សុខភាពបេះដូង របស់អក្នជំងឺទឹកនោមផ្អែម

26/03/2024

10/03/2024

ហេតុផលដែលយើងត្រូវធ្វើការពិនិត្យសុខភាពបឋម
នេះគឺជាអ្វីដែលសំខាន់បំផុតមួយចំនួន៖
១-ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងព្យាបាលបញ្ហាសុខភាពទាន់ពេល
ជំងឺ និងលក្ខខណ្ឌជាច្រើនមិនមានរោគសញ្ញានៅដំណាក់កាលដំបូងឡើយ ដូច្នេះមធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីស្វែងរកពួកគេគឺតាមរយៈការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ។ នេះរាប់បញ្ចូលទាំងរឿងដូចជា មហារីក ជំងឺបេះដូង ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺលើសឈាម។ ប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌទាំងនេះត្រូវបានចាប់បានទាន់ពេលវេលា ពួកគេទំនងជាត្រូវបានព្យាបាលដោយជោគជ័យ។
២-ដើម្បីទទួលបានការថែទាំបង្ការ
ការត្រួតពិនិត្យបឋមក៏អាចរួមបញ្ចូលសេវាថែទាំបង្ការដូចជា ការចាក់ថ្នាំបង្ការ ការពិនិត្យរកមើលជំងឺមួយចំនួន និងការប្រឹក្សាលើជម្រើសរបៀបរស់នៅដែលមានសុខភាពល្អ។ សេវាកម្មទាំងនេះអាចជួយអ្នកឱ្យមានសុខភាពល្អ និងការពារបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរពីការវិវត្ត។
៣-ដើម្បីបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំបឋមរបស់អ្នក
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំបឋមរបស់អ្នកគឺជាខ្សែការពារដំបូងរបស់អ្នកនៅពេលនិយាយអំពីសុខភាពរបស់អ្នក។ ពួកគេអាចជួយអ្នកក្នុងការគ្រប់គ្រងស្ថានភាពរ៉ាំរ៉ៃ ព្យាបាលជំងឺស្រួចស្រាវ និងឆ្លើយសំណួរណាមួយដែលអ្នកមានអំពីសុខភាពរបស់អ្នក។ ការមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំបឋមរបស់អ្នកអាចធ្វើឱ្យវាកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការទទួលបានការថែទាំដែលអ្នកត្រូវការនៅពេលដែលអ្នកត្រូវការវា។
៤-ដើម្បីតាមដានវឌ្ឍនភាពរបស់អ្នកឆ្ពោះទៅរកគោលដៅសុខភាពរបស់អ្នកប្រសិនបើអ្នកមានគោលដៅសុខភាព ដូចជាការសម្រកទម្ងន់ ការឈប់ជក់បារី ឬធ្វើលំហាត់ប្រាណបន្ថែមទៀត អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំចម្បងរបស់អ្នកអាចជួយអ្នកក្នុងការតាមដានវឌ្ឍនភាពរបស់អ្នក និងធ្វើឱ្យប្រាកដថាអ្នកកំពុងដើរលើផ្លូវត្រូវ។
សរុបមក ការពិនិត្យបឋមគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការរក្សាសុខភាព និងការពារបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ពួកគេគឺជាការវិនិយោគដ៏ល្អសម្រាប់សុខភាពនាពេលអនាគតរបស់អ្នក។

