05/11/2025
කවුද මේ ‘කන්‍යා දෙව්දුව’ ?
නේපාලයේ, ජීවමාන කන්‍යා දෙව්දුව හෙවත් ‘කුමාරිය’ ලෙස අවුරුදු දෙකයි මාස අටක් වයසැති ආර්යතරා ශාක්‍යා නම් දැරිය නම් කර තිබුනා.
නව කුමාරියක් පත්කිරීමට සිදුව තිබෙන්නේ මීට පෙර කුමාරිය ලෙස නම් කර සිටි ගැහැණු දරුවා වැඩිවියට පත් වීමත් සමගය.
නේපාල සංස්කෘතියේ ජීවමාන ආත්මය කන්‍යා දෙව්දුව හෙවත් කුමාරියයි. 17 වන සියවසේ දී විධිමත් ව ආරම්භ කළ මෙම චාරිත්‍රය නේපාල ජාතිකයන්ගේ නෙවාරී සංස්කෘතියේ ආධ්‍යාත්මය පිළිබිඹු කරයි. තලේජු භවානි හෝ දුර්ගාගේ භූමිකවේ ප්‍රකාශනයක ස්වරූපය ගත් ගැහැණු දැරිවියක් වන ඇය පුරාවෘතයක් වනවා.
කුමාරිය තෝරා ගැනීමට ජ්‍යෙෂ්ඨ බෞද්ධ පූජක මණ්ඩලයක් අධීක්ෂණය කරන ඉතා සූක්ෂම නිර්ණායක වන ˝දෙතිස් පරිපූර්ණත්වයන්” වැදගත්ය. නොකැළැල් සමක් සහ නිශ්චිත ශරීර හැඩයක් වැනි භෞතික ගුණාංග ඉන් මූලික වෙයි.
දශේන් හි සුබ කල්රාත්‍රි සමයේදී පවත්වනු ලබන අවසාන තේරීමට, තෝරාගත් කුමාරියගේ පාරිශුද්ධභාවය සහ අධ්‍යාත්මික නිරූපණය සහතික කිරීමට දැඩි චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ පරීක්ෂණ ඇතුළත් වෙයි.
කුමාරිය දිව්‍යමය කාන්තා ශක්තියේ ජීවමාන ප්‍රතිමූර්තිය ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර කරයි. එයින් සංකේතවත් කරන්නේ තලේජු භවානි හෙවත් දුර්ගාගේ ප්‍රබල බලයයි. ඇයගේ පැමිණීම ආශීර්වාද ගෙන දෙන බවත් කැමැත්ත ඉටු කරන බවත් බැතිමතුන්ගේ විශ්වාසයයි. මරණීය ලෝකය සහ දිව්‍ය ලෝකය අතර බැදීම ඇයගේ භූමිකව තුළින් නිරූපණය කරයි.
තෝරාගැනීමෙන් පසුව, කුමාරි ඝාර් හි වාසය කරයි. එය කත්මණ්ඩු හි ඩර්බාර් චතුරශ්‍රය තුළ පූජනීය වාසස්ථානයකි. එයින් ඇගේ ජීවිතය හුදකලා වෙයි. ඇය දැඩි චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ තහනම් කිරීම් වලට යටත් වෙයි.
කුමාරිගේ බලපෑම දශේන් සහ ඉන්ද්‍ර ජත්‍ර වැනි උත්සව වලදී ප්‍රබල වෙයි. එහිදී ඇය කත්මණ්ඩු හරහා රන් පලංචියකින් පෙරහැරේ ගෙන යයි. මෙම අවස්ථාව නේපාල සංස්කෘතිය තුළ ඇය නිරූපණය කරන ඉතා වැදගත් භූමිකාවකි. ඇයගේ දිව්‍යමය පැවැත්ම සියසින් දැක බලා ගැනීමට එම අවස්ථාවට බැතිමතුන් සහ සංචාරකයන් විශාල පිරිසක් එක් වෙයි.
