د. ساکار احمد

29/04/2025

بانگێشت نامە
بەخێربێن بۆ سیمیناری زانکۆی پۆلیتەکنیکی سلێمانی بە هاوبەشی لەگەڵ رێکخراوی Global Leadership partner لە ژێر ناونیشانی Emotional Intelligence لە لایەن د. ساکار احمد عبداللە وە بەرێز ماریک زۆزیلاو فلیسکۆوسکی

24/04/2025

پەتای کۆنگۆ Congo fever یاخود تای خوێنبەربوون
بەهۆی ڤایرۆسیCrimean Congo Hemorrhagic fever Virus CCHFV لە جۆری نایرۆڤایرۆ س Nairovirus
سەرهەڵدەدات کە زیندەوەرێکی بچوک "گەنە" Tick لە جۆری Hyalomma marginatum هەڵیدەگرێت و دەیگوێزێتەوە بۆ مرۆڤ لەرێگای ئاژەڵەوە.
کاتێک ئاژەڵ توشدەبێت بەم نەخۆشیە هیچ نیشانەیەکی نیە.

هۆکاری توشبوون بە خوێن بەربوون
ئەم ڤایرۆسە کار دەکاتە سەر دیواری مولولەی خوێن بە شێوەیەک خوێن لە مولولەی خوێن دێتە سەرەوە بۆ ناو بۆشایی لەش کۆبونەوەی خوێن لە ژێر پێست و لەکارکەوتنی ئەنداماکەانی لەش
ئەم ڤایرۆسە لە شارەکانی ئەفریقا و بەلقان و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیادا، ساڵانە زیاد دەکات و بڵاوە.
نەخۆشییەکە لە ڕێگەى ئاژەڵەوە بۆ مرۆڤ دەگوازرێتەوە، بۆ یەکەمجار لە ساڵی 1944 لە جەنگى جیهانی دووەمدا سەریهەڵداوە، 40% ئەو کەسانەی تووشی دەبن رووبەڕووی مەرگ دەبنەوە.

نیشانەکانی توشبوون بە تای خوینبەربوون:

تای بەرز، ئازاری ماسوولکە و سەرسوڕان و ئازاری مل و پشت ئێشە و سەرئێشە و سووربونەوەی چاو و هەستەوەرزیاد دەبێ بەرامبەر ڕووناکی، بەڵام ئەو نیشانانەی لە سەرەتای نەخۆشی سەرهەڵدەدات بریتییە لە هەست کردن بە دڵ تێکهەڵچوون و ڕشانەوەو سکچوون، ئازاری سک لە بەشی سەرەوەی لای ڕاست و سووربونەوەی قوڕگ دواتر باری تەندروستی خراپتر دەبێت وەک بێ هێزی و خەوالوو و توانای هەستانەوەی نامێنێ، دلە کووتە و دەرکەوتنی پەڵەی سور لەسەر پێست.

هۆکارەکانی گواستنەوەی بۆ مرۆڤ:
١. ئەگەر ئەو گەنەیەی هەڵگری ڤایرۆسەکە بێت و بە مرۆڤەکەوە بدات، ئەوا مرۆڤەکە تووشی تای خوێن بەربوون دەبێت، یان مرۆڤ گەنەکە بگرێت و بیکوژێت و خوێنەکەی بەر مرۆڤ بکەوێت، تووشی نەخۆشییەکە دەبێت.
٢. لە رێگەی سەربڕینی ئاژەڵی تووشبووەوە، کاتێک خوێنەکەی بەر مرۆڤ بکەوێت، لە بەروبوومەکەشیدا هەیە، بەڵام ئەگەر هاتوو شیرەکە بکوڵێنرێت ئەوا هیچ ڤایرۆسێکی تێدا نامێنیت، هاوکات گۆشتیش بە کوڵاندن ڤایرۆسەکەی تێدا نامێنێت.

نیشانەکانی نەخۆشییەکە چییە؟
١. لە 3-7 رۆژدا نیشانەکانی دەردەکەون و نەخۆشییەکە تایەکی بەرزی دەبێت، هەموو جەستەی ئازاری هەیە، بەتایبەت ئازار لە پشت و ملی دروست دەبێت، لەوانەیە نەخۆشەکە تووشی سکچوون و رشانەوە ببێت، لە قۆناغەکانی کۆتایشدا خوێن بەربوون دەستپێدەکات.
٢. نەخۆشەکە لە دەموو لووتییەوە خوێن بەردەبێت، پاشان لە پشتیشی پەڵەیەکی خوێن بەربوون دەردەکەوێت، لەوکاتەشدا دەبێت چارەسەر بکرێت.

