11/10/2022
Obesity किंवा लठ्ठपणा हा आजकाल खूप कॉमन प्रॉब्लेम होत चाललेला आहे
आपल्या शरीराला daily functions ( कार्य करण्यासाठी) fat ची आवश्यकता असते परंतु काही कारणास्तव या fat चे प्रमाण वाढले जाते ते एवढ्या प्रमाणात वाढते की त्यामुळे अनेक वेगवेगळे आजार शरीरास जडायला लागतात. हे वाढलेले अतिरिक्त fat आजारास कारणीभूत ठरत असते.
Obesity किंवा लठ्ठपणा हा सुरुवातीला western countries चा आजार मानला जायचा परंतु हा आजार आता भारतात सुद्धा प्रचंड प्रमाणात वाढायला लागला आहे
एक अनुमानानुसार भारतात सध्या 13 करोड लोकसंख्या obesity ग्रस्त आहे
तर ओबेसिटीमुळे आपण चिंतित का आहोत तर ओबेसिटीमुळे खूप सारे दीर्घआजार जसे की blood pressure, cholesterol ,infertility ,sleep apnea, heart problems , joint pain ,स्त्रियांमध्ये pcod. इत्यादी आजार शरीरात जडतात
Obesity मध्ये सायकॉलॉजिकल प्रॉब्लेम्स कडे बऱ्याच वेळा दुर्लक्ष केलं जातं परंतु ओबेसिटीच्या रुग्णांमध्ये डिप्रेशन (नैराश्य )लॅक ऑफ कॉन्फिडन्स , लॅक ऑफ सेल्फ इस्टीम आढळते
obese लोक publicly जाणं पसंत करत नाही
Obesity ला measure कसे कसे करतात तर commonly use करतात ती method म्हणजे body mass index (BMI)
18 - 24.9 normal BMI समजला जातो
25- 29.9 overweight या कॅटेगरीत मोडतो
30 पासून पुढे बीएमआय असणे obesity समजले जाते
Obesity ( स्थौल्य ) ची कारणे / हेतू
अति प्रमाणात दूध ,दही, श्रीखंड, तूप, मिठाई, गुलाबजाम, लाडू ,बर्फी इत्यादी मिठाईचे पदार्थ तसेच बटर, चीज ,लोणी, दुग्धजन्य, पदार्थ अति प्रमाणात सेवन करणे
स्निग्ध- तेलकट ,बटर, चीज, जिलेबी, बालुशाही, समोसा, पिझ्झा, बर्गर,french fries इत्यादी तळलेले पदार्थ. डोनट क्रीम युक्त पदार्थ
मधुर पदार्थ - आईस्क्रीम ,चॉकलेट्स ,जॅम, जेली, क्रीम युक्त केक ,कॅडबरी,
थंड पदार्थ - कोल्ड्रिंक्स, आईस्क्रीम ,थंड पाणी (चिल्ड वॉटर) इतर फ्रीजमधील थंड पदार्थ.
मांसाचे अति प्रमाणात सेवन करणे
आंबट पदार्थ ,मीठ ,इत्यादींच्या अति प्रमाणात किंवा वारंवार सेवन
करणे
उत्साह नसणे अल्प हलचाल केली तरी श्वास लागतो.
आहारच हेतू
अति मात्रेत खाणे
भूक नसताना खाणे
अति मात्रेत गुरु जड मधुर गोड स्निग्ध अन्न खाणे
व्यायाम व मैथुन न करणे
बीज दोष अनुवांशिक
नवन्न उत्पादित झाल्यानंतरत लवकर वापरण्यात आलेले गहू व तांदूळ
अध्यशन वारंवार जेवण करणे,
अनुप मौंस सेवन अति मद्यपान, अतिनिद्रा.
मेदोरोग (स्थ़ौल्य ) चे पूर्वरूप
आलस्य अति घाम,झोप जास्त प्रमाणात येणे,
शरीर जड वाटणे, थोड्याशा श्रमाने श्वास लागणे,
सामान्यत: मेदाचे(fat) प्रमाण इतर शरीरापेक्षा उदरावर थोडें अधिक असते मेदाची(fat) संचितीही तेथेंच होऊं लागते. त्यामुळें पोट सुटतें, आळस वाढतो, घाम जास्त येतो, थोडासा दम लागतो.
