***m count, making conception even more difficult.

At Health Corner clinic, we started classical and patent Ayurvedic treatment, focusing on:
✔ Hormonal regulation
✔ Restoring healthy ovulation
✔ Balancing Vata-Kapha
✔ Improving overall reproductive health

With consistent follow-up and disciplined medication, a beautiful transformation began.

🌿 After just 3 months of treatment…
On 04/11/2025, her UPT turned positive.
The next day, USG dated 05/11/2025 confirmed a 5 weeks 2 days healthy pregnancy.

From PCOD, irregular cycles, and severe dysmenorrhea…
➡️ to natural conception within 3 months — this journey reflects the power of holistic Ayurvedic care, timely diagnosis, and patient dedication.

✨ Heartiest congratulations to the couple
✨ Gratitude to Ayurveda for guiding the path to motherhood.

20/11/2025

(মূত্রাশয়ৰ প্রদাহ) :

Cystitis হৈছে মূত্রাশয়ত সংক্রমণ বা প্ৰস্ৰাৱ জ্বলাৰ ফলত হোৱা অসুস্থতা। সাধাৰণতে ব্যাক্টেৰিয়াৰ সংক্রমণৰ ফলত হয়।

#লক্ষণসমূহ:
#বাৰে বাৰে প্ৰস্ৰাৱ লাগা
#প্ৰস্ৰাৱ কৰোঁতে জ্বলা-পোড়া ধৰণৰ অনুভৱ
#প্ৰস্ৰাৱ গন্ধ বা কেতিয়াবা ৰঙা ৰং হোৱা
#তল পেটত বেদনা
#কেতিয়াবা জ্বৰ

#কাৰণ:

ব্যাক্টেৰিয়াল সংক্রমণ (UTI)

অধিক সময় প্ৰস্ৰাৱ ধৰি ৰখা

পৰিষ্কাৰতা অভাৱ

যৌন সম্পর্কৰ পিছত সংক্রমণ বৃদ্ধি

মূত্রাশয় সম্পূৰ্ণ খালী নোহোৱা

(Mutrakrichra) – Ayurvedic Drishti

আয়ুৰ্বেদত ইয়াক মূলতঃ পিত্ত দোষ বৃদ্ধি, মূত্রপথত জ্বালা, আৰু কেতিয়াবা বাত–কফৰ সহাৱস্থানৰ ফল বুলি ধৰা হয়।
লক্ষণ: দাহ, বাৰে বাৰে প্ৰস্ৰাৱ, কম পৰিমানত প্ৰস্ৰাৱ, তলপেটত বেদনা



1) শামন চিকিৎসা (Pitta–Vata pacification)

➡️ Decoctions / Kashayams

Gokshuradi Guggulu – UTI, burning, inflammation কম কৰায়।

Punarnavadi Kashayam – swelling কমায়, diuretic effect।

Chandanasava / Usheerasava – জ্বালা-পোড়া কমায়।

➡️ Tablets / Vati

Chandraprabha Vati – সৰ্বাধিক প্ৰয়োজনীয়; মুত্ৰনালীত দহ কমায়।

Gokshura Churna / Gokshuradi Vati – diuretic, anti-inflammatory।

Praval Pishti – অতিরিক্ত burning sensation ত লাভজনক।

2) শোধান চিকিৎসা (If needed)

Mridu Virechana (হালকা বিৰেচন) – Trivrit Lehya or Mild Eranda taila-Helps reduce pitta toxins (ama)

3) Ghrita Therapy

Chandanaasava + Ushiradi Ghrita (combination improves burning)

Ghee with Yashtimadhu (½ tsp), দিনে ১–২ বাৰ – soothing effect.
(চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ মতে ঔষধ লব)

4) Pathya–Apathya (Diet & Lifestyle)

Pathya:

অত্যধিক পানী খাব

দহ কমোৱা: দৈ, নাৰিকল পানী, সজনা

Barley water (Yavagu) – খুব উপকাৰী

ধানিয়া–জিৰা–সৌফৰ পানী

Apathya

তেল-ঝাল-মশলাদাৰ খাব

অধিক লৱণ

ডিহাইড্ৰেশ্বন

অতি বেছি সময় প্ৰস্ৰাৱ ধৰি ৰখা

6) ঘৰুৱা সমাধান (Ayurvedic Home Remedies)

