Zero Medical Centre

09/12/2025

😭 දරුවාගේ අසීමිත හැඬීම: කොලික් (Colic) යනු කුමක්ද? ඔබ දැනගත යුතු සියල්ල!

අලුත උපන් බිළිඳකු සිටින ඕනෑම දෙමව්පියෙකුට දරුවාගේ අසීමිත හැඬීම අභියෝගයක් විය හැකියි. විශේෂයෙන්ම කිසිදු පැහැදිලි හේතුවක් නොමැතිව, පැය ගණන් එක දිගට දරුවෙකු හඬනවා නම්, එය දෙමව්පියන්ට මහත් පීඩනයක් ගෙන දෙන්නක්. මේ තත්ත්වය "කොලික්" (Colic) ලෙස හැඳින්වෙන අතර, එය කුඩා දරුවන් අතර බහුලව දක්නට ලැබෙන දෙයකි. කොලික් යනු කුමක්ද, එයට හේතු, රෝග ලක්ෂණ සහ එයට මුහුණ දෙන ආකාරය පිළිබඳව අපි විස්තරාත්මකව බලමු.

කොලික් යනු කුමක්ද?

කොලික් යනු නිරෝගී, හොඳින් පෝෂණය වන බිළිඳෙකු කිසිදු පැහැදිලි හේතුවක් නොමැතිව, සතියකට දින 3කට වඩා වැඩි කාලයක්, දිනකට පැය 3කට වඩා වැඩි කාලයක්, සති 3කට වඩා වැඩි කාලයක් අඛණ්ඩව හැඬීමයි. මෙය සාමාන්‍යයෙන් දරුවාට සති 2-4ත් අතර කාලයේදී ආරම්භ වී, සති 6දී පමණ උච්චතම අවස්ථාවට පත් වී, මාස 3-4 පමණ වන විට ක්‍රමයෙන් අඩුවී අතුරුදහන් වේ.

කොලික් වල රෝග ලක්ෂණ:

දරුවාට කොලික් තත්ත්වයක් ඇත්දැයි හඳුනා ගැනීමට උපකාර වන පොදු රෝග ලක්ෂණ කිහිපයක් මෙන්න:

අසීමිත හැඬීම: දරුවා හදිසියේම, ඉතා තීව්‍ර ලෙස, කිසිදු හේතුවක් නොමැතිව හඬයි. මෙම හැඬීම සාමාන්‍යයෙන් සවස් වරුවේ හෝ රාත්‍රියේදී වැඩි වේ.
හැඬීම අතරතුර ශරීර ඉරියව්:
දරුවාගේ කකුල් බඩ දෙසට ඇදගෙන සිටීම.
හස්තය තදින් මිට මොලවාගෙන සිටීම.
මුහුණ රතු වීම.
බඩ පිපුනාක් මෙන් පෙනීම.
වාතය පිටවීම හෝ ගුඩුස් යෑම.
නින්දට සහ කෑමට බාධා: අධික ලෙස හැඬීම නිසා දරුවාට නිදා ගැනීමට හෝ කිරි බීමට අපහසු විය හැකියි.
වෙනත් රෝග ලක්ෂණ නොමැති වීම: උණ, පාචනය, වමනය වැනි වෙනත් රෝග ලක්ෂණ නොමැතිව දරුවා හොඳින් සිටී.
කොලික් වලට හේතු මොනවාද?

කොලික් ඇතිවීමට නිශ්චිත හේතුවක් තවමත් වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව තහවුරු වී නොමැත. කෙසේ වෙතත්, යම් යම් සාධක මේ සඳහා බලපාන බවට විශ්වාස කෙරේ:

අවිනිශ්චිත ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය: අලුත උපන් දරුවන්ගේ ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය තවමත් සම්පූර්ණයෙන් වර්ධනය වී නොමැත. මේ නිසා, කිරි දිරවීමේදී හෝ වාතය එක්රැස් වීමේදී අපහසුතා ඇති විය හැකියි.
ගෑස් පීඩනය (Gas Pain): කිරි බොන විට හෝ හැඬීමේදී දරුවා වාතය ගිල දැමීම නිසා බඩේ ගෑස් පීඩනය ඇති විය හැකියි.
ආහාර සංවේදීතාව (Food Sensitivity): මව ගන්නා සමහර ආහාර (උදා: කිරි නිෂ්පාදන, කැෆේන්) මව්කිරි හරහා දරුවාට ලැබී අපහසුතා ඇති කළ හැකියි. කෘත්‍රිම කිරි බොන දරුවන්ට එම කිරි වර්ගයේ යම්කිසි සංඝටකයකට සංවේදීතාවයක් දැක්විය හැකියි.
අධික උත්තේජනය (Overstimulation): දරුවෙකුට දවසේ අවසානයේදී අධික ආලෝකය, ශබ්ද සහ ක්‍රියාකාරකම් නිසා ඇතිවන අධික උත්තේජනය නිසාද හැඬීමට පටන් ගත හැකියි.
නොමේරූ ස්නායු පද්ධතිය: දරුවන්ගේ ස්නායු පද්ධතිය තවමත් සම්පූර්ණයෙන් වර්ධනය වී නොමැති බැවින්, ඔවුන්ට වේදනාවට හෝ අපහසුතාවයට ප්‍රතිචාර දැක්වීම අපහසු විය හැකියි.
ආමාශ අම්ල පිටාර ගැලීම (GERD - Gastroesophageal Reflux Disease): කලාතුරකින්, ආමාශයේ අම්ලය esophagus වෙත පිටාර ගැලීම නිසා ඇතිවන අපහසුතාවයන් කොලික් ලෙස වැරදියට අර්ථකථනය විය හැකියි.
කොලික් ඇති දරුවෙකු සනසන ක්‍රම (Soothing a Colicky Baby):

කොලික් සුව කිරීමට නිශ්චිත ප්‍රතිකාරයක් නොමැති වුවද, දරුවාට සහ ඔබට සහනයක් ලබා දීමට ගත හැකි පියවර කිහිපයක් තිබේ:

දරුවා සමීපව තබා ගැනීම (Holding/Cuddling): දරුවා සමීපව තබාගෙන මෘදුව අතගෑම, ඇවිදීම හෝ වඩාගෙන සිටීම දරුවාට ආරක්ෂාව සහ සැනසීම ලබා දෙයි. "Kangaroo care" (දරුවාව සමට සම ස්පර්ශ වන සේ වඩාගෙන සිටීම) ද ඉතා ප්‍රයෝජනවත් විය හැකියි.
සෙලවීම සහ පැද්දීම (Rocking/Swinging): දරුවා මෘදුව සෙලවීම හෝ පැද්දීම බොහෝ විට ඔවුන්ව සන්සුන් කරයි. පැද්දෙන පුටුවක්, තොටිල්ලක් හෝ පැද්දෙන බබා පුටුවක් භාවිතා කළ හැකියි.
"Shushing" ශබ්ද: දරුවාට සන්සුන් වීමට උපකාර වන "shhh" වැනි මෘදු ශබ්ද හෝ සුදු ශබ්ද (white noise) යන්ත්‍රයක් (උදා: ෆෑන් සද්දය, රේඩියෝ ශබ්දය) භාවිතා කළ හැකියි. ගර්භාෂය තුළ තිබූ ශබ්ද වලට සමාන බැවින් මෙය දරුවාට සැනසිලිදායක විය හැකියි.
උණුසුම් ස්නානය (Warm Bath): උණුසුම් ස්නානයකින් දරුවාගේ මාංශ පේශි ලිහිල් වී ඔවුන්ට සහනයක් ලැබිය හැකියි.
බඩ පිරිමැදීම (Belly Massage): දරුවාගේ බඩ මෘදුව දක්ෂිණාවර්තව පිරිමැදීමෙන් බඩේ ඇති වාතය පිටවීමට උපකාරී වේ.
දරුවාගේ පිහිටීම වෙනස් කිරීම (Change Position): දරුවා බඩ මත තබාගෙන මෘදුව අතගෑම (ඔබේ අධීක්ෂණය යටතේ), හෝ උඩු අතට තබාගෙන කකුල් පාපැදියක් පදින්නාක් මෙන් චලනය කිරීමෙන් ගෑස් පිටවීමට උපකාරී වේ.
කිරි දීමෙන් පසු ගුඩුස් යැවීම (Burping): කිරි දීමෙන් පසු දරුවා හොඳින් ගුඩුස් යැවීමෙන් කිරි සමඟ ගිලෙන වාතය පිට කර බඩේ ඇති අපහසුතා අවම කරගත හැකියි.
ආහාර වෙනස් කිරීම (Dietary Changes): මව්කිරි දෙන මවක් නම්, ඔබේ ආහාර වේලෙන් කිරි නිෂ්පාදන, කැෆේන්, කුළුබඩු සහිත ආහාර වැනි දේ තාවකාලිකව ඉවත් කර වෙනසක් සිදුවේදැයි නිරීක්ෂණය කළ හැකියි (වෛද්‍ය උපදෙස් මත). කෘත්‍රිම කිරි දෙනවා නම්, වෛද්‍යවරයාගේ උපදෙස් මත වෙනත් කිරි වර්ගයක් උත්සාහ කළ හැකියි.
සන්සුන් පරිසරයක් (Calm Environment): හැඬීමේදී දරුවාව නිස්කලංක, අඳුරු කාමරයකට රැගෙන යාමෙන් අධික උත්තේජනය අඩු කරගත හැකියි.
වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගත යුත්තේ කවදාද?