01/03/2024

មូលហេតុនៃការខូចតំរងនោម
ខូចតំរងនោម បើហៅតាម ភាសាបរទេសគឺ ESRD គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ (CKD)។ វាកើតឡើងនៅពេលដែលតម្រងនោមបាត់បង់មុខងារច្រើនជាង 90% ។ តម្រងនោមមានតួនាទីច្រោះកាកសំណល់ចេញពីឈាម ហើយនៅពេលដែលវាដំណើរការមិនបានត្រឹមត្រូវ ផលិតផលកាកសំណល់ទាំងនេះអាចបង្កើតឡើង និងបង្កបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព។
មានមូលហេតុផ្សេងៗគ្នាជាច្រើននៃ ការខូចតំរងនោម ESRD ប៉ុន្តែមួយចំនួនទូទៅបំផុតរួមមាន:
#ជំងឺទឹកនោមផ្អែម៖ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺជាមូលហេតុចម្បងនៃការខូចតំរងនោម ESRD ។ កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់អាចបំផ្លាញតម្រងនោមតាមពេលវេលាវែង (១៥ ទៅ ២០ឆ្នាំ) ដែលនាំឱ្យ CKD និង ESRD នៅទីបំផុត។
#ផលិតផលមិនដឹងប្រភព
ភាគច្រើនលក់តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ជាថ្នាំបុរាណ ជាអាហារបំប៉ន ថ្នាំសម្រកទំងន់ ផលិតផលលាបស្បែកឱ្យសដែលលាយសារធាតុបារ៉ត ថ្នាំជំនួយផ្លូវភេទ ថ្នាំធ្វើឱ្សយសុដនឬលិង្គរីកធំ....។ល។អាចបំផ្លាញក្រលៀនតាមពេលវេលាមួយដែលមិនអាចស្មានដឹងផងដែរ។
#សម្ពាធឈាមខ្ពស់(លើសឈាម)៖ សម្ពាធឈាមខ្ពស់ក៏អាចបំផ្លាញក្រលៀនតាមពេលវេលា(១០ទៅ២៥ឆ្នាំ)ផងដែរ ដែលនាំទៅដល់ CKD និងនៅទីបំផុត ESRD ។
#ប្រវត្តិគ្រួសារនៃជំងឺតម្រងនោម៖ ប្រសិនបើអ្នកមានប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺតម្រងនោម អ្នកទំនងជាវិវត្តទៅជាជំងឺ ESRD ដោយខ្លួនឯង។
#ជំងឺអូតូអ៊ុយមីន៖ ជំងឺអូតូអ៊ុយមីនមួយចំនួន ដូចជាជំងឺលុយពីស និងជំងឺតម្រងនោម polycystic អាចធ្វើឱ្យខូចតម្រងនោម និងនាំឱ្យមានជំងឺ ESRD ។
#ថ្នាំមួយចំនួន៖ ថ្នាំមួយចំនួន ដូចជាថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិច និងថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់អាចបំផ្លាញតម្រងនោម និងនាំឱ្យកើតជំងឺ ESRD ។
#ការឆ្លងមេរោគលើតម្រងនោម៖ ការឆ្លងមេរោគលើតម្រងនោមអាចធ្វើឱ្យខូចតម្រងនោម(អាចភ្លាមៗ) និងនាំឱ្យកើតជំងឺ ESRD ជាពិសេសប្រសិនបើពួកគេមិនត្រូវបានព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលា។
#របួស៖ របួសធ្ងន់ធ្ងរចំពោះតម្រងនោម ដូចជាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ឬការដួល អាចធ្វើឱ្យខូចតម្រងនោម និងនាំឱ្យកើតជំងឺ ESRD ។
Dr. Luy Somsak
Lecturer Of Medicine, International University

29/02/2024

ហេតុផលដែលយើងត្រូវធ្វើការពិនិត្យសុខភាពបឋម
នេះគឺជាអ្វីដែលសំខាន់បំផុតមួយចំនួន៖
១-ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងព្យាបាលបញ្ហាសុខភាពទាន់ពេល
ជំងឺ និងលក្ខខណ្ឌជាច្រើនមិនមានរោគសញ្ញានៅដំណាក់កាលដំបូងឡើយ ដូច្នេះមធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីស្វែងរកពួកគេគឺតាមរយៈការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ។ នេះរាប់បញ្ចូលទាំងរឿងដូចជា មហារីក ជំងឺបេះដូង ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺលើសឈាម។ ប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌទាំងនេះត្រូវបានចាប់បានទាន់ពេលវេលា ពួកគេទំនងជាត្រូវបានព្យាបាលដោយជោគជ័យ។
២-ដើម្បីទទួលបានការថែទាំបង្ការ
ការត្រួតពិនិត្យបឋមក៏អាចរួមបញ្ចូលសេវាថែទាំបង្ការដូចជា ការចាក់ថ្នាំបង្ការ ការពិនិត្យរកមើលជំងឺមួយចំនួន និងការប្រឹក្សាលើជម្រើសរបៀបរស់នៅដែលមានសុខភាពល្អ។ សេវាកម្មទាំងនេះអាចជួយអ្នកឱ្យមានសុខភាពល្អ និងការពារបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរពីការវិវត្ត។
៣-ដើម្បីបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំបឋមរបស់អ្នក
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំបឋមរបស់អ្នកគឺជាខ្សែការពារដំបូងរបស់អ្នកនៅពេលនិយាយអំពីសុខភាពរបស់អ្នក។ ពួកគេអាចជួយអ្នកក្នុងការគ្រប់គ្រងស្ថានភាពរ៉ាំរ៉ៃ ព្យាបាលជំងឺស្រួចស្រាវ និងឆ្លើយសំណួរណាមួយដែលអ្នកមានអំពីសុខភាពរបស់អ្នក។ ការមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំបឋមរបស់អ្នកអាចធ្វើឱ្យវាកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការទទួលបានការថែទាំដែលអ្នកត្រូវការនៅពេលដែលអ្នកត្រូវការវា។
៤-ដើម្បីតាមដានវឌ្ឍនភាពរបស់អ្នកឆ្ពោះទៅរកគោលដៅសុខភាពរបស់អ្នកប្រសិនបើអ្នកមានគោលដៅសុខភាព ដូចជាការសម្រកទម្ងន់ ការឈប់ជក់បារី ឬធ្វើលំហាត់ប្រាណបន្ថែមទៀត អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំចម្បងរបស់អ្នកអាចជួយអ្នកក្នុងការតាមដានវឌ្ឍនភាពរបស់អ្នក និងធ្វើឱ្យប្រាកដថាអ្នកកំពុងដើរលើផ្លូវត្រូវ។
សរុបមក ការពិនិត្យបឋមគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការរក្សាសុខភាព និងការពារបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ពួកគេគឺជាការវិនិយោគដ៏ល្អសម្រាប់សុខភាពនាពេលអនាគតរបស់អ្នក។

