С.Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығы

22/09/2025

❤Мы предоставляем еженедельную информацию по 20-ти причинам, почему важно ходить пешком и ездить на велосипеде, подготовленный ВОЗ.
❤Следите за нашими обновлениями, чтобы получать научно обоснованные факты о пользе ходьбы для здоровья, настроения и общего качества жизни.
🚶Сделайте шаг к лучшему самочувствию вместе с нами!❤

1. Города, приспособленные для пеших и велосипедных прогулок, могут привлекать туристов, выбирающих экологически чистые и устойчивые виды путешествий.
2. Пеший и велосипедный туризм положительно влияет на устойчивое развитие местной экономики и сферы экотуризма с экономической, экологической и социальной точек зрения.
3. В городах, где приоритетное внимание уделяется пешеходам и велосипедистам, выше вероятность создания инфраструктуры, обеспечивающей безопасность на дорогах, – например, выделенных полос для велосипедистов, пешеходных переходов и зон ограничения скорости в районах с активным пешеходным и велосипедным движением.
4. Увеличение числа пешеходов и велосипедистов приводит к более активному использованию общественных пространств и дорог, тем самым повышая безопасность передвижения за счет большего числа свидетелей на улицах.
5. Чем больше пешеходов и велосипедистов становится на улицах, тем заметнее они для водителей: это способствует более ответственному вождению и создает более безопасную среду для самих водителей, пассажиров общественного транспорта, велосипедистов и пешеходов.
6. Выбор в пользу ходьбы пешком или езды на велосипеде способствует уменьшению потоков механических транспортных средств, что в свою очередь обеспечивает снижение рисков столкновений и аварий.
7. Политика, в которой основное внимание уделяется поощрению ходьбы пешком и езды на велосипеде, стимулирует инвестиции в безопасную инфраструктуру (например, пешеходные переходы, пешеходные дорожки и выделенные полосы для велосипедов), а также введение зон ограничения скорости; всё это повышает безопасность для всех участников дорожного движения
8. позволяют ощутить радость жизни;
9. доставляют настоящее удовольствие;
10. дарят контакт с самим собой и с другими людьми;
11. проясняют мысли и наполняют впечатлениями сердце и душу;
12. пробуждают чувства и делают острым ум;
13. исцеляют душу и тело без врача;
14. укрепляют волю и усиливают чувства;
15. представляют собой самый гибкий, удобный и независимый способ передвижения по городу; 16. позволяют мне чувствовать себя стильным и модным;
17. наводят на удачные мысли и помогают находить решения проблем;
18. означают, что я могу двигаться, используя только собственные силы, и ни от кого не зависеть; 19. помогают контролировать вес без диет;
20. позволяют забыть о работе после долгого дня и прийти домой без тревог и навязчивых мыслей в голове.

19/09/2025

ЭКСПЕРТЫ ННЦРЗ ПРИНЯЛИ УЧАСТИЕ В МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ «ИНТЕГРАЦИЯ РАДИ ЖИЗНИ»

⚕Более 1000 участников из Казахстана, стран СНГ и других государств собрались в Туркестане с 18 по 20 сентября, чтобы обсудить ключевые вопросы в сфере здравоохранения.
🌏В рамках сессии «Медицинский туризм и трансграничное сотрудничество» руководитель департамента анализа и стратегических исследований в области здравоохранения ННЦРЗ Наталья Ющицина представила перспективы развития медицинского туризма в Казахстане.
🗣«Сегодня Казахстан готов конкурировать на международном рынке медицинского туризма. Это становится возможным благодаря высокой квалификации отечественных специалистов, применению передовых медицинских технологий, выгодному географическому положению, а также сравнительно доступным ценам на востребованные медицинские услуги. Кроме того, немаловажным фактором является наличие международной аккредитации у ряда казахстанских медицинских организаций. Все эти преимущества создают прочную основу для дальнейшего продвижения Казахстана как привлекательного направления медицинского туризма» — отметила эксперт.

