02/02/2022
Bismillah,
Waa mawduuc muhiim ah, wax badan ka ogow waqtiga la daaweeyo cudurka dufanka( Cholesterol), sida aan wada ognahay, waxaa jiro cudurro badan oo ubaahan in la daaweyo, iyo kuwo badan oo u baahan in lala socdo inta ay ka gaarayaan in daawo loo qaato iyo in lagu maareeyo wax ka baddalka raashiinkaada ama jimicsi. Aduunka dad badan ayaa la nool cudurka dufanka( Cholesterol), sidaas ay tahayna qof walbo uma baahno in uu daawo qaato. Waxaan marar badan aragnaa bukaanno qaba cudurkaan,haddana aan ubaahneyn wax daawo ah, lagana yaabo in meelo kale sida farmashiye daawo laga soo siiyey, loona sheegay in uu gaaray xilli la daaweeyo, hadaba qormaddan kaga faaideyso xilliga la daaweyo iyo xilliyadda kale.
Dufanka ( Cholesterol) waxaa laga soo saaraa jirkeenna, waxa kale oo ka helnaa xayawaanka caanihiisa ama hilibkiisa. Waxaa jiro dhowr nooc oo dufan ah, Dufanka guud ( Total Cholesterol), dufanka xun ( LDL), Dufanka wanaagsan (HDL) iyo midka dhiiga laga helo ( triglycerides). Qeyb walba oo ka mid ah jirkeenna wey ubaahantahay dufan, taasi micnaheeda ma ahan inaan dufan qaadano ama aan badsano waxyaabahaas. Dufanka waxuu naga caawiyaa in la sameeyo shiidaha cuntada ( bile), iyo vitamiinka lafaha ( Vit D). sabbabaha aan iskaga yareyneyno dufanka waxaa kamid ah in aan ka hortagno in uu nagu dhaco cudurrada ku dhaca xiddidada wadnaha kuwaas oo intooda badan ka yimaado dufanka.
Goorma ayaa la daaweeya dufanka ( Cholesterol)?
Sidda aan kor kusoo xusnay waxaa jiro dhowr nooc oo dufan ah. Marka qofka bukaannka ah laga baarro cudurka dufanka waxaa la fiiriyaa tiro ahaan inta ay yihiin dhowrkaas nooc ee aan soo sheegnay, inta badan mid mid looma aqriyo, ee waala isla aqriyaa si markaas loo gaaro go’aan ku haboon qofka markaas xanuunsan. Hadii qofka bukaannka ah ufiicanyahay dufanka wanaagsan ( HDL), midka xunna ( LDL) uu yaryahay uma baahno wax daawo ah, xittaa hadii midkiisa guud ( total cholesterol) uu yara kacsanyahay. Marka ay sidaas tahay, bukaannka waxaa lagu
wacyi galiyaa inuu dhowr shey sameeyo.
1- In uu Raashinkiisa wax badan ka badalo sida, inuu yareeyo dufanka
2- In uu Almiito badan sameeyo, uuna iska dhimo miisaanka badan hadii uu yahay qof cayiln
3- In uu joojiyo cabidda sigaarka ama khamriga.
4- In uu la socdo cabirka sokortiisa iyo dhiig—karkiisa
5- In uu aad iskaga ilaaliyo waxyaabha saameeyo dareenkisa sida xanaaq iyo stress.
Intaas oo dhan marka la isku wada daro, waa jiraan dad ubaahan in la daaweeyo laakiin qof walbo oo dufankisa badanyahay daawo uma baahno, intaas waxaa sii dheer mar hadii aad daawo qaadasho bilowdo waligaa waad wadi doontaa. Talo dhaqtar adoo heli karo, farmashiye iyo wax lamid ah yeysan ku summeynin walaal.
Fadlan, Walaal adiga oo mahadsan Share dheh, oo la wadaag walaalaha kale si ay u akhriyaan qoraalkan.