27/02/2024

ប្រធានបទជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្កោត(អាស៊ីត)
GOUTY ARTHRITIS
#ជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត គឺជាប្រភេទជំងឺរលាកសន្លាក់ដែលកើតឡើងនៅពេលដែលមានអាស៊ីតអ៊ុយរិកច្រើនពេកនៅក្នុងឈាម។ អាស៊ីតអ៊ុយរិកគឺជាផលិតផលកាកសំណល់ដែលត្រូវបានផលិតដោយរាងកាយនៅពេលដែលវាបំបែកសារធាតុ purines ។ Purines ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអាហារជាច្រើន រួមទាំងសាច់ក្រហម អាហារសមុទ្រ គ្រាប់ធុញ្ញជាតិមួយចំនួននិងស្រាបៀរ។
នៅពេលដែលមានអាស៊ីតអ៊ុយរិកច្រើនពេកនៅក្នុងឈាម វាអាចបង្កើតជាគ្រីស្តាល់នៅជំវិញនិងក្នុងសន្លាក់។ គ្រីស្តាល់ទាំងនេះអាចបណ្តាលឱ្យរលាក និងឈឺចាប់ ដែលជារោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដ។
#ជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដភាគច្រើនប៉ះពាល់ដល់សន្លាក់ម្រាមជើងធំ ប៉ុន្តែវាក៏អាចប៉ះពាល់ដល់សន្លាក់ផ្សេងទៀតផងដែរ ដូចជាជង្គង់ កជើង កដៃ និងម្រាមដៃ។ ការឈឺចាប់នៃជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដអាចធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង(King of pain) ហើយអាចកើតឡើងភ្លាមៗ។ សន្លាក់អាចឡើងក្រហម ហើម និងក្តៅពេលប៉ះ។
#ការធ្វើទុកនៃជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដជាធម្មតាមានរយៈពេលពីពីរបីថ្ងៃទៅមួយសប្តាហ៍។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដមិនត្រូវបានព្យាបាលទេ ការធ្វើទុកអាចកាន់តែញឹកញាប់ និងធ្ងន់ធ្ងរ។ យូរ ៗ ទៅជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដអាចបណ្តាលឱ្យខូចសន្លាក់ជារៀងរហូត។
#មិនមានការព្យាបាលសម្រាប់ជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដនោះទេ ប៉ុន្តែវាអាចត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយថ្នាំ និងការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅ។ ឱសថអាចជួយបន្ថយកម្រិតអាស៊ីតអ៊ុយរិក និងការពារការកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដ។ ការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅដែលអាចជួយគ្រប់គ្រងជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដ រួមមានការសម្រកទម្ងន់ ការញ៉ាំអាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងផឹកទឹកឱ្យបានច្រើន។
#ផលវិបាកនៃជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដ៖ ** ផលវិបាកនៃជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដអាចរួមមានៈ
* ឈឺសន្លាក់រ៉ាំរ៉ៃ
* គ្រួសក្នុងតម្រងនោម
* Tophi (ការកកនៃគ្រីស្តាល់អាស៊ីតអ៊ុយរិកក្នុងសន្លាក់បណ្តាលអោយខូចសន្លាក់តែម្តង)
#ប្រសិនបើអ្នកគិតថា អ្នកអាចមានជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដ សូមទៅជួបគ្រូពេទ្យ ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាល។ ជាមួយនឹងការគ្រប់គ្រងបានត្រឹមត្រូវ ជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោដអាច គ្រប់គ្រងបាន។
Dr. Luy Somsak
Lecturer of Medicine, International University