BAL Sanskar

01/10/2024

https://youtu.be/LjBoYiqJ6lk?si=_oAqI40UQBtu-tS3

*वीडियो हिंदी में हैं।*
🔹 दूध के दांत देरी से निकलने का कारण
🔹 इलाज

🙏🏻🙏🏻 If you want to ask anything on child behaviour or educational problem, write on comment box
8888126037, 8483905330

✅ Join us on फेसबुक or ट्विटर: Positive Parenting

Delayed eruption of teeth is common problem, know the exact cause & treatment by leading Dental surgeon Dr Gunjan Agrawal {8888126037, 8483905330}

02/09/2024

*पालकांकडून मिळणारा अपुरा वेळ (Lack of Time)*

मुलांना असुरक्षितता वाटण्याचे आणखी एक कारण आहे ते म्हणजे आई-वडिलांकडून योग्य प्रकारे वेळ न मिळणे. मुलांना वेळ न दिल्याने त्यांना त्यांच्यामनात असलेल्या विविध भावना, प्रश्न तसेच त्यांच्या आवडी निवडी प्रकट करता येत नाहीत. त्यांना विविध गोष्टींची माहिती सुद्धा मिळत नाही. या सर्वांचा परिणाम म्हणजे मुले स्वतः ला एकटे समजून इतरांपेक्षा असुरक्षित समजतात.

If you give time; ; you will be child's favorite toy..

एका छोट्याशा गोष्टीवरुन हे स्पष्ट करण्याचा मी प्रयत्न केला आहे. एका श्रीमंत कुटुंबामध्ये आई-वडील व त्यांचा एक लहान मुलगा असतो. कुटुंब श्रीमंत आहे म्हणजेच व्यवसायही मोठा व त्यानुसार वडील नेहमी व्यस्त असत. मुलाची व बाबांची भेट कधी कधी तेही गडबडीत किंवा व्यस्त असतानाच होत होती. “आपले बाबा नेहमी उशिरा येतात व आपल्याला केव्हाही भेटत नाहीत त्यासाठी आपण काय करावे?" असा विचार मुलाला नेहमी येत होता. त्यानुसार बाबाला धावत्या भेटेत विनवणी केली की "बाबा मला तुमच्या सोबत गप्पा माराव्या व खेळावसं वाटतं पण तुम्ही मला भेटतच नाहीत!" असे ऐकल्यावर बाबा म्हणाले, "बेटा आपला फार मोठा व्यवसाय आहे, मला सतत काम करावं लागतं, मी रात्री येतो तेव्हा तू झोपलेला असतोस, ओ.के..... नंतर खेळूया हं......! सॉरी बेटा, ओ.के. बाय" असे म्हणून बाबा निघून जातात. मुलगा दुःखी अंतःकरणाने विचार करून या विचारावर येतो की काही करायचे पण आज रात्री बाबा सोबत खेळायचे. तो दररोज रात्री बाबांची वाट पहायचा पण काळी वेळात त्याला झोप लागायची. बाबांची व त्याची भेट अखेरीस चार पाच दिवसाच्या प्रयत्नानंतर झाली.
त्यावेळी मुलगा काहीच बोलत नव्हता म्हणून बाबा म्हणाले, 'काय रे काय झाले झोपला नाहीस ?" मुलगा उत्तरला "नाही बाबा आज तुम्हाला भेटावे असे ठरवलेच

होते".

बाबा, "हां. बोल काय म्हणतोस ? "

मुलगा म्हणाला, “बाबा तुम्ही दर महिना किती रूपये कमावता..?* बाबा, “बेटा, ते निश्चित सांगता येणार नाही पण एक ते दीड लाख

रूपये प्रति महिना....!

मुलगा, “म्हणजे बाबा अंदाजे तीन हजार रूपये दररोज... ?” असे बोलत बोलत त्या मुलाने स्वतःचा पैसे भरलेला गल्ला बाबांच्या हातात दिला व बोलू लागला....

