Научно-практический центр "СЭЭиМ"

13/08/2025

🛡Радиациялық-гигиеналық мониторинг шеңберінде Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама және мониторинг жөніндегі ғылыми-практикалық орталықтың (НПЦСЭМ) мамандары ел аумағында нысандар мен қоршаған ортаға тұрақты түрде зерттеу жүргізеді.

🏠 2025 жылдың II тоқсанында 917 жер учаскесі және 436 ғимарат тексерілді.
Санитариялық нормалардың артық көрсеткіштері Ақмола және Қарағанды облыстарында тіркелді.
Радонның ең жоғары деңгейі — 4282 Бк/м³ (Қарағанды облысы).

💧 Ішуге арналған су
Жерасты көздерінен алынған 1925 сынама зерттелді.
Альфа- және бета-белсенділіктің артық мөлшері 6,9% жағдайда анықталды.
Ең жоғары көрсеткіштер: Жамбыл (35,4%), Ақмола (33,6%), Қарағанды (32,3%) облыстарында.

🏭 Гамма-сәулелену
8364 нысан тексерілді. Артық мөлшер — 0,01% (барлығы Қарағанды облысында).
665 ғимаратты (тұрғын үй, қоғамдық, өндірістік, қайта жаңартылған) тексеру кезінде 57 758 өлшеу жүргізілді, олардың ішінде:
- Ақмола облысы - 30 асып кету жағдайы (макс. — 1,18 мкЗв/сағ);
- Қарағанды облысы - 116 жағдай (0,1–0,63 мкЗв/сағ диапазонында).

🌍 Атмосфералық фон
Ауадан және жауын-шашыннан анықталған радионуклид деңгейлері гигиеналық нормативтер шегінде.

📌 Ұсынымдар
🔹үй-жайларды тұрақты түрде желдету;
🔹желдету жүйелерін пайдалану;
🔹сертификатталған құрылыс материалдарын қолдану;
🔹тексерілген ауыз суды тұтыну;
🔹радиациялық фонның арту белгілері (лоқсу, құсу, әлсіздік, бас ауруы, қызба, диарея, қан кету, есінен тану, құрысу) байқалған жағдайда санитариялық қызметтерге дер кезінде жүгіну.

Қазақстандағы радиациялық жағдай тұрақты, анықталған артық көрсеткіштер жергілікті сипатқа ие және санитариялық қызметтердің бақылауында.

13/08/2025

👶 Как выбрать подгузники без вреда для малыша?

Подгузники — must have для родителей. Но не все они одинаково безопасны. Некоторые содержат вещества, которые могут раздражать кожу или влиять на здоровье ребёнка. Вот на что обратить внимание.

1️⃣ Состав
📦 Читайте упаковку. Избегайте отдушек, красителей, лосьонов, гелей и ароматизаторов. Опасные компоненты:
• ❌ Формальдегид — раздражение кожи, аллергия
• ❌ Фталаты — сбой гормонального фона
• ❌ Диоксины — канцерогены после отбеливания хлором
• ❌ ПАВ — агрессивны для кожи

2️⃣ Гипоаллергенность
Ищите отметки:
✔ «Дерматологически протестировано»
✔ «Без хлора»
✔ «Без ароматизаторов»
✔ Сертификаты OEKO-TEX, ISO, EcoCert

3️⃣ Минимум химии
🚫 Не ведитесь на «успокаивающие лосьоны» — даже натуральные экстракты могут вызывать аллергию.

4️⃣ Токсикологические испытания
💡 Надёжные производители подтверждают безопасность лабораторно.

5️⃣ Эко ≠ всегда безопасно
🌱 Даже био-материалы могут вызвать раздражение. Читайте состав, а не слоганы.

💛 Кожа малыша очень чувствительна. Ваша задача — свести к минимуму контакт с опасными веществами.

13/08/2025

👶 Сәбиге зиянсыз жөргекті қалай таңдау керек?

