23/05/2025
તડબૂચ (Watermelon) ના આયુર્વેદ મુજબ ગુણ અને ફાયદા
તડબૂચ ઋતુ મુજબ પચી જતાં ગમાર, ઠંડકકારક અને પૌષ્ટિક ફળ છે. આયુર્વેદમાં તેને શીતલ (ઠંડક આપનાર), તૃષ્ણાશમક (તરસ ઓછા કરનાર) અને પિત્તશામક માનવામાં આવે છે.
તડબૂચના મુખ્ય આયુર્વેદિક ગુણધર્મ:
1. શીતલ (Cooling): શરીરમાં થંડક અને શીતળતા લાવે છે. ગરમીમાં હીટસ્ટ્રોક અને તરસને દૂર કરે છે.
2. દેહ પોષક: તડબૂચમાં પાણી અને વિટામિન્સ ભરપૂર હોય છે, જે શરીરને હાઈડ્રેટ રાખે છે.
3. પાચન સુધારે: હલકું અને સરળતાથી પચી જતું હોવાથી પાચનતંત્ર માટે સારું છે.
4. પિત્ત શામક: શરીરમાં વધેલા પિત્તને ઘટાડે છે, જે ગરમીમાં તકલીફો ઘટાડે છે.
5. મૂત્રલ (Diuretic): યુરિન દ્વારા શરીરના ટોક્સિન બહાર કાઢે છે, કિડની માટે લાભદાયી છે.
6. ત્વચા માટે ફાયદાકારક: શરીરમાં ઠંડક લાવી ત્વચાને ચમકદાર અને હાઈડ્રેટેડ રાખે છે.
7. હૃદય માટે ફાયદાકારક: લાઈકોપિન અને પોટેશિયમ વધુ હોવાથી હૃદય માટે લાભદાયી છે.
8. ઊર્જા વઘારનાર: ગ્લૂકોઝ અને ફ્રુક્ટોઝ ધરાવતા હોવાથી તુરંત ઊર્જા આપે છે.
તડબૂચ કોણે ખાવું જોઈએ અને કોણે ટાળવું જોઈએ?
✅ જે ખાઈ શકે:
ગરમીથી પરેશાન લોકો
પાચન પ્રણાલી નબળી હોય તેવા લોકો(માપસર - પોતાની પાચન શક્તિ મુજબ)
યુરિન પ્રોબ્લેમ ધરાવતા લોકો
હાઈડ્રેશનની જરૂરિયાતવાળા લોકો
❌ જેને ટાળવું જોઈએ:
થંડી, સર્દી-ખાંસીવાળા લોકો
ડાયાબિટીસવાળા લોકોએ મર્યાદિત ખાવું (જેમાં બ્લડ શુગર વધુ રહે છે)
રાત્રે ખૂબ ઠંડા તડબૂચનું સેવન ન કરવું, તે ગેસ ટ્રબલ કરી શકે
સાવધાની:
ભોજન પછી તુરંત તડબૂચ ન ખાવું
રાત્રે અથવા ખૂબ ઠંડા તડબૂચથી ગેસ અને અપચો થઈ શકે
ક્યારેક વધારે પ્રમાણમાં ખાવાથી પેટ દુખાવા અને ઝાડા થઈ શકે
તડબૂચ માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નથી, પણ આયુર્વેદ મુજબ શરીર માટે ખૂબ લાભદાયી પણ છે. સતર્ક અને મર્યાદિત માત્રામાં તેનું સેવન કરવાથી તે આરોગ્ય માટે શ્રેષ્ઠ બની શકે!