"बाबा हे पैसे घ्या एवढे मोजून जेवढा वेळ होईल किंवा देता येईल

तेवढा वेळ द्या. प्लीज माझ्या सोबत खेळा ना...!” आणि

13/08/2024

*HOW TO INCREASE HEIGHT?*
------------------------------------------------
Height of the person depends on genetics (about 80%) and environmental factors (about 20%). During infancy, babies grow about 25 cm, about 12.5cm in 2nd year, about 6.5cm in 3rd / 4th of age, about 4 to 6cm till puberty. During puberty, height increases by 8 to 10cm per year.
❇️ *How to calculate height?*
▪️ Final height depends on the height of the mother & father, it is calculated by formula.
▪️Consult your pediatrician to calculate the expected final height of the child.
▪️ Now mark expected final height on growth chart.
▪️ Now mark the current height on the growth chart.
▪️ If your child's current height is not in the range of expected height then consult your pediatrician.
*Example* : Father height is 174 cm and mother height is 160 cm then expected final height calculated by formula of boy is 167 cm & expected range is 161 to 173 cm and mark this range on growth chart. Now the height of the boy is 89cm at 4 year and mark it on the growth chart. As current height is not in the range of expected height thus this child needs to be evaluated.
❇️ How to increase height of the child?
🔶 Genetics
▪️ Height of the child depends on the height of mother and father as discussed above.
▪️ We cannot change DNA.
🔶 Hormones
▪️ The body produce harmones like Growth harmone, Thyroid harmone and S*x harmone which is responsible for growth spurt.
▪️ Their excess and deficiency affect final height and it can be treated easily.
▪️ Exogenous hormones can increase the height and it should be taken under Dr supervision.
🔶 Ear balance diet
During growing years, it’s essential to eat balanced diet.
🔹 Eat more
Your diet should include:
▪️Fresh fruits
▪️Fresh vegetables
▪️Proteins like pulses, sprouts, egg, fish
▪️Dairy products
🔹 Eat less
You should limit or avoid foods containing:
▪️Sugar
▪️Chips
▪️Chocolate
▪️Cold drinks
*Remember....* Food is important part of health
🔶 *Regular exercise*
Playing da

26/06/2024

*2 ते 6 वर्षांच्या मुलांमध्ये शारीरिक विकास कसा करावा?*

🔹 शारीरीक विकासाचे टप्पे
मुलांचा वयानुसार होणारा शारीरिक विकास खालील प्रमाणे होतो.
*Remember*- Always check milestone of your children as it is most important aspect of development.
▪️वय २ ते ३ वर्षे
१. या वयोगटातील मुले चांगल्या प्रकारे चालतात.
२. पायऱ्या वर-खाली चढणे किंवा उतरणे शक्य होते.
३. या वयात मुले स्वतः खुर्चीवर बसु शकतात.
४. जेवण करतांना विविध प्रकारच्या चमचांचा वापर करु शकतात.
५. तोल सांभाळून गोल-गोल फिरता येते.
६. पुस्तकाची पाने एक एक करुन पलटवता येतात.
७. या मुलांना हातात चेंडू धरुन त्यासोबत खेळता येते.
८. स्वतः कपडे घालण्याचा प्रयत्न करतात.
९. ही मुले पाच ते सहा ठोकळ्यांचा मनोरा हाताने उभारु शकतात.

▪️वय ३ ते ४ वर्षे
१. धावणे, पळणे सहजरित्या शक्य होते असे करतांना मुलांना आनंद वाटतो.
२. एका पायावर उभे राहून तोल संभाळणे थोडे थोडे शक्य होते..
३. तिन चाकी सायकल स्वतः बसून चालवता येते.
४. स्वतः व्यवस्थितपणे जेवण करु शकतात.
५. मौजे, बुट स्वतः घालु लागतात.
६. कपडे घालतांना, काढतांना बटन स्वतः लावणे / काढणे शक्य होते.
७. या वयामध्ये मुलांना स्वतःच्या हाताने दहा ठोकळ्यांपर्यंतचे मनोरे उभ करता येतात.
▪️वय ४ ते ५ वर्षे
१. एका पायावर लंगडी खेळता येते.
२. कैचीचा वापर करून कागद कापता येतो.
३. चेहरा स्वतः धुवून पुसता येतो.
४. पुर्णपणे कोणाच्याही मदतीशिवाय कपडे घालणे शक्य होते.
५. छोटी छोटी चित्रे काढता येतात.
६. चेंडू सोबत खेळणे, उंच फेकणे चांगल्याप्रकारे शक्य होते.
७. उंच व लांब उडी मारणे अवगत होते.
▪️वय ५ ते ६ वर्षे
१. या वयोगटामध्ये मुलांना पूर्णपणे तोल सांभाळून छोट्या कृती, बारीक हालचाली करणे शक्य होते. जसे- अवघड ठिकाणी चढणे, सुंदर अक्षरात लिहणे इ.
२. कपडे व्यवस्थितपणे परिधान करणे, काढणे, बुट, सॉक्स व्यवस्थित घालणे, काढणे व ठेवणे स्वतः करु लागतात.
३. स्केटींग शिकवल्यास ही मुले शिकु शकतात. मुलांना या वयात स्केटींग फार आवडते.
४. हातांच्या सुक्ष्म हलचाली व कृती अवगत होतात. जसे मनी ओवणे, कात्रीने गोल किंवा विशिष्ट आकाराचे कागद कापणे इ.
*Remember* ... Children are our most valuable natural resources