19/09/2025

Қант қосылған сусындар (ҚҚС) — құрамында қант немесе тәттілендіргіштер бар кез келген сусындар. Оларға мыналар жатады:
- Тәтті газдалған сусындар
- Қант қосылған шырындар мен нектарлар
- Энергетикалық сусындар
- Хош иісті сулар, тәтті йогурт немесе сүт негізіндегі сусындар

❓Қант қосылған сусындардың денсаулыққа зияны қандай?
❌Қантты сусындарда қажетті қоректік заттар жоқтың қасы: олар — бос калория көзі. Қатты тағамнан айырмашылығы, мұндай сусындар тою сезімін тудырмайды, сондықтан оларды тұтыну күнделікті жалпы калория мөлшерінің азаюына әкелмейді.
🥤Орташа есеппен бір банка ҚҚС шамамен 150 калория береді — бұл калориялардың көп бөлігі таза қанттан алынған. Егер адам күн сайын осындай бір банка сусын ішсе, басқа тағам мөлшерін азайтпай, бір жылда шамамен 2,3 кг артық салмақ қосуы мүмкін. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) күнделікті калорияның 10%-дан аспайтын бөлігін ғана бос қанттан алуды ұсынады, ал қосымша пайда алу үшін — 5%-дан аспауы керек. Бір банка тәтті сусын бұл шекті толық жауып тастайды, тіпті асып түседі.
🆘Алайда артық салмақ — жалғыз қауіп емес. Ғылыми зерттеулер қантты сусындарды үнемі тұтыну 2-типті диабетке, жүрек-қан тамырлары және басқа да созылмалы ауруларға шалдығу қаупін едәуір арттыратынын көрсетеді. Сондай-ақ бұл ерте өлім қаупін де жоғарылатады. Мысалы, күніне бір ғана банка тәтті сусын ішу ересектер арасында семіздікке шалдығу қаупін 27%-ға, ал балаларда — 55%-ға арттырады. Сонымен қатар, күніне 1–2 банка тұтынатын адамдарда 2-типті диабетке шалдығу қаупі мұндай сусындарды сирек ішетіндермен салыстырғанда 26%-ға жоғары.
✅Қант пен қышқылдар тістерге теріс әсер етеді — тіс жегісі (кариес) мен эмаль эрозиясын туындатады. Қант қосылған сусындардың зиянды әсеріне әсіресе балалар мен жасөспірімдер, семіздікке шалдыққандар, метаболикалық синдромы бар адамдар және диабетпен ауыратын науқастар бейім. 2025 жылдың алғашқы алты айындағы 0–17 жас аралығындағы балаларға жүргізілген профилактикалық тексерулер нәтижесі бойынша, ас қорыту жүйесі аурулары (МКБ 10: К00–К93) жалпы аурушаңдықтың 34%-ын, ал олардың ішінде тіс кариесі (МКБ 10: К02) — 26% (74453 жағдай) құрады.

❓Қант қосылған сусындарды тұтынуды азайту үшін қандай шаралар бар?
🔰Көптеген елдер ҚҚС тұтынуды азайту үшін салық салу, балаларға бағытталған жарнаманы шектеу, қаптамада қант мөлшері туралы ескертулер енгізу сынды шаралар қабылдаған. Мұндай шаралардың тиімділігі дәлелденген — олар халық денсаулығын жақсартып, зиянды тұтынуды азайтады.
✅ДДҰ мәліметінше, алкоголь мен қант қосылған сусындарға салынатын салықтар әлем бойынша әлі де төмен деңгейде. Жаңа деректерге сәйкес, елдердің басым бөлігі салық саясатын салауатты өмір салтын ынталандыру үшін толық қолданбайды. Қантты сусындарға салық салатын елдердің жартысы ауызсуға да салық салады — бұл ДДҰ тарапынан ұсынылмайды. Қазіргі таңда әлем бойынша 108 ел ҚҚС-тың белгілі бір түріне салық салады, алайда газдалған сусындарға орташа акциздік салық үлесі тек 6,6%-ды құрайды.
⚕Қант қосылған сусындар — артық калория көзі ғана емес, сонымен қатар денсаулық үшін елеулі қауіп факторы. Оларды тұтынуды қысқарту — семіздік, диабет және жүрек ауруларының алдын алудың, сол арқылы ұзақ әрі сапалы өмір сүрудің маңызды шарты.