ජීවමාන දේවතාවිය වන කුමාරිය ඇයගේ සේවා කාලය පුරාම බ්‍රහ්මචාරීව සිටිය යුතු අතර, ඇගේ දිව්‍යමය භූමිකාවට පාරිශුද්ධත්වයට විවාහය අකැපය. යම් ලෙසකින් ඇය විවාහ වුවහොත් කුමාරිවරුන්ගේ කලත්‍රයන් තරුණ වියේදී මිය යන බව පොදු විශ්වාසයයි.
සාමාන්‍ය පාසල් ජීවිතයක් නොලබන කුමාරිය තම දිව්‍යමය භූමිකාව ඉටු කරන අතරතුර, උපදේශකයින් ඇය සිටින නිවසට පැමිණ පෞද්ගලිකව අධ්‍යාපනය ලබා දෙනවා.
කුමාරියට ඇගේ පවුල හමුවිය හැකිය. නමුත් ඇගේ ජීවිතය තරමක් හුදකලා වන අතර, ඇය වැඩි කාලයක් ඝාර් හි භාරකරුවන් සමඟ ගත කරයි.
සම්ප්‍රදාය හා හින්දු විශ්වාසයන් මත පදනම් වුවද, කුමාරිය තෝරා ගැනීමේ ක්‍රියාවලියට බෞද්ධ පූජකවරු සම්බන්ධ වෙයි. නමුත් මෙමගින් නේපාලයේ ආගමික පිළිවෙත් මිශ්‍රණය පිළිබිඹු කරයි.
කුමාරි සම්ප්‍රදාය හින්දු ආගමේ සහ බුද්ධාගමේ මිශ්‍රණයක් වන්නේ කුමාරි හින්දු දේවතාවියක් (තලේජු භවානි) නියෝජනය කළද, තෝරා ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය සහ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර බෞද්ධ පිළිවෙත් සහ බෞද්ධ පූජකවරුන්ගේ මැදිහත්වීමෙන් සිදු කරන බැවිනි.
කුමාරියගේ ජීවිතය තනිකම සහ සීමා සහිත විය හැකිය. ඇය දැඩි නීති රීති අනුගමනය කළ යුතු අතර පිටත සෙල්ලම් කිරීම වැනි බොහෝ සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරකම් වලින් ඈත් කර තබනවා.
කුමාරිය සම්ප්‍රදාය නේපාලයේ ගැඹුරු සංස්කෘතික හා අධ්‍යාත්මික උරුමය නියෝජනය කරන බැවින් රටේ ආගමික උත්සව සහ ජාතික අනන්‍යතාවයේ වැදගත් කොටසකි.
කුමාරිගේ සාම්ප්‍රදායික පරිපූර්ණත්වයේ දෙතිස් (32) ලක්ෂණ වන්නේ,
හංකු කටුවක් වැනි බෙල්ල
නුග ගසක් වැනි ශරීරය
එළදෙනක් වැනි ඇහිබැමි
මුවෙකු වැනි කලවා
සිංහයෙකු වැනි පපුව
තාරාවෙකුගේ මෙන් මෘදු හා පැහැදිලි කටහඬ
කැළැල් නැති සම
තනි දත් දෙපළ
කළු, දිලිසෙන හිසකෙස්
මෘදු, තෙතමනය සහිත අත් සහ පාද
කුඩා, හොඳින් සමානුපාතික දිව
ඒකාකාරව සකසා ඇති දත්
විශාල, කළු ඇස්
සිනිඳු, රැළි නැති ඇහි බැම
සිහින් ඉණ
නොකැඩූ දත් හතළිහක්
කුඩා, හොඳින් අවපාත වූ ලිංගික ඉන්ද්‍රිය
අත් සහ පාද සියුම් ලෙස මෘදු හා තෙතමනය
කුඩා සහ පරිපූර්ණ හැඩැති දිව
ඒකාකාර සහ සමමිතික ශරීර හැඩය
නොකැළඹුණු කෙස් කළඹ
ශරීරයේ කිසිදු සලකුණු, කැළැල් හෝ කැළැල් නොමැත වීම
ස්වභාවයෙන් සන්සුන් හා නිර්භීත වීම
ලේ තිබියදී පවා බිය නොපෙන්වීම
සිසිල්, සංයමයෙන් යුත් හැසිරීමක්
පීඩනය යටතේ වුවද ඉවසීම
අභියෝගාත්මක අවස්ථාවන්හිදී නිර්භීතකම
සමබර හා අවධානය යොමු කළ පෞරුෂයක්
ත්‍යාගශීලී, දයානුකම්පිත හදවත
බරපතල රෝග ඉතිහාසයක් නැත
ශරීර ගන්ධයකින් තොර වීම
මෙම ගුණාංග කුමාරියගේ දිව්‍යමය ස්වභාවය සංකේතවත් කරන භෞතික ලක්ෂණ සහ සංකේතාත්මක ගුණාංගවල මිශ්‍රණයක් වන අතර, ඇය තලේජු භවානි දේවතාවියගේ උතුම් ප්‍රතිමූර්තියක් බව ඉන් නිරූපණය වනවා.
