20/09/2025
خۆڵبارین چییە؟
خۆڵبارین دیاردەیەکی سروشتییە، بایەکی بەهێزی پڕ لە گەردیلەی لم و خۆڵە، بایەکی بەهێز ئەم گەردیلانە لە شوێنێکی تر دەهێنێت و بە ئاڕاستەی با بڵاودەبنەوە، لە ناوچە وشک و نیمچە وشکەکانەوە پەیدا دەبێت، خۆڵبارین کاریگەری خراپی ژینگەیی و تەندروستی جێدەهێڵێت.
کاریگەرییە تەندروستییەکان
خۆڵبارین گەردیلەی لم و خۆڵی گەورە لەگەڵ خۆی هەڵدەگرێت و ئەو ڤایرۆسانە لەگەڵ کەشوهەوادا کارلێک دەکەن و دەبێتە هۆی پیسبوونی هەوا و بڵاوبونەوەی نەخۆشی. یەکێک لە کاریگەرییە ڕاستەوخۆکانی خۆڵبارین پەکخستنی سییەکانە بەتایبەت لەو کەسانەدا کە تەنگەنەفەسییان هەیە، دەنکۆڵەکانی خاک لە ڕێی لووت و دەمەوە دەچنە قوڵترین بەشی کۆئەندامی هەناسە و لە توانایاندا هەیە زیان بە سەرجەم بەشەکانی کۆئەندامی هەناسە بگەیەنن، زۆری بەرکەوتن و مانەوە لە کاتی خۆڵباریندا دەبێتە هۆی بەڕیشاڵبوونی سییەکان و لە ئەگەری چارەسەر نەبوونی دەبێتە هۆی شێرپەنجەی سییەکان، خۆڵبارین زیان بە چاوەکان دەگەیەنێت و دەبێتە هۆی هەوکردنی کۆرنیە و سپێنەی چاو و وشکبوونی چاو، زۆری بەرکەوتن دەتوانێت گەشە بکات و ببێتە هۆی کوێری، هەروەها زۆری بەرکەوتنی خۆڵبارین ڕەنگە کاریگەری خراپ بکاتە سەر دڵە لوولە کۆئەندام و تێکەڵ بە سوڕی خوێن ببێت، بە شێوەیەکی گشتی منداڵان و بەساڵاچووان و ئەوانەی نەخۆشی دڵ و سییەکان و شەکرەیان هەیە دەکرێت کاریگەرییە تەندروستییەکان زیاتر تیایاندا سەر هەڵبدات لە کاتێکدا کەسانی تەندروستیش بەدەر نین لە توشبوون بە کێشه تەندروستییەکان.
خۆپاراستن لە خۆڵبارین
- مانەوە لە ماڵدا: یەکێک لە ڕێگاکانی خۆپارێزی مانەوەیە لە ماڵدا ئەگەر پێویستیش بوو بچنە دەرەوە زوو بگەڕێنەوە و دەرگا و پەنجەرەکان بە داخراوی بهێڵنەوە.
- ئاگاداربوون لە کەشوهەوا: ئاگاداربوون لە کەشوهەوا بە تایبەت لە وەرزی خۆڵباریندا بۆ ئەوەی زوو کاروباری ڕۆژانەتان بەڕێ بکەن و بگەڕێنەوە ماڵەوە.
- بەکارنەهێنانی ئامێرە هەواییەکان: تا دەتوانن لە کاتی خۆڵباریندا ئامێرە هەواییەکان بەکارمەهێنن چونکە دەبێتە هۆی بڵاوبونەوە و هاتنە ژوورەوەی تۆز و خۆڵ و پاککردنەوەیان تا کەمترین زیانتان پێ بگات.
- بەکارهێنانی پارێزەر: کاتێک لە دەرەوەیت پێویستە دەمامک بەکاربهێنیت و بە بەردەوامی بیگۆڕیت، یاخود خاولییەکی تەڕ بەکاربهێنیت کە ڕێگری لە هەڵمژینی تۆز و خۆڵ دەکات، بەکارهێنانی چاویلکەی پارێزەر بۆ پارێزگاریکردن لە چاوەکان تا کەمترین زیانیان پێ بگات.
- بەکارهێنانی ئاو: پێویستە ئاوی زۆر بخورێتەوە و لە کاتی بەرکەوتنی خۆڵبارین زوو زوو دەموچاو و چاوەکان تەڕ بکرێت.