आपल्या मुलाचा शारीरिक विकास नैसर्गिकरित्या पूर्ण होत असतो. या विकासाच्या टप्प्यांमध्ये जर थोडासा सराव म्हणजे

22/05/2024

*शाळेत पाठविण्यापुर्वीची तयारी*

सर्व पालकांना आपला मुलगा स्वच्छ, सुंदर असा शाळेचा गणवेश, स्कूल बॅग, शुज, सॉक्स परिधान केलेला पहावा वाटतो. तसेच त्याने शाळेत व घरी आनंदी मनाने व प्रसन्नपणे आभ्यास करावा असे ही वाटते. पालकांना मुल अभ्यासात सर्वात हुशार असावे अशीही अपेक्षा असतेच. वरिल सर्व अपेक्षा असाव्यात पण त्याला लिहीता व वाचता यावे असे दडपण कधीही असु नये. या तयारी मध्ये आपला मुख्य उद्देश असावा की,
१. आपले मुल शाळेत जाण्यासाठी उत्साही असावे
२. त्याचा शब्द संग्रह चांगला असावा.
३. तो लिहणे व वाचणे शिकण्यासाठी तयार असावा.
*Remember*... Proper preparation prevents lot of problems.
ही तयारी मुलांसोबत अगदी सहजपणे व खेळता खेळता करता येते. या पूर्ण चर्चेत आपण काय व कसे करावे हे स्पष्ट केले आहे. आपण जी तयारी मुलांकडून करुन घेणार आहोत ती सर्व तयारी Playgroup, Nursery, LKG, UKG मध्ये केली जाते पण जर हे सर्व शाळेत व घरी केल्यास घरचे प्रयोग मुलांसाठी खेळाप्रमाणे वाटतील व मुलांना चांगल्या प्रकारे आत्मसात होतील.
त्याचा फायदा मुलांना पहिल्या वर्गात शिक्षण घेताना खुप चांगल्याप्रकारे होईल.
*Remember*.... "A child educated at school only is an uneducated child "

🔹 मुलाची मानसिक तयारी
१. स्वतःच्या भावना स्थिर ठेवणे
आपले मुल शाळेत जायचे असले की आपल्याला चिंता सरु होते. जसे- आपले मुल जाईल की नाही ? रडेल का ? तिथे काय होईल ? शाळा कशी आहे काय माहित? याला मध्येच शि-सु झाली तर कसे ? अशाप्रकारे असंख्य प्रश्न आपल्या मनात फिरु लागतात. एवढेच नव्हे तर याप्रश्नांची चर्चा आपण घरामध्ये, इतरांसोबत विषेश म्हणजे मुलांसमोरच करतो. जरी आपण चर्चा केली नाही तरी आपल्या देहबोलीतुन आपली चिंता मुले समजु शकतात. आपण जर मुलांसमोर अशी चर्चा टाळली तर मुले कोणतीही भीती मनात ठेवणार नाहीत. उलट त्यांच्यासमोर काही सकारात्मक गोष्टींची चर्चा केल्यास
जसे - “आपले मुल शाळेत खुप मजा करेल, खुप मस्ती करेल."
'तुला तेथे सर्व नविन मित्र भेटतील. "
'तुझ्यासाठी मस्त नविन बॅग, टिफिन बॉक्स, कपडे घेऊ या. "
"शाळेमध्ये जेवणे, खेळणे यामध्ये खुप आनंद होतो. आम्ही लहान आसताना खुप खेळत होतो.”
अशाप्रकारचे वाक्य मुलांसमोर इतरांशी व मुलांसोबत वारंवार बोलल्यास मुलांचा उत्साह वाढेल.
२. शाळेमध्ये भेट देणे
मुलाला जेव्हा शाळेमध्ये पाठवायचे असते,

11/05/2024

Guidance to NEET & IIT Students on how to crack exam by me.