چارەسەری ئەم نەخۆشییە چییە؟
پێویستە لە نەخۆشخانە جیابکرێتەوە لەگەڵ نەخۆشەکانی دیکە، چونکە زۆرجار پاشەڕۆکەی دەبێتە هۆی تووشبوونی نەخۆشی تر، هاوکات بەگوێرەی نیشانەکانی چارسەر دەکرێت، تای هەبوو دەرمانی تای پێ دەدرێت، خوێنی کەم بوو خوێنی تێدەکرێت، یان سکچوون و ڕشانەوەی هەبوو، دەرمانی تایبەت بە سکچوونی پێدەدرێت، لەگەڵ دەرمانێکی دژە ڤایرۆس.

نەخۆشەکە ئەگەری مردنی هەیە بە رێژەی لە 30-40%، لە 70% ئەگەری چاکبوونەوەی هەیە، ئەگەر زووش دەستنیشانی نەخۆشییەکە بکرێت و چارەسەر بکرێت، ئەگەری چارەسەر و چاکبوونەوەی ئاسانە.

ڕێگاکانی خۆپاراستن:
١. دوورکەوتنەوە لە سەربڕینی ئاژەڵ لە سەرشەقامەکان بە نایاسایی.

٢. ئەو کەسانەی گۆشت فرۆشن، دەبێت سەرجەم رێنماییە پزیشکییەکان پەیڕەوبکەن، وەک بەکارهێنانی دەستکێش و جلوبەرگی تایبەت، هاوکات بەکارهێنانی دەرمانی دژە مێروو، بۆ ئەوەی نزیک نەبنەوە لە ئاژەڵەکان، ئەو کەسانەش کە سەردانیان دەکەن بەمەبەستی کڕین دەبێت بە ئاگابن.

٣.دورکەوتنەوە لەو شوێنانەی کە گەنە و مێرووەکانی لێیە.

14/04/2025

شاڵاوی ئەنفال بە زیرەکی دەستکرد

12/04/2025

کارەساتی گەورە بەرێوەیە کە مرۆڤ نەتوانێت بە زمانی دایک بنوسێت
کێ بەرپرسە؟؟؟؟؟؟؟؟؟
دایک و باوک یان وەزارەتی پەروەردە کە دەبوو وانەی کوردی وانەیەکی بنچینەیی بێت لە قوتابخانە ئەهلیەکان.
هەر کەسێک لە ناخەوە خۆی بە کەمتر زانی لە نەتەوەکانی تر، ئەوە دەگەیەنێت کێشەی دەرونی هەیە
دەستخۆشی لەم کیژۆلە بە توانایە دەکەم و هیوای سەرکەوتنی بۆ دەخوازم، دڵنیام نوسەرێکی بە توانا دەبێت

https://www.facebook.com/share/r/12GL6VW1Y3c/

09/04/2025

رۆژی ئۆتیزم پیرۆزبێت لە هەموو دایک و باوکێکی ماندوو و خۆراگر و بەسۆز
بۆچی ئۆتیزم زیرەکن، بە بۆچونی من ئۆتیزم نەخۆشی نیە، گەشەی مێشکی مرۆڤی داهاتوە لە مرۆڤێکی سادەوە بۆ مرۆڤی جۆری زیرەک.
لە ئێستادا ئێمە لەو گۆرانکاریە تێناگەین کە بەسەر مێشکی مرۆڤی داهاتوودا دێت.
مرۆڤ توانایەکی نەبڕاوەی هەیە کە دەکرێت زیاتر بەکاری بهێنێت هەر بۆیە مێشک گۆرانکاری بەسەردا هاتووە ئەمەش پێی دەوترێت (گونجاندنAdaptation) لێرەدا مەبەستم لە (پەرەسەندن Evolution) نیە
زنجیرەی The good doctor باسی زیرەکی دکتۆرێکی ئۆتیزم دەکات کە لە هەموو دکتۆرەکان زیرەکترە بەڵام دکتۆرەکان لێی تێناگەن

26/03/2025

لە کاتی شاخەوانی ئامێری پێوانی رێژەی ئۆکسجین لە خوێندا گرنگەبەکاربهێنرێت بۆ دوربوون لە رودانی هایپۆکسیا Hypoxia بەهۆی کەمی ئۆکسجین
لەبەرئەوەی ئەو کەسانەی کەم خوێنن یان رەبۆیان هەیە یان کێشەی دەماری دڵیان هەیە، ئۆکسجینی پێویست ناگات بە خانەکان
تا بەرزی شاخەکە زیاتر بێت رێژەی ئۆکسجین کەم دەبێتەوە وە لێدانی دڵ زیاد دەکات بۆ گەیاندنی بری پێویست لە ئۆکسجین وە دەبێتە هۆی سەرگێژخواردن و بورانەوە