Жөргек – әрбір ата-ананың күнделікті қолданатын заты. Бірақ олардың бәрі бірдей қауіпсіз емес. Кейбірі баланың терісін тітіркендіріп, денсаулығына әсер етуі мүмкін. Назар аудару керек негізгі жайттар:

1️⃣ Құрамы
📦 Қаптаманы мұқият оқыңыз. Иіс, бояғыш, лосьон, гель және хош иістендіргіш қосылған жөргектерден аулақ болыңыз. Қауіпті заттар:
• ❌ Формальдегид – теріні тітіркендіреді, аллергия туғызады
• ❌ Фталаттар – гормондық тепе-теңдікті бұзады
• ❌ Диоксиндер – хлормен ағартудан кейін қалатын канцерогендер
• ❌ БАЗ (беттік-активті заттар) – теріге агрессивті әсер етеді

2️⃣ Гипоаллергенді болуы
Іздеңіз:
✔ «Дерматологиялық сынақтан өткен»
✔ «Хлорсыз»
✔ «Хош иістендіргішсіз»
✔ OEKO-TEX, ISO, EcoCert сертификаттары

3️⃣ Артық химиясыз
🚫 «Жұбататын лосьон» деген жазуға алданбаңыз – табиғи экстракт болса да, аллергия туғызуы мүмкін.

4️⃣ Токсикологиялық сынақтар
💡 Сенімді өндірушілер өнім қауіпсіздігін зертханалық жолмен дәлелдейді.

5️⃣ Эко = әрдайым қауіпсіз емес
🌱 Био-материалдар да тітіркендіргіш болуы мүмкін. Маркетингтік ұранға емес, құрамына назар аударыңыз.

💛 Сәбидің терісі өте нәзік. Ата-ана міндеті – қауіпті заттармен байланысын барынша азайту.

08/08/2025

✅ Шымкент қаласында имундау мәселесі бойынша тренинг өткізілді

2025 жылғы 05-07 тамыз аралығында Шымкент қаласында Қызылорда, Түркістан облыстарының және Шымкент қаласының 30 медицина қызметкерлеріне арналған «Иммундауға арналған тұлғааралық коммуникация» тақырыбы бойынша тренинг өткізілді.

Оқыту ҚР ДСМ Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығы мен Қазақстандағы БҰҰ Балалар қоры (ЮНИСЕФ) бірлесіп Жұмыс жоспарын іске асыру аясында ұйымдастырылды.

Шараның мақсаты - медицина қызметкерлері арасында вакцинация мәселелері бойынша тиімді тұлғааралық қарым-қатынас және халықпен өзара әрекеттесу дағдыларын дамыту, вакцинопрофилактикаға және халық пен денсаулық сақтау жүйесі арасында байланысты күшейту.

Тренинг барысында Қазақстанда иммунопрофилактика бойынша ағымдағы жағдай және мәселелері туралы ақпарат ұсынылды, конструктивті және этикалық қарым-қатынас дағдыларын дамытуға, жеке теріс пікірді жеңуге, иммундау саласындағы жалған ақпаратқа қарсы тұруға, ата-аналармен және қамқоршылармен заманауи коммуникация құралдарын қолдануға бағытталған медицина қызметкерлерінің коммуникативтік дағдыларын көрсетті.

Тренинг жабылу рәсіміне Шымкент қаласының денсаулық сақтау баскармасының Ана мен баланы қорғау бөлімінің міндетін атқарушы басшысы Салыкова Ильмира қатысып, тренингті ұйымдастырушылар мен қатысушыларға иммунизация саласындағы белсенді жұмыстары мен кәсіби құзыреттерін дамытуға қосқан үлестері үшін алғысын білдірді.

Мұндай іс-шаралар денсаулық сақтау саласындағы тұрақты коммуникациялық жүйені дамытуға және Қазақстан Республикасында балалар мен ересектер арасында иммундауды жоғары деңгейде қамтамасыз етуге ықпал етеді.

31/07/2025

🔹 Обучение по гражданской обороне для сотрудников

В Алматы прошло обучение по вопросам гражданской обороны для сотрудников лабораторий филиала «Научно-практического центра санитарно-эпидемиологической экспертизы и мониторинга» РГП на ПХВ «Национальный центр общественного здравоохранения» МЗ РК.

