25/02/2025
වටිනා ඖෂධීය ශාකයක් ගැන තොරතුරු ටිකක් දැනගමු🌿
🌳🌳මදටිය🌳🌳
විද්යාත්මක නම .Adenanthera pavonina
කුලය .Fabaceae
ඉංග්රීසි නම .Red lucky seed
සංස්කෘත නම .ශිරීෂ
දේශීය නම .මදටිය
👉 මෙම ශාකයට ඇතැම් අය මාර යන නම යොදයි.මාර ලෙස වීදී වල හැදෙන විශාල ගස් වර්ගයක් ද ඇත.එය පැරැණ්නෝ වීදී මාර ලෙස හදුන්වා ඇත.මදටිය වලට වඩා එම ගස හා පත්ර වෙනස්ය.
මදටිය ගස අඩි 20ක් තරම් උසට වැඩේ.අතු බෙදී ගිය විශාල කදන් සහිත ගසකි.බෙදුන අතු වල සංයුක්ත පත්ර ඇත.මීටර් 6-12අතර ප්රමාණයේ කරල් දැකිය හැක.කරල් මේරූ පසු පුපුරා ගොස් රතු පාට ඇට ගහ යට දැකිය හැක.මල් සුදු පාට හා ලා කහ පාටට හුරුය.අපේ රටේ කුඩා ළමයින්ට එම ඇට ගණිත දැණුම වැඩි කිරීම සදහා යොදා ගන්නා අතර ,දේශීය වෙදකමේදී ද කිරුම් මිණුම් සදහා යොදා ගනී.
එනම් ,මදටිය ඇට එකක ප්රමානය අනුව ගුලි කල්ක මාත්රාව යොදා ගනී .කසාය ද්රව්ය මැනීමේදී මදටිය ඇට 20ක ප්රමානය කලං එකක් ලෙස බාවිතයේ එන මිනුම් ක්රමයකි .සාමාන්යයෙන් ඔලිද ඇට දෙකක ප්රමානය මදටිය ඇට එකක් ලෙස සදහන් කරයි .ඒ අනුව ඔලිද ඇටයක් 125mg ලෙස දක්වා ඇති අතර.මදටිය එකක බර ඒ අනුව 250mg වෙයි.
🌹චීනයේ මදටිය ඇට රතු පාට බැවින් ආදරයේ සංකේතයක් ලෙස ඔවුන් බාවිතා කරයි.ඒ වෙනුවෙන් සිහිවටන ලෙස විවිධ ආඹරණ නිර්මාණය කර වෙළද පොලේ ඇත.
ලංකාව,චීනය,ඇමෙරිකාව වැනි රට වල මේ ශාකය දැකිය හැක.ඉන්දියාව මව් රට ලෙස දක්වයි.
"ශිරීෂ පල්ලවං-ශීතං පිත්තාඝෘග් විෂ මර්ධනම්
කංඩු විස්ඵෝට-දාහඝ්නං නිරූණද්ධ්යඝෘජඃ සුවම්"
මදටිය පලාව ශීතලය,පිත ලේ දූෂිත වීම ,ශරීරයේ විෂ නැති කරයි.කැසිලි, බිබිලි, දැවිල්ල නසයි,ලේ වල වැගිරෙන බව අඩු කරයි.
(බුද්ධදාස රජතුමාගේ සාරාර්ථ සංග්රහයෙ ශ්ලෝක පාඨයකි)
මදටිය ඖෂධයක් වගේම රසවත් ආහාරයකි.මදටිය කොළ මද වේලාවක් තම්බල වතුර ඉවත් කර කවලම් පලා වලට හෝ රසවත් ව්යංජනයක් ලෙස සකසා ආහාරයට ගත හැකි.
කොළ කැද සදහාද මදටිය කොළ යොදා ගත හැක.
එසේම අස්ථි සන්ධි වල වර්ධනයට ,කිරි වර්ධනයට එලුවන් අතර ඉතා ජනප්රිය කෑමක් ලෙස මෙය දක්වා ඇත .
දේශීය වෛද්ය ක්රමයේ මෙන්ම ආයුර්වේද වෛද්ය ක්රමයේදීද බාවිතා කරන කසාය,ගුලි ,කල්ක,තෙල්,පත්තු ,මැල්ලුම් වර්ග සදහා විවිධ ලෙස මදටිය ශාකයේ අංග යොදා ගනු ලබයි.
ලේ පිරිසිදු වීමට,අස්ථි සන්ධි වල වේදනාව වලට,බඩවැල් ආශ්රිතව ඇති වන විෂබීජ ආසාදන වලට මදටිය පොතු තැම්බූ වතුර පානය ගුණයි.
කැඩුම් බිදුම් වෙදකමේදී ද අස්ථි සන්ධි සන්ධාන කිරීමට ,තැලීම් උලුක්කු ආදියට මදටිය කොල,පොතු යොදා ගන්නා පත්තු වර්ග හා තෙල් වර්ග යොදා ගනී.
කුරුලෑ ආසාදන සදහා මදටිය කොල යුෂ ආලේප කිරීම සුදුසුයි .
ඉස්හොරි ,උකුණන් සදහා මදටිය පොතු තෑම්බූ වතුරින් හිස සේදීම යහපත්ය.
කාටිලේජ ගෙවීම නිසා වන කොදු ඇට පෙලේ වේදනා ,සන්ධි වල වේදනාව ,ඉදීමීම ආදියට මදටිය පොතු චූර්ණය බිත්තර සුදු මදයෙන් අනා ආලේප කිරීම සුදුසුයි .
හමේ ඇති වන විසර ගෙඩි සදහාද මදටිය කොල යුෂ ආලේප කිරීම හා මදටිය ඇට වල මදය එලගිතෙලින් අබරා ආලේප කර හැක.
රත් හදුන් හා සමානව ලේ පිරිසිදු කිරීමේ ගුණයක් මදටිය වලට ඇති බැවින් කුඩා දරුවන්ගේ රත ගාය වැනි රෝග අවස්ථා වලදී ද මදටිය එන ඖෂධ යෝග ප්රතිකාර වලදී යොදා ගනී .
👉විශේෂයෙන්ම සැලකිලිමත් විය යුතු දෙයක් නම් මදටිය ඇට රත් පාට ලස්සන නිසා කුඩා දරුවන් කටේ දමා ගනී.ඒ ගැන දෙමව්පියන් සැලකිලිමත් විය යුතුයි .
දේශීය වෙදකමේදී මදටිය ගහේ,මුල් ,පොතු ,කොළ,ඇට ,මල් ආදී පංචාංගයම ඔසු පිණිස යොදා ගනී .
මූලාශ්ර. දේශීය වෛද්ය ග්රන්ථ හා ආයුර්වේද ඖෂධ ග්රන්ථ
වෛද්ය නිලූකා ප්රියදර්ශනී
ඉසිවර වෙද මැදුර
ගාල්ල .