18/05/2025
අවභාහුක / Frozn shoulder
උරහිස් සන්ධියේ තද බව සහ වේදනාව ඇති කරයි. රෝග ලක්ෂණ සහ රෝග ලක්ෂණ සාමාන්‍යයෙන් සෙමින් ආරම්භ වී පසුව නරක අතට හැරේ. දිනපතා තම දෑත් වෙහෙසවා බර වැඩෙහි නිරත වන පෙදරේරුවන්, වඩු වැඩ කරන්නන්, ශාරීරික සුවතා ව්‍යායාමවල යෙදෙන්නන්, කායවර්ධන ව්‍යායාමවල යෙදෙන්නන් රෙදි මසන්නන් ආදී අය බහුලවම මෙවැනි පීඩාවනට ලක්වෙති.
තවද දිගු කාලයක් උරහිසක් නිශ්චලව තබා ගැනීමට සිදුවීම මෙම රෝගය වර්ධනය වීමේ අවදානම වැඩි කරයි.
මෙලෙස උරහිසෙහි වේදනාවක් සහ එහි ක්‍රියාකාරීත්වය නිසි ලෙස සිදුකිරීමට නොහැකි වන ලෙසට පත්වීම සඳහා බලපාන හේතු රාශියක් ඇත. ඉන් වර්තමානයේ බහුලම හේතුව බවට පත්ව ඇත්තේ අවබාහුක රෝගය (Frozn shoulder) බව හඳුනාගෙන ඇත.
දේශීය වෛද්‍ය ක්‍රමයට අනුව අවබාහුක රෝගය සඳහා ප්රධාන වශයෙන්ම බලපාන්නේ ශරීරයේ වාත, පිත, කප යන ත්‍රිදෝෂ අතරින් කප දෝෂය කිපීමට ලක්වීමය. කප දෝෂය කිපීමෙන් එම කිපුනු කප දෝෂය වාත දෝෂය සමග එකතුවී උරහිස දිගේ යාමෙන් ඒ අවට පටක වියළීම සිදු වේ.
මෙම රෝගී තත්වය සාමාන්‍යයෙන් අදියර තුනකින් සෙමින් වර්ධනය වේ.
1). උරහිසේ ඕනෑම චලනයක් වේදනාව ඇති කරන අතර උරහිසේ චලනය වීමේ හැකියාව සීමිත වේ. මෙම අදියර මාස 2 සිට 9 දක්වා පවතී.
2). මෙම අදියරේදී වේදනාව අඩු විය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, උරහිස දැඩි වේ. එය භාවිතා කිරීම වඩාත් අපහසු වේ. මෙම අදියර මාස 4 සිට 12 දක්වා පවතී.
3). උරහිසේ චලනය වීමේ හැකියාව වැඩිදියුණු වීමට පටන් ගනී. මෙම අදියර මාස 5 සිට 24 දක්වා පවතී.
මෙම අවස්ථාවේ දී රෝගියාට තනිව අත එසවීම ක්‍රියා කිරීමට අපහසු වේ. ඒ සඳහා අන් අයගේ සහාය ලබා ගැනීමට සිදු වේ.
මෙම රෝගී තත්වය දී බොහෝවිට , රාත්‍රියේදී වේදනාව වැඩිවන අතර සමහර විට නින්දට බාධා කරයි.
👉හේතු
උරහිස් සන්ධිය සම්බන්ධක පටක කැප්සියුලයකින් වට වී ඇත. මෙම කැප්සියුලය උරහිස් සන්ධිය වටා ඝන වී තද වී එහි චලනය සීමා කරන විට ශීත කළ උරහිස ඇතිවේ.
තවද මීට අමතරව ශල්‍යකර්මයකින් හෝ අස්ථි භග්නයකින් පසු දිගු කාලයක් උරහිස නිශ්චලව තබා ගැනීමෙන් පසුව වුවද සිදුවීමට වැඩි ඉඩක් ඇත.
👉අවදානම් සාධක
සමහර සාධක මගින් අවබාහුක රෝගය වර්ධනය වීමේ අවදානම වැඩි කළ හැකිය.
වයස සහ ලිංගිකත්වය
අවුරුදු 40 සහ ඊට වැඩි පුද්ගලයින්ට, විශේෂයෙන් කාන්තාවන්ට, අවබාහුක රෝගී තත්වය ඇතිවීමේ ඉඩකඩ වැඩිය.
උරහිසට ව්‍යායාම අඩුවීම හෝ අධික වීම.
උරහිසක් තරමක් නිශ්චලව තබා ගැනීමට සිදු වූ පුද්ගලයින්ට අවබාහුක රෝගය වර්ධනය වීමේ අවදානම වැඩිය.
Rotator cuff injury
Broken arm
Stroke /ආඝාතය
Recovery from surgery
සමහර නිධන්ගත රෝග ඇති පුද්ගලයින්ට අවබාහුක රෝගී තත්වය ඇතිවීමට ඉඩකඩ වැඩි බව පෙනේ.
දියවැඩියාව
Overactive thyroid (hyperthyroidism)
Underactive thyroid (hypothyroidism)
Cardiovascular disease
පාකින්සන් රෝගය
👉අවභාහුක රෝගයට ප්‍රථිකාර
බටහිර වෛද්‍ය ක්‍රමයේ දී මෙම රෝගය සදහා වේදනා නාශක ඖෂධ සහ විටමින් වර්ග ලබාදීම සිදු කරයි.
නමුත් ආයුර්වේද වෛද්‍ය ක්රමය යටතේ
විශේෂ ඖෂධ සහ චිකිත්සා ක්රම යොදාගෙන වියළීමට ලක්වූ පටක මෘදු බවට පත් කර රුධිර සංසරණය ක්‍රියාවලිය වේගවත් කරයි.
එලෙස මෘදු බවට පත් කළ විට උරහිස බාහුව වෙත රුධිර ගමනා ගමනය නිසි ලෙස සිදු වේ.
ඊට අමතරව වියළීමට ලක්ව ඇති උරහිස ප්‍රදේශය ඖෂධ පොට්ටනි මගින් තැවීම, නිල ප්රතිකාර සිදු කිරීම, ස්ථානීය තෙරපුම සිදුකිරීම, සම්බාහනය වැනි ප්රතිකාර ක්රම භාවිත කරනු ලබයි.
එසේම වියළී ඇති පටක නැවත යථා තත්ත්වයට පත්කිරීම සඳහා අවශ්‍ය පෝෂණය ලබාදීම ද කළ යුතුය.
මෙවැනි ප්රතිකාර මගින් වියළී ඇති පටක යළි සාමාන්‍ය තත්ත්වයට පත් කළ පසු උරහිස සන්ධියේ ක්‍රියාකාරීත්වය සාමාන්‍ය අයුරින් සිදුකිරීම සඳහා අවශ්‍ය ව්‍යායාමවලට ද රෝගියාව යොමුකරනු ලැබේ. එය වෛද්‍ය උපදෙස් මත සිදු කළ යුතුය.
නිවැරදි ආයුර්වේදීය ප්රතිකාර මගින් අවබාහුක රෝග තත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම සුව කළ හැකිය.
සටහන -
Dr. Neranjith Lakmal
(BAMS)
University of Kelaniya
Sri Lanka.
මූලාශ්‍ර - චරක සම්හිතාව, මාධව නිධානය ,දේශීය චිකිත්සා සංග්රහය, විකිපීඩියා , Chat.GPT