📌 Занятия провели старший офицер Управления гражданской обороны ДЧС по городу Алматы майор Баймухамбетова Сандугаш Амантаевна и старший офицер Управления гражданской обороны подполковник Шакенов М.Ж.

🔍 В ходе обучения были рассмотрены актуальные вопросы по организации и обеспечению мероприятий гражданской обороны, действиям персонала в чрезвычайных ситуациях, а также алгоритмы оповещения и эвакуации.

📈 Проведение подобных тренингов способствует повышению уровня готовности сотрудников к действиям в нештатных ситуациях и укрепляет систему реагирования на потенциальные угрозы.

26/07/2025

https://orda.kz/bolezni-komary-pozhary-i-pavodki-kak-izmenenie-klimata-ugrozhaet-kazahstancam-404705/

Изменение климата для многих казахстанцев всё ещё кажется чем-то далёким и абстрактным — мол, где-то там тают ледники, белые медведи остаются без дома, а до нас это ....

25/07/2025

✅ Безопасность воды в бассейнах и аквапарках: что нужно знать каждому отдыхающему

С наступлением жаркого сезона тема безопасности воды в бассейнах и аквапарках становится особенно актуальной. Многие казахстанцы выбирают водные развлечения в черте города как способ отдыха и спасения от жары. Однако важно помнить: чистота воды — не только вопрос комфорта, но и здоровья.

Национальный центр общественного здравоохранения напоминает: вода в бассейнах должна соответствовать строгим санитарным требованиям. Согласно санитарным правилам «Санитарно-эпидемиологические требования к объектам коммунального назначения» (приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 26 июля 2022 года № ҚР ДСМ-67), в чашах бассейнов допускаются следующие нормативы:

👩🏻‍🔬Нормы содержания хлора:
• Остаточный свободный хлор (эффективно обеззараживает воду):
o для детей от 1 до 6 лет — от 0,1 до 0,3 мг/л
o для взрослых — от 0,3 до 0,6 мг/л
• Остаточный связанный хлор (образуется при взаимодействии хлора с органическими веществами) — не более 1,2 мг/л

🧪 Другие ключевые показатели:
• Хлориды — не более 350 мг/л
• Водородный показатель (pH) — от 6 до 9
• Цветность воды — не более 20 градусов
• Микробиологическая безопасность — обязательные исследования включают общее микробное число (ОМЧ), общее количество колиформных бактерий (ОКБ), термотолерантные колиформные бактерии (ТКБ), наличие золотистого стафилококка, возбудителей кишечных инфекций, цист лямблий, яиц и личинок гельминтов и др.

Каждый из этих показателей контролируется санитарными службами при проверке бассейнов и аквапарков. Нарушение санитарных норм может привести к серьезным инфекциям — особенно у детей и людей с ослабленным иммунитетом.

🔻Что важно знать посетителям?
• Уточняйте, проходят ли регулярные проверки качества воды.
• Обращайте внимание на запах воды (резкий запах хлора — тревожный сигнал).
• Не купайтесь при наличии ран или кожных высыпаний.
• Не допускайте, чтобы дети заглатывали воду.

‼️Национальный центр общественного здравоохранения призывает операторов бассейнов и аквапарков строго соблюдать санитарные нормы, а посетителей — быть внимательными к своему здоровью.

Безопасность на воде начинается с ответственности каждого из нас.

25/07/2025

✅ Бассейндер мен аквапарктердегі судың қауіпсіздігі: әрбір демалушы нені білуі тиіс

Жаздың аптап ыстығында бассейн мен аквапаркке бару — қазақстандықтар үшін ең танымал демалыс түрлерінің бірі. Алайда судың тазалығы — тек жайлылық емес, ең алдымен денсаулық кепілі екенін естен шығармау қажет.

Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығы еске салады: бассейн суы қатаң санитариялық талаптарға сай болуы тиіс. ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 26 шілдедегі № ҚР ДСМ-67 бұйрығымен бекітілген «Коммуналдық мақсаттағы нысандарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сәйкес бассейн суының мынадай көрсеткіштері болуы қажет:

👩🏻‍🔬 Хлордың мөлшері:
• Еркін қалдық хлор (суды тиімді залалсыздандырады):
– 1–6 жас аралығындағы балалар үшін — 0,1–0,3 мг/л – ересектер үшін — 0,3–0,6 мг/л
• Байланысқан хлор (органикалық заттармен әрекеттескенде түзіледі) — 1,2 мг/л-ден аспауы тиіс

🧪 Басқа маңызды көрсеткіштер:
• Хлоридтер — 350 мг/л-ден аспауы тиіс
• Сутегі көрсеткіші (pH) — 6–9 аралығында
• Су түсі — 20 градустан аспауы тиіс
• Микробиологиялық қауіпсіздік:
міндетті зерттеулерге жалпы микробтар саны (ОМЧ), колиформды бактериялар (ОКБ), термотөзімді колиформды бактериялар (ТКБ), алтын түстес стафилококк, ішек инфекцияларының қоздырғыштары, лямблия цисталары, гельминттердің жұмыртқалары мен дернәсілдері жатады.

Бұл көрсеткіштердің барлығы санитариялық қызметтер тарапынан тұрақты түрде бақылауға алынады. Нормалардың бұзылуы, әсіресе балалар мен иммунитеті әлсіреген адамдар үшін, салмақты инфекциялық ауруларға әкелуі мүмкін.

🔻 Келушілерге арналған маңызды кеңестер:
• Судың сапасы қаншалықты жиі тексерілетінін сұраңыз.
• Судағы иіске назар аударыңыз (қатты хлор иісі — қауіпті белгі).
• Ашық жаралар мен тері бөртпелері кезінде суға түспеңіз.
• Балалардың су жұтып қоюына жол бермеңіз.

‼️ ҚДҰО бассейн мен аквапарк иелерін санитариялық нормаларды қатаң сақтауға, ал келушілерді өз денсаулығына мұқият қарауға шақырады.

Су қауіпсіздігі — әрқайсымыздың жауапкершілігімізден басталады.

24/07/2025

15–16 июля 2025 года в Алматы состоялся обучающий тренинг по расчету пороговых значений для гриппоподобных заболеваний (ГПЗ) и тяжелых острых респираторных инфекций (ТОРИ).

Мероприятие организовано казахстанским филиалом Корпорации «Центры для Международных Программ» — официальным представительством центра ICAP при Школе общественного здравоохранения Колумбийского университета (США).

Цель тренинга — повышение эффективности эпидемиологического надзора за острыми респираторными вирусными инфекциями (ОРВИ) и гриппом.

Особое внимание уделено использованию методов расчета пороговых значений, которые широко применяются на международном уровне для выявления сезонных эпидемических подъемов и своевременного реагирования в сфере общественного здравоохранения.
Участники получили практические навыки применения этих методов для анализа эпидемиологических тенденций и прогнозирования эпидемических сезонов — что особенно актуально для специалистов, осуществляющих мониторинг и принятие решений на региональном уровне.

С приветственным словом к участникам обратились директор Департамента профилактики инфекционных заболеваний Национального центра общественного здравоохранения Министерства здравоохранения Республики Казахстан Султанова М.Ж. и представитель Центра CDC/CAR в Казахстане Бумбуруди Е.В.

В рамках тренинга с докладами выступили специалисты управления профилактики инфекционных заболеваний и иммунопрофилактики филиала Научно-практического центра санитарно-эпидемиологического контроля Смагулова М.К. и Штабаева А.Ж., а также эпидемиологи территориальных департаментов санитарно-эпидемиологического контроля.

В ходе работы обсуждены современные международные подходы к расчету пороговых значений, а также перспективы их адаптации с учетом эпидемиологической специфики Казахстана.

Проведение подобных мероприятий способствует укреплению национального потенциала в области санитарно-эпидемиологического мониторинга, совершенствованию аналитических инструментов и развитию межведомственного сотрудничества в сфере охраны общественного здоровья.