18/02/2024

Teenager/Adolescent part 17
*GOAL SETTING*
--------------------------
Many students work hard but fail to succeed because they haven't spent enough time to set a proper goal. Will you like to go on a long journey without knowing your destination. Answer is NO. If you want to succeed, you need to set a goal as it also provides the benchmark for determining whether you are actually succeeding.
A goal is a desired result that a person plans and commits to achieve.
You can do miracles in life if you set a proper goal as Nothing is impossible in life.
*In short....* This one step... Choosing goal and sticking to it, changes everything
🔴 *Types of goal*
Students who set goals early are 275 times more likely to achieve results compared to those who are working hard.
Let us assume you are studying in class 9th and you want to become Doctor
🔹 Long-term goal means a goal set to be achieved after 2 year of setting.
Example: I want to be Doctor after 4 year (After class 12th)
🔹 Medium term goal means goal set to be achieved in a period between 6 months to 2 year of setting
Example: I want to do my foundation course with excellent result in Science and Math
🔹 Short term goal means goal set to be achieved in a period less than 6 months of setting
Example: I want to get an 'A' grade in Science and Math.
🔹 Life long goal like to remain healthy forever.
You can always set 2 or 3 more short terms or 1 or 2 more medium term goals more like getting good marks in class 10th board exam. Avoid multiple long-term goals.
*In short...* Your goal are the road maps that guide you and show you what is possible for your life
🔴 *Why don't maximum students set goals?*
🔹 Low self-confidence
They don't believe that they could significantly achieve more than they are currently achieving in their studies.
🔹 Fear of setting goal
You may believe that your family members or friends will laugh at your ideas or goals you present. Also fear of failure keeps you in your rou

05/02/2024

*सामाजिक संस्कार (Social Development)*

समाजामध्ये मित्र तयार करणे, आपल्या मनातील राग व भावना चांगल्याप्रकारे व्यक्त करता येणे, भांडणे व संबंधातील मतभेद शांतपणे मिटवता येणे, दुःखीताना सहानुभुती देणे, सामाजिक नियमांचे पालन करणे, मित्रपरिवारामध्ये आनंदाने रममान होणे इ. प्रकारच्या सर्व कृती योग्य रितीने पूर्ण करणाऱ्या व्यक्तीचे सामाजिक संबंध चांगले आहेत असे आपण म्हणतो. कोणत्याही व्यक्तीवर सामाजिक संस्कार चांगले होण्यासाठी लहान वयापासूनच चांगले संस्कार करण्याची। आवश्यकता असते.
*Remember-* Social development is key for future success.
मुलांमध्ये असलेल्या सामाजिक संस्काराबद्दलची भिन्नता एका उदाहरणाद्वारे आपल्याला स्पष्ट करता येईल.
एका गार्डनमध्ये दोन सी-सॉ आहेत. त्या दोन सी-सॉ वर चार मुले खेळत आहेत. सी-सॉच्या आजुबाजूला काही मुले खेळत आहेत. त्यावेळी एका किरण नावाच्या मुलाने प्रवेश केला व त्याची सी-सॉ खेळण्याची इच्छा झाली. किरण त्यावेळी खालील पैकी एक प्रतिक्रिया देऊ शकतो त्यावरुन त्याच्यावर झालेले सामाजिक संस्कार अभ्यासता येतात.
■ पहिली प्रतिक्रिया तो त्या ठिकाणी आल्याबरोबर खेळत असणाऱ्या मुलाला, मला पहिले खेळू दे असे म्हणून सरकवण्याचा प्रयत्न करेल व ऐकले नाही तर मारुन स्वतः खेळेल.
■ दुसऱ्या प्रतिक्रियेमध्ये किरण वाट पाहणार नाही, काहीही बोलणार नाही. सरळ तिथून निघून जाईल व जी खेळणी कोणी खेळत नाही व गर्दी कमी आहे अशा ठिकाणी जाऊन खेळेल.
■ तिसऱ्या प्रतिक्रियेमध्ये किरण सी-साँच्या भोवती उभा राहून स्वतःची पाळी येण्याची वाट पाहिल.
■ चौथ्या प्रतिक्रियेतला किरण सी-सॉ खेळणाऱ्या मुलासोबत मैत्री करुन आळीपाळीने खेळण्याचे ठरवेल. गार्डनमध्ये इतर मुलांशीही मैत्री करुन आळीपाळीने खेळण्याचे तंत्र तयार करेल.