කොලික් යනු සාමාන්‍ය තත්ත්වයක් වුවද, දරුවාගේ හැඬීම සමඟ පහත රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් වහාම වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගැනීම අත්‍යවශ්‍යයි:

උණ (100.4°F / 38°C හෝ ඊට වැඩි)
පාචනය හෝ මලපහ වල රුධිරය.
වමනය (විශේෂයෙන් අධික ලෙස හෝ කොළ පැහැති වමනය).
කෑම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හෝ බර අඩුවීම.
අසාමාන්‍ය ලෙස නිදිමත ගතිය හෝ උදාසීන බව.
සමේ කැසීම.
හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා.
ඔබේ මානසික සෞඛ්‍යය ද වැදගත්:

දරුවෙකු කොලික් තත්ත්වයකින් පෙළෙන විට දෙමව්පියන්ට දැඩි වෙහෙසක් සහ මානසික පීඩනයක් ඇති විය හැකියි. ඔබ දරුවාව සනසන්නට නොහැකි බවක් හැඟේ නම්, ඔබවම විවේචනය කරගැනීමෙන් වළකින්න.

වෙහෙස දැනෙන විට විවේක ගන්න.
දරුවා සුරක්ෂිත ස්ථානයක තබා විනාඩි කිහිපයක් කාමරයෙන් පිටව යන්න.
මිතුරන්ගේ හෝ පවුලේ සාමාජිකයන්ගේ උපකාරය පතන්න.
ඔබේ වෛද්‍යවරයා සමඟ කතා කරන්න.
කොලික් යනු තාවකාලික තත්ත්වයක් බව මතක තබා ගන්න. එය දරුවාගේ වර්ධනයේ කොටසක් වන අතර, නිසි සැලකිල්ලෙන් සහ ඉවසීමෙන් එය ජයගත හැකියි. ඔබේ දරුවා වෙනුවෙන් ඔබ දක්වන ආදරය සහ කැපවීම අගය කළ යුතුයි!

02/12/2025

22/11/2025

🥣දරුවාට යකඩ කුඩු ලබා දීමේ නිවැරදි පිළිවෙළ සහා මිශ්‍ර නොකළ යුතු ආහාර හා මිශ්‍ර කිරීම් පිළිබඳ විස්තරාත්මකව.🥣

​👉 වැදගත් සටහන:

දරුවාට යකඩ අතිරේක ලබා දීමට පෙර සැමවිටම ඔබේ පව්ල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලදාරිනී හෝ වෛද්‍යවරයාගෙන් හෝ ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරයාගෙන් උපදෙස් ලබා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. නිවැරදි මාත්‍රාව සහ අවශ්‍යතාවය තීරණය කළ යුත්තේ ඔවුන් විසිනි.

​👶 යකඩ කුඩු දීමේ නිවැරදි පිළිවෙළ

​යකඩ කුඩු දෙන විට එහි කාර්යක්ෂමතාව වැඩි කර ගැනීම සඳහා අනුගමනය කළ යුතු කරුණු:

👍​නිවැරදි මාත්‍රාව:

වෛද්‍යවරයා නියම කළ නිවැරදි මාත්‍රාව පමණක් භාවිතා කරන්න. ලබා දීමට පෙර පැකේජයේ හෝ වෛද්‍යවරයාගේ උපදෙස් හොඳින් කියවන්න.

🥣පිරිසිදුකම:

යකඩ කුඩු මිශ්‍ර කිරීමට පෙර ඔබේ අත් සහ භාවිතා කරන භාජන හොඳින් පිරිසිදු කරන්න

🥣​මිශ්‍ර කිරීමේ ක්‍රමය:

👍​එය සුළු ආහාර ප්‍රමාණයක් (තේ හැඳි 3-4ක් පමණ) සමඟ මිශ්‍ර කරන්න.
​ළදරු සීරියල් ,තැම්බූ සහ පොඩි කළ එළවළු, හෝ පලතුරු බත් තලප,වැනි මෘදු ආහාරයක් තෝරන්න.
​කුඩු සම්පූර්ණයෙන්ම දිය වී යන තුරු හොඳින් මිශ්‍ර කරන්න.
​සම්පූර්ණ මිශ්‍රණයම දරුවාට ලබා දී ඇති බවට වග බලා ගන්න. යකඩ කුඩු සහිත ආහාර ටිකක් ඉතිරි කළහොත් දරුවාට නිසි මාත්‍රාව නොලැබී යා හැකිය.

👍​විටමින් C සමඟ ලබා දීම:

​යකඩ අවශෝෂණය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා, විටමින් C (Vitamin C) බහුල ආහාරයක් සමඟ යකඩ කුඩු මිශ්‍ර කරන්න. උදාහරණ: තැඹිලි යුෂ ස්වල්පයක්, ස්ට්‍රෝබෙරි, කිවි, තක්කාලි හෝ බ්‍රොකොලි පොඩි කර හෝ යුෂ කර එකතු කරන්න. (ළදරුවන්ට 100% යුෂ ඉතා කුඩා ප්‍රමාණයක් පමණක් දෙන්න. මේවා දරුවාට ආසාද්මිකතා පරික්ශා කල ආහාර වියයුතුයි.)

👍​කිරි සහ අනෙකුත් අවශෝෂක නිෂේධක වලින් වළකින්න:

👍​පහත දැක්වෙන කොටසේ සඳහන් ආහාර සහ පාන වර්ග (විශේෂයෙන් කිරි) සමඟ හෝ ඒවා ලබා දුන් පැය 1-2ක් ඇතුළත යකඩ කුඩු ලබා දීමෙන් වළකින්න.

​❌ යකඩ කුඩු මිශ්‍ර නොකළ යුතු හෝ ලබා දීමෙන් වැළකිය යුතු ආහාර

👍​සමහර ආහාරවල අඩංගු සංඝටක මගින් යකඩ අවශෝෂණයට බාධා ඇති කරයි. යකඩ කුඩු ලබා දෙන අවස්ථාවේදී හෝ ඊට පෙර/පසු පැය 1-2ක් ඇතුළත පහත සඳහන් දෑ දරුවාට දීමෙන් වළකින්න:

👍කාණ්ඩය ,නොකළ යුතු දේ ,හේතුව

🥣කිරි සහ කිරි නිෂ්පාදන එළකිරි, පැකට් කළ කිරි, යෝගට්, චීස් හෝ කැල්සියම් අතිරේක බහුලව අඩංගු ආහාර. කිරි සහ කැල්සියම් යකඩ අවශෝෂණයට බාධා කරයි.

🥣 විශේෂයෙන් වයස අවුරුදු 1 ට අඩු දරුවන්ට එළකිරි බීමක් ලෙස දීමෙන් වළකින්න.
තේ සහ කෝපි තේ (තේවල ටැනින් අඩංගු වේ) සහ කෝපි. ටැනින් සහ කැෆේන් යකඩ අවශෝෂණය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කරයි. දරුවන්ට සාමාන්‍යයෙන් තේ/කෝපි නොදිය යුතුය.

🥣ධාන්‍යමය සහ තන්තු බහුල ආහාර අධික තන්තු (High Bran) සහිත ධාන්‍ය වර්ග, නිවුඩු (Bran), හෝ සම්පූර්ණ ධාන්‍ය පාන් (Wholegrain Bread) වැනි අධික Phytates (ෆයිටේට්) අඩංගු ආහාර.

👍 යකඩ අවශෝෂණයට උපකාරී වන ආහාර
​යකඩ කුඩු දෙන විට හෝ එදිනෙදා ආහාර වේල් වලට එකතු කළ යුතු යකඩ

අවශෝෂණය වැඩි කරන ආහාර:

🥣​විටමින් C බහුල පලතුරු: දොඩම්/තැඹිලි යුෂ (ස්වල්පයක්), ස්ට්‍රෝබෙරි, කිවි, අඹ, පේර, පැපොල්.
​විටමින් C බහුල එළවළු: තක්කාලි, බෙල් පෙපර්, බ්‍රොකොලි, නිවිති.

