25/10/2025
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เปลี่ยนหลอดเลือดแดงที่คอ(ICA) จากระเ.บิดเวลา กลายเป็นท่อที่เติมอาหารและออกซิเจนให้สมองเต็มที่คู่กับเราไปตลอดชีวิต
โรคหลอดเลือดสมองตีบ (ischemic stroke) ไม่ได้เกิดจาก หลอดเลือด ‘ในสมอง’ ตีบจากคราบไขมันอย่างเดียว แต่เกิดจาก ‘ลิ่มเลือด’ ก้อนเบอเริ่ม ที่ไหลมาจากนอกสมอง ตรงเข้าอุดจุดสำคัญในสมอง แล้วก็เปลี่ยนอนาคตเราไปทันที
แหล่งลิ่มเลือดที่สำคัญมาก ที่มักไม่ค่อยทราบกัน
คือหลอดเลือดแดงใหญ่ที่คอ (Internal carotid artery)
ดังปรากฏในภาพค่ะ
โคนของหลอดเลือดนี้จะมีลักษณะคล้าย 3 แยกเหมือนรูปตัว Y ทำให้เลือดที่ไหลผ่านไหลแบบปั่นป่วน (Turbulent flow) ผิวหลอดเลือดจุดนี้จึงเสียหายได้ง่าย เป็นจุดอ่อนให้ ‘LDL’ แทรกเข้าไปในผนัง แล้วเกิดวงจรพอกผนังไปเรื่อยๆ ทีละนิด ทีละนิด (Atherosclerosis)
ยิ่งไม่ดูแลสุขภาพมีภาวะน้ำหนักเกิน, ดื้ออินซูลิน, ความดันสูง, มี LDL สูงโดยเฉพาะ oxLDL กับ sdLDL, สูบบุหรี่, ดื่มสุรา ก็ยิ่งเร่งกลไกนี้ให้ไวขึ้น
จนวันหนึ่งหลอดเลือดเส้นนี้ตีบถึงจุดที่ เลือดไหลผ่านแรง เหมือนสายยางที่บีบปลาย แรงเสียดสีก็จะทำให้ผิวหลอดเลือดปริ ระบบห้ามเลือด ก็จะทำงานโดยอัตโนมัติ สร้างลิ่มเลือดขนาดมหึมา ลอยไปตามทางเดินเลือดในภาพ ขึ้นไปอุดในสมองในที่สุด ซึ่งหลอดเลือด ICA นี้เลี้ยงสมองส่วนค่อนข้างกว้างมาก จึงอาจมาด้วยอาการ
☑️ สมองกลีบหน้า: อัมพาตครึ่งซีก, ปากเบี้ยว, พูดไม่ได้
☑️ สมองกลีบกระหม่อม: ชาครึ่งซีก
☑️ สมองกลีบขมับ: ฟังภาษาไม่รู้เรื่อง, พฤติกรรมเปลี่ยน (บางเคสรำมาเลย ญาติคิดว่าผีเข้า)
ถ้ามาเร็วมากๆ รักษาทัน อาจหายได้บ้าง
แต่ถ้ามาช้า อาจมีอาการเหล่านี้ถาวร ฟื้นตัวช้ามาก
แต่ถ้ารุนแรงมาก สมองอาจบวม สมองปลิ้น กดจุดสำคัญอาจเสียชีวิตได้
สิ่งที่เล่าไปทั้งหมด มันเกิดแบบค่อยเป็นค่อยไป มันมีเวลาค่ะ มีเวลามากพอที่จะทำให้ถ้าเริ่มเปลี่ยนตั้งแต่วันนี้ อนาคตเหล่านี้แทบไม่เกิดเลย
วิธีหนึ่งที่ทำได้ ณ วินาทีนี้ เดี๋ยวนี้เลย
คือลุกไปออกกำลังกายได้เลยค่ะ ไม่ต้องเกี่ยงแล้ว
ออกกำลังกายไปป้องกันยังไง?
✅ สอนให้หลอดเลือดดูแลตัวเอง: เลือดที่ไหลแรงชั่วคราว กระตุ้นให้ผนังสร้าง ‘eNOS’ เอนไซม์สำคัญเอาไว้สร้างก๊าซ nitric oxide ก๊าซที่คอยดูแลหลอดเลือดเราไปตลอดชีวิต ให้อ่อนนุ่ม ลดอักเสบ LDL แทรกยาก ชะลอการเกิดลิ่มเลือด
✅ ปรับแวดล้อมให้ผนังหลอดเลือดเต็มไปด้วย Treg เม็ดเลือดขาวต้านอักเสบ (ที่ผู้ค้นพบได้โนเบลปีนี้) ลดการอักเสบลง การพอกของคราบไขมันก็ยิ่งช้าลง
✅ เพิ่มการสร้าง HDL หน่วยดีท็อกซ์คอเลสเตอรอลที่พอกไปแล้วให้กลับตับไปซะ
✅ เบิร์นไขมัน แก้ปัญหาเรื่องน้ำหนัก แก้ภาวะอักเสบเรื้อรัง แก้การดื้ออินซูลิน แถมเพิ่ม parasympathetic ช่วยควบคุมความดันได้ดีขึ้น หรือก็คือถอนรากถอนโคนสาเหตุของโรคทิ้ง
และที่เล่ามาทั้งหมดมันก็ไม่ได้แก้ที่หลอดเลือดคอเท่านั้น
หลอดเลือดในสมองก็ตามไปแก้ด้วย
ถ้าทำพร้อมกับปรับพฤติกรรมอื่นๆ ควบคุมกันไปอีก
ยิ่งป้องกันได้แทบจะทั้งหมดเลยค่ะ
เริ่มออกตั้งแต่วันนี้ ตัวเราในอนาคตอีกสิบๆ ปี
จะย้อนกลับมาขอบคุณแทบจะกราบตัวเองว่า
‘โห เพราะวันนั้นเริ่มจริงๆ ถึงมีวันนี้ได้’ ค่ะ