08/03/2024
Hvað er fótaaðgerð?
Hver eru störf fótaaðgerðafræðinga? Í hverju er fótaaðgerð frábrugðin fótsnyrtingu?
Þetta eru spurningar, sem við fótaaðgerðafræðingar fáum oft að heyra.
Þrátt fyrir það að fæturnir beri okkur uppi og komi okkur á milli staða þá er umönnun þeirra oft ekki í samræmi við það. Ef við erum ekki þjáð í fótunum er hirða þeirra of oft látin sitja á hakanum. Þeir blasa ekki við eins og ásjónan, eru lengstum lokaðir inni í sokkum og skóm.
Einn góðan veðurdag kemur upp vandamál, nögl fer að vaxa inn í holdið, sprunga kemur á hælinn, líkþorn eða vörtur myndast og allt þetta getur valdið sársauka. Algengast er að einstaklingurinn leiti eftir sérfræðiðaðstoð. Samt sem áður eru stundum fyrstu viðbrögð þau að reyna sjálfshjálpina.
Við skulum hafa í huga að fást við eigin fætur getur verið nokkuð snúið. Fæturnir eru langt frá augunum, svo við sjáum ekki nógu vel til og það þarf að teygja handleggina og beygja sig til að ná vel til þeirra og handtökin verða ekki nógu styrk.
Áhöldin heimavið eru heldur ekki alltaf hentug. Við þessar aðstæður fer stundum af stað vítahringur, sem leitt getur til þess að einstaklingurinn neyðist til að leita hjálpar. Þá vaknar sú spurning; hvert á að leita?
Margur fer á heilsugæslustöð eða slysadeild, aðrir velta fyrir sér fótaaðgerð eða fótsnyrtingu og gera ekki greinarmun þar á. Meginmunur á þessu tvennu er að fótaaðgerð er meðferð á fótameinum og til að koma í veg fyrir þau, eingöngu unnin af löggiltum fótaaðgerðafræðingum, en fótsnyrting er til fegrunar og er unnin af snyrtifræðingum.
Fótaaðgerðafræðingar tilheyra heilbrigðisstéttum og því er fótaaðgerð heilbrigðisþjónusta.
Þeir hafa sérhæft sig í hinum ýmsum fótameinum fyrir neðan ökkla, á húð og í nöglum og er eina starfsstéttin, sem það gerir. Ýmsar sérgreinar læknisfræðinnar koma einnig að þessu svæði og hafa heimild til ítarlegri aðgerða en fótaaðgerð nær yfir mun breiðara svið en margur ætlar.
Algengustu fótameinin eru naglavandamál, líkþorn, sigg, sprungur í húð og vörtur.
Neglur geta verið þykkar og valdið þrýstingi og öðrum óþægindum.
Til að þynna neglur hafa fótaaðgerðafræðingar góð tæki, oft með vatnskælingu.
Við inngrónum nöglum eru ýmsar meðferðir, misjafnlega yfirgripsmiklar eftir eðli vandans. Flestir fótaaðgerðafræðingar bjóða upp á ýmiskonar spangarmeðferðir til réttingar á nöglunum. Sú meðferð er yfirleitt sársaukalaus og finnur sjúklingur fyrir bættri líðan frá byrjun meðferðar. Spangarmeðferð er hliðstæð spangarmeðferð til réttingar á tönnum.
Hlífðarmeðferð er mikilvægur þáttur fótaaðgerðafræðinnar. Hún felst í því að dreifa álagi, leiðrétta ýma vankanta og koma í veg fyrir fótamein. Við hlífðarmeðferð eru steyptar stoðhlífar úr silikoni, af ýmsum gerðum, gerð skóinnlegg og margskonar plástrar eru einnig notaðir. Fótaaðgerðafræðingar veita einnig ráð varðandi eigin fótaumhirðu og hentugan fótabúnað.
Jafnt ungir sem aldnir leita til fótaaðgerðafræðinga. Þar eru engin aldurstakmörk.
Fætur sykursjúkra eru í sérstökum áhættuhópi vegna fylgikvilla sem geta fylgt sjúkdómnum. Því er það mjög brýnt að sykursjúkir láti fylgjast reglulega með fótum sínum. Flestir íslenskir fótaaðgerðafræðingar eru sérmenntaðir til þess að fylgjast með ástandi fóta sykursjúkra og fást við fótamein þeirra.
Allir eiga að vera vel vakandi fyrir heilbrigði fóta sinna því að það eru þeir, sem í orðsins fyllstu merkingu, halda þeim gangandi. Það þarf oft ekki mikinn sársauka til að við veigrum okkur við að fara út að ganga og gefur það auga leið að hreyfingarleysi bitnar á almennri líkamlegri heilsu þegar til lengdar lætur. Þá er algengt að við sættum okkur við að finna eitthvað dálítið til í fótunum, ef við bara komumst áfram. Það getur valdið rangstöðu og misbeitingu líkamans og haft slæmar afleiðingar fyrir bakið og stoðkerfið í heild.
Látið fótaaðgerðafræðing fylgjast reglulega með fótum ykkar. Fáið ráð varðandi eigin fótahirðu.
Eftir að tvítugsaldri er náð ætti heimsókn á fótaaðgerðastofu ekki að vera sjaldnar en einu sinni á ári.
Sættið ykkur ekki við bærilega líðan…………….ef ykkur getur liðið vel.
Grein: Aðgerðir, Fætur og hendur
Heilbrigðir fætur eru brosandi fætur👣
