14/11/2025
ලෝක දියවැඩියා දිනය අදයි ...
මොකක්ද මේ දියවැඩියාව කියන්නේ, කොහොමද අපි මේ රෝගය පාලනය කරගන්නේ ...🥺🤕
දියවැඩියාව යනු ,
ඉන්සියුලින් යනු උදරයේ ඇති අග්න්යාශය හෙවත් ඇලදිව නැමැති අවයවයෙන් ශ්රාවය කරන හෝමෝනයකි. එය රුධිරයේ ඇති සීනි හෙවත් ග්ලූකෝස් මට්ටම පාලනය කරයි. දියවැඩියාව (Diabetes mellitus) යනු ඉන්සියුලින් හෝමෝනය ශ්රාවය වීම අඩුවීම, ශරීරයේ ඉන්සියුලින් හෝමෝනයේ ක්රියාකාරීත්වයට ප්රතිරෝධයක් ඇතිවීම (Insulin resistance), හෝ එම කාරණා දෙකම නිසා දිගුකාලීනව රුධිරයේ සීනි මට්ටම වැඩිවීමෙන් ඇතිවන තත්ත්වයකි. ඉන්සියුලින් ඌණතාවය සහ ඉන්සියුලින් හෝමෝනයේ ක්රියාකාරීත්වයට ප්රතිරෝධයක් ඇතිවීම නිසා ශරීරය තුළ ග්ලූකෝස් භාවිතා වීම අඩුවන අතර, ග්ලූකෝස් නිෂ්පාදනය ද වැඩිවේ. එමනිසා, රුධිරයේ සීනි මට්ටම වැඩිවේ.
දියවැඩියාව වැළඳුන පසු යලි සුවකල නොහැක. නමුත් එම රෝග තත්ත්වය පාලනය කල හැක. දියවැඩියාව නිසා ඇතිවන සංකූලතා ප්රධාන වශයෙන් කොටස් 2 කට බෙදේ. එවා නම්, විශාල රුධිර වාහිනී වල ඇතිවන වෙනස්වීම් නිසා ඇතිවන සංකූලතා (Macrovascular complications) සහ කුඩා රුධිර වාහිනී වල ඇතිවන වෙනස්වීම් නිසා ඇතිවන සංකූලතා (Microvascular complications) ය.
විශාල රුධිර වාහිනී වල ඇතිවන වෙනස්වීම් නිසා ඇතිවන සංකූලතා (Macrovascular complications)
⛔කිරීට හදවත් රෝග (Coronary heart disease) හෙවත් හදවත් රෝග
⛔අත් පා වල ප්රධාන වශයෙන් ඇතිවන පර්යන්ත වාහිනික රෝගය (Peripheral vascular disease)
⛔අංශභාගය
⛔කුඩා රුධිර වාහිනී වල ඇතිවන වෙනස්වීම් නිසා ඇතිවන සංකූලතා (Microvascular complications)
⛔ඇසේ දෘෂ්ටිවිතානයට හානි වීමෙන් පෙනීම දුර්වල වීම (Retinopathy)
⛔වකුගඩු රෝග (Nephropathy)
⛔ස්නායු දුර්වල වීම (Neuropathy)
ඔබට දියවැඩියාව වැළඳුන පසු, දියවැඩියාව හොඳින් පාලනය කලද, විශාල රුධිර වාහිනී වල වෙනස්වීම් නිසා ඇතිවන සංකූලතා ඇතිවීමේ අවදානම සම්පූර්ණයෙන් නැතිකිරීමට අපහසුය. නමුත්, එමගින් කුඩා රුධිර වාහිනී වල වෙනස්වීම් නිසා ඇතිවන සංකූලතා ඇතිවීමේ අවදානම නැතිවී යයි.
⛳දියවැඩියා රෝගයේ ප්රධාන වර්ග
දියවැඩියා රෝගය ප්රධාන වශයෙන් කොටස් 2 කට බෙදනු ලැබේ.