24/07/2025

🧠 Психологтардың зерттеулері бала тәрбиесі туралы не дейді?Пайдалы кеңестер — осы бейнежазбада!

23/07/2025

✅ Алматыда медицина қызметкерлеріне арналған тұлғааралық коммуникация бойынша тренинг басталды

2025 жылғы 22 шілдеде Алматы қаласындағы «Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама және мониторинг ғылыми-тәжірибелік орталығы» филиалының базасында «Иммундау мақсатындағы тұлғааралық коммуникация» тақырыбында үш күндік тренинг басталды.

Іс-шара 2024 жылға арналған Жұмыс жоспарының 1-нәтижесі шеңберінде ұйымдастырылып отыр. Бұл жоспар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің «Ұлттық қоғамдық денсаулық сақтау орталығы» ШЖҚ РМК мен БҰҰ Балалар қорының (ЮНИСЕФ) Қазақстандағы өкілдігімен бірлесіп әзірленген.

Тренингтің мақсаты – медицина қызметкерлерінің вакцинация мәселелері бойынша халықпен тиімді тұлғааралық байланыс орнату дағдыларын дамыту. Оқыту бағдарламасы екпеге сенімді арттыруға және халық пен денсаулық сақтау жүйесі арасындағы байланысты нығайтуға бағытталған.

Тренингке Алматы қаласында қызмет ететін педиатрлар, жалпы практика дәрігерлері мен иммунологтар қатысуда. Медицина қызметкерлері дәстүрлі түрде ата-аналар мен қамқоршылар үшін ең беделді және сенімді ақпарат көздерінің бірі болып табылады. Халықпен олардың тиімді өзара әрекеттесуі – иммундау деңгейі мен вакцинацияға деген сенімнің негізгі факторы.

Оқу бағдарламасы келесі негізгі бағыттарды қамтиды:
– коммуникативтік дағдыларды дамыту;
– жеке көзқарастар мен жаңсақ пікірлерді жеңу;
– жалған ақпаратқа қарсы әрекет ету;
– халықпен этикалық және конструктивті диалог жүргізу.
Қатысушыларға ата-аналармен және бала күтімімен айналысатын адамдармен ашық, құрметке негізделген әрі ақпаратқа сүйенген сұхбат жүргізуге көмектесетін заманауи тәсілдер мен практикалық құралдар ұсынылады.

Мұндай тренингтерді өткізу – денсаулық сақтау саласында орнықты коммуникациялық жүйе қалыптастырудың және Қазақстандағы балалар мен ересектер арасындағы вакцинациямен қамтуды арттырудың маңызды алғышарты болып табылады.

14/07/2025

📢 Берегите здоровье: в Казахстане зарегистрировано более 9 тысяч случаев острых кишечных инфекций (ОКИ)

📊 По данным санитарной службы, с начала года в стране зарегистрировано свыше 9 000 случаев ОКИ, при этом 72% заболевших — дети до 14 лет. Еженедельно фиксируется до 500 новых случаев.

🛡️ Профилактика ОКИ — в ваших руках!
Чтобы защитить себя и своих близких, соблюдайте простые, но важные меры:

✅ мойте руки с мылом после улицы, перед едой и после туалета;
✅ пейте только кипячёную или бутилированную воду;
✅ тщательно мойте фрукты и овощи, обдавайте их кипятком;
✅ употребляйте только термически обработанные продукты;
✅ не ешьте продукты с истекшим сроком годности или без охлаждения;
✅ не оставляйте готовую пищу при комнатной температуре более 2 часов;
✅ следите за чистотой кухни, используйте отдельные ножи и доски для сырых и готовых продуктов;
✅ храните продукты в герметичной таре, защищённой от насекомых и грызунов;
✅ своевременно избавляйтесь от вредителей в доме;
✅ купайтесь только в официально разрешённых местах, не заглатывайте воду из водоёмов.

🔔 Помните: соблюдение гигиены — лучший способ защититься от инфекций, особенно в летний период.

#здоровье #ОКИ #гигиена #профилактика #санэпидконтроль #лето2025