👍​දරුවාගේ යකඩ මට්ටම නිසි පරිදි පවත්වා ගැනීමට නිසි ආහාර වේලක් අනුගමනය කිරීම සහ වෛද්‍ය උපදෙස් පිළිපැදීම ඉතා වැදගත් වේ.

තොරතුරු අන්තර්ජාලයෙනි .

අම්මිත් සතුටින් බබත් සතුටින්

10/11/2025

පසු ප්‍රසව ලිංගික එක්වීම (Postpartum In*******se) යනු බොහෝ නව දෙමාපියන් මුහුණ දෙන සංවේදී මාතෘකාවකි. මවකගේ ශාරීරික හා මානසික සුවය, තෙහෙට්ටුව සහ හෝමෝන වෙනස්කම් මත මෙය බලපාන බැවින්, නැවත ලිංගිකව එක්වීම ආරම්භ කළ යුත්තේ කවදාද යන්න පිළිබඳව දැනුවත් වීම වැදගත් වේ.

⏱️ නැවත ආරම්භ කළ යුත්තේ කවදාද?
වෛද්‍යවරුන් සහ සෞඛ්‍ය උපදේශකවරුන් පොදුවේ නිර්දේශ කරන්නේ:

* අවම වශයෙන් සති 6 කට පසු: දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු පළමු වෛද්‍ය පරීක්ෂණය (Postpartum Check-up) සිදු කරන තුරු ලිංගිකව එක්වීමෙන් වැළකී සිටීම වඩාත් සුදුසුය.

මෙයට හේතු වන්නේ:

* ආසාදන අවදානම: දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු සති කිහිපයක් යන තුරු ගර්භාෂය නැවත සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයට හැකිලෙමින් තිබෙන අතර, යෝනි මාර්ගයෙන් ලේ ගැලීම (Lochia) සිදුවේ. ගැබ්ගෙල සම්පූර්ණයෙන් වැසී නොමැති නිසා, ආසාදන ඇතිවීමේ අවදානම ඉහළ ය.

* තුවාල සුව වීම: සාමාන්‍ය දරු ප්‍රසූතියකදී ඇති වූ මැහුම් හෝ සිසේරියන් සැත්කම් තුවාල සම්පූර්ණයෙන් සුව වීමට අවම වශයෙන් සති 6 ක් අවශ්‍ය වේ.

💖 මතක තබා ගත යුතු වැදගත් කරුණු
1. ශාරීරික වෙනස්කම්
* වියළි බව (Vaginal Dryness): මව්කිරි දෙන මව්වරුන්ගේ එස්ට්‍රජන් හෝමෝන මට්ටම අඩු නිසා, ලිංගික ප්‍රදේශය ඉතා වියළි විය හැකිය. මෙහිදී ලිහිසි තෙල් (Lubricants) භාවිතා කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

* වේදනාව (Pain): ප්‍රසූතියෙන් පසු ඇති වූ වේදනාව, තුවාල හෝ මාංශ පේශිවල ආතතිය නිසා වේදනාවක් ඇති විය හැකිය. වේදනාවක් දැනේ නම් වහාම නතර කළ යුතු අතර වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගත යුතුය.

* උදරයේ හැඟීම: සිසේරියන් සැත්කමක් කළ මව්වරුන්ට උදරයේ පීඩනයක් දැනීම සාමාන්‍ය දෙයකි.

2. චිත්තවේගීය හා මානසික සාධක
* තෙහෙට්ටුව සහ නින්ද නොමැතිකම: දරුවා රැකබලා ගැනීම නිසා ඇති වන අධික තෙහෙට්ටුව ලිංගික ආශාව (Libido) අඩුවීමට ප්‍රධාන හේතුවයි.

* ආත්ම අභිමානය: ශරීරයේ ස්වරූපය වෙනස් වීම නිසා ඇතැම් මව්වරුන්ගේ ආත්ම අභිමානය පහළ ගොස් ලිංගිකව එක්වීමට ඇති ආශාව අඩු විය හැකිය.

* දරුවා කෙරෙහි අවධානය: මවකගේ මුළු අවධානයම දරුවා වෙත යොමුවීම නිසා ලිංගිකත්වය කෙරෙහි ඇති උනන්දුව අඩු විය හැකිය.

3. සන්නිවේදනය සහ සැලසුම් කිරීම
* සහකරු සමඟ කතා කරන්න: ඔබේ සහකරු සමඟ ඔබේ හැඟීම්, බිය සහ වේදනාවන් අවංකව බෙදා ගන්න. විවෘත සන්නිවේදනය ඉතා වැදගත් වේ.

* ආරම්භ කරන්න: මුලින්ම පූර්ණ ලිංගික එක්වීමකට නොගොස්, අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් ලිංගික නොවන ස්පර්ශයන්, වැළඳගැනීම් සහ සිපගැනීම් වලින් නැවත සමීප සබඳතාව ගොඩනගා ගන්න.

* උපත් පාලනය (Contraception): දරුවාට මව්කිරි දීම හෝ දරු ප්‍රසූතියෙන් පසු ඔසප් වීම ආරම්භ වී නොමැති වුවද, නැවත ගැබ් ගැනීමේ හැකියාව ඇත. එම නිසා, වෛද්‍යවරයාගේ උපදෙස් මත සුදුසු උපත් පාලන ක්‍රමයක් අනුගමනය කිරීම අනිවාර්ය වේ.

වැදගත්ම කරුණ වන්නේ: නැවත ලිංගිකව එක්වීම ආරම්භ කළ යුත්තේ ඔබට දෙදෙනාටම ශාරීරිකව මෙන්ම මානසිකවද සූදානම් යැයි හැඟේ නම් පමණි. කිසිම විටෙක ඉක්මන් වීමට අවශ්‍ය නැත.

මව් පදවිය - Maw Padawiya -Motherhood

09/11/2025

💢වේදනාවට උණු වතුරෙන් තවනවද? ❄️ අයිස් තියනවද? 🔥 හරියට දැනගෙන කරමු 💢

අපිට කොන්ද රිදෙනකොට, බෙල්ල තදවෙලා වගේ දැනෙනකොට, නැත්නම් වළලුකර උළුක්කු වුණාම 😫, අපි ගෙදරදීම කරන ප්‍රතිකර්ම දෙකක් තමයි,

⛔ උණු වතුරෙන් තැවීම

⛔අයිස් තැබීම

ඒත්, මොන වෙලාවටද රස්නය දෙන්න ඕන? 🤔 මොන වෙලාවටද සීතල දෙන්න ඕන?

"Cryotherapy" හෝ "Thermotherapy" කිව්වම ඒ මොනවද?

අද අපි කතා කරමු, භෞත චිකිත්සක (Physiotherapy) මූලධර්ම සහ නවතම පර්යේෂණ අනුව, මේ ප්‍රතිකර්ම දෙක ක්‍රියාකරන්නේ කොහොමද, සහ ඒවා නිවැරදිව සහ ආරක්ෂිතව කරන්නේ කොහොමද කියලා. 👇

❄️ සීතල ප්‍රතිකර්මය (Cryotherapy)

💥Cryotherapy යනු සුව කිරීමේ අරමුණින් "සීතල" භාවිතා කිරීමයි. මෙය අධි-තාක්ෂණික "Whole Body Cryotherapy" වැනි කුටිවල සිට, ගෙදරදී පාවිච්චි කරන අයිස් පැක් එක දක්වා පුළුල් පරාසයක පවතී.

⭕කවදාද පාවිච්චි කරන්නේ? (හදිසි ඉදිමුම් සහ වේදනා සඳහා)

⚡"අලුත්" තත්වයන් සඳහා. (Acute Stage). එනම්, යමක් සිදුවී (උදා: වැටීමක්, උළුක්කු වීමක්) පළමු පැය 48-72 (දින 2-3) ඇතුළත. විශේෂයෙන් බාහිර තුවාල නැති අවස්ථා වල

* වළලුකර උළුක්කු වීමක් (Ankle Sprain)
* මස්පිඬු පෙරළීමක් (Muscle Strain)
* වැටීමකින් හෝ ගැටීමකින් පසු ඇතිවූ ඉදිමුමක් (Swelling)
* දණහිස, වැලමිට වැනි සන්ධියක් හදිසියේ ඉදිමුණු විට.

⭕ කොහොමද වේදනාව අඩු කරන්නේ? (ක්‍රියාකාරීත්වය)

⚡සීතල දීමෙන් ඒ ප්‍රදේශයේ රුධිර නාල හැකිලීම (Vasoconstriction) සිදුවේ.