පළමු වර්ගයේ දියවැඩියාව (Type 1 diabetes mellitus)
ශරීරය තුළ ඉන්සියුලින් හෝමෝනයේ දැඩි ඌණතාවයක් හටගැනීම නිසා පළමු වර්ගයේ දියවැඩියාව හටගනී. ඉන්සියුලින් හෝමෝනය ශ්රාවය කරන්නේ අග්න්යාශයේ ඇති ලැන්ගහැන්ස් ද්වීපිකා සෛල (Islets of Langerhans or Pancreatic islets) නම් වූ සෛල විශේෂයකිනි. මෙම සෛල සම්පූර්ණයෙන් හෝ විශාල වශයෙන් විනාශ වීම නිසා පළමු වර්ගයේ දියවැඩියාව ඇතිවේ. මෙම වර්ගයේ දියවැඩියා තත්ත්වය, අවුරුදු 40 ට අඩු අයට බහුලව වැළඳෙන වර්ගය වේ. මෙම රෝගය පාලනය කිරීම සඳහා දිනපතා ඉන්සියුලින් හෝමෝන නික්ෂේපන (Insulin injections) ලෙස විදීම, ආහාර පාලනය, සහ ජීවන රටාව වෙනස්කිරීම අවශ්ය වේ.
දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව (Type 2 diabetes mellitus)
අග්න්යාශයෙන් ප්රමාණවත් තරම් ඉන්සියුලින් හෝමෝනය ශ්රාවය නොකිරීම හෝ ඉන්සියුලින් හෝමෝනයේ ක්රියාකාරීත්වයට ප්රතිරෝධයක් ශරීරය තුළ හටගැනීම දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව වැළඳීමට හේතුවේ. මෙය වැඩිපුරම ඇතිවන්නේ වයස අවුරුදු 40 ට වැඩි අයටය. දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව පාලනය කිරීම සඳහා මුඛයෙන් ගන්නා ඖෂධ, ආහාර පාලනය, සහ ජීවන රටාව වෙනස්කිරීම අවශ්ය වේ. ඇතැම් රෝගීන් සඳහා ඉන්සියුලින් හෝමෝන නික්ෂේපන විදීම ද අවශ්ය වේ.
*******************************************
දියවැඩියාව යමෙකුට වැළඳුන පසු එය සුව කිරීමට හැකියාවක් තවම නැහැ. දියවැඩියා රෝගියෙකුට තම සෞඛ්යය හැකි පමණින් හොඳින් තබාගැනීමට කලහැකි එකම දෙය නම් රෝගය පාලනය කිරීම පමණයි. එමනිසා, දියවැඩියාව පාලනය කිරීමට නම්,
☢️ ඔබේ බර පාලනය කරගන්න
ඔබගේ ශරීර ස්කන්ධ දර්ශකය (Body Mass Index/BMI) 18.5 සහ 24.9 අතර තබාගන්න. වඩාත්ම සුදුසු වන්නේ, එය 22 සහ 23 අතර තබාගැනීමයි. ඔබේ ශරීරයේ සෞඛ්ය සම්පන්න බරක් පවත්වා ගැනීම, රුධිරයේ සීනි මට්ටම පාලනය කිරීමට බෙහෙවින් ඉවහල් වේ.
☢️ශාරීරික ක්රියාකාරකම් වල යෙදෙන්න.
අවම වශයෙන් සතියකට දවස් 5 ක් බැගින්, දවසකට විනාඩි 30-45 ක් සෙමින් දිවීම, වේගයෙන් ඇවිදීම, බයිසිකල් පැදීම, හෝ නර්ථනයක නියැලීම වැනි මධ්යස්ථ තීව්රතාවයකින් යුතු ශාරීරික ක්රියාකාරකම් (Moderate-intensity physical activities) වල නියැලෙන්න. එමගින්, ඔබගේ සාමාන්ය සෞඛ්යය වැඩිදියුණු වෙනවා මෙන්ම දියවැඩියාව ද පාලනය වේ.
☢️සෞඛ්ය සම්පන්න ආහාර
වැඩිපුර තන්තු (කෙඳි) සහ ප්රෝටීන් අඩංගු සෞඛ්ය සම්පන්න, සමබර ආහාර වේලක් ගැනීමට හුරුවන්න. අතුරුපස, සීනි සහිත ආහාර, කෘතිම ලෙස සකස් කරන ලද ආහාර, සහ පාන වර්ග ආහාරයට ගැනීමෙන් වලකින්න. තෙල් අධික ආහාර ගැනීම හැකිතරම් අවම කරන්න. වැඩිපුර කෑම මෙන්ම ආහාර වේල් මගහැරීම ද එකසේ හානිකර වේ. ආහාර ගැනීම සඳහා හොඳ ආහාර කාලසටහනක් පවත්වාගැනීම වැදගත්. ආහාර වල අඩංගු තන්තු, ඔබගේ ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියෙන් සීනි උරාගැනීම අඩු කරයි. තෙල් අඩු ප්රෝටීන් වැඩිපුර ආහාරයට ගැනීමෙන් ඔබ කලින්ම ආහාර වලින් තෘප්තිමත් බව හැඟෙන බැවින්, ඔබ ආහාර ගන්නා ප්රමාණය සහ කැලරි ප්රමාණය අඩුවීම සිදුවේ.
