
09/08/2025
#ການດູແລ ແລະ ການໃຊ້ຮໍໂມນຫຼັງຈາກການຕັດຮວຍໄຂ່ທັງສອງເບື້ອງ( Tiếng Việt ở dưới 👇)
ຮວຍໄຂ່ໃນແມ່ຍິງມີຫນ້າທີ່ສຳຄັນສອງປະການ: ຜະລິດໄຂ່ ແລະ ລັ່ງຮໍໂມນສືບພັນເພດຍິງເຊັ່ນ estrogen ແລະ progesterone. ໃນບາງກໍລະນີຂອງພະຍາດຍິງແມ່ນບໍ່ສາມາດຮັກສາ ແລະ ເກັບຮວຍໄຂ່ໄວ້ໄດ້, ຫຼັງຜ່າຕັດຈຳເປັນຕ້ອງຕັດຮວຍໄຂ່ອອກທັງສອງຂ້າງ, ຮ່າງກາຍຈະສູນເສຍແຫຼ່ງຜະລິດຮໍໂມນນີ້ໄປໂດຍສິ້ນເຊີງ, ນຳໄປສູ່ພາວະຫມົດປະຈຳເດືອນກະທັນຫັນ. ນີ້ແມ່ນການປ່ຽນແປງທີ່ໃຫຍ່ ແລະ ອາດສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ສຸຂະພາບກາຍ ແລະ ໃຈຂອງແມ່ຍິງ.
ຫຼັງຜ່າຕັດ, ຄົນເຈັບມັກພົບອາການບໍ່ສະບາຍເຊັ່ນ: ຮ້ອນຄິງ, ເຫື່ອອອກຕອນກາງຄືນ, ນອນບໍ່ຫຼັບ, ອາລົມບໍ່ດີ, ວິຕົກກັງວົນ, ຊຶມເສົ້າ, ຊ່ອງຄອດແຫ້ງ, ຄວາມຕ້ອງການທາງເພດຫຼຸດລົງ. ໃນລະຍະຍາວ ການຂາດ estrogen ແລະ progesterone ຈະເພີ່ມຄວາມສ່ຽງເກີດໂລກກະດູກພຸນ, ເຈັບປວດກ້າມເນື້ອ, ຂໍ້ກະດູກ, ພະຍາດຫຼອດເລືອດຫົວໃຈ, ພະຍາດເບາຫວານປະເພດ 2, ຄວາມຜິດປົກກະຕິໄຂມັນໃນເລືອດ, ຄວາມຈຳລົດລົງ ແລະ ແກ່ຕົວໄວ.
ການດູແລຫຼັງຜ່າຕັດແມ່ນມີບົດບາດສຳຄັນໃນການຟື້ນຟູສຸຂະພາບ ແລະ ປ້ອງກັນພາວະແຊກຊ້ອນ. ຄົນເຈັບຄວນພັກຜ່ອນໃຫ້ເພີ່ງພໍ, ຫຼີກລ້ຽງການເຮັດວຽກຫນັກໃນ 4–6 ອາທິດທຳອິດ, ຮັກສາຄວາມສະອາດບາດແຜຜ່າຕັດ, ຮັບປະທານອາຫານຄົບຖ້ວນ 5 ໝູ່, ໂດຍສະເພາະແຄລຊຽມ ແລະ ວິຕາມິນ D. ການອອກກຳລັງກາຍເບົາໆ ເຊັ່ນ ຍ່າງ, ຫາຍໃຈເລິກ ຊ່ວຍໃຫ້ເລືອດໄຫຼເວັນດີ ແລະ ຫຼຸດຄວາມສ່ຽງກ້ອນເລືອດ. ການໃຫ້ກຳລັງໃຈຈາກຄອບຄົວ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນ ກໍ່ຈຳເປັນເພື່ອໃຫ້ຄົນເຈັບສາມາດປັບຕົວໄດ້ກັບການປ່ຽນແປງດ້ານຮໍໂມນ.
ສຳລັບແມ່ຍິງອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 50 ປີ ຫຼື ຫມົດປະຈຳເດືອນໄວເນື່ອງຈາກການຕັດຮວຍໄຂ່, ການໃຊ້ຮໍໂມນທົດແທນ (HRT) ມັກຈະໄດ້ຮັບການແນະນຳເພື່ອຫຼຸດອາການໂດຍໄວ, ປ້ອງກັນໂລກກະດູກພຸນ, ປົກປ້ອງຫຼອດເລືອດ ແລະ ຮັກສາສຸຂະພາບໂດຍລວມ. ຮໍໂມນອາດໃຊ້ໃນຮູບແບບເມັດກິນ, ແຜ່ນຕິດ, ເຈວທາຜິວໜັງ ຫຼື ຢາຍັດຊ່ອງຄອດ. ແຕ່ການໃຊ້ຮໍໂມນຕ້ອງໄດ້ຮັບຄຳແນະນຳຈາກແພດ ແລະ ຕິດຕາມຢ່າງສະໝໍ່າສະເໝີ, ເນື່ອງຈາກອາດມີຂໍ້ຫ້າມໃນຄົນເຈັບພະຍາດມະເຮັງເຕົ້ານົມ, ມະເຮັງປາກມົດລູກ, ພະຍາດຕັບຮ້າຍແຮງ ຫຼື ກ້ອນເລືອດອຸດຕັນໃນເສັ້ນເລືອດດຳ.