* රුධිර නාල හැකිලුණාම, ඒ ස්ථානයට එන රුධිර ගමනාගමනය සහ සෛල අතර දියර ගැලීම (දැවිල්ල/Swelling) අඩුවේ.
* ඒ වගේම, සීතල නිසා ස්නායු අග්‍ර තාවකාලිකව හිරිවැටීමකට (Numbness) ලක්වී, මොළයට වේදනාව ගැන යන සංඥා අවහිර කරයි.

⭕කරන ක්‍රම (Mthods of Cryotherapy):

➡️ Ice Pack
➡️ Ice Massage
➡️ Cold Water Immersion
➡️Vapocoolant Spray
➡️Dipstick Method
➡️Whole body Cryotherapy

🔥 උණුසුම් ප්‍රතිකර්මය (Thermotherapy)

💥Thermotherapy යනු සුව කිරීමේ අරමුණින් "උණුසුම" භාවිතා කිරීමයි. භෞත චිකිත්සක මධ්‍යස්ථානවලදී අපි Ultrasound, Shortwave Diathermy (SWD) වැනි 'ගැඹුරු රස්නය' (Deep Heat) දෙන ක්‍රම භාවිතා කරයි. නමුත් ගෙදරදී අපිට 'මතුපිට රස්නය' (Superficial Heat) සරලව යොදාගන්න පුළුවන්.

⛔පාවිච්චි කරන්නේ මොන වෙලවටද ? (නිදන්ගත වේදනා සහ තද ගතිය සඳහා)

⚡"පරණ" සහ "දිගුකාලීන" (Chronic) තත්වයන් සඳහා. (එනම්, දින 3-4 කට පසුව, අලුත් ඉදිමුම බැස ගිය පසු).
* දින ගණනාවක් තිස්සේ තියෙන වේදනාව (Chronic low back pain, Chronic neck pain.....)
* බෙල්ලේ, උරහිසේ මාංශ පේශිවල තද ගතිය (Muscle Stiffness / Tightness)
* සන්ධිවල ආතරයිටිස් වේදනාව (ඉදිමුම නොමැති විට)

🚨නමුත් ඉදිමුම පවතින අවස්ථා වල

⭕කොහොමද වේදනාව අඩු කරන්නේ? (ක්‍රියාකාරීත්වය)

⚡රස්නය දීමෙන් වෙන්නේ රුධිර නාල ප්‍රසාරණය වීමයි (Vasodilation).

* රුධිර නාල පළල් වුණාම, ඒ ප්‍රදේශයට රුධිර ගමනාගමනය, ඔක්සිජන් සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සැපයුම වැඩි වෙනවා.
* ප්‍රතිඵලය: තදවෙච්ච මාංශ පේශි සහ පටක ලිහිල් වෙනවා (Muscle relaxation), සන්ධිවල තද ගතිය (Stiffness) අඩුවෙනවා.

⚠️ විශේෂ අවවාද

* විවෘත තුවාල (Wounds): කැපුම්, සීරීම්, හෝ ලේ එන තැන්වලට මෙන්ම ඉදිමුණු, රත් වූ තැනකට උණු වතුරෙන් එපා. එය රුධිර ගමනය වැඩි කර ඉදිමුම සහ දැවිල්ල දරුණු කරයි.

* ආවරණයක් අත්‍යවශ්‍යයි: අයිස් (Ice Massage හැර) හෝ Hot water packs කෙලින්ම සම මත (Directly on skin) තබන්න එපා. පිලිස්සීම් වළක්වා ගැනීමට හැමවිටම තුවායක් වැනි ආවරණයක් පාවිච්චි කරන්න.

* සංවේදනය අඩු නම්: දියවැඩියාව වැනි රෝග (Diabetic Neuropathy) හෝ රුධිර සංසරණ ගැටළු (e.g., Raynaud's) නිසා හිරිවැටුණු, දැනීම අඩු තැන්වලට මේවා තැබීමේදී ඉතාම ප්‍රවේශම් වන්න. පිලිස්සීමේ අවදානම ඉතා වැඩියි.

* විනාඩි 20 කට වඩා Ice packs apply කිරීමෙන් ice burns ඇතිවිය හැකියි.

💢💢💢💢💢💢💢💢💢💢

මේවා රෝග ලක්ෂණ තාවකාලිකව පාලනය කිරීමට උදව් වන ප්‍රතිකර්ම පමණයි. ඔබේ වේදනාව දරුණු නම්, අඩු නොවන්නේ නම්, හෝ අත-පය හිරිවැටීමක් වැනි වෙනත් ලක්ෂණ ඇත්නම්, එය නොසලකා හරින්න එපා. වහාම වෛද්‍ය උපදෙස් හෝ ඔබේ භෞත චිකිත්සකවරයාගේ (Physiotherapist) උපදෙස් ලබාගන්න. 👨‍⚕️👩‍⚕️

සටහන:
Kavishka Karunarathne
SLMC Reg Physiotherpist

02/11/2025

ගොඩක් අය කියන දෙයක් තමයි

ඩොක්ටර්.. මට ප්‍රෙෂර් තිබ්බා.හැබැයි ඒහෙමයි කියලා ඇගට මුකුත් අමාරුවක් නෑ..

ඒ නිසා ටික දවසක් බෙහෙත් බීලා නතර කලා කියන එක..

කියන්නෙත් හරියට ලොකු වීරකමක් කරනවා වගේ..
පුදුම තේජසක් විද්‍යාමන කරන්නේ

ඇත්ත
ප්‍රෙෂර් හැදුන මුල් කාලේ ඒ හැටි ඇගට අමාරුවක් එන්නේ නෑ..මොකද අධි රුධිර පීඩනය කියන්නේ රෝග ලක්ෂණ අඩු රෝගයක්

හැබැයි ඔයාලා දන්නවනේ ගිනි කදු ගැන.

කාලයක් තිස්සේ ගිනි පුපුරු තිබිලා තිබිලා එකපාරම පුපුරලා යනවා..පැත්ත පලාතම අලුවෙලා කෙලවෙලාම යන්න

ප්‍රෙෂර් වලදි වෙන්නෙත් හරියට අන්න ඒ වගේ වැඩක්..

කාලයක් තිස්සේ ඇග රුධිර පීඩනය වැඩියෙන් තිබිලා තිබිලා තිබිලා...
එක පාරම පුපුරලා යන විදිහේ වැඩක් වෙනවා..

මොළයේ නහරයක් පිපිරිලා අංශභාගය එන්න පුලුවන්
ලේ කැටි සිරවෙලා හාට් ඇටෑක් එන්න පුලුවන්
වකුගඩු නරක් වෙන්න පුලුවන්
ඇපේ ඇස් වලට හානි වෙන්න පුලුවන්
අපේ රුධිර නාල වලට හානි වෙන්න පුලුවන්

ගිනි කන්දක වැඩේම තමයි

ඉතින් ප්‍රෙෂර් තියෙනවා කියලා අදුරාගත්තා නම් ඇගට අමාරුවක් නෑ කියලා බෙහෙත් නොබී නම් ඉන්න එපා..
බාගෙට බීලා තමන්ගේ හිතුමතේට බෙහෙත් නවත්තන්නත් එපා..

බෙහෙත් බීලා ප්‍රෙෂර් එක පාලනය කරලා තියාගන්න

විශේෂයෙන් ප්‍රෙෂර් තියන අම්මලා තාත්තලා ඉන්න දරුවෝ මේ ගැන බලන්න..තමන්ගේ අම්මා තාත්තා හරියට බෙහෙත් බොනවද නැද්ද කියලා..

එයාලට මේක පෙන්වන්න

31/10/2025

⭕ඔස්ට්‍රේලියාවේ පෙත්ත සහ අපේ ලෙඩ්ඩු
===================================

⭕ලංකාවේ ඉතාම සැලකිය යුතු තරුණ කොටසක් ඔස්ට්‍රේලියාව, නවසීලන්තය, එංගලන්තය, ඇමරිකාව වගේ දියුණු රටවල ජීවත් වෙන බව අපි හැමෝම දන්නවා

⭕ඉස්සර නම් ඉතින් එහෙ ඉන්න කට්ටිය ලංකාවේ ඉන්න තමන්ගේ අම්මට තාත්තට සහ ළඟම නෑයන්ට එව්වේ ටොපි චොකලට් වගේ දේවල් තමයි

⭕දැන් නම් ඒ වෙනුවට එවන්නේ විවිධාකාර පෙති වර්ග. පෙති ටික ඉවර වුණාට පස්සේ කුස්සියේ කුලුබඩු දාන්න පුළුවන් ආකාරය ලස්සන ප්ලාස්ටික් බෝතල් වල දාලා තමයි ඔය බේත් එන්නේ

⭕බහුතරයක් අවස්ථාවේදී ඔය බෙහෙත් වල තියෙන්නෙ මල්ටිවිටමින් (multivitamins), විටමින් D, කැල්සියම් සහ ග්ලයිකමයිනොග්ලයිකෑන් (Glycosaminoglycan) කියන ආකාරයේ බේත්. තවත් නානාප්‍රකාර පෙති වර්ග තියනවා.