संप्राप्ती / pathophysiology
आपल्या शरीराचे पचन दोन ठिकाणी होत असते पहिले म्हणजे stomach व intestine येथे अन्नद्रव्याचे पचन होऊन आहार रस शरीराकडे पाठवला जातो. तेव्हा या आहार रसाचे शरीराचे कंपोनेंट्स ( रस ,रक्त,मांस, मेद, मज्जा, अस्थी, शुक्र )या ठिकाणी आहार रसाचे दुसऱ्यांदा पचन व्हावे लागते तेव्हा संबंधित कंपोनेंटस चांगला बनतो परंतु मेदधातू-अग्निमांद्य मुळे मेदधातूच्या इथे व्यवस्थित पचन न होता विकृत गुणांचा व अति प्रमाणात असा मेदधातू उत्पन्न होतो
तसेच मेदो रोगासाठी जी कारणं सांगितली आहे अति स्निग्ध, गुरु ,शित,
मधुर आहारामुळे ,अतिप्रमाणात भोजनामुळे सुरुवातीला शरीराचे स्रोतच बॉडी न्यूट्रिशन अल सर्क्युलटरी चैनल ब्लॉक होतात तसेच शरीरातील वायू (मरुत,डायनामिक्स ) मुळे जाठराग्नी (डायजेस्टिव पावर) देखील वाढते त्यामुळे खालेल्या अन्नाचे पचन (digestion )पटकन होते.त्यामुळेच जास्त भूक लागते परिणामी वजन वाढते.
Obesity मध्ये असलेले शैथिल्य ( flabbiness) due to excess of water elements मुळे येते
Obesity लक्षणे
शरीर दुर्गंधी,
स्वेद (घाम ) जास्त प्रमाणात येणे,
अति भूक ,अति तहान,
दौर्बल्य ,व्यायाम असहाय्यता,
म्हातारपण लवकर येणे
मैथुन शक्ती कमी होणे,
आयुष्य कमी होणे,
उपद्रव (complication)
Stroke diabetes ,cardiovascular disease
Obesity (स्थौल्य )उपचार-
जेवणापूर्वी दहा मिनिटात शवासन करणे किंवा इसबगोल जेवणापूर्वी घेणे,
पाणी उकळून गार केलेले पाणी पिणे,
कपालभाती 20min रोज करणे, सूर्यनमस्कार, ब्रिस्क( jogging)वॉकिंग करणे
स्थौल्य रोगहर काढा ,
चिकित्सा करताना आजार कशामुळे उत्पन्न झाला हे बघणं महत्त्वाचं असतं
मृदु विरेचन
लेखन
निरूह बस्ती
शिलाजतू
गुगुळ
त्रिफळा गुगुळ
ताम्र गुगुळ
हरितकी
(बिल्व ,शोनक, पाटला ,अग्निमंथ, गंभारी) मधासह किंवा त्रिफला काढा सह घेणे
मुस्ता ,पाठा, देवदार, त्रिफला, गोक्षुर, निंब, खदिर ,दारवी तिक्ता, रजनी )
रुग्णाचे बल काल प्रकृती वय सत्व सात्म्य आहार निद्रा इत्यादीनुसार वेगवेगळी चिकित्सा उपयोगी ठरते ठरते
(बिल्व ,शोनक, पाटला ,अग्निमंथ, गंभारी) मधासह किंवा त्रिफला काढा सह घेणे
मुस्ता ,पाठा, देवदार, त्रिफला, गोक्षुर, निंब, खदिर ,दारवी तिक्ता, रजनी
Obesity -
BMI
18.5 to 24.9 normal
25 To29.9 overweight
30 To higher obesity
Asian with BMI above 23 May have increase risk of health problem
Causes of obesity
Genetic,
Metabolic,
Hormonal influence,
Obesity occurs when you take more calories than you burn.
Unhealthy diet
High calorie diet and salty diet ,fast food Inactivity (Sedentary Lifestyle) intake more calories versus burn through exercise and daily physical activity.
Sleep not getting too much can cause change in hormone,
Stress.