14/03/2025
යුරෝපයේ ආහාර 03
Origanam vulgare / Wild marjoram / Oregano
ඔරිගානෝ කොළ
ඔරිගානෝ යනු ප්‍රධාන වශයෙන් සූපශාස්ත්‍ර සූදානම සඳහා නිශ්චිත රසයක් ලබා දීම සඳහා භාවිතා කරන ඇරෝමැටික ඔසුවකි, නමුත් මෙම ගුණාංගයට අමතරව, එය සෞඛ්‍ය ප්‍රතිලාභ ගණනාවක් ද ගෙන එයි. මෙම ප්‍රතිලාභ වඩා හොඳින් ඉස්මතු කිරීම සඳහා, ඔරිගානෝ චිකිත්සක අරමුණු සඳහා නිතර භාවිතා කිරීමට පටන් ගෙන ඇත.
ඔරිගානො ලැමියාසී පවුලට අයත් ශාකයක් වන අතර එයට මින්ට්, බැසිල්, රෝස්මරී, අග්ගිස්, තයිම්, ලැවෙන්ඩර් සහ මාජෝරම් වැනි අනෙකුත් ප්‍රසිද්ධ ඇරෝමැටික ශාක ද ඇතුළත් වේ. ඔරිගානෝ වල් මාජෝරම් ලෙසද හැඳින්වෙන්නේ එබැවිනි.
ඔරිගානෝ මධ්‍යධරණී ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වන අතර, එහි භාවිතය පිළිබඳ පළමු සාක්ෂි වසර 2,500 කට වඩා පැරණි ය. ඇත්ත වශයෙන්ම, එය මධ්‍යධරණී ආහාර සඳහා විශේෂිත වන අතර මෙම ප්‍රදේශයේ ආහාර ලක්ෂණය සෞඛ්‍ය සම්පන්නම ආහාර වේලක් ලෙස පිළිගැනීම නිසා ප්‍රසිද්ධියට පත්විය. එහි බොහෝ ආශ්‍රිත ප්‍රතිලාභ නිසා, මධ්‍යධරණී ආහාර වේල සදහා මෙය භාවිතා කර ඇත.
දැනට ඔරිගානෝ වර්ග කිහිපයක් ඇති අතර, වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ඉතාලි ඔරිගානෝ, ග්‍රීක ඔරිගානෝ සහ මෙක්සිකානු ඔරිගානෝ ය.
ඔරිගානෝ කොළ වල අඩංගු ද්‍රව්‍ය මොනවාද?
ඔරිගානෝ කොළ පරිභෝජනය කරනු ලැබේ, ඒවා කොළ පැහැති, ඕවලාකාර, කුඩා ප්‍රමාණයේ, ශක්තිමත්, තරමක් කුළුබඩු රසයක් සහ මින්ට් සුවඳක් ඇත. මෙම පසුකාලීන ලක්ෂණ ඔරිගානෝ කොළවල ඇති නිශ්චිත ද්‍රව්‍ය මගින් ලබා දෙන අතර, ශාකයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිලාභ ද එම ද්‍රව්‍යවලට හිමි වේ. ඔරිගානෝ කොළ වල ඇති වැදගත්ම ක්‍රියාකාරී සංයෝග වන්නේ කාර්වාක්‍රෝල් සහ තයිමෝල් ය - ලැමියාසී පවුලේ ශාක සඳහා විශේෂිත වූ කාබනික ද්‍රව්‍ය දෙකක් වන අතර එමඟින් ඒවාට ආවේණික සුවඳ ලබා දේ. ඒ සමඟම, කාර්වාක්‍රෝල් සහ තයිමෝල් ඒවාට ප්‍රති-ගිනි අවුලුවන, ප්‍රතිඔක්සිකාරක, වේදනා නාශක සහ ක්ෂුද්‍ර ජීවී නාශක ගුණ ලබා දෙයි.
🍃ඔරිගානෝ කොළ ග්‍රෑම් 100 ක,
කැල්සියම් 1.6g
යකඩ 36 mg
විටමින් A unit 1,700
විටමින් C 50 mg
විටමින් K 621 mcgක් අඩංගු වේ.
🍃අපි පෝෂණ අගයන් ගැන සඳහන් කරන්නේ නම්, එම ප්‍රමාණයම,
කැලරි 306 ක්,
කාබෝහයිඩ්‍රේට් 64 g ක්,
ප්‍රෝටීන් 11 g ක්,
ලිපිඩ 10 g ක්,
තන්තු ග්‍රෑම් සියයකට 42 g කි.
🍃 ඔරිගානෝ පරිභෝජනය කිරීමෙන් ලැබෙන ප්‍රයෝජන මොනවාද?
සූපශාස්ත්‍ර කුළුබඩුවක් ලෙස හෝ ස්වාභාවික පිළියමක් ලෙස පරිභෝජනය කරන අතර, ඔරිගානෝ වල anti inflammatory , antioxidants සහ anti microbial ගුණාංග ඇත.