ໃນກໍລະນີທີ່ບໍ່ສາມາດໃຊ້ HRT ໄດ້, ແພດອາດເລືອກວິທີອື່ນເຊັ່ນ ຢາຫຼຸດຄິງຮ້ອນທີ່ບໍ່ມີຮໍໂມນປະສົມ, ເສີມແຄລຊຽມ–ວິຕາມິນ D, ອອກກຳລັງກາຍເພີ່ມຄວາມແຂງແຮງກະດູກ ແລະ ຂໍ້, ໃຊ້ທາດແຫຼວທາຊ່ອງຄອດ, ຫຼື ປະຍຸກໃຊ້ການບຳບັດທາງຈິດໃຈ, ສະມາທິ, ໂຍຄະ ເພື່ອປັບປຸງການນອນ ແລະ ສຸຂະພາບໃຈ.
ການກວດຊ້ຳປະຈຳແມ່ນສຳຄັນຫຼາຍເພື່ອຕິດຕາມຄວາມໜາແນ່ນຂອງກະດູກ, ສະພາບຫຼອດເລືອດຫົວໃຈ ແລະ ພາຍໃນ. ປະສົມປະສານການດູແລທາງການແພດກັບວິຖີຊີວິດທີ່ມີຫຼັກວິທະຍາຈະຊ່ວຍໃຫ້ແມ່ຍິງຫຼັງຜ່າຕັດຮວຍໄຂ່ມີສຸຂະພາບດີ, ຮັກສາຄຸນນະພາບຊີວິດ ແລະ ເພີ່ມຄວາມມັ່ນໃຈໃນຊີວິດ.
ບົດຂຽນໂດຍ: Dr. Viphavalin SINGNAMVONG
-------------------------------------------------------------------
CHĂM SÓC VÀ SỬ DỤNG HORMONE SAU KHI CẮT BUỒNG TRỨNG HAI BÊN
Buồng trứng ở phụ nữ đảm nhiệm hai chức năng quan trọng: sản sinh trứng và tiết các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone. Trong một số trường hợp bệnh lý phụ khoa không thể bảo tồn và giữ lại buồng trứng sau khi phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng, cơ thể sẽ mất hoàn toàn nguồn hormone này, dẫn tới tình trạng mãn kinh đột ngột. Đây là một biến đổi lớn, có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người phụ nữ.
Ngay sau phẫu thuật, người bệnh thường gặp các triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, đổ mồ hôi về đêm, mất ngủ, dễ cáu gắt, lo âu, trầm cảm, khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục. Về lâu dài, việc thiếu hụt estrogen và progesterone làm tăng nguy cơ loãng xương, đau nhức cơ xương khớp, bệnh tim mạch, tiểu đường type 2, rối loạn mỡ máu, suy giảm trí nhớ và lão hóa sớm.
Chăm sóc sau mổ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe và phòng ngừa biến chứng. Người bệnh cần nghỉ ngơi hợp lý, tránh lao động nặng trong 4–6 tuần đầu, vệ sinh vết mổ sạch sẽ, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là canxi và vitamin D. Việc tập các bài vận động nhẹ như đi bộ, hít thở sâu giúp lưu thông máu và giảm nguy cơ huyết khối. Sự hỗ trợ tinh thần từ gia đình và bạn bè cũng rất cần thiết để người bệnh thích nghi với những thay đổi nội tiết.
Đối với phụ nữ dưới 50 tuổi hoặc mãn kinh sớm do cắt buồng trứng, liệu pháp hormone thay thế (HRT) thường được khuyến nghị nhằm giảm nhanh các triệu chứng, phòng ngừa loãng xương, bảo vệ tim mạch và duy trì sức khỏe toàn diện. Hormone có thể được sử dụng dưới dạng viên uống, miếng dán, gel bôi ngoài da hoặc thuốc đặt âm đạo. Tuy nhiên, việc dùng hormone cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và được theo dõi định kỳ, vì có thể chống chỉ định ở người mắc ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, bệnh gan nặng hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu.
Trong trường hợp không thể dùng HRT, bác sĩ có thể lựa chọn các phương pháp khác như thuốc giảm bốc hỏa không chứa hormone, bổ sung canxi – vitamin D, tập luyện tăng cường sức mạnh xương khớp, sử dụng chất bôi trơn âm đạo, hoặc áp dụng liệu pháp tâm lý, thiền, yoga để cải thiện giấc ngủ và tinh thần.
Việc tái khám định kỳ là rất quan trọng nhằm theo dõi mật độ xương, tình trạng tim mạch và nội tiết. Kết hợp chăm sóc y khoa với chế độ sinh hoạt khoa học sẽ giúp phụ nữ sau cắt buồng trứng sống khỏe, duy trì chất lượng cuộc sống và tự tin hơn.
Bài viết: Bs Viphavalin SINGNAMVONG
-------------------------------------------------------------------
🏥 HANOI - VIENTIANE HOSPITAL
📶No. 309&400, Kaysone Phomvihan avenue, Chommany, Saysettha, Vientiane capital
☎Phone: 030.9966999
☎Whatsapp: 020 91 393 939