09/12/2025
💜️💜️💜️ENDOMETRIOSIS 💜️💜️💜️💜️💜
💛🧡💛🧡එන්ඩොමෙට්රියොසිස් 💛🧡💛🧡
එන්ඩොමෙට්රියොසිස් යනු අද සමාජයේ තරුණ කාන්තාවන් වැඩි වශයෙන් මුහුණ දී සිටින රෝගී තත්ත්වයක්.
🛑 මෙම රෝගයේ ප්රධානම රෝග ලක්ෂණයක් වන්නේ ඔසප් වීමේදී ඇතිවන අධික වේදනාවයි.
ඇත්තෙන්ම මෙම රෝගී තත්ත්වයේ දී සිදු වන්නේ ගර්භාෂ අභ්යන්තර බිත්ති සාදන පටක (Endometrial tissue ) ගර්භාෂයෙන් පිටත වෙනත් ස්ථානවල තැන්පත් වීමයි.😳😳මෙහිදී සිදුවන්නේ ගර්භාෂ අභ්යන්තර බිත්ති සෑදී ඇති සෛල එම ස්ථානයෙන් ගැලවී ගොස් වෙනත් ස්ථානවල තැන්පත් වී එම ස්ථානවල අසාමාන්ය ලෙස වර්ධනය වී ගර්භාෂ බිත්ති හා සමාන ආස්තරණයක් එම ස්ථානවල ද ඇති කරනු ලබනවා.😕😕😕
🌸 මෙසේ අසාමාන්ය ලෙස සෛල වර්ධනය වී ගර්භාෂ බිත්තිය හා සමාන ආස්තරණයක් සෑදූ සෑම ස්ථානයකම මාසිකව සිදුවන ආර්තවය හා සමාන ක්රියාවලියක් සිදු වෙනවා.සාමාන්ය ආර්තවය ක දී ගර්භාෂ බිත්තිය බිඳ වැටීමෙන් රුධිරය හා මාංසල කොටස් යෝනි මාර්ගය හරහා බැහැර වීමේ ඉඩකඩ පවතිනවා .
🌸මෙසේ අසාමාන්ය ලෙස පටක තැන්පත් වුණ ගර්භාෂයෙන් පිටත වෙනත් ස්ථාන වල ද මාසිකව මෙම පටක ආස්තරණය බිඳ වැටුණ ද මෙම පටක හා රුධිරය පිටවීමට මාර්ගයක් නොමැති හෙයින් රුධිරය එකතු වීමෙන් එම ස්ථාන වල ලේ ගෙඩි(chocolate cyst) සාදනු ලබනවා.
උදර කුහරය තුළ තුළ ඕනෑම ස්ථානයක මෙලෙස ගර්භාෂ අභ්යන්තර පටක සාදන සෛල තැන්පත් විය හැකියි. 👈👈👈👈👈👈👈
ප්රධාන වශයෙන් මෙම සෛල තැන්පත් වන ස්ථාන ලෙස ඩිම්බකෝෂ හා පැලෝපීය නාල හඳුනාගෙන තිබෙනවා. මීට අමතරව ගර්භාෂය පිටත බිත්තියේ,ගර්භාෂය ආශ්රිත බන්ධනී සහ උදර කුහරයේ පිහිටි ඕනෑම අවයවයක මෙලෙස තැන්පත් විය හැකියි.
☝️☝️☝️ මේ ලෙස සෛල තැන්පත් වූ ස්ථාන හරියට කොහොල්ලා ගුලි ඇලුනු ස්ථාන වගේ.ඒ නම් මෙලෙස අසාමාන්ය ලෙස පටක තැන්පත් වූ තැන් ඇලෙන ස්වභාවයෙන් යුක්තයි.☝️☝️☝️
එමනිසාවෙන් මෙලෙස සෛල තැන්පත් වූ ස්ථාන ඔබගේ උදර කුහරය තුළ තුල ඕනෑම අවයවයකට ඇලී(adhesions ) පැවතිය හැකියි.🥺🥺🥺🥺🥺මෙලෙස ඩිම්බ කෝෂ සහ පැලෝපීය නාල පවතින ස්ථාන වලින් වෙනස් වී වෙනත් ස්ථානවලට ඇලී පැවතීම මද සරු භාවය ඇති වීමට ප්රධාන කාරණාවක් වෙනවා.
💚❤️💚එන්ඩොමෙට්රියොසිස් රෝග තත්ත්වය ඇති වීමට හේතු මොනවද බලමු💚❤️💚
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
මේ සඳහා නිශ්චිතව ම හේතුවක් සොයාගෙන නැති නමුත් අවදානම වැඩි කරන සාධක කිහිපයක් පිළිබඳව දැනට සොයා ගෙන තිබෙනවා
💙💙ජානමය හේතු
මෙම රෝගී තත්ත්වය ඔබගේ මව් පාර්ශවයේ යම් කාන්තාවකට වැළදී තිබුනේ නම්,ඔබට ද රෝගය වැළඳීමේ 60% පමණ සම්භාවිතාවයක් ඇත.