➖ पहिल्या प्रतिक्रियेतल्या किरणला सामाजिक मुल्याची थोडी सुद्धा जाणीव नाही. इतरांच्या अधीकाराबद्दल व सार्वजनिक ठिकाणी कसे वागावे याबद्दलचे संस्कार अतिशय कमी आहेत.
➖ दुसऱ्या प्रतिक्रियेतला किरण सुद्धा सामाजिकरित्या थोड़ा अविकसीत आहे असे म्हणता येईल. चांगली गोष्ट या किरणमध्ये आहे की तो समाज उपद्रवी नाही.
➖ तिसऱ्या प्रतिक्रियेतल्या किरणवर सामाजिक संस्कार झालेले आहेत. कारण त्याने सार्वजनिक ठिकाणी कसे वागावे याचे नियम पाळलेले आहेत. इतरांच्या अधिकाराविषयी व भावनांविषयी त्याला आस्था आहे.
➖चौथ्या

28/01/2024

How to crack NEET or IIT exam, discussion with students

19/01/2024

*घड्याळ पाहून वेळ ओळखणे*
१. सुरुवातीला मुलांना वेळ कुठे पाहतात ? ती समजुन त्याचा आपल्याला काय व कसा उपयोग होतो ? हे सहजपणे बोलताना सांगत रहावे. जसे- घड्याळी कडे दाखवुन ही घड्याळ आहे. या मुळे वेळ समजतो.
२. घड्याळीबद्दलचे ज्ञान मुलांना याच वयामध्ये द्यावे. त्याची सुरुवात करताना छोट्या काट्यापासुन म्हणजे तास दर्शवणाऱ्या काट्यापासुन करावी. जसे छोटा काटा १० व ११ च्या मध्ये आहे, म्हणजे १० वाजून गेले व ११ वाजत आहेत.
छोट्या काट्याची माहिती झाल्यावर मोठ्या काट्याची म्हणजे मिनीट काट्याविषयी शिकवावे. सुरुवातीला १२. ३. ६. ९ यामध्ये १५ मिनिटांचे अंतर असते हे शिकवावे. त्यांनंतर याचा सराव झाल्यास दोन आकड्या मध्ये ५ मिनिटांचे अंतर असते हे शिकवावे.
जसे छोटा काटा १२ वर आहे व मोठा ३ व ६ च्या मध्ये आहे म्हणजे १२ वाजून १५ मिनिटे ते ३० मिनिट झाले. काही सरावांनंतर मोठा काटा ४ वर म्हणजे १५+५= २० मिनिटे म्हणजे १२ वाजून २० मिनिट झाले असे शिकवावे.
*Remember*- Just keep teaching your kids, it's all you can do.
३. आपण घरामध्ये बोलत असताना घड्याळाविषयी मुलांसोबत बोलत रहावे. जसे- "आपल्याला बाहेर जायचे आहे. पण येथुन आपण ६ वाजता निघु या. जा आता किती वाजले पाहून सांग.” मुलगा ४ वाजून १५ मिनिटे किंवा जर त्याने छोटा काटा ४ वर व मोठा काटा ३ वर आहे. असे सांगितले तर त्याला किती वाजले हे ही सांगावे व त्यानुसार स्पष्टीकरण द्यावे. तसेच छोटा काटा ६ व मोठा १२ वर आल्यावर सांग आपण जाऊ या असे बोलण्यातून शिकवत रहावे. किती वाजले? असे नेहमी विचारणे, मुलाने सांगणे असे करत राहील्यास आपल्या मुलाला घड्याळीचा सराव होईल.
*Remember*- Your child will be a genius in the future if you keep trying all these small tricks.

This article is taken from my book " ", freely available in all leading book stalls.

Dr Ashish & Dr Gunjan Agrawal.
8888126037, 8483905330

15/01/2024

हमारे छात्रावास के छात्र NEET/IIT परीक्षा कैसे पास करें?
Dr Ashish Agarwal
8888126037, 8483905330