19/09/2025

Сахаросодержащие напитки (ССН), это любые напитки, содержащие добавленный сахар:
- Сладкие газированные напитки
- Фруктовые нектары и соки с добавленным сахаром
- Энергетические напитки
- Ароматизированные воды и сладкие напитки на основе молока или йогурта

❓Чем вредны сахаросодержащие напитки (ССН) для здоровья?
❌Сахаросодержащие напитки практически не имеют питательной ценности: они богаты «пустыми» калориями и бедны необходимыми организму веществами. В отличие от твёрдой пищи, такие напитки не вызывают чувства насыщения, поэтому их употребление не компенсируется снижением количества других калорий в течение дня.
🥤Средняя банка ССН содержит около 150 калорий, почти полностью из добавленного сахара. Регулярное употребление всего одной банки в день, без уменьшения других источников калорий, может привести к набору примерно 2,3 кг веса в год. Всемирная организация здравоохранения рекомендует, чтобы потребление свободных сахаров не превышало 10% от общей калорийности рациона, а для дополнительной пользы - менее 5%. Одна банка сладкой газировки уже покрывает или превышает эту норму.
🆘Однако избыточный вес - лишь одна из угроз. Научные исследования показывают, что регулярное употребление сладких напитков значительно повышает риск развития диабета 2 типа, сердечно-сосудистых и других хронических заболеваний, а также связано с увеличением вероятности преждевременной смерти. Так, ежедневное употребление даже одного ССН повышает вероятность ожирения у взрослых на 27%, а у детей - на 55%. Кроме того, потребление от одного до двух напитков в день увеличивает риск диабета 2 типа на 26% по сравнению с теми, кто пьёт их редко.
✅Сахар и кислоты в этих напитках негативно влияют на зубы, вызывая кариес и эрозию эмали. Особенно уязвимы к негативному влиянию сахаросодержащих напитков дети и подростки, люди с ожирением или метаболическим синдромом, а также пациенты с диабетом. По результатам профилактических медицинских осмотров детей в возрасте от 0 до 17 лет, за 6 месяцев 2025 года: на болезни органов пищеварения (МКБ 10: К00-К93) приходится 34%, с преобладанием заболевания кариеса (МКБ 10: К02) – 26% (74453);
🔰Во многих странах введены меры по снижению потребления ССН: налогообложение сладких напитков, ограничение рекламы для детей, маркировка с предупреждениями о содержании сахара. Такие меры доказали свою эффективность в снижении потребления и улучшении здоровья населения.
Во Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ) отмечают, что налоги, применяемые к вредным продуктам, таким как алкоголь и сахаросодержащие напитки, остаются низкими по всему миру. Согласно опубликованным сегодня новым данным, большинство стран не используют налоги для стимулирования более здорового образа жизни.
✅Половина всех стран, облагающих налогом подслащенные сахаром напитки, также облагают налогом воду, что не рекомендуется ВОЗ. Хотя 108 стран облагают налогом те или иные виды сахаросодержащих напитков, в среднем в мире акцизный налог (налог, предназначенный для определенного потребительского продукта) составляет всего 6,6 процентов от цены газировки.
⚕Таким образом, сахаросодержащие напитки представляют собой не просто источник лишних калорий, а серьёзный фактор риска для здоровья. Сокращение их потребления - важный шаг для предотвращения ожирения, диабета и болезней сердца, а значит, для продления активной и здоровой жизни.