💙💙ආර්තව හරනය පමා වූ කාන්තාවන්(50yrs) මල්වර වූ දැරිවියන්ටද රෝගය ඇති වීමේ අවදානම ඉහළ යයි.මෙයට හේතුව නම් මෙම කණ්ඩායම් දෙකටම අයිති කාන්තාවන් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ඊස්ට්රජන් හෝමෝනයට නිරාවරණ වන සහ වූ අය වීමයි.
💙💙ආර්තව රුධිරය බැහැර වීමට බාධා ඇති වීමේ දී,
ආර්තව රුධිරය බැහැර වන මාර්ගයේ හෙවත් යෝනි මාර්ගයේ උපතින්ම ඇතිවන පටු වීම් සහ අවහිරතා හේතුවෙන්.(mullarian anomalies )
ආයුර්වේද වෛද්ය විද්යාවට අනුව මෙම රෝගී තත්ත්වයට හේතු ලෙස
☘️අධික ලෙස කය වෙහෙසා වැඩ කිරීම.
☘️අල්ප වශයෙන් ආහාර ගැනීම හෝ දීර්ඝ කාලීනව ආහාර නොගෙන සිටීම.
☘️රාත්රී නිදි මැරීම.
☘️මල මුත්ර පිට කිරීමට අවශ්ය වුවද ඒවා බැහැර නොකර දරාගෙන සිටීම.
☘️අධික මානසික ආතතිය.
☘️අධික ලෙස සිතීම, කල්පනා කිරීම.
☘️ ජලය අඩුවෙන් පානය කිරීම වැනි හේතු.
💜️💚❤️💜රෝග ලක්ෂණ ලෙස 💜️💚❤️💜️
☝️☝️🌻මෙම රෝගයේ ඇති භයානකත්වය නම් රෝගය උත්සන්න වන තුරැ රෝග ලක්ෂණ නොපෙන්වීමයි. 20%-25% ත් අතර ප්රමානයක් කාන්තාවන් රෝගය පැවතුනද කිසිඳු රෝග ලක්ෂණයක් බාහිරට නොපන්වයි.
☝️☝️🌻රෝගයේ ප්රධානම රෝග ලක්ෂණය නම් යටිබඩ ප්රදේශයේ ඇතිවන අධික වේදනාවයි. මෙම වේදනාව දෑලවර,පිටකොන්ද,ගුදය,කලවා ප්රදේශ වලද ඇතිවිය හැකියි.අනින්නාක් කපන්නාක් බඳු වේදනාවක් වන මෙය දැනෙන තීව්රතාව රෝගියාගෙන් රෝගියාට වෙනස් වේ.
☝️☝️🌻ඔසප් වීමේදි ඇතිවන අධික වේදනාව(dysmenorrhea )
මෙම වේදනාව ඔසප් වීමට සතියකට පමණ පෙර සිට ඔසප් වීමෙන් පසුවද පසුව ද සතියක් පමණ යන තුරු රැදී පවතී.මෙම වේදනාව ඉතා තීව්ර වේදනාවක් වන අතර මේ හේතුවෙන් එදිනෙදා වැඩ කටයුතු වැඩ කටයුතු කර ගැනීමට පවා බාධා ඇති කරයි.
☝️☝️🌻ඔසප් වීමේදී තද දුඹුරු පැහැති කැටිති ආකාරයෙන් අධික ලෙස ඔසප් රුධිරය පිටවීම.
☝️☝️🌻අධික වේදනාව සමඟම, ඔක්කාරය ක්ලාන්ත ගතිය ,ආහාර අරුචිය, බඩ පුරවා දැමීම, අප්රාණික බව,වමනය වැනි ලක්ෂණද ඇතිවිය හැක.
☝️☝️🌻ලිංගිකව සම්බන්ධ වීමේදී ඇතිවන අධික වේදනාව(dyspareunia)
☝️☝️🌻මුත්රා පිට කිරීමේ දී ඇති වන වේදනාව (dysuria)
☝️☝️🌻මුත්රා පිට කිරීමේ වාර ගණන ඉහළ යාම (frequency )
☝️☝️🌻ව්යායාම කිරීමේ දී , එදිනෙදා වැඩ කටයුතු කිරීමේ දී ශරීරයේ ඉරියව් මාරු කිරීමේදී යටි බඩේ වේදනාවක් ඇතිවීම.
