Ph. Chum Chankhanya

04/02/2024

⚕️ទិវាជំងឺមហារីកពិភពលោក 🌎 🗺️ 🌍
ជំងឺមហារីកគឺជាមូលហេតុទី២ នៃការស្លាប់ទូទាំងពិភពលោក។
⚕️ Cancer is the second leading cause of death.
តើអ្នកជ្រាបទេថា 40ភាគរយនៃជម្ងឺមហារីកគឺអាចបង្ការបាន 🥗🥬🍓🍊🏃‍♀️🏃‍♂️

26/10/2023

សូមប្រុងប្រយ័ត្ន លោកអ្នកអាចនឹងកំពុងកើតជំងឺមហារីកថ្លើមដោយមិនដឹងខ្លួនបាន!

១. អ្វីទៅជាជំងឺមហារីកថ្លើម?
ជំងឺមហារីកថ្លើម កើតចេញពីសាច់ថ្លើមខ្លួនឯង ឬមួយក៏ឆ្លងរាលដាលពីសរីរៈដទៃ(Métastase)។ ជំងឺមហារីកថ្លើមមានច្រើនប្រភេទ ក្នុងចំណោមនោះមានតែមួយប្រភេទប៉ុណ្ណោះ ដែលកើតមានញឹកញាប់ និងកាចសាហាវជាងគេ គឺជាពួកប្រភេទកើតចេញពីកោសិកាថ្លើមដែលក្រិនឈ្មោះថា CHC (Carcinome Hépato-Cellulaire)។

២. មូលហេតុអ្វីខ្លះដែលបង្កជាជំងឺមហារីកថ្លើម?
កត្តាមួយចំនួន ដែលជាមូលហេតុបង្កជាជំងឺមហារីកថ្លើមមាន៖
- ពិសារស្រា និងបារី ដែលបង្កឲ្យក្រិនថ្លើម
- ជំងឺរលាកថ្លើម បេ និង សេ (B, C)
- ជំងឺទឹកនោមផ្អែម បារ៉ាស៊ីត ថ្នាំពន្យាកំណើត
- វិទ្យុសកម្ម
- សារធាតុគីមីមួយចំនួន
- ការសាយភាយពីសរីរាង្គដទៃ

៣. តើជំងឺមហារីកថ្លើមមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?
រោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកថ្លើមមានដូចជា៖
- ឈឺពោះ
- អស់កំលាំង មិនសូវឃ្លាន ស្លេកស្លាំង ស្រកទម្ងន់
- មានដុំ ដោយស្ទាបប៉ះនៅពោះ

៤. បើមានជំងឺមហារីកថ្លើម គួរធ្វើបែបណា?
មានវិធីសាស្ត្រជាច្រើន ត្រូវបានគេអនុវត្តនៅប្រទេសជឿនលឿន៖
- វិធីវះកាត់ ឬប្តូរថ្លើម
- បាញ់កាំរស្មី និងចាក់ថ្នាំគីមីដោយមិនបាច់វះកាត់ ករណីចំពោះដុំតូចៗ

៥. តើមានវិធីការពារឬទេ?
យើងអាចអនុវត្តវិធីមួយចំនួន ដើម្បីការពារជំងឺមហារីកថ្លើម៖
- ចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺរលាកថ្លើម
- បញ្ឈប់ការពិសារស្រា និងបារី
- តាមដានសុខភាព ចំពោះការប្រើថ្នាំពន្យាកំណើត
- កាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ និងឃ្លាតឲ្យឆ្ងាយពីសម្ភារៈ និងទីតាំងមានរលកវិទ្យុសកម្ម ដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព

ជាទូទៅជំងឺមហារីកថ្លើមច្រើនកើតឡើងដោយស្ងៀមស្ងាត់ ហេតុដូចនេះត្រូវគប្បីតានដានសុខភាពជាប្រចាំ និងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។

14/10/2023

Heart Disease

28/09/2023

28/09/2023

ជំងឺប៉ោងសរសៃឈាមវ៉ែន (varicose vein) ច្រើនកើតឡើងនៅជើងដោយសារជើងទ្រទម្ងន់ខ្លួនយើងទាំងមូល។ ជំងឺនេះកើតឡើងលើស្ត្រី29% បុរស10% ហើយកើនឡើងទៅតាមអាយុ។ ឈរយូរ អង្គុយយីរ ធាត់ មិនសូវហាត់ប្រាណ មានផ្ទៃពោះ.... ចូលរួមចំណែកក្នងការកើតឡើងនៃជំងឺនេះ។ ដើម្បីបញ្ជៀសជំងឺនេះត្រូវដើរហាត់ប្រាណ ត្រាំជើងនឹងទឹកត្រជាក់ កល់ជើងឬលើកជើងឱ្យខ្ពស់ជាងក្បាល កុំឈរយូរពេក កុំអង្គុយយូរពេក....។ បើលោកអ្នកមានបញ្ហានេះសូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។