කුමාරිය ඇගේ පවුලේ අය සහ ඝාර්හි භාරකරුවන් කණ්ඩායමක් රැකබලා ගනියි. දිව්‍ය භූමිකාව වටා ඇති චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර පිළිපදින ඇයට නිසි පෝෂණය, වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලැබෙන බවට ඔවුන් සහතික වෙනවා.
නේපාල ජනතාවගෙන් වැඩි පිරිසක්, විශේෂයෙන් ම නෙවාරී සංස්කෘතික ප්‍රජාව කුමාරියට ඔවුන්ට ආශීර්වාද කිරීමට සහ ආරක්ෂා කිරීමට ඇති බලය තදින් ම විශ්වාස කරයි. විශේෂ අවස්ථාවන් වලදී ඔවුන් දෙස බැලීමෙන් හෝ ඇගේ පාද ස්පර්ශ කිරීමට ඉඩ දීමෙන් කුමාරි මිනිසුන්ට ආශිර්වාද කරයි. ඇගේ ආශිර්වාදය වාසනාව සහ ආරක්ෂාව ගෙන දෙන බව ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි.
කුමාරිය වැඩිවියට පැමිණ ඔසප් වීම සිදුවන විට දේවතාවිය කුමාරිය හැර යන බැවින් ඇය වහාම සාමාන්‍ය දරුවෙකු ලෙස සලකමින් ඇයගේ දෙමාපියන්ට ආපසු භාර දෙනවා. ඉන් පසුව ඇයට කුඩා සංකේතාත්මක විශ්‍රාම වැටුපක් ප්‍රදානය කරයි. විශ්‍රාම ගැනීමෙන් පසුව, හිටපු කුමාරිය සාමාන්‍ය ජීවිතයකට නැවත පැමිණෙ අතර නව ජීවන රටාවකට හැඩගැසීමට සිදු වෙයි. දේවතාවිය ලෙස සිටි කාලය ඉතා චාරිත්‍රානුකූලව ගත වූ බැවින් සාමාන්‍ය ජීවිතයකට හැඩගැසීම හිටපු කුමාරිවරුන්ට අභියෝගාත්මක විය හැකිය. නමුත් බොහෝ දෙනෙක් තෘප්තිමත් ජීවිත ගත කරන අවස්ථා ද තිබෙනවා.
නමුත් කුමාරි සම්ප්‍රදාය විවේචනයට ලක්ව තිබෙනවා. විශේෂයෙන් ම ළමා මනෝවිද්‍යාඥයන් තර්ක කරනනේ, කුඩා ගැහැණු ළමයින් හුදකලා කිරීම සහ ඔවුන්ගේ කුමාරි ජීවිතවලට පනවා ඇති සීමාවන් හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ පුද්ගලික නිදහස සහ ළමා මනසේ සංවර්ධනයට එය විශාල බලපෑමක් වන බවයි.