🍃 Free radicals පාලනය කිරීම.
විටමින් C වල ප්‍රතිඔක්සිකාරක බලපෑම සහ ඔරිගානෝ කොළ වල ක්‍රියාකාරී සංයෝග free radicals පාලනය කර තබා ගැනීමට සහ ඒවා නිසා ඇතිවන ඔක්සිකාරක ආතතිය අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. Free radicals යනු පරිවෘත්තීය ක්‍රියාවලීන්ගේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ශරීරය තුළ ඇති වන රසායනික සංයෝග වන අතර ඒවායේ අස්ථායී ව්‍යුහය නිසා ඒවා ශරීරයේ සෛල හා අණු සමඟ පහසුවෙන් ප්‍රතික්‍රියා කරයි. මෙම ප්‍රතික්‍රියා වල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සෛල හා අණු ඒවායේ ව්‍යුහය හා ක්‍රියාකාරිත්වය වෙනස් කරන අතර එමඟින් පිළිකා සහ අනෙකුත් නිදන්ගත රෝග වැනි සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇති වේ. Free radicals වල හානිකර ක්‍රියාව Oxydative stree ලෙස හඳුන්වන අතර, ඔරිගානෝ පරිභෝජනය මෙම ක්‍රියාවලිය අඩු කරයි, මන්ද ශාකයේ අඩංගු ප්‍රතිඔක්සිකාරක ද්‍රව්‍ය Free radicals සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කර ඒවා ස්ථාවර කරයි.
🍃 ආසාදන වැළැක්වීම සහ සටන් කිරීම.
රසායනාගාර පර්යේෂණවලින් හෙළි වී ඇත්තේ ඔරිගානෝ කොළවල අඩංගු ද්‍රව්‍ය ශක්තිමත් ක්ෂුද්‍ර ජීවී නාශක බලපෑමක් ඇති කරන බවත්, විශේෂයෙන් බැක්ටීරියා වලට එරෙහිව ඵලදායී වන බවත්ය. බොහෝ ආහාර විෂ වීමේ ආසාදන සඳහා වගකිව යුතු Escherichia coli ඇතුළු ඔරිගානෝ වල කාර්වාක්‍රෝල් ක්‍රියාකාරිත්වයට ගොදුරු විය හැකි පුළුල් බැක්ටීරියා 23 ක් හඳුනාගෙන ඇත . මේවා ආහාර ජීර්ණ ආසාදන වන අතර එය ඔක්කාරය, වමනය, පාචනය සහ උදර වේදනාව ඇති කරයි. ඔරිගානෝ ආහාරයට ගැනීමෙන් මෙම ආසාදන අවදානම අඩු කරන අතර සුවවීම වේගවත් කරයි.
🍃 ප්‍රතිශක්තිය ශක්තිමත් කිරීම.
ප්‍රතිඔක්සිකාරක සහ ප්‍රතිබැක්ටීරීය බලපෑම් ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට සහාය වන අතර, Free radicals සහ රෝග කාරක පාලනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් එහි සමහර කාර්යයන් භාර ගන්නා අතර එමඟින් ශරීරයේ ආරක්ෂාව වැඩි වේ.
ඒ අතරම, ඔරිගානෝ එහි විටමින් C අන්තර්ගතය නිසා ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිලාභ ද ගෙන එයි, එය එහි ප්‍රතිඔක්සිකාරක බලපෑමට අමතරව, ප්‍රතිශක්තිකරණ සෛල නිෂ්පාදනය සහ ඒවායේ ක්‍රියාකාරිත්වය නියාමනය කිරීමේදී වැදගත් අංගයකි. මේ අනුව, ඔරිගානෝ බැක්ටීරියා, වෛරස් සහ දිලීර යන දෙකටම එරෙහිව ඵලදායී වේ.
🍃 Infalmation අවම කරයි.
ඔරිගානෝ වල anti inflammatory ද්‍රව්‍ය අඩංගු වන අතර ඒවා සාමාන්‍යයෙන් ආසාදන සමඟ ඇති වන උග්‍ර දැවිල්ල මෙන්ම ආතරයිටිස් හෝ inflammatory bowl deseases වැනි ගිනි අවුලුවන තත්වයන් හා සම්බන්ධ Chronic inflamation යන දෙකටම ඵලදායී වේ. එහි anti inflammatory ක්‍රියාව හරහා, ඔරිගානෝ වේදනා නාශක බලපෑමක් ඇති කරයි,
🍃 ආහාර ජීර්ණය වැඩි දියුණු කිරීම.