⭕අවුරුද්දේ අන්තිමට සුපර්මාකට් එකේ sale එකේ දාලා තියෙනකොට අඩු මිලට ගත්තත් ඔය පෙති එවන්නේ හොඳක් කරන්න බලාගෙන.

⭕නමුත් ලංකාවේ ඉන්න රෝග ගැන අනවබෝධයෙන් ඉන්න ඔබේ ඥාතියා සමහර වෙලාවට ඕවා පාවිච්චි කරන්නේ වඳුරට දැලි පිහිය දුන්නාවගේ.

⭕මේ ටික ලියන්න මුල් වෙච්ච ලෙඩාගේ කතාව මුලින් කියලා ඉන්නම්. කථාව ලිව්වේ ලෙඩාගෙන අවසර අරගෙන.

⭕අවුරුදු 60 ක් විතර වයස කොලස්ටරෝල් (Dyslipidemia) වලට සහ ප්‍රෙශර් (High blood pressure) වලට වසර 3ක් විතර ප්‍රතිකාර ගත්ත රෝගියාට ළඟදී අංශභාගේ ඇවිල්ලා ඇද වැටීමක් වෙලා උකුල බිදීමක් වෙලා තිබ්බා.

⭕රෝගියාව මට එව්වේ උකුල බද්ධ කරපු වයිද්‍යවරයා ඔස්ටියොපොරෝසිස් වලට ප්‍රතිකාර කරන්න කියලා.

⭕ලෙඩාගේ වාසනාවට අංශභාග තත්වය ඉතාම හොඳට 90%ක් විතරම යථාතත්වයට physiotherapist විසින් ගොඩ අරගෙන තිබ්බා. උකුල බද්ධ කරල දීල තිබ්බේ අංශභාග තත්වය ඉක්මණට යතාතත්වයට ආපු නිසා.

⭕රෝගියාගේ වාර්තා පරික්ෂා කරලා බලනකොට පවුලේ වෛද්‍යවරයා විසින් පසුගිය අවුරුදු තුනම බොහොම පිළිවලට පොතක ලියලා බෙහෙත් නිකුත් කරල තිබ්බා.

⭕හැබැයි කිහිප තැනක සටහන් කර තිබ්බා default treatment කියන වචනය. ඒකෙ අදහස අදාළ දවසට බෙහෙත් ගන්න ආවේ නෑ කියන එක සහ බෙහෙත් නිසි පරිදි ගත්තේ නෑ කියන එක.

⭕අදාළ මූලික පරීක්ෂණ රැසක් කරලා තිබ්බා ඊට osteoporosis පරීක්ෂණය පවා ඇතුළත් වෙලා තිබ්බා.

⭕Pressure සටහන් කරපුවා බලනකොට 180/110, 170/110 වගේ වැඩි අගයන්ගේ තමයි තිබ්බේ.

⭕රෝගියා ගන්න බෙහෙත් කියල වර්ග දහයක් විතර අරගෙනම ඇවිල්ල තිබ්බා. එතන pressure පෙති, කොලස්ටරෝල් පෙති, Aspirin පෙති, සහ නානාප්‍රකාර ඔස්ට්‍රේලියාවෙ පෙති තිබ්බා.

⭕රෝගියාගෙන් මම ප්‍රශ්න කර සිටියහම රෝගියා කියා සිටියේ සර් මෙච්චර බෙහෙත් වර්ග බොන්නේ කොහොමද මම ඉතින් ඉතින් අත්‍යවශ්‍යම ටික තෝරගෙන තමයි බොන්න කිව්වා.

⭕රෝගියා කියපු දේ සාරාංශය තමයි මෙර්.

✅ප්‍රෙෂර් පෙත්ත ප්‍රෙශර් වැඩි වෙලාවට විතරයි බොන්නේ මොකෝ සර් ඕකට වකුගඩු නරක් වෙන්න පුළුවන් කියලා ෆාමසියෙන් කිව්වා.

✅ඔස්ට්‍රේලියා පෙති ගොඩේ fish oil තිබ්බ හින්ඳා කොලොස්වල් පෙත්ත නතර කළා කිව්වා. මොකෝ fishoil ගන්නකොට කොලොස් වල අඩු වෙනවනේ කියලා.

✅ඔස්ටියෝපොරෝසිස් වලට දෙන සති පෙත්ත (Alendronate) ගත්තේ නෑ, හැබැයි කැල්සියම් සහ විටමින් ඩී එක ගත්තා කියලා තව ඔස්ට්‍රේලියාවේ බෝතලයක් පෙන්නුවා.

✅එකි මෙකී නොකී විටමින් පෙති බෝතල් කීපයක්ම තිබ්බ. ඒ ටික නම් එක ගානෙ ගත්තා කිව්වා හැමදාටම.

⭕සාරාංශය තමා ලෙඩා අත්‍යාවශ්‍යම බෙහෙත් අත ඇරලා ඔස්ට්‍රේලියාවෙ පෙති ඔක්කොම පිලිවලට බීපු එක.

✴️සතියට සැරයක් දෙන alendronate පෙත්ත ගත්තේ නැත්තේ මොකද කියලා ඇහුවහම ලෙඩා කියනවා මේ report එකේ ලියලා තියෙන්නේ කැල්සියම් සහ විටමින් ඩී සප්ලිමන්ට්ස් ගන්න කියලනේ කියලා. එතකොට මං ඇහුවා ඇයි ඔය උඩ ලියලා තියෙන්නේ anti - resoptive medicines are indicated කියලා, ඒක තමයි ඔය alendronate කියන සතියට සැරයක් දෙන පෙත්ත. මේ ඔයාගෙ family doctor ඒක ලියල දීලත් තියනවනෙ කියල.

✴️ ඔස්ටියොපොරෝසිස් හැදුනට පස්සෙ calcium සහ විටමින් D විතරක් බීල උකුල කොන්ඳ කැඩෙන එක නතර කරගන්න බෑ කියල ලෙඩාට අවබෝධ කරල දුන්න.

✴️Fish oil වලට ඇගේ triglyceride කියන කොලස්ටරෝල් ජාතිය අඩු වුනාට කොලස්ටරෝල් පෙත්තක් දෙන්න ඕන වෙලාවට කොලස්ටරෝල් පෙත්ත බොන්නෙ නැතුව fish oil බීල හරියන්නෙ නෑ කියලත් අවබෝධ කරල දුන්නා.

✴️ප්‍රෙශර් එකට දීපු පෙති වලට වකුගඩු නරක් වෙන්නෙ නෑ, ප්‍රෙශර් තියන ලෙඩ්ඩුන්ගෙ වකුගඩු නරක් වෙන්නේ බෙහෙත් නොබී හිටියම ලෙඩේ හින්ඳ කියලත් අවබෝධ කරල දුන්නා.

✴️ලෙඩාට ඔස්ටියෝආතරයිටිස් නැති හින්ඳා ඔය glycosaminoglycan එක ඇත්තම බීල වැඩකුත් නෑ කියලත් අවධාරණය කලා.

⭕නමුත් මම දන්නවා ඉස්පිරිතාලෙ පඩි පෙල බහිනකොට ලෙඩා පරණ විදිහටම factory reset වෙනවා කියලා.

⭕මම දැන් අර කලින් කියපු වඳුරට දැලි පිහිය දෙන කතාව ඔතන තමයි වැදගත් වෙන්නේ.

⭕ලංකාවේ රෝගීන් දිගුකාලින ප්‍රතිකාර ගන්න දැඩි මැලිකමක් දක්වනවා. බෙහෙත් බොන්න අකමැත්ත සාධාරණ කරලා වැල්වටාරම් ලියන්න පුලුවන් වුනාට අපි ඇත්ත තේරුම් ගන්න ඕනේ.

⭕දිගුකාලින ප්‍රතිකාර ගත්තහම වෙන්නේ ලෙඩේ සංකුලතා අවම වෙන එක තමා වෙන්නේ. බෙහෙත් නිසා රෝගීන් අමාරුවෙ වැටෙන්නේ ඉතාම කලාතුරකින්.

⭕අනික තමා ඔස්ට්‍රේලියාවෙ පෙති කියල ඔය බෝතල් බෙහෙත් supplements මිසක් අත්‍යාවශ්‍ය බෙහෙත් නෙවේ. ඒක හින්ඳ තමා ඕවා prescription නැතුව සුපර්මාර්කට් වල විකුණන්නේ.

