23/04/2023
මේ දිනවල පවතින අධික උෂ්ණත්වයෙන් ආරක්ෂා විමට ආයුර්වේද උපදේශනයකි මේ.
මේ දිනවල පැතිර යන ගෝලීය දැඩි උෂ්ණත්වයේ බලපෑම එල්ල වී තිබෙන අවදානම් පිරිස් වන කුඩා දරුවන්, වියපත් වැඩිහිටියන් සහ දිගුකාලීන විවිධ රෝගාබාධවලින් පීඩා විඳින රෝගීන් ආරක්ෂා කර ගත යුතු බව සෞඛ්‍ය බලධාරීහු අවධාරණය කර සිටිති.සෞඛ්‍ය බලධාරීන් පෙන්වා දෙන අන්දමට පවතින අධික උෂ්ණත්වය කුඩා දරුවන්ට, වැඩිමහලු පුද්ගලයන්ට, එළිමහනේ රැකියා කරන අයට, දිගුකාලීන රෝගාබාධවලින් පෙළෙන අයට තදින්ම බලපෑ හැකිය. එහිදී විශේෂයෙන්ම ආතතිය, නිදිමත ගතිය, වැඩ කිරීමට අකැමැතිවීම වැනි (Heat Stress), මස්පිඬු පෙරළීම (Heat Cramps), සිහි කල්පනාව නොමැති වීම (Heat Stroke) මෙන්ම කුඩා දරුවන්ට සහ වැඩිහිටියන්ට අසාත්මිකතා ඇතිවීම (Heat Rash) මෙන්ම හෘදය රෝග හා පෙණහලු රෝග වැනි නිදන්ගත රෝග උත්සන්න වීම මෙම කාලය තුළ සිදුවිය හැක.
ආයුර්වේදය මතානුකුලව මෙම කාල සීමාව මූලික වශයෙන් පිත්ත දෝෂය ඇසුරැකොටගෙන පවතියි.පිත යනු දේහයේ පරිවෘත්තිය ක්‍රියාවලියට මූලිකව බලපාන සාධකයයි. එම නිසා දේහ උෂ්ණත්වය අධික විම, අධික බවට පත් වූ පිත දෝෂය නිසා සමෙහි රෝග තත්ව, අක්ෂි රෝග තත්ව, මානසික ආතතිය,ආහාර දිරවීමේ ගැටලු , වමනය, පාචනය, අධික කෝපය ඇති වීම, නුරැස්සනා ස්වභාවය, පවා ඇති විය හැකියි.
ආහාරයට ගත හැකි දෑ මොනවාද?
පිත දෝෂය සමනය කරවන ආහාර වෙත හැකිතාක් යොමු විය යුතුය.
වැඩිපුර වතුර හා ඛණිජ ලවන අඩංගු ආහාර ,පිපිඥ්ඥා ,පැණි කොමඩු, ඇපල්, පෙයාර්ස්,දොඩම් වර්ග,ප්ලම් , නෙල්ලි , කොළ පැහැ එලවලු පළතුරැ වර්ග මේ සදහා යෝග්‍ය වේ.
අධික උෂ්ණ ගුණ සහිත ආහාර හා ලුණු අධිකව ගැනිමෙන් වැලකිමද වැදගත් වේ.
මේ දිනවල වැදගත් වන ආහාර පාන කීපයක් පහත දැක්වේ,
1)පැණි කොමඩු
ශරිරය සිසිල් කරවන ගුණයෙන් යුතු අතර , බරින් 90%ක් පමණම ජලය අඩංගු බැවින් උෂ්ණ සහිත කාලගුණ තත්ව වලදි ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වේ. එමෙන්ම ඉතා හොද ඛණිජ ලවණ ප්‍රමාණයක්ද අඩංගු වේ.
2)පිපිඥ්ඥා
ආයුර්වේදයේ සුශිතල යනුවෙන්ම හදුන්වා දෙන්නේ එහි ඇති ශීතල ගුණය නිසාවෙනි.
3)මුං ඇට
ශිතල ගුණය සහිත ඉතා හොද පෝෂ්‍යදායි ආහාරයකි
4)ලස්සි
ශිතකාරක ගුණ සහිත, ආහාර දිර වීම පහසු කරවන ඉතා පෝෂදායි ආහාරයකි
5)ගිතෙල්
ගිතෙල් යනු පිත්ත දෝශ සමණය කරවන පෝෂ්‍යදායි ආහාරයක් වන අතර ආහාර ගැනිමට ප්‍රථමව ගත යුතුය. ගිතෙල් ගැනිමෙන් පසුව ශිත කල ආහාර පාන භාවිතයෙන් වැලකිය යුතුයි.
6)මින්ට්
විවිධ බීම වර්ග සැකසිමේදි යොදා ගත හැක.ශරිරයේ ප්‍රාණවත් බව ඇති කරවයි.
7)කොහොඹ කොල
ඉතාම හොද පිත දෝශය සමණය කරවන , හා රැධිරයට ශිතකාරක ගුණය ඇති කරවයි.
එමෙන්ම බාර්ලි, සවු ,තැඹිලි කුරැම්බා වැනි දැ ආහාරයට ගත හැක.
බෙලි මල්,ඉරමුසු,රසකිද,නෙල්ලි වැනි ඔසු පැන් පානය කල හැකිය.
