Sahjeevan By IHHI

07/04/2025

31/10/2024

Sahjeevan wishes Happy Healthy Peaceful Diwali to all 🙏 🪔

19/09/2024

04/09/2024

With IHHI, Pune – I just got recognized as one of their top fans! 🎉

19/06/2024

निरोगी भांडण

जोडीदाराशी होणाऱ्या भांडणाच्या बाबतीत पुढील गोष्टी ध्यानात ठेवायला हव्या:

१.भांडणं ही नॉर्मल गोष्ट असून ती चांगल्या नात्यासाठी आवश्यक असते. ही वस्तूस्थिती स्वीकारायला हवी.

२.सतत भांडणं होऊ लागली, तर मात्र काहीतरी चुकतंय हे लक्षात घ्यायला हवं.

३.एकाचवेळी दोघांनी एकमेकांवर आगपाखड करू नये. एकाच्या रागाचा पारा चढलेला असताना दुसऱ्याने शांत रहावे.

४.भांडणाच्यावेळी विषय भरकटल्याने त्यातूनच काहीच निष्पन्न होत नाही. असं होऊ नये याची काळजी घ्यावी.

५.जबाबदाऱ्यांवरून होणारी भांडणे टाळण्यासाठी आपापल्या कामांचं विभाजन आधीच करून घ्यावं.

६.भांडण झाल्यावरही इतर बाबतीला संवाद नेहमीप्रमाणे सुरू ठेवायला हवा.
अशानं मन पटकन शांत होतं आणि भांडणाबद्दल तटस्थपणे विचार करता येतो.

७.अडून राहिल्यानं काहीच साध्य होत नाही. भांडण मिटवून पुढं जायचं असेल, तर दोघांनीही योग्यवेळी आपापल्या बाजूनं तडजोड करायला हवी.

८.रागाच्या भरात अपशब्द वापरणं टाळायला हवं. जोडीदाराला कोणतंही टीका करणारं, नकारात्मक लेबल लावून भावनिक जखमा वाढवू नये.

९.राग मनात साठत राहिल्यास आणखी वाढतो. त्यामुळे रात्री झोपण्यापूर्वी भांडण मिटलं पाहिजे असा नियम करायला हवा.

१०.दोघांमधलं भांडण दोघांमध्येच सोडवायला हवं. कोणाही तिसऱ्या व्यक्तीची साक्ष किंवा हवाला टाळायला हवा.

११.प्ररस्परांच्या खटकणाऱ्या छोट्या छोट्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करता यायला हवं.

१२.जोडीदाराची चूक शक्य तितक्या लगेच आणि शक्य तितक्या सौम्य शब्दांत सांगायला हवी.

१३.एकदा भांडण मिटल्यानंतर तो विषय पुन्हा पुन्हा उगाळू नये. तसंच, नव्या भांडणात जुना वाद उकरून काढू नये.

१४.याबाबतीत, लक्षात घ्यायची सगळ्यात महत्वाची गोष्ट म्हणजे सातत्यानं टोकाची गंभीर भांडणं होत असतील तर मात्र त्वरित तज्ञांची मदत घ्यायलाच हवी.

थोडक्यात, मतभेद असले तरी मनभेद होऊ नये म्हणून ही निरोगी भांडणाची कला आत्मसात करायला हवी. ज्यायोगे, मनातली जळमटं झटकली जातील आणि सहजीवनातला आनंद वाढता राहील.

- गीता पत्की
(कौन्सेलर आणि थेरपीस्ट, टीम सहजीवन)

#संबंधमजबूत #रागावल्यानंतर

12/06/2024

निरोगी भांडण

नवरा बायकोचं भांडण हा गृहसौख्याचा पाया असतो. असं म्हणतात की, भांडल्यानं प्रेम वाढतं. कधी नव्याची नवलाई संपल्यानंतर, तर कधी संपायच्या आधीच घरात या वाक्‌युद्धाला सुरवात होते. चूक कोण, बरोबर कोण, याला अर्थ नसतो. भांडण्याची खुमखुमी जिरवणं महत्त्वाचं असतं. अशी हलकीफुलकी, गमतीदार भांडणं नात्यांमधला गोडवा वाढवत असतात.

जन्माला आल्यापासून लग्नाच्या वयाचे होईपर्यंत मुलगा आणि मुलगी आपापल्या घरात विचारांनी, संस्कारांनी घडलेले असतात. प्रत्येकाची जगण्याची एक विशिष्ट पध्दत ठरून गेलेली असते. संस्कार, विचारांची जडणघडण, मैत्र, आपण राहतो ते वातावरण या सगळ्याचा मोठा प्रभाव पडून प्रत्येकाची मतं दृढ झालेली असतात. जडणघडणीतून आलेली दोन भिन्न व्यक्तींमधली ही मतभिन्नता समजून घेता आली तर लग्नानंतरची पेल्यातली वादळं वाढू न देता पेल्यातंच शमवता येतात.