22/03/2025

دەبێت دایکان زۆر ئاگاداری منداڵ بن و جلی بچوک بوەوەی ساڵی پێشویان لەبەری منداڵ نەکەن🧒👕 چونکە ئەگەری هەیە توشی هەناسە توندی بن، هەندێک جار هەناسەتوندیەکە ئەوەندە زۆر دەبێت پێویستی بە گەیاندن هەیە بۆ نەخؤشخانە👩‍⚕️
تێکچونی لێدانی دڵ و هەست بە بێزاری و دڵەراوکی،
ئەم نیشانانە لەو کەسانە دەردەکەوێت کە ترسیان هەیە بە لەبەرکردنی جلی تەسک 🦸‍♂️ ئەم نەخۆشیە پێی دەوترێت ڤێستیفۆبیا Vestiphobia
ئەم حالەتە تەنها جل ناگرێتەوە بەڵکو قۆنەرەی تەسک🥿کڵاو🧢 گۆرەوی 🧦 سەعات و موستیلە و پشتێن 🎩
یەکەم جار ئەم نەخۆشیە لە سەربازدا دەستنیشان کرا کەزانیان سەربازەکان باری دەرونیان تێک دەچێت هەرکاتێک پۆستاڵی تەسک لەپێ دەکەن 🥾🥾🥾🥾

20/03/2025

زوحاک کورد بوو یان فارس بوو
ئەو پرسیارەی هەموو ساڵێک دوبارە دەبێتەوە
زۆرێک لە مێژوونوسان دەڵێن زوحاک پێغەمبەر (ذوالقرنین) کە پێغەمبەرێکی کورد بوە و لە قوئانی پیرۆز باس لە دادپەروەریەکانی دەکات و رۆژهەڵات و رۆژئاوای زەوی گەراوە بۆ بڵاوکردنەوەی یەکتاپەرستی خودا، وە کاتێک کە دەچێتە لای قەومێکی زاڵم خوای گەورە دەفەرموێت یان عەزابیان بدە یان چاکیان بکە (حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِنْدَهَا قَوْمًا قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا)
دەکرێت بە دەستی فارسەکان کوژرابێت

17/03/2025

مارمێلکە ئەم نەخۆشیە دەگوێزێتەوە
کاتێک مارمێلکە هەڵگری بەکتریای مایکۆبەکتریەم مارینێۆم Mycobacterium marinum
هەروەها مارمێلکە هۆکارە بۆ
١. توشبوون بە گرانەیا بەهۆی گواستنەوەی بەکتریای سالمۆنێلا Salmonella
٢. توشبوون بە ئیلتهاباتی میزەڵدان بەهۆی گواستنەوەی بەکتریای لیبتۆسپایرا Leptospira
٣. توشبوون بە ئیلتهاباتی ریخؤڵە و سک چوون بەهۆی گواستنەوەی بەکتریای کامپیلۆبەکتەر Campylobacter
٤. توشبوون بە سک چوون بەهۆی گواستنەوەی کرمی کریپتۆسۆریدیەم Cryptosporidium

17/03/2025

عێراق یەکەم بووە لە جیهاندا💪
بە پێی داتاکان خەڵکی عیراق لە ساڵی ٢٠٢١ یەکەم بوە لەسەر ئاستی جیهان لە جنێودان لە کۆمێنتی فەیسبووک، ئەفغانستان پلەی دووم، ئەمەریکا پلەی سێیەم.
خەلکی عێراق بە درێژایی مێژوو شەری هەبوە لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، دانیشتوانی خوراگر و بەهێزن، بەلام ئەم بارە ناهەموارانە کاریگەری دەروونی لەسەر هەموو تاکێکی کۆمەڵگا بەجێهێشتوە و بێ دەسەڵاتی کۆمەڵگا لەسەر ناخۆشی بارودۆخەکان مرۆڤی تورە و جنێو فرۆشی دروست کردوە
هەر ئەمەش بۆتە هۆکار بۆ زۆری نەخۆشی جەستەیی

16/03/2025

فلیمی ١٩٨٨ زۆر بە کارامەیی توانیویەتی باسی زامی هەلەبجە بکات، هیوادارم هەموو تاکێکی کورد سەیری ئەم فلیمە بکات و نەوەی نوێ بزانن کورد بە چ نەهامەتیەکدا تێپەروە.
بینەری سەدەها فلیمی هۆلیود بووم بەڵام هیچ فلیمێک نەیتوانی وەک فلیمی١٩٨٨ ناخم بهەژێنێت، دەرهێنانێکی جوان، کارەکتەری لێهاتوو بەراستی شایەنی خەڵاتی ئۆسکارە

بەخێربێن بۆ چەناڵی ئــێــن ئــاڕتــی دوو لە یوتوبسەبسکرایبمان بکەن تا لە بینینی پرۆگرامەکانمان بێبەش نەبن https://www.youtube.com/ فیلم و...