☝️☝️🌻ඩිම්බ මෝචනය වීමේ දී උදරයේ වේදනාවක් ඇතිවීම(mittelschmerz)/(දින 28 ක ඔසප් චක්රයක් ඇති කාන්තාවකගේ නම් 13, 14 සහ 15 වැනි දිනවලදී )
🛑 දිගින් දිගටම රොග ලක්ෂණ නොසලකා හැරීමෙන්
💚💜️ගර්භාෂ අභ්යන්තර බිත්ති මත තුවාල සුව වීමේ දී තැන්පත් වන පටක තැන්පත් වීම ( scar tissue )- මෙ මගින් සංසේචිත ඩිම්බ අධිරෝපණය වීම වලකයි.ඒ නම් දරුඵල අහිමි වීමට හේතු වේ.
💚💜️උදර කුහරය තුළ මෙම සෛල තැන්පත් වූ ස්ථාන එක් එක් අවයව වලට ඇලීයාම.(adhesions)- මෙය ඉතාමත් අහිතකර තත්ත්වයක් වන අතර පැලෝපීය නාළ ඩිම්බ කෝෂ මෙලෙස ස්වකීය පවතින ස්ථාන වලින් වෙනත් අවයවවලට ඇලුනු විට ඒවායේ ක්රියාකාරිත්වයට බාධා ඇති වේ.
💚💜️චොකලට් සිස්ට් ඇතිවීම(chocolate cyst )- ඩිම්බ කෝෂ මත ආර්තව රුධිරය එකතු වී සෑදුන ලේ ගෙඩි.
💚💜️මෙම ලේ ගෙඩි පුපුරා යාම හේතුවෙන් උදර කුහරය තුළ තුල ලේ පිරීම.
💚💜️සෛල තැන්පත් වී අසාමාන්ය ලෙස වර්ධනය වූ ස්ථාන සංඛ්යාව,(scar tissue lesions),හා අවයව එකිනෙකට ඇලී ඇති ප්රමාණය (adhesions),සෑදී ඇති ලේ ගෙඩි ප්රමාණය සහ ඒවායේ විශාලත්වය(small chocolate cyst or endometriomas) ආදී කරුණු මත රෝගයේ තීව්රතාවය පදනම් වේ.මෙම කරුණු මත පදනම් වූ රෝගය අවස්ථා 4 කට බෙදා වෙන් කර ඇත.
🔶Stage I (Minimal)
Findings restricted to only superficial lesions and possibly a few filmy adhesions.
🔶Stage II (Mild)
In addition, some deep lesions are present in the cul-de-sac.
🔶Stage III (Moderate)
As above, plus the presence of endometriomas on the o***y and more adhesions.
🔶Stage IV (Severe)
As above, plus large endometriomas, extensive adhesions.
👇👇👇👇රෝග නිර්ණය කිරීම,👇👇👇👇
රෝග ලක්ෂණ මත පදනම්ව කළ හැකි මුත් නිශ්චිතවම හඳුනා ගැනීම සඳහා❤️
ලැපරොස්කොපි(Laparoscopy) පරීක්ෂණයක් කිරීම සුදුසු වේ.
මීට අමතර ව ස්කෑන් පරීක්ෂණ තුළින් ද උදර කුහරය හා අභ්යන්තරය නිරීක්ෂණය කර රෝග නිර්ණයට එළඹිය හැකියි.❤️(ultrasound,MRI)
එන්ඩොමෙට්රියොසිස් වලට ආයුර්වේද ප්රතිකාර සාර්ථක ද??
ප්රතිකාර හරහා ආර්ථව චක්රයේ ක්රියාකාරිත්වය නැවත සාමාන්ය තත්ත්වයට ගෙන ඒම තුළින් රෝග තත්ත්වය සම්පූර්ණයෙන් ම සුව කළ හැකියි.
එමෙන් ම විශේෂිත යෝග ආසන, ප්රාණයාම ක්රමද ප්රතිකාරයේ දී භාවිත වනවා.රෝගියාගෙන් රෝගියාට වෙනස් වන ආකාරයට පථ්යාපථ්ය ආහාර විහරණද ප්රතිකාර හා සමගාමීවම ක්රියාත්මක වෙනවා.එනම් රෝගියා පරික්ෂා කිරීමෙන් අනතුරු ව රෝගියාට අදාළ වන ආකාරයෙන් ආහාර විහරණ පාලන රටාවක් අපි ඔබට හඳුන්වා දෙනවා.
වෛද්ය අනුරැද්ධිකා සමරසේකර මහත්මියගෙන් ප්රතිකාර ලබාගැනීමට අවශ්ය තොරතුරු 076 39 72 105 ඇමතීමෙන් ලබාගත හැක. Online consultation සේවාවද ලබාගත හැක.
Dr. Anuruddika Samarasekara
BAMS (Hons)University of Colombo
Tel: 076 39 72 105
සෙත්සුව ආයුර්වේද වෙද මැදුර
අවිස්සාවේල්ල