ආහාර විෂ වීමට හේතු වන බැක්ටීරියා වලින් ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය ආරක්ෂා කිරීමට අමතරව, ඔරිගානෝ ආහාරයට ගැනීමෙන් පිත සහ ආහාර ජීර්ණ එන්සයිම ස්‍රාවය උත්තේජනය කිරීමෙන් ආහාර ජීර්ණය වැඩි දියුණු කිරීමට ද උපකාරී වේ. මෙම බලපෑම හරහා, ඔරිගානෝ අජීර්ණය සහ බඩ පිපීම වැනි ආහාර ජීර්ණ ආබාධ ඇතිවීම වළක්වයි.
🌱 ඔරිගානෝ භාවිතා කරන්නේ කෙසේද?
ප්‍රධාන වශයෙන් ආහාර පිසීමේ අමුද්‍රව්‍යයක් ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, විවිධ කෑම වර්ග රස බැලීමට කුළුබඩුවක් ලෙස භාවිතා කරයි. මේ සඳහා කොළ නැවුම් හෝ වියලූ භාවිතා වේ. නැවුම් ඔරිගානෝ කොළ සලාද, ස්මූති හෝ ස්වාභාවික යුෂ වලට එකතු කළ හැකි අතර, වියළි කොළ ප්‍රධාන වශයෙන් මස් සහ අනෙකුත් පිසූ කෑම සඳහා කුළුබඩුවක් ලෙස භාවිතා කරයි. දිගුකාලීන භාවිතය සඳහා නැවුම් කොළ තෙල් හෝ විනාකිරි වල කල් තබා ගැනීමේ විකල්පයක් ද ඇත.
එහි තියුණු සුවඳ නිසා, ඔරිගානෝ සූපශාස්ත්‍ර අමුද්‍රව්‍යයක් ලෙස කුඩා ප්‍රමාණවලින් භාවිතා කරයි, එබැවින් ප්‍රතිලාභ අඩු වන අතර, සූපශාස්ත්‍ර සූදානමේ රසය ප්‍රමුඛත්වය ගනී.
ස්වාභාවික පිළියමක් ලෙස, ඔරිගානෝ ප්‍රධාන වශයෙන් තේ සහ අත්‍යවශ්‍ය තෙල් ආකාරයෙන් භාවිතා කරයි. මෙම නිෂ්පාදනවල ප්‍රයෝජනවත් ද්‍රව්‍යවල ඉහළ සාන්ද්‍රණයක් අඩංගු වන බැවින් ඒවායේ චිකිත්සක බලපෑම වඩාත් කැපී පෙනේ. ඔරිගානෝ තේ සකස් කරනු ලබන්නේ වියළි කොළ උණු වතුරට මිශ්‍ර කිරීමෙන් වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් ශ්වසන ආසාදන සහ ආහාර විෂ වීම ඇතුළු ආහාර ජීර්ණ ආබාධ සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා යොදා ගනී.
ඔරිගානෝ essential oil සාමාන්‍යයෙන් වියළි කොළ වාෂ්ප ආසවනය කිරීමෙන් ලබා ගන්නා අතර අභ්‍යන්තර හා බාහිර භාවිතය සඳහා භාවිතා කළ හැකිය. අභ්‍යන්තරව එය ආහාර ජීර්ණ ආබාධවලට එරෙහිව ඵලදායී වන අතර බාහිරව එය කැන්ඩිඩියාසිස්, කුරුලෑ සහ තුවාල විෂබීජහරණය කිරීමට ප්‍රතිකාර කිරීමට භාවිතා කරයි.
සූපශාස්ත්‍ර අමුද්‍රව්‍යයක් ලෙස, ඔරිගානෝ පරිභෝජනය ආරක්ෂිත වන අතර කුඩා ප්‍රමාණවලින් සම්බන්ධ වන බැවින් සැලකිය යුතු අවදානම් ඇති නොකරයි. මින්ට්, බැසිල්, අග්ගිස් හෝ එකම පවුලේ අනෙකුත් ශාක වලට අසාත්මිකතා ඇති අය ප්‍රවේශම් විය යුතුය, මන්ද ඔරිගානෝ ද අහිතකර ප්‍රතික්‍රියා ඇති කළ හැකිය. අනෙක් අතට, තේ සහ විශේෂයෙන් ඔරිගානෝ තෙල් අධික ලෙස පරිභෝජනය කිරීම ඕනෑම කෙනෙකුට ආහාර ජීර්ණ ගැටළු ඇති කළ හැකිය, සාමාන්‍යයෙන් පාචනය, ඔක්කාරය සහ වමනය මගින් ප්‍රකාශ වේ .
එසේම, ඖෂධ ලබා ගන්නා රෝගීන්, නිදන්ගත රෝග ඇති අය මෙන්ම ගර්භනී හෝ කිරි දෙන කාන්තාවන් ඔරිගානෝ භාවිතය හෝ ආහාර අතිරේක භාවිතා කිරීමට පෙර වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගැනීම යෝග්‍ය වේ.