⭕ඔය කිසිම supplement එකකට බැහැ බෙහෙතකින් කරන කාර්‍ය කරන්න.

⭕මෙම රෝගියා කරපු වැඩෙන් අන්තිමට වුණේ ඔස්ට්‍රේලියාවේ රස්සාවක් කරගෙන හිටපු දුවට රස්සාවත් අත ඇරලා අම්මා හොඳ කරගන්නකම් ලංකාවට ඇවිල්ලා ඉන්න වෙච්ච එක.

⭕මේක ඔය ලෙඩාට විතරක් වෙච්ච දෙයක් නෙමෙයි නිතිපතා අපි දකින දෙයක්.

⭕සමාජ මාධ්‍ය හරහා වැරදි තොරතුරු සංසරණය වීම නිසා ලෙඩ්ඩු ගොඩක් අමාරුවෙ වැටෙනවා.

⭕ පන්සල් පල්ලි වල තියන වයස්ගත සංගම්වල ඉන්න පණ්ඩිත වැඩිහිටියෝ ඔලුවලට දාන දේවල් නිසා ඊටත් වඩා රෝගීන් අමාරුවේ වැටෙනවා..

⭕ඒ අස්සේ පිටරටක ඉඳන් "බෙහෙත්ම නොවන බෙහෙත්" එව්වහම ලෙඩ්ඩු අත්‍යවශ්‍ය බේත නතර කරලා අර ඕස්ට්‍රේලියාවේ පෙත්ත බීලා හිතාගන්නවා මට දැන් අවුලක් නෑ කියලා.

⭕ඔය ඔස්ට්‍රේලියාවෙ පෙති කියල මම හඳුනන පෙති වර්ග ඉතාම හොඳයි, ඒක ගැන කථා දෙකක් නෑ.

⭕ලංකාවෙ ඕනම හොරෙක්ට වංචාකාරයෙක්ට මේ පෙත්ත, ජූස් එක, තෙල් එක මේ ලෙඩේට හොඳයි කියලා විකුණගන්න පුලුවන් වුනාට ඒ රටවල එහෙම බෑ.

⭕ඔබ පිටරටක ඉන්න කෙනෙක් නම් ඕව එවන කොට හොඳට හොයල බලන්න තමන්ගේ අම්මා තාත්තා ලෙඩකට දීල තියන ප්‍රතිකාර නතර කරලද ඕව බොන්නේ කියලා. මොකෝ ඔය ගොල්ලො අවුරුදු ගාණක් කට්ට කාලා ජීවිතේ දිනාගෙන යනකොටම ඔය ගොල්ලන්ගෙ දෙමාපියන් නොදැනුවත්කම නිසා ඒක විනාස වෙන්න පුලුවන්.

⭕හැමදාම කෝල් කලහම රට වටේ ඕප දූප අහන්න කලින් බෙහෙත් බිව්වද කියල හොයල බලන්න.

⭕Dr Aruna Caldera
සන්ඳි සහ සන්ඳි ආශ්‍රිත රෝග සම්බන්ධ විශේෂඳ වෛද්‍ය
MBBS, MD, MRCP(UK), MRCP (Rheumatology)

30/10/2025

CRP වැඩි වෙලා කියන එකේ අදහස ලේ වලට විෂබීජයක් ඇතුල් වෙලා කියන එකද???

CRP blood test එක ගැන හරියටම දැනගමුද??

CRP blood test එකක් කරපු නැති කෙනෙක් නම් හොයාගන්න අමාරුයි.
ඒත් ඔයා දන්නවද මේ CRP කියන්නෙ මොකද්ද කියල..

💥👉මොනවද ඇත්තටම මේ CRP කියන්නෙ??

✴️CRP ( C Reactive Protein) හෝ C-ප්‍රතික්‍රියාශීලී ප්‍රෝටීන් කියන්නෙ අක්මාව මගින් නිපදවන ප්‍රෝටීනයක් ..

✴️එය ශරීරයේ ඕනෑම තැනක inflammation එකකට infection/ ආසාදන තත්වයකට ප්‍රතිචාර වශයෙන් රුධිරයේ වැඩි වෙනවා.

💥👉ආසාදනයකට ප්‍රතිචාර දැක්වීමක් විදිහට CRP වැඩි වෙන්නෙ කොහොමද??

✴️ ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය වෛරසයක්, බැක්ටීරියාවක් හෝ දිලීරයක් වැනි රෝග කාරකයක් හඳුනාගත් විට, සයිටොකයින් නම් රසායනද්‍යව්‍ය නිපදවනවා..

💥CRP නිෂ්පාදනය උත්තේජනය කිරීමට සම්බන්ධ වන ප්‍රාථමික සයිටොකයින් ඉන්ටර්ලියුකින්-6 (IL-6) වේ.

✴️මෙම සයිටොකයින් රුධිරය හරහා අක්මාවට ගමන් කරන අතර, එහි CRP නිෂ්පාදනය වේගයෙන් වැඩි කරන ලෙස සංඥා කරයි.

✴️ආසාදනයක් ඇති වූ පසු, බොහෝ විට පැය 6 සිට 8 දක්වා කාලය තුළ එහි මට්ටම් ඉතා ඉක්මනින් ඉහළ යයි.

🔴සාමාන්‍යයෙන් පැය 48 සිට 72 දක්වා කාලය තුළ උපරිමයට පැමිණේ.

✴️මේ CRP ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට සහාය වේ..

✴️අලුතින් නිපදවන ලද CRP රුධිරයට ඇතුළු වී ආසාදන ස්ථානයට ගමන් කරයි.

✴️CRP නියුමොකොකස් බැක්ටීරියා මත පොස්ෆොකොලීන් වැනි විදේශීය ආක්‍රමණිකයන්ගේ මතුපිට ඇති නිශ්චිත ද්‍රව්‍යවලට බන්ධනය වේ.

✴️රෝග කාරක සමඟ බන්ධනය වීමෙන්, CRP බැක්ටීරියා සහ අනෙකුත් හානිකර ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් විනාශ කිරීමට උපකාරී වන අනුපූරක පද්ධතිය ලෙස හැඳින්වෙන ප්‍රෝටීන සමූහයක් සක්‍රීය කරයි.

💥👉 CRP blood test / CRP රුධිර පරීක්ෂාව කියන්නෙ මොකද්ද ?

✴️CRP රුධිර පරීක්ෂාවෙදි ඔයාගෙ ලේ වල අන්තර්ගත මේ CRP ප්‍රෝටීන මට්ටම වෛද්‍ය රසායනාගාරයක් තුලදී වෛද්‍ය රසායනාගාර විද්‍යාඳයින් විසින් පරීක්ෂා කරනු ලබනවා..

💥👉 CRP වලට රුධිර සාම්පලය ලබාදෙන්නෙ කොහොමද ??

✴️ මෙහිදී ඔයාගෙ ලේ plain tube එහෙම නැත්නම් ප්‍රතිකැටිකාරක එකතු නොකල tube එකකට එකතු කරගනු ලබනවා..

✴️මෙහිදී රෝගියාගෙ පෙර සූදානම් වීමක් අවශ්‍ය වෙන්නෙ නෑ..දවසේ ඕනෑම වෙලාවක මේ සඳහා ලේ ලබාදෙන්න පුලුවන් ..

💥👉 CRP test එකක් සිදුකරන්නෙ මොන වගේ අවස්ථාවන් වලදීද?

🔴ආසාදන

- [x] සෙප්සිස් හෝ ඔස්ටියෝමෙලයිටිස් (අස්ථි ආසාදනය) වැනි දරුණු බැක්ටීරියා ආසාදන හඳුනා ගැනීමට.
- [x] ශල්‍යකර්මයකින් පසු ආසාදනය පරීක්ෂා කිරීමට.
- [x] ශ්වසන ආසාදනයක් තක්සේරු කිරීමට උපකාර කිරීම, විශේෂයෙන් රෝග ලක්ෂණ සතියකට වඩා වැඩි කාලයක් පවතින්නේ නම්.
- [x] සුවය ලැබීමත් සමඟ CRP මට්ටම් අඩු විය යුතු බැවින්, ආසාදන සඳහා ප්‍රතිකාර කාර්යක්ෂමතාව නිරීක්ෂණය කිරීමට.

🔴නිදන්ගත රෝග

- [x] රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස්, ලූපස් සහ රුධිර වාහිනී වැනි තත්වයන් හඳුනා ගැනීමට සහ නිරීක්ෂණය කිරීමට.
- [x] ක්‍රෝන්ගේ රෝගය සහ ulcerative colitis වැනි බඩවැල් රෝග (IBD) වල ක්‍රියාකාරිත්වය නිරීක්ෂණය කිරීමට.