26/09/2023

អាហារដូចក្នុងរូបភាពនេះមានជាតិកាបូហាយដ្រេត (ជាតិផ្អែម)ទាប។ អ្នកបម្រុងកើតទឹកនោមផ្អែម (HbA1C: 5.7%-6.4%) និងអ្នកកំពុងកើតទឹកនោមផ្អែម (HbA1C >=6.5%) គួរហូបអាហារបែបនេះ។
សូមអញ្ជើញទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ និងតាមដានសុខភាពជាប្រចាំ។

អាហារដូចក្នុងរូបភាពនេះមានជាតិកាបូហាយដ្រេត (ជាតិផ្អែម)ទាប។ អ្នកបម្រុងកើតទឹកនោមផ្អែម (HbA1C: 5.7%-6.4%) និងអ្នកកំពុងកើតទឹកនោមផ្អែម (HbA1C >=6.5%) គួរហូបអាហារបែបនេះ។ សូមអញ្ជើញទៅពិគ្រោះនិងតាមដានសុខភាពជាប្រចាំជាមួយគ្រូពេទ្យ។

15/09/2023

ជំងឺកើតដុំក្រួសក្នុងផ្លូវទឹកប្រម៉ាត់ភាគច្រើនបំផុតបណ្តាលមកពីលើសជាតិខ្លញ់កូឡេស្តេរ៉ុលក្នងឈាម (ជាង90%) ហើយបន្ទាប់បន្សំបណ្តាលមកពីលើសជាតិ bilirubin ជំងឺបែក​គ្រាប់​ឈាមក្រហម។ ការតាមដានសុខភាពវាស់ជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាម ជាតិ bilirubin ថតអេកូពោះ អាចតាមដានមិនឱ្យក្រួសទឹកប្រម៉ាត់វិវត្តន៍លឿននិងបង្កបញ្ហាសុខភាព។ ជម្រើសនៃការព្យាបាលដែលគ្រូពេទ្យប្រើមាន៖ ថ្នាំរំលាយដុំក្រួស បាញ់រលកសំឡេងបំបែកដុំក្រួស ឆ្លុះនិងចាប់ដុំក្រួសដោយអង់ដូស្កូពី វះចោះយកដុំក្រួសចេញ វះកាត់យកដុំក្រួសចេញ។ ជម្រើសនៃការព្យាបាលប្រែប្រួលទៅតាមទំហំក្រួស ប្រភេទក្រួស ទីតាំងគ្រាប់ក្រួស។

07/09/2023

ដោយសារសម្ពាធឈាមប្រែប្រួលឡើងចុះទៅតាមពេលវេលាក្នុងមួយថ្ងៃការវាស់សម្ពាធឈាមក្នុងមួយពេលពិបាកនឹងវិនិច្ឆ័យថាការព្យាបាលទទួលលទ្ធផលល្អដូចការចង់បានឬនៅ។ ដូច្នេះពេលខ្លះគ្រូពេទ្យតម្រូវឱ្យអ្នកជំងឺពាក់ឧបករណ៍តាមដានសម្ពាធឈាមពេញ24ម៉ោង។

31/08/2023

កោសិកាឈាមមានបីក្រុម៖
-ប្លាកែត (platelets)៖ មានតួនាទីទប់ឈាមកុំឱ្យហូរចេញក្រៅសរសៃ។
-កោសិកាឈាមក្រហម (red blood cells)មានតួនាទីដឹកនាំអុកស៊ីហ្សែនពីសួតយកទៅឱ្យកោសិកានិងប្រមូលឧស្ម័នកាបូនិចពីកោសិកាមកវិញទៅឱ្យសួតដើម្បីបញ្ចេញមកក្រៅតាមច្រមុះ។
- កោសិកាឈាមស (white blood cells) មាន5ក្រុមមានតួនាទីប្រឆាំងនឹងមេរោគ-កោសិកាមហារីក។

28/08/2023

ក្រុមឱសថមួយចំនួនអាចបង្កឱ្យមានអតុល្យភាពនៃអ៊ីយ៉ុងប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម។ការប្រើឱសថទាំងនេះចាំបាច់ត្រូវតាមដានមើលអ៊ីយ៉ូណូក្រាម។ បើមិនតាមដានមើលអ៊ីយ៉ូណូក្រាមទេចុងក្រោយអាចនឹងមានវិបត្តិចង្វាក់បេះដូង-គាំងបេះដូង។

22/08/2023

តើការវិភាគជាតិអ៊ីយ៉ុងក្នុងឈាម (អ៊ីយ៉ូណូក្រាម)
មានសារសំខាន់ប៉ុនណា?

កង្វះជាតិប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម (hypokaliemia) បណ្តាលឱ្យមិនអាចដកដង្ហើមបាន (respiratory failure) វិបត្តិចង្វាក់បេះដូង (cardiac arrhythmia)-គាំងបេះដូង (heart arrest)-ស្លាប់។ លើសជាតិប៉ូតាស្យូមក្នងឈាម (hyperkaliemia) បណ្តាលឱ្យវិបត្តិចង្វាក់បេះដូងនិងគាំងបេះដូង-ស្លាប់។ កង្វះជាតិសូដ្យូមក្នងឈាម (hyponatremia) ឬលើសជាតិសូដ្យូមក្នុងឈាម (hypernatremia) បណ្តាលឱ្យហើមខួរក្បាល-ប្រកាច់-សន្លប់-ស្លាប់។