පිරිසිදු පොල්තෙල් වලින් ශරීරය මසාජ් කරන්න.
ඉන්පසු හිරැ එලියට නිරාවරනය නොවි සිට ජල ස්නානය කිරිම සුදුසු වේ.
කිසිදු ආහාර වේලක් මග හැර ගන්න එපා.
කුඩා ආහාර වේල් කීපයක් ගැනිම වඩා සුදුසු වේ. එමෙන්ම අධික ප්රෝටීන් අඩංගු ආහාර ගැනිම සීමා කල හැකි නම් වඩා යෝග්‍ය වේ. මත් පැන් හා කැෆේන් අඩංගු ආහාර (තේ,කෝපි) අවම කල යුතුයි.
අධික සීනි හා ලුණු භාවිතයද සීමා කල යුතුයි.
ඇදුම් පැළදුම්
සැහැල්ලු ඇදුම් භාවිතා කරන්න.
කපු ඇදුම් භාවිතා කරන්න.
අදුරැ පැහැ වර්ණ වෙනුවට සුදු, ලා පැහැති ඇදුම් භාවිතා කරන්න.
ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාවට අනුව පිත දෝෂය යහපත්ව පවත්වා ගැනිමට සුදු පැහැති නිවස්න,සඳ එලියට නිරාවරනය විම ආදිය දක්වා ඇත. Moon Bath යනු ජනප්‍රිය චිකිත්සා ක්‍රමයකි.
ව්‍යායාම
මේ දිනවල හැකිතාක් ව්‍යායාම ආදිය උදෑසන කාලයේ සිදු කිරිම වඩා උචිත වේ. ව්‍යායාමට වඩා යෝග සහා ප්‍රානයාම වඩාත් සුදුසු වේ. එමෙන්ම හැකිතාක් ජලය පානය කිරිම වැදගත් වේ.
මානසික ආතතිය.
හැකිතාක් මානසික ආතතිය අවම වන ලෙස කටයුතු කරන්න.
භාවනා ආදිය වඩාත් උචිත වේ. ඔබට සුදුසු විනෝදාංශයක් හුරැ වන්න.
සගන්ධකාරක තෙල් වර්ග(Aroma therapy)
ආයුර්වේදයට අනුව පිත දෝෂය සමනයට සගන්ධ තෙල් වර්ග,මල් වර්ග යොදා ගත හැකි බව දක්වා තිබේ. ඒ සදහා සමන් පිච්ච,රෝස,සදුන් ,වැනි සුවද වර්ග යොදා ගත හැක. එම සුවද මල් හෝ සගන්ධකාරක තෙල් ආදිය යෙදු ජල ස්නානයද පිත දෝෂය සදහා උචිත වේ.
සවස් කාලය, උදේ කාලය තුලදි ජල උද්‍යාන, ගංගා ආශ්‍රිතව , ආදි පිත දෝශය අවම කරවන ස්වාභාවික ස්ථානවල කාලය ගත කල හැක.
මීට අමතරව මේ දිනවල පවතින අධික උෂ්ණත්වය නිසා ඇතිවන සෞඛ්‍ය ගැටලු මගහරවා ගැනීමට සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධන කාර්යාංශය විසින් උපදෙස් මාලාවක් නිකුත් කර ඇත.
1. පිපාසය දැනෙන තෙක් නොසිට නිතර නිතර හැකිතාක් ජලය පානය කිරීම. (වැඩිහිටි කෙනෙකුට අවම වශයෙන් දිනකට ලීටර 2.5ක් වත්)
2. පිපාසයට, ජලය වෙනුවට පැණි බීම පානය කිරීමෙන් වැළකීම.
3. පෙරවරු 11 සිට පස්වරු 3 දක්වා අධික හිරු රශ්මියට නිරාවරණය වෙමින් ගත කරනා කාලය අවම කිරීම.
4. හැකි පමණ ලා පැහැති සැහැල්ලු කපු ඇඳුම් වලට යොමු වීම.
5. එළිමහනෙහි ගැවසීමේදී කුඩ සහ තොප්පි භාවිතයට (hats) හැකිතාක් යොමුවීම.
6. වයෝවෘද්ධ හෝ රෝගී පුද්ගලයන් මෙන්ම කුඩා දරුවන් මේ තත්ත්වය යටතේ පීඩාවට ලක් වීමේ අවධානම වැඩි බැවින් ඔවුන් පිළිබඳ විශේෂයෙන් විමසිලිමත් වීම.
Āyu Yāthra - ආයු යාත්‍රා ayurveda & traditional clinic
Dr Tharinda sandaruwan [BAMS](Hons)
Dip in acupuncture
HND in physical rehabilitation therapy
University of Colombo
©️All Rights Reserved/ කතෘ අවසරයකින් තොරව විද්‍යුත් මාධ්‍ය හා ලිපි ලෙස පලකිරීම සපුරා තහනම් වේ
🇱🇮🇰🇪/🇸🇭🇦🇷🇪 🇺🇸 🇴🇳 🇫🇦🇨🇪🇧🇴🇴🇰
https://www.facebook.com/Ayuyathra/
🇫🇴🇱🇱🇴🇼 🇺🇸 🇴🇳
🇮🇳🇸🇹🇦🇬🇷🇦🇲
Āyu Yāthra - ආයු යාත්‍රා