जोडीदाराशी भांडण होणं म्हणजे खूप काही गंभीर घडतंय असं समजता कामा नये. मात्र,भांडणानं रौद्र रूप धारण करून नात्यात वितुष्ट येऊ नये म्हणून काही गोष्टी आवर्जून करायला हव्यात. त्या कोणत्या हे पुढील भागात पाहूया.

- गीता पत्की
(कौन्सेलर आणि थेरपीस्ट, टीम सहजीवन)

#संबंधमजबूत #रागावल्यानंतर

13/05/2024

मॅरीड ॲार हॅपी?

परवा YouTube वर एक talk show बघण्यात आला. त्यात लग्नाविषयीची प्रेक्षकांची मतं जाणून घेण्यासाठी सूत्रसंचालक प्रश्न विचारत होता, “married or happy?”मला खूप हसायला आलं आणि वाटलं की खरंतर, "married and happy" असं हवं ना? मग विचार करू लागले की, लग्न झालेले लोक आपल्या जोडीदार बरोबर खूष असतात का? त्यांच्यासाठी नातं आनंददायी असतं का ? हे समजून घेता येईल? किंवा अशा कोणत्या महत्त्वाच्या गोष्टी असतील ज्यामुळे हे ठरवता येईल?

आपला जोडीदार या नात्यात खरंच “समरस” आहे? की हे पतीपत्नीचं नातं दिखाव्या पुरतंच आहे? हे समजून घेण्यासाठी पुढील प्रश्न विचारात घ्यायला हवेत:

*आपल्या नात्यात खरोखर आत्मीयता आहे की आपण फक्त नातं निभावायचं म्हणून एकत्र आहोत?

*जोडीदाराला quality time देणं महत्वाचं वाटतं का? एकमेकांबरोबर वेळ घालवायला मनापासून आवडतं का?

*महत्वाचे निर्णय घेताना जोडीदाराचं मत समजून घेतो का?

*प्रत्येक बाबतीत एकमेकांचा समान पातळीवर विचार करतो का?

*एकमेकांना नक्की काय खटकतं? नेमका कशाचा त्रास होतो हे नीट समजून घेतो का?

*आपल्या जशा दुसऱ्याबाबत अपेक्षा आहेत तशाच दुसऱ्याच्याही आपल्याबाबत असणार हे समजून घेतो का?

स्वतःसाठी या प्रश्नांची उत्तरं शोधून स्वतःत योग्य ते बदल घडवून आणता आले तर मग, “married or happy ?" असा प्रश्नच उरणार नाही. उलट, खात्रीनं म्हणता येईल की आम्ही “married and happy" आहोत.

-शर्मिला पुराणिक
( कौन्सेलर आणि ऍडव्होकेट, टीम सहजीवन)

01/05/2024

लग्न करायलाच हवं का?

Dr. Makarand Thombare
( Doctor & Psychological counselor)

Dr. Pratibha Joshi
(Gynecologists' & counselor)

#लग्नसंबंधित_सल्ले #विवाह_सल्ला #जोडीदार_गोष्टी

24/04/2024

समंजस जाण

नीरजा एक चाळीशीतली विवाहेच्छुक, उच्चशिक्षित आर्थिक दृष्ट्या सक्षम आणि स्वावलंबी मुलगी. जेव्हा पहिल्यांदा समुपदेशनासाठी आली तेव्हा अखंड तक्रारीचा सूर घेऊनच, अनेक स्थळांना नकार देऊन शेवटी कुटुंबीयांच्या आग्रहाखातर इथवर आलेली.

सर्वार्थाने उत्तम असूनही विवाह जमवताना येणाऱ्या अडचणींसाठी समाज व कुटुंबीय जबाबदार आहेत अशी तिची पक्की धारणा (belief) होती. सर्वप्रथम, तिला शांत करून तिची सर्व बाजू ऐकून नीट समजून घेतली. त्यातून, पुढील गोष्टी निदर्शनास आल्या :
*अशी धारणा(समजूत) होण्यामागे काही ठोस कारणे/अनुभव आहेत.
*तसेच आलेल्या प्रत्येक चांगल्या वाईट अनुभवाला अर्थ लावताना झालेला वैचारिक गोंधळ व त्यातून काढलेला नकारात्मक निष्कर्ष.
या गोष्टी नीरजाला निष्क्रिय बनवत होत्या. तसेच निर्णय घेण्यापासून व कृती करण्यापासून हाच निष्कर्ष तिला लांबही ठेवत होता .
बरेच वर्ष चुकीच्या पद्धतीने अनुभवाला अर्थ लावण्याची सवय जी निरजला जडली होती व त्यातून तिची विचार पद्धती बनलेली होती त्यामुळे नकळतच स्वतःला ,दुसऱ्याला किंवा परिस्थितीला दोष देऊन ती अनेक वेळा मार्ग काढण्यासाठी असमर्थ ठरत होती.