🔴හෘද රෝග

- [x] ඉහළ සංවේදීතා CRP (hs-CRP) ලෙස හැඳින්වෙන වඩාත් සංවේදී ( more sensitive ) පරීක්ෂණය පුද්ගලයෙකුගේ හෘද රෝග අවදානම තක්සේරු කිරීම සඳහා මනිනු ලබයි.

- [x] අනාගත හෘදයාබාධයක් හෝ ආඝාතයක් ඇතිවීමේ අවදානම පුරෝකථනය කිරීමට එය භාවිතා කළ හැකිය, විශේෂයෙන් ඉදිරි වසර 10 තුළ හෘදයාබාධයක් ඇතිවීමේ 10-20% ක සම්භාවිතාවක් ඇති පුද්ගලයින් තුළ. දෙවන හෘදයාබාධයක් ඇතිවීමේ අවදානම තක්සේරු කිරීමට ද එය උපකාරී වේ.

🔴වෙනත් තත්වයන්

- [x] තුවාල: ප්‍රධාන තුවාලයකින් පසු CRP මට්ටම් සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ යන බැවින්, ශරීරයේ සුවවීමේ ක්‍රියාවලිය නිරීක්ෂණය කිරීමට පරීක්ෂණය භාවිතා කළ හැකිය.
- [x] ගර්භණී සංකූලතා: සමහර අවස්ථාවලදී, ඉහළ CRP මට්ටම් නොමේරූ ගර්භාෂ හැකිලීම් වැනි සංකූලතා සමඟ සම්බන්ධ විය හැකිය.
- [x] (Obstructive sleep apnea )OSA රෝගීන් තුළ ඉහළ CRP නිරීක්ෂණය කර ඇති අතර සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රතිකාර කිරීමෙන් පසු අඩු වේ.

💥👉ඉහළ CRP යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද

✴️Inflammation පවතී

ඉහළ CRP මට්ටමක් යනු ශරීරය inflammation අත්විඳින බවට ලකුණකි.

🔴CRP නිශ්චිත නොවන දර්ශකයක් වේ.( Non specific Test)

inflammation ඇතිවීමට හේතුව කුමක්දැයි පරීක්ෂණය ඔබට නොකියයි, එබැවින් වෛද්‍යවරු මූලාශ්‍රය සොයා ගැනීමට වෙනත් පරීක්ෂණ භාවිතා කරනු ඇත.

පුළුල් පරාසයක ගැටළු නිසා Inflammation ඇති විය හැක,

ඒවා අතර:

👉ආසාදන:

බැක්ටීරියා සහ වෛරස් ආසාදන දෙකම CRP මට්ටම් ඉහළ යාමට හේතු විය හැක.

👉ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ රෝග:

රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස් හෝ ලූපස් වැනි තත්වයන් හේතු විය හැක.

👉නිදන්ගත තත්වයන්:

හෘද රෝග, දියවැඩියාව සහ බඩවැල් රෝග වැනි තත්වයන් ඉහළ CRP සමඟ සම්බන්ධ වේ.

👉තුවාල හෝ සැත්කම්:

ශාරීරික කම්පනයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ශරීරය ස්වභාවිකවම inflammation ඇති කරයි.

👉වෙනත් සාධක:

තරබාරුකම, දුම්පානය සහ ඇතැම් ජීවන රටා පුරුදු ද ඉහළ CRP මට්ටම් සඳහා දායක විය හැක.

💥👉ඉහල CRP මට්ටමක් කියන්නෙ ලේ වලට විෂබීජයක් ඇතුල් වෙලා කියන එකද??

💥💥ඉහළ CRP මට්ටමක් මගින් සැමවිටම විෂබීජයක් රුධිරයට ඇතුළු වී ඇති බවක් අදහස් නොකෙරේ, නමුත් එය සැලකිය යුතු inflammation තත්වයක් පෙන්නුම් කරයි, එය බොහෝ විට ආසාදනයක් නිසා ඇතිවේ.

💥ඉතා ඉහළ CRP මට්ටමක් සෙප්සිස් (රුධිර ප්‍රවාහ ආසාදනය) ඇති කළ හැකි උග්‍ර බැක්ටීරියා ආසාදනයක් වීමේ ඉහල හැකියාවක් ඇති නමුත් තවත් පර්යේෂණ සිදුකර එය තහවුරු කරගත යුතු වේ.

🔴🔴 වැදගත් ම කාරණය වෙන්නෙ ඔබ යම් ආසාදනයක් මගින් සුවය ලබමින් ඉන්නවද කියන එක බලන්න මේ CRP test එක යොදාගන්න පුලුවන් වීමයි.

🔴🔴 ඔබ ඔබට ලබාදී ඇති ඖෂධ වලට යහපත් ලෙස ප්‍රතිචාර දක්වනවාද යන්න සොයාබැලීමට මේ CRP test එක පාවිච්චි කරනවා

✍️සුරේකා වික්‍රමරත්න

24/10/2025

🎯 විටමින් A Mega Dose ගැන තමයි මේ කතාව.

මේ නිල්පාට විටමින් A Mega Dose කරල ශ්‍රී ලංකාවේ බබාලා ඉන්න හැම අම්මා කෙනෙක්ම හොඳින් හඳුනන දෙයක්. ඒ ගැන දන්න, නොදන්න හැමෝටම තමයි මේ ලිපිය.

✅️ මොකක්ද මේ Vitamin A Mega dose කියන්නේ?

ශ්‍රී ලංකාව තුල විටමින් A ඌනතාවය සඳහා පිලියමක් ලෙස රජය මඟින් ලබාදෙන Vitamin A අන්තර්ජාතික ඒකක 100,000 (100000 International Units) ක් අඩංගු වන කැප්සියුලයකි.

✅️ Vitamin A Mega Dose කවුරුන් සඳහාද?

මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ මාස 06 සිට වයස අවුරුදු 05 දක්වා වන දරුවන් සහ දරුවෙකු ප්‍රසූත කල මවුවරුන් සඳහා වේ.

✅️ Vitamin A Mega Dose ලබා දෙන්නේ ඇයි?

ශ්‍රී ලංකාව තුල Vitamin A ඌනතාවය දුරුකරලීම සඳහා මෙය ලබා දේ.

✅️ Vitamin A මඟින් මිනිස් ශරීරයට සිදුකරන මෙහෙවර?

● ඇස් පෙනීම වර්ධනය කිරීම.
● රෝග වලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වර්ධනය කිරීම.
● සමේ ආරක්ෂාව සහ සම නිරෝගීව පවත්වා ගැනීම.
● හිසකෙස් නිරෝගීව පවත්වා ගැනීම.
● කායික වර්ධනය සහ ශරීරයේ විවිධ අවයව නිරෝගීව පවත්වා ගැනීම.

✅️ Vitamin A Mega Dose ලබාදෙන්නේ කෙසේද?

● දරුවෙකු ප්‍රසූත කල මවක් සඳහා රෝහලේදී Vitamin A Mega Dose කැප්සියුල දෙකක් ලබා දේ. දරුවාට මව්කිරි දීමේදී මව්කිරි හරහා දරුවාට විටමින් A ලබාදීමත්, මවගේ විටමින් A අවශ්‍යතාව සඳහාත් මෙය ලබා දෙනු ලැබේ.
● මාස හයෙන් පසු අවුරුදු 05 සපිරෙන තෙක් වන දරුවන් සඳහා මාස 06 කට වරක් එක් කැප්සියුලය බැගින් ලබා දේ.

✅️ නොදිය යුතු පිරිස

● Vitamin A අඩංගු සිරප් වර්ග ලබා ගන්නා දරුවන්ට මෙය ලබා නොදේ. Vitamin A මේද ද්‍රාව්‍ය විටමීනයක් වන බැවින් අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා ශරීරගත වීම හානිකර විය හැක.

● Vitamin A Mega Dose ආසාත්මික දරුවන් හෝ කාන්තාවන් සඳහාද ලබා නොදේ.
_____________________________________✍️

සටහන #චූටිමිස්

24/10/2025

"අනේ, මේ ළමයා නම් දැන් අඬන්නමයි දන්නෙ! අපිට මහ කරදරයක් වුණානේ!" - මේ වගේ කතා සමහර දෙමාපියන්ගෙ මුවින් පිට වෙනවා ඔබ අප අසා ඇත.
දරුවන්ගේ හැඬීම කියන්නේ හැම ගෙදරකම නිරන්තරයෙන් ඇසෙන, සමහර විට ඔබට එපා කරවන ශබ්දයක්. ඒත්, අපි හැමෝම හිතනවා වගේ, දරුවෙක් අඬන එක ඇත්තටම නරක දෙයක්ද? මේ ලිපිය කියෙව්වට පස්සේ, ඔබේ ඒ අදහස සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වේවි.☺️

දරුවෙක් අඬන එක 'හොඳ' ඇයි?
දරුවාගේ හැඬීම කියන්නේ, කෑගැසීමක්, කරදරයක් හෝ අකීකරුකමක් නෙවෙයි. එය ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔවුන්ගේ කුඩා ලෝකයේ සිදුවන පුදුම සහගත, ධනාත්මක ක්‍රියාවලියක ප්‍රතිඵලයක්.