19/09/2025

🥤Қазақстанда қант қосылған сусындарды (бұдан әрі-ҚҚС) тұтыну өзектілігін жоғалтпай отыр, себебі олардың денсаулыққа зияны айтарлықтай. Мұндай сусындарды үнемі ішу семіздікке, 2-типті қант диабетіне, жүрек-қан тамырлары ауруларына және тіс ауруларына әкелуі мүмкін. Себебі, бұл сусындарда бос қант мөлшері өте жоғары және ешқандай тағамдық құндылығы жоқ.
🆘ҚҚС-ты тұтыну деңгейі жаһандық деңгейде артып келеді. Орта есеппен алғанда, әлемде адам басына тәулігіне 230 мл қантты сусын тұтынылады. Бұл әсіресе жастар арасында кең тараған — қолжетімді пен агрессивті жарнама себепті.
✅Қазақстанда 2020 жылы балалар семіздігін эпидбақылау мақсатында жүргізілген COSI зерттеуінің нәтижесіне сәйкес, 6–9 жас аралығындағы балалардың 30,8%-ы тәтті газдалған сусындарды аптасына 4–7 рет тұтынады, ал 17%-ы күнделікті ішеді. 2015 жылдан бері балалар арасында қантты сусындарды тұтыну 22,5%-дан 30,8%-ға өскен. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан Орталық Азия мен Еуропаның 21 мемлекеті ішінде 9-орында. Балалар мен жасөспірімдер қантты сусындардың зиянды әсеріне әсіресе бейім, себебі оларда мұндай сусындарға тәуелділік ерте жастан қалыптасып, ересек шақта да жалғасуы мүмкін.
🆘2023 жылы ересек тұрғындар арасында жүргізілген «СӨС ұстанатын ҚР азаматтарының үлесі» зерттеуі бойынша, Қазақстан азаматтарының 17%-ы ҚҚС-ты күнделікті немесе күн сайын тұтынады.

🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰

🥤Проблема потребления сахаросодержащих напитков (далее-ССН) в Казахстане актуальна из-за их негативного влияния на здоровье населения. Регулярное употребление таких напитков способствует ожирению, диабету 2 типа, сердечно-сосудистым заболеваниям и проблемам с зубами, поскольку они содержат большое количество свободных сахаров и не имеют питательной ценности.
🆘Глобальное потребление ССН растет во всем мире и составляет по средним оценкам 230 мл в день и потребление наиболее распространено среди молодежи из-за доступности и агрессивной рекламы.
✅В Республике Казахстан по данным опроса по эпиднадзору за детским ожирением COSI за 2020 год 30,8% детей в возрасте 6-9 лет часто, то есть 4-7 раз в неделю употребляют сладкие газированные напитки, а 17 % пьют эти напитки ежедневно. За 5 лет с 2015 года потребление подслащенных напитков среди детей выросло с 22,5 до 30,8%. По сравнению с другими странами Казахстан по этому показателю находится на 9 месте среди 21 стран Средней Азии и Европы. Дети и подростки особенно уязвимы, поскольку привычка к сладким напиткам формируется с раннего возраста и во взрослом состоянии часто сохраняется.
🆘Согласно результатам исследования среди взрослого населения «Доля граждан РК, ведущих ЗОЖ» за 2023 год 17,0% граждан РК потребляют ССН ежедневно или почти ежедневно.

18/09/2025

❓Мектепке дейінгі, мектеп жасындағы балаларды, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының білім алушыларын қоса алғанда, халықтың нысаналы топтарына профилактикалық медициналық қарап-тексерулер қалай жүргізіледі?

Бұл сұраққа біз карусельде жауап бердік ↔

18/09/2025

❓Как проводятся профилактические медицинские осмотры целевых групп населения, включая детей дошкольного, школьного возрастов, а также учащихся организаций технического и профессионального, послесреднего и высшего образования?

Мы ответили в карусели ↔

18/09/2025

⚕Өзіңіздің және жақындарыңыздың денсаулығына қамқор болудың ең тиімді жолдарының бірі – скринингтен уақтылы өту. Бұл туралы С.Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығының МСАК бас маманы Жадыра Айнекова айтып берді.