समुपदेशनाच्या काही सेशन्स नंतर निरजाला हळूहळू तिच्या या निर्णय व कृतीपासून लांब ठेवणाऱ्या विचार पद्धतीचा प्रवास लक्षात आला . तसेच,
*चुकीच्या तर्काकडे नेणारे विचार कधी व कसे ओळखावेत?
*त्यात कसे बदल करायाला हवेत?
*चुकीच्या धारणा प्रयत्नपूर्वक कशा बदलाव्यात?
याची समंजस जाण आली.
कालांतराने निरजा समस्येचा भाग न बनता उत्तर शोधण्याच्या प्रक्रियेत सक्षम झाली. हे वेगळे सांगायला नकोच.

-स्फूर्ती काणे
(कौन्सेलर आणि थेरपीस्ट,
टीम सहजीवन)

12/04/2024

खेळ भावनांचा

आकाशला पहिल्या भेटीतच रागिणी खूप आवडली होती. रागिणीला ही आकाश खूप आवडला होता. दोन्ही घरचे सगळेजण उत्साहात होते. पण, मनातला थोडासा किंतु त्याला स्वस्थ बसू देत नव्हता. कारण, रागिणी, त्याची होणारी बायको त्याच्यापेक्षा अर्धा इंच उंच होती. त्यामुळे, बायकोपेक्षा नवरा उंचच हवा असं ठाम रुजलेलं मत असलेल्या आकाशला आपली जोडी शोभून दिसणार नाही, अशी खंत सतावत होती.
तशीच, पाच वर्षाचा सुरळीत संसार करूनही बीनाच्या मनात प्रचंड भीती होती की, तिचा नवरा तिला सोडून तर देणार नाही? कारण, अत्यंत हुशार बीना सावळ्या रंगामुळे सतत डावलली गेलेली होती आणि तिचा नवरा तिच्यापेक्षा रंगरूपात, श्रीमंतीत उजवा होता.

लग्न आणि नातेसंबंधाविषयी कौन्सेलिंग करताना अशी बरीच उदाहरणं आढळून येतात. नातेसंबंधांबाबत असलेल्या चिंतेला अनेक गोष्टी कारणीभूत असतात.

*बरेचदा, काही लोकांच्या बाबतीत मनात दाटलेली भीती, चिंता ही अकारण किंवा संदर्भहीन असते. ज्याचं मूळ कुठल्यातरी चुकीच्या विचार पद्धतीमध्ये दडलेलं असतं.

*काहींच्याबाबतीत, मनातली भीती ही स्वत:बद्दल आदर नसण्यातून आणि आत्मविश्वासाचा अभाव असण्यातून वाढीस लागते.

*कमिटमेंट देण्याची, बांधिलकीची भीती वाटते तेव्हा, आपण नातं नीट निभावू शकू की नाही? याबाबत सतत शंका वाटत असते.

*काहींना द्विधा मनःस्थितीमुळे निर्णय घेता येत नाही.

*कधीतरी एकमेकांना यथायोग्य साजेसे असण्याबाबतही अकारण शंका वाटू शकते.

*काहींना सतत आपला पार्टनर आपल्याला सोडून जाईल अशी भीती वाटते. अशावेळी नकारात्मक विचार वाढीस लागल्यामुळे वास्तव समजून न घेता भावनेच्या भरात आपल्याला वाटतंय तेच खरं असं त्यांना वाटू लागतं. अहितकारक भावनांच्या खेळामुळे काळजी, चिंता वाढत राहते आणि विचारांचा गोंधळ आणखी वाढतो.

हा सगळा त्रास टाळण्यासाठी पुढील गोष्टी विचारात घ्यायला हव्यात.

*कुठल्याही भावना किंवा फीलिंग्स व्यक्तीपरत्वे योग्य असल्या तरी प्रत्यक्षात वास्तवाला धरून असतातच असं नाही.

*कुठलाही प्रश्न संवादाने सोडवता येतो.

*परस्परांच्या कोणत्या भिन्न मतांमुळे नात्यात प्रश्न निर्माण होतात हे शोधणं गरजेचं असतं.

*नात्यातला कोणताही प्रश्न सोडवताना वर्तमानाला धरून विचार करायला हवा.

*चिंता निर्माण करणारे विचार खरंच तर्कशुद्ध आहेत का हे तपासून त्यावर काम करावं.

*आपल्या इमोशनल बाउंड्रीज आखून घेऊन त्या एकमेकांबरोबर शेअर कराव्या.

*सगळ्यात महत्वाचं म्हणजे योग्यवेळी कौन्सेलरची मदत घ्यायला हवी.

-गीता पत्की
(कौन्सेलर आणि थेरपीस्ट, टीम सहजीवन )