Coriander + Mishri পানি → ঠাণ্ডা কৰে

Coconut water

Ushira churna পানীত দিলে

Barley water দিনে ২–3 বাৰ খাব

20/11/2025

(মূত্রাশয়ৰ প্রদাহ) :

Cystitis হৈছে মূত্রাশয়ত সংক্রমণ বা প্ৰস্ৰাৱ জ্বলাৰ ফলত হোৱা অসুস্থতা। সাধাৰণতে ব্যাক্টেৰিয়াৰ সংক্রমণৰ ফলত হয়।

#লক্ষণসমূহ:
#বাৰে বাৰে প্ৰস্ৰাৱ লাগা
#প্ৰস্ৰাৱ কৰোঁতে জ্বলা-পোড়া ধৰণৰ অনুভৱ
#প্ৰস্ৰাৱ গন্ধ বা কেতিয়াবা ৰঙা ৰং হোৱা
#তল পেটত বেদনা
#কেতিয়াবা জ্বৰ

#কাৰণ:

ব্যাক্টেৰিয়াল সংক্রমণ (UTI)

অধিক সময় প্ৰস্ৰাৱ ধৰি ৰখা

পৰিষ্কাৰতা অভাৱ

যৌন সম্পর্কৰ পিছত সংক্রমণ বৃদ্ধি

মূত্রাশয় সম্পূৰ্ণ খালী নোহোৱা

(Mutrakrichra) – Ayurvedic Drishti

আয়ুৰ্বেদত ইয়াক মূলতঃ পিত্ত দোষ বৃদ্ধি, মূত্রপথত জ্বালা, আৰু কেতিয়াবা বাত–কফৰ সহাৱস্থানৰ ফল বুলি ধৰা হয়।
লক্ষণ: দাহ, বাৰে বাৰে প্ৰস্ৰাৱ, কম পৰিমানত প্ৰস্ৰাৱ, তলপেটত বেদনা



1) শামন চিকিৎসা (Pitta–Vata pacification)

➡️ Decoctions / Kashayams

Gokshuradi Guggulu – UTI, burning, inflammation কম কৰায়।

Punarnavadi Kashayam – swelling কমায়, diuretic effect।

Chandanasava / Usheerasava – জ্বালা-পোড়া কমায়।

➡️ Tablets / Vati

Chandraprabha Vati – সৰ্বাধিক প্ৰয়োজনীয়; মুত্ৰনালীত দহ কমায়।

Gokshura Churna / Gokshuradi Vati – diuretic, anti-inflammatory।

Praval Pishti – অতিরিক্ত burning sensation ত লাভজনক।

2) শোধান চিকিৎসা (If needed)

Mridu Virechana (হালকা বিৰেচন) – Trivrit Lehya or Mild Eranda taila-Helps reduce pitta toxins (ama)

3) Ghrita Therapy

Chandanaasava + Ushiradi Ghrita (combination improves burning)

Ghee with Yashtimadhu (½ tsp), দিনে ১–২ বাৰ – soothing effect.
(চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ মতে ঔষধ লব)

4) Pathya–Apathya (Diet & Lifestyle)

Pathya:

অত্যধিক পানী খাব

দহ কমোৱা: দৈ, নাৰিকল পানী, সজনা

Barley water (Yavagu) – খুব উপকাৰী

ধানিয়া–জিৰা–সৌফৰ পানী

Apathya

তেল-ঝাল-মশলাদাৰ খাব

অধিক লৱণ

ডিহাইড্ৰেশ্বন

অতি বেছি সময় প্ৰস্ৰাৱ ধৰি ৰখা

6) ঘৰুৱা সমাধান (Ayurvedic Home Remedies)

Coriander + Mishri পানি → ঠাণ্ডা কৰে

Coconut water

Ushira churna পানীত দিলে

Barley water দিনে ২–3 বাৰ খাব

Love from patients.  .
18/11/2025

Love from patients.

.

Address

Health Corner, Kaplabori, Mukalmua
Nalbari
781138

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Dr Habibul Haque, MS-Ay Obs and Gynae posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Practice

Send a message to Dr Habibul Haque, MS-Ay Obs and Gynae:

Share

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

Category