Толық подкастты көру үшін сілтеме бойынша өтіңіз ⏬⏬⏬

Өзіңіздің және жақындарыңыздың денсаулығына қамқор болудың ең тиімді жолдарының бірі – скринингтен уақтылы өту. Бұл туралы С.Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылы...

18/09/2025

👦🧒2025 жылдың бірінші жартыжылдығында мақсатты топтар, соның ішінде мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балалар, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының білім алушылары арасында профилактикалық медициналық қарап-тексерулермен 3,3 миллион бала қамтылды.
🔰Бұл жұмыс Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-264/2020 бұйрығымен бекітілген «Мектепке дейінгі, мектеп жасындағы балаларды, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарының білім алушыларын қоса алғанда, халықтың мақсатты топтарын, оның ішінде профилактикалық медициналық қарап-тексерулерді жүргізу қағидаларын, көлемі мен мерзімділігін бекіту туралы» талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.
✅2025 жылдың бірінші жартыжылдығында 0–18 жас аралығындағы балалар арасында алғаш анықталған аурулар құрылымындағы негізгі үлес:
- Ас қорыту жүйесі аурулары (МКБ-10:K00–K93) – 34%,
оның ішінде кариес (МКБ-10: K02) – 26% (74 453 жағдай);
- Қан және қан органдарының аурулары және иммундық жүйеге қатысты кейбір бұзылыстар (МКБ-10:D50–D89) – 21% (барлығы 59 296 жағдай, оның ішінде анемия – 34 283);
- Тыныс алу органдарының аурулары (МКБ-10: J00–J99) – 12% (35 006)
- Көз және оның қосымша аппараты аурулары (МКБ-10: H00–H59) – 12% (33 375);
- Эндокриндік аурулар, тамақтану мен зат алмасу бұзылыстары (МКБ-10: E00–E90) – 4% (11 462).
‼Профилактикалық медициналық қарап-тексерулер ауруларды ерте кезеңде анықтау, олардың дамуының алдын алу, қауіп факторларын азайту, қатар жүретін аурулардың алдын алу және болашақ ұрпақтың денсаулығын нығайту үшін маңызды және міндетті шара болып табылады.

18/09/2025

👦🧒В первом полугодии 2025 года профилактическими медицинскими осмотрами были охвачены 3,3 миллиона детей из целевых групп, включая детей дошкольного и школьного возраста, а также обучающихся организаций технического и профессионального, послесреднего и высшего образования.
🔰Данные работы ведутся согласно требования приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан «Об утверждении правил, объема и периодичности проведения профилактических медицинских осмотров целевых групп населения, включая детей дошкольного, школьного возрастов, а также учащихся организаций технического и профессионального, послесреднего и высшего образования» от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-264/2020.
✅За 1 полугодие 2025 года наибольший удельный вес в структуре впервые выявленной заболеваемости среди детского населения в возрасте от 0 до 18 лет занимают:
– болезни органов пищеварения (МКБ 10: К00-К93) – 34%, с преобладанием заболевания кариеса (МКБ 10: К02) – 26% (74453);
– болезни крови, кроветворных органов и отдельные нарушения с вовлечением иммунного механизма (МКБ 10: D50-D89) – 21% (всего 59 296 из которых анемия 34283);
– болезни органов дыхания (МКБ 10: J00-J99) – 12% (35 006);
– болезни глаз и его придаточного аппарата (МКБ 10: Н00-Н59) – 12% (33 375);
– эндокринные болезни, расстройства питания и обмена веществ (МКБ 10: Е00-Е90) – 4 (11 462)%;
‼Прохождение профилактических медицинских осмотров необходимо и обязательно для выявления заболеваний на ранних стадиях и предотвращения развития заболеваний, факторов риска, возникновения сопутствующих заболеваний и укрепления здоровья будущего поколения.

17/09/2025