01/09/2025
#အစာပြွန်ကင်ဆာအကြောင်းသိကောင်းစရာ
❗ကင်ဆာလို့ကြားလိုက်တာနဲ့ကြောက်ရွံ့စရာကောင်းတဲ့ ရောဂါဆိုးဆိုပြီး တော်တော်များများသိရှိထားကြပါတယ်။
❗ကင်ဆာတွေဟာ အမျိုးအစား၊အဆင့်ပေါ်မူတည်ပြီး တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ကုသမှုမတူညီသလို အသက်ရှင်သန်နှုန်းတွေကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။
❗ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရင်းနဲ့ ကင်ဆာ ရဲ့ရောဂါလက္ခဏာတွေကို နားလည်ထားမယ်ဆိုရင်တော့
မဖြစ်ခင်ကကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်သလို ရောဂါဖြစ်လာရင်လည်းစောစီးစွာသိရှိပြီး အချိန်မီကုသမှုခံယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
#အစာပြွန်ကင်ဆာဆိုတာဘာလဲ?
အစာရေမျိုပြွန်မှာ ဖြစ်ပွားတဲ့ကင်ဆာဆိုတာကတော့ ကမ္ဘာမှာဖြစ်ပွားနှုန်းများတဲ့ကင်ဆာအမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပြီး လူနာအများစုက နောက်ကျမှ ရောဂါဖြစ်မှန်းသိရှိကြတာ များပါတယ်။
#အစာပြွန်ကင်ဆာဖြစ်တဲ့အခါဘယ်လိုလက္ခဏာတွေခံစားရနိုင်သလဲ?
🔵- အစာမျိုချရာတွင်ခက်ခဲခြင်း/နာကျင်ခြင်း/အစာနင်ခြင်း
(ရောဂါအခြေအနေဆိုးဝါးလာပါက ရေမျိုချရာတွင်ခက်ခဲခြင်း/နာကျင်ခြင်း စတဲ့လက္ခဏာတွေပါခံစားရနိုင်ပါတယ်)
🔵- လည်ပင်း/ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း
🔵- လည်ပင်းတွင်ပူလောင်ပြီးတစ်စို့စို့ခံစားရခြင်း
🔵- သွေးအန်ခြင်း
🔵- အသံဝင်ခြင်း
🔵- ကြာရှည်စွာချောင်းဆိုးခြင်း
🔵- ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းခြင်း
🔵- အစားအသောက်ပျက်ခြင်း
စတဲ့လက္ခဏာတွေခံစားရနိုင်ပါတယ်။
#ဘယ်လိုသူတွေမှာအစာပြွန်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေများသလဲ?
🔵- နာတာရှည်စားချဉ့်ပြန်ခြင်းရောဂါခံစားနေရသူများ
🔵- ဆေးလိပ်သောက်သူများ
🔵- အရက်သောက်သုံးသူများ
🔵- မိသားစုမျိုးရိုးထဲတွင်အစာပြွန်ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ဖူးသူများ
🔵- အစာပြွန်ကြွက်သားအားနည်းသော(Achalasia cardia) ရောဂါရှိသူများ
🔵- အစာပြွန်တွင်ပုံမှန်မဟုတ်သောကင်ဆာအကြိုအဆင့် ဆဲလ်ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်ပွားသူများ
(Barrett’s oesophagus )
🔵- လည်ပင်းနှင့်ရင်ဘတ်တဝိုက်တွင် ဓါတ်ရောင်ခြည်ကုသမှု ခံယူဖူးသူများ
🔵- ပူလွန်းသောအရည်များ (ကော်ဖီ၊ဟင်းရည်၊လက်ဖက်ရည်)စသဖြင့် မကြာခဏသောက်သုံးသူများ
စတဲ့သူတွေမှာ အစာရေမျိုပြွန်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများပါတယ်။
#အစာမျိုပြွန်ကင်ဆာကိုဘယ်လိုကုသနိုင်သလဲ?
ရောဂါအမျိုးအစားနှင့် ကင်ဆာအဆင့်အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီး ကုသမှုကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။
🔵- ခွဲစိတ်ကုသခြင်း
🔵- မှန်ပြောင်းဖြင့်ကင်ဆာကိုဖြတ်တောက်ကုသခြင်း (Endoscopic Treatment)
🔵- ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်း (Chemotherapy)
🔵- ဓါတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးဖြင့်ကုသခြင်း (Radiotherapy)
🔵- ကိုယ်ခံအားကုထုံးဖြင့်ကုသခြင်း(Immunotherapy)
🔵- ကင်ဆာဖြစ်စေသောဆဲလ်ကိုတိုက်ရိုက်ကုသခြင်း (Targeted Therapy)
🔵- အစာပြွန်တွင်းပိတ်ဆို့နေသောနေရာကိုStent ထည့်ကုသခြင်း
စသဖြင့်ကုသနည်းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။
#အစာမျိုပြွန်ကင်ဆာမဖြစ်အောင်ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းတွေကတော့
✅- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကိုရှောင်ကြဉ်ပါ။
✅- အရက်သောက်ခြင်းကိုရှောင်ကြဉ်ပါ။
✅- နာတာရှည်စားချဉ့်ပြန်ခြင်းရောဂါခံစားနေရသူတွေ အနေနဲ့ ဆရာဝန်နဲ့ပြသပြီး သေချာစွာကုသမှုခံယူပါ။
✅- အဝမလွန်အောင်ဂရုပြုပါ။
✅- ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ပါ။
✅- ဟင်းသီးဟင်းရွက်များများစားသုံးပါ။
✅- ပူလွန်းသောအစားအစာများကိုအလောတကြီးစားသောက်ခြင်းရှောင်ကြဉ်ပါ။
✅- အစာပြွန်တွင်ပုံမှန်မဟုတ်သောကင်ဆာအကြိုအဆင့် ဆဲလ်ပြောင်းလဲခြင်း (Barrett’s oesophagus ) ဖြစ်ပွားသူများအနေနဲ့ အစာပြွန်အခြေအနေကို ပုံမှန်စစ်ဆေးပါ။
📢ကင်ဆာဖြစ်မှန်းစောစောသိမယ် စောစောကုသမှုခံယူမယ် ဆိုရင်တော့ အသက်ရှင်သန်နှုန်းမြင့်မားနိုင်ပါတယ်။
📢ဒါကြောင့် ကင်ဆာရောဂါလက္ခဏာတွေခံစားရတယ်လို့ သံသယရှိရင်တော့ အမြန်ဆုံးတတ်ကျွမ်းနားလည်တဲ့ ဆရာဝန်ထံသွားရောက်ပြသစစ်ဆေးပြီး ကုသမှုခံယူဖို့တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။
⚠️စာများကိုပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ။
လွတ်လပ်စွာ share နိုင်ပါတယ်။
Dr.Phyu Phyu Moe
M.B.,B.S (YGN), MRCP (UK)
No.86, Ayarwaddy Street, Ahlone Tsp, Yangon