1. එය ඔවුන්ගේ පළමු සන්නිවේදන මාර්ගයයි.
අපිට කතා කරන්න පුළුවන් වුණාට, කිරි දෙන වයසේ දරුවෙකුට තමන්ට අවශ්‍ය දේ (කෑම, නින්ද, සුවපහසුව, ආදරය) කියන්න පුළුවන් එකම විදිය හැඬීම විතරයි. ඔවුන් හැම විටම අඬන්නේ 'ඉල්ලීමක්' කරන්නයි. ඔවුන්ගේ ශරීරයේ යම් අපහසුතාවක් ඇති බව ඔවුන් පවසන එකම විදිය එයයි.
* ඊළඟ වතාවේ දරුවා අඬනකොට, "ඇයි මෙයා අඬන්නේ?" කියලා දොස් කියන්න කලින්, "මොකක්ද මගෙන් ඉල්ලන්නෙ?" කියලා හිතන්න.

2. හැඬීම 'මානසික ආතතිය' මුදා හැරීමේ හොඳම ක්‍රමයයි.
වැඩිහිටියන්ට මානසික පීඩනය, තරහ, දුක දැනුණාම කෑගැසීම, යෝගා කිරීම හෝ සංගීතයට සවන් දීම වගේ දේවල් කරන්න පුළුවන්. ඒත් දරුවාට?
පර්යේෂණවලින් පෙන්වා දෙන්නේ, දරුවන් තමන්ගේ කුඩා මොළයේ එකතු වන ආතතිය (Overstimulation, අධි-උත්තේජනය) හැඬීම මගින් පිට කරන බවයි. දරුවා හොඳටම අඬලා, ටික වෙලාවකින් සන්සුන් වෙනවා කියන්නේ, ඔවුන් සාර්ථකව මානසිකව නිදහස් වුණා කියන එකයි.

3. ඔවුන්ගේ පෙනහලු සහ හුස්ම ගැනීම ශක්තිමත් කරයි.
දරුවා උපත ලැබූ සැනින් කරන පළමු හැඬීම මගින් ඔවුන්ගේ පෙනහලුවලට වාතය පුරවා, නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක වීමට පටන් ගනී.
ඊට අමතරව, ඔවුන් ශබ්ද නගා හැඬීම මගින් හුස්ම ගැනීමේ වේගය පාලනය කිරීම පුරුදු කරන අතර, එය ඔවුන්ගේ හදවතේ සහ පෙනහලුවල ක්‍රියාකාරිත්වයට වැදගත් ව්‍යායාමයක් සපයයි.

4. බුද්ධි වර්ධනයට මග පාදයි.
හැඬීම නවත්වන්නට ඔබ ඉක්මනින් ප්‍රතිචාර දැක්වීම (උස්සා ගැනීම, තුරුළු කිරීම) මගින්, දරුවාගේ මොළයට "මගේ අවශ්‍යතා ඉටු වෙනවා, ලෝකය ආරක්ෂිතයි" යන ධනාත්මක සංඥාව යවයි.
මෙය දරුවාගේ මනසේ 'විශ්වාසය' ගොඩනැගීමට සහ මානසිකව සුරක්ෂිත බවක් දැනීමට උපකාරී වේ.

🌟🌟 වැදගත්ම දේ: හැඬීමට ප්‍රතිචාර දැක්වීමෙන් දරුවා නරක් වන්නේ නැත!
5. ඔවුන්ගේ ස්නායු පද්ධතියට ලැබෙන සැනසීමයි.
දරුවන් වෙහෙසට පත් වූ විට හෝ අධික උණුසුම/සීතල අවශ්‍ය වූ විට අඬනවා. ඔබ ඔවුන්ව තුරුළු කරගෙන, සම-සම ස්පර්ශය (Skin-to-Skin Contact) දෙන විට, එම හැඬීම නවතිනවා.
මෙය ඔවුන්ගේ ස්නායු පද්ධතියට ලැබෙන ක්ෂණික සැනසීමක්. එයින් කියවෙන්නේ, ඔවුන්ගේ හැඬීම නවත්වන්නට ඔබගේ සෙනෙහසට පමණක් හැකි බවයි.

ඉතින්, දරුවෙකුගේ හැඬීම කියන්නේ 'නරක' දෙයක් නෙවෙයි. එය ජීව විද්‍යාත්මක අවශ්‍යතාවයක්, සන්නිවේදන මාර්ගයක් සහ මානසික නිදහස්වීමක්.

මේ මොහොතේ ඉඳන්, දරුවා අඬනවා නම්:
* ඔබ කලබල නොවන්න.
* ඔවුන් විනිශ්චය නොකරන්න.
* ඔවුන්ට සවන් දෙන්න.

🖋️ Vajira Magandewan

24/10/2025

බබාට ගුඩුස් යැවීම (Burping) වැදගත් වන්නේ ප්‍රධාන වශයෙන්ම කිරි බොන විට හෝ අඬන විට බඩට ඇතුළු වන වාතය පිට කිරීමටයි.

කිරි දෙන විට (මව්කිරි හෝ කිරි බෝතලයකින්) සහ විශේෂයෙන්ම කිරි බොන විට වේගයෙන් උරා බොන විට, බබා අනවශ්‍ය ලෙස වාතය ගිල දමනවා. මෙම වාතය බඩ තුළ සිර වූ විට ඇතිවන බලපෑම්:

* අසහනය/ වේදනාව (Discomfort/Pain): සිර වූ වාතය නිසා බඩ පුරවා දැමීම සහ වේදනාව ඇති වීම. මේ නිසා බබා නොසන්සුන් වී අඬන්නට පටන් ගත හැකියි.

* සෑහීමට පත් නොවීම (Feeling Full Too Soon): වාතය නිසා බඩ පිරී ඇති බවක් දැනී, බබාට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට කිරි බොන්නට පෙර කිරි බීම නැවැත්වීමට ඉඩ ඇත. ගුඩුස් යැවීමෙන් පසු බබාට ඉතිරි කිරි ප්‍රමාණයද සුවපහසුවෙන් පානය කළ හැකියි.

* වමනය වැළැක්වීම (Preventing Spitting Up): බඩේ සිරවී ඇති වාතය පිට වන විට, ඒ සමඟම කිරි ද ටිකක් පිටතට ඒම (Regurgitation/Spitting Up) සාමාන්‍ය දෙයක් වුවත්, ගුඩුස් යැවීමෙන් වාතය ඉවත් වීමෙන් එම තත්ත්වය යම් දුරකට අවම කර ගත හැකියි.

සාරාංශය:
ගුඩුස් යැවීමෙන් බඩේ සිර වූ වාතය ඉවත් වී, බබාට සුවපහසුවක් දැනෙන අතර, හොඳින් කිරි බීමට සහ නොසන්සුන්තාවය අඩු කර ගැනීමට උපකාරී වේ.

කවදාද ගුඩුස් යැවිය යුත්තේ?

* කිරි දීම අතරතුර විරාම වලදී (විශේෂයෙන් බෝතලයෙන් කිරි දෙනවා නම් සෑම අවුන්සයක්/මිනිත්තු කිහිපයකට වරක්).

* කිරි දීම අවසානයේදී.

* බබා කිරි බොන අතරතුර හෝ ඉන් පසු නොසන්සුන් බවක් හෝ වේදනාවක් පෙන්නුම් කරයි නම්.

ඔබගේ දරුවාට ගුඩුස් යැවීමට නොහැකි වුවත්, සුවපහසුවෙන් සිටින්නේ නම්, කරදර විය යුතු නැත. ඔවුන් වැඩෙන විට, කිරි බොන විට වාතය ගිල දමන ප්‍රමාණය අඩු වන අතර, ගුඩුස් යැවීමේ අවශ්‍යතාවය ද අඩු වේ.

යම් ගැටළුවක් හෝ අවිනිශ්චිත තත්ත්වයක් ඇත්නම්, ඔබේ ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරයාගෙන් හෝ සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකුගෙන් උපදෙස් ලබා ගන්න.