☢️සෞඛ්ය අවවාද
ඔබගේ වෛද්යවරයාගේ සහ පෝෂණවේදියාගේ නිර්දේශ හොඳින් අනුගමනය කරන්න. ඔබට දියවැඩියාව පාලනය පිළිබඳ ගැටළු ඇත්නම්, සැමවිටම ඔවුන්ගෙන් විමසන්න. ඔවුන් සමග සාකච්ඡා කරන්න.
☢️ස්වයං අධ්යයනය කරන්න.
දියවැඩියාව පාලනය සහ රුධිරයේ සීනි මට්ටම අධික ලෙස පහත වැටීම (Hypoglycaemia) පිළිබඳ ස්වයං අධ්යයනයක යෙදීමෙන්, දියවැඩියාව පාලනය කිරීම ඔබට පහසු වනු ඇත.
☢️මත්පැන් පානය කිරීමෙන් සහ දුම්පානය කිරීමෙන් වලකින්න.
මත්පැන් පානය සහ දුම්පානය මගින් දියවැඩියාව නිසා ඇතිවන සංකූලතා වන හෘදයාබාධ, අංශභාගය, සහ පර්යන්ත වාහිනික රෝගය (Peripheral vascular disease) ඇතිවීමට ඇති අවදානම වැඩිකරයි.
☢️ප්රමාණවත් ලෙස ජලය පානය කරන්න.
ප්රමාණවත් ලෙස ජලය පානය කිරීම රුධිරයේ සීනි මට්ටම පාලනය කිරීමට වැදගත් වේ.
☢️හොඳින් නිදාගන්න. මානසික ආතතිය පාලනය කරගන්න.
ප්රමාණවත් ලෙස හොඳින් නිදාගැනීම සහ මානසික ආතතිය පාලනය කිරීම ශරීරය තුළ ආතති හොමෝන (Stress hormones) ශ්රාවය වීම අඩුකරයි. ආතති හෝමෝන මගින් රුධිරයේ සීනි මට්ටම වැඩිවේ.
☢️කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම සහ රුධිර පීඩනය පාලනය කරන්න.
ඔබට අධික රුධිර පීඩනය සහ අධික ලෙස කොලෙස්ටරෝල් ඇත්නම්, ඒවා තදින් පාලනය කිරීම අත්යාවශ්ය කරුණකි. අධික රුධිර පීඩනය සහ අධික ලෙස කොලෙස්ටරෝල් පැවතීම, දියවැඩියාව නිසා ඇතිවන සංකූලතා ඇතිවීමට ඇති අවදානම වැඩිකරයි.
☢️ඔබේ දෙපා සහ සම හොඳින් ආරක්ෂා කරගන්න.
පාලනය නොකරන දියවැඩියාව නිසා ඔබේ අත් පා වල ස්නායු ක්රමයෙන් දුර්වල වේ. එමනිසා, අත් පා වල හිරිවැටීම සහ නොදැනීම ඇතිවීමෙන් ඒවායේ ඇතිවන තුවාළ ඔබට මගහැරී යාම සිදුවිය හැක. දියවැඩියාව තුවාළ සුවවීම ප්රමාද වීමටත් බලපාන බැවින්, ඔබගේ හෝ වෙනත් අයෙකුගේ අවධානයට ඔබේ තුවාළය ලක්වන විට එය දරුණු තත්ත්වයක පැවතීමට වැඩි ඉඩක් පවතී. ඔබේ ඇඟිලි සහ දෙපා බේරාගැනීමට, ඒ වනවිට ඔබ ප්රමාද වී සිටීමට ඉඩ ඇත. ඔබගේ සීනි මට්ටම පාලනය කරනවා මෙන්ම, ඔබේ දෙපා සහ සම ආරක්ෂා කරගැනීමට ද අවධානය යොමුකල යුතුවේ.
සුව නෙත web page
