31/01/2020
🔶"ကောင်းထက်ကျော်" အမှတ်တံဆိပ် သမြားနီငန်းမန်းဆေးကြီးတွင် ပါဝင်ဖော်စပ်ထားသော တိုင်းရင်းဆေးအမယ်များဖြစ်သည့် သမြားနီ၊ နနွင်းခါး၊ တမာ၊ ကွမ်းရွက်၊ လေးညှင်း၊ ဇာပွင့်၊ ဇာသီး၊ ပိတ်ချင်းသီး၊ သစ်ကြံပိုး၊ နံ့သာဖြူ၊ ပျားရည် တို့အကြောင်း ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
🔶တိုင်းရင်းပရဆေး အမယ်ပေါင်းများစွာနဲ့ ဖော်စပ်ထားပြီး ချင်းတောင်တန်းမှ သမြားနီဆေးမြစ်ဟာ ဆေးတစ်မယ်အနေနဲ့သာ ပါဝင်ဖော်စပ်ထားသော တိုင်ရင်းဆေးစစ်စစ်ဖြစ်ကြောင်း ဝေဒနာရှင်အပေါင်းကို အသိပေးအပ်ပါတယ်။ စီမံဖော်စပ်ရာမှာလည်း chemical လုံးဝမပါဝင်ပဲ အဖိုးတန်အရည်အသွေး ကောင်းမွန်သောဆေး သစ်မြစ် သစ်ဥများ အဆီအနှစ်များအား သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်ပြီး ဆေးစွမ်းထက်စေရန် ကိုယ်တိုင်စနစ်တကျ စီမံကြီးကြပ်ပြီး ဖော်စပ်ထားသော "ကောင်းထက်ကျော်" အမှတ်တံဆိပ် သမြားနီငန်းမန်းဆေးကြီးအား မြစ်ပွားနာ၊ အဖုအကျိတ်၊ သားအိမ် သွေးလုံး အသားလုံး၊ အဆစ်ရောင်ကိုက်ရောဂါ (လေးဘက်နာ)၊ ဂေါက်ရောဂါတို့အတွက် သောက်သုံးနိုင်ပါသည်။
သိပ္ပံအမည် Stemona curtisii Hook
မြန်မာအမည် သမြားပင်/ သမြားနီ
ထိုင်းအမည် Non Tai Yak
🔶သမြားနီသည် ကိုယ်တွင်း ကိုယ်ပရောဂါပိုးများကို ထိထိရောက်ရောက်နှိမ်နင်းပေးနိုင်ပြီး insecticide, antibacterial, antitussive နဲ့ anitifugal သတ္တိတွေရှိတာကြောင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်း၊ လည်းချောင်း အဆုတ်နဲ့ အရေပြားရောဂါများအတွက် အသုံးများကြပါတယ်။
China, Laos, Japan, Thailand နှင့် အခြားနိုင်ငံများတွင် သမြားနီတွင် ပါဝင်သော alkaloid compounds များကြောင့် သဘာဝပိုးသတ်ဆေး နှင့် ဆေးဝါးသုံးပိုးသတ်ဆေး အဖြစ်သုံးကြပါတယ်။
(Alkaloid ပါဝင်တာဖြစ်သောကြောင့် သုံးစွဲမှုပမာဏကို အထူးသတိပြုသင့်ပါတယ်။ “ကောင်းထက်ကျော်” အဖုအကျိတ်ကြေသမြားနီငန်းမန်းဆေးကြီးတွင် အခြားသောတိုင်းရင်းဆေးအမယ်များစွာဖြင့် အချိုးအစပ်သေချာတွဲစပ်ကာ ဖော်စပ်ပေးထားသောကြောင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မရှိသလောက်နည်းပါးပါတယ်။)
သမြားနီတွင်ပါဝင်သော alkaloids များထဲမှာ အရေးကြီးဆုံးတစ်ခုမှာ ထူးခြားသော Bio-insecticide သတ္တိရှိတဲ့ Stemofoline ဆိုတဲ့ alkaloid ဖြစ်ပါတယ်။ Stemofoline ဟာ ကင်ဆာကုထုံးတွေရဲ့ ကြီးမားသော အနှောင့်အယှက်ဖြစ်တဲ့ ဆေးယဉ်ပါးမှုကို ထိန်းညှိပေးနိုင်မယ့် အဖြေဖြစ်နိုင်ကြောင်းကို American Association for Cancer Research က စမ်းသပ်တွေ့ရှိခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။
ထို research အရ သမြားနီတွင် ပါဝင်သော Stemofoline မှာ ကင်ဆာဆဲလ်တွေရဲ့ ဆေးယဉ်ပါးမှုကို ထိန်းညှိပေးနိုင်ရုံမက ကင်ဆာဆဲလ်တွေရဲ့ ပြန့်ပွားမှုကိုလဲ ဟန့်တားထိန်းချုပ်နိုင်ကြောင်းကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး သုတေသနများဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရှာဖွေလျှက်ရှိပါတယ်။
⏺ကိုးကား
Cancer Research. 2019. Abstract 952: Stemofoline is a potent natural product modulator of the multidrug resistance-linked P-glycoprotein (ABCB1). | Cancer Research. [ONLINE] Available at: https://cancerres.aacrjournals.org/content/73/8_Supplement/952. [Accessed 11 September 2019].
🔸နနွင်းခါး🔸
နနွင်းသည် ဥဏှတေဇောဓာတ်ကို လွန်စေ၍ သွေးကျဲပြီး သွေးကို အများဆုံး သန့်ရှင်းစေသည်။ အသွေးအသားကို တိုးပွား၍ ခိုင်မာစေသည်။ အာကာသရ၍ သွေးသားသန့်ရှင်းပြီး အသား၊ အသွေး၊ အရေတို့ကို စိုပြေစေသည်။ ဆီးလေတို့ကိုသက်စေ၍ ဝမ်းကိုမှန်စေသည်။ ဓာတ်ကို နိုင်စေသည်။ လေ၊ သလိပ်၊ သည်းခြေတို့ကို ဖြောင့်မှန်စေသည် ငြိမ်ဝပ်စေသည်။
🔸တမာ🔸
မှိုပိုးကို နိုင်၏။ ဘတ်တီးရီးယားကို နိုင်၏။ အေးသော သတ္တိရှိ၏။ ဖန်ချုပ်သော သတ္တိရှိ၏။ ငန်းမန်းကိုနိုင်၏။ အသားနုကို တက်စေ၍ အနာကိုကျက်စေ၏။ အဆိပ်ကိုပြေစေနိုင်၏။ အင်းဆက်ပိုးမွှားများကို သေစေ၏။ ဗိုင်းရပ်စ်ကို သေစေ၏။ တမာရွက်သည် အဆိပ်ကို ဖယ်ရှားနိုင်ပြီး သွေးကို သန့်စေ၏။ ဖရီးရက်ဒီကယ်များကြောင့် ပျက်စီးမှုများကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သောကြောင့် ကင်ဆာကို ကာကွယ်နိုင်၏။ အသည်းရောင်ရောဂါများကိုလည်း ကာကွယ်နှိမ်နင်းနိုင်သည်။ တမာခေါက်တွင်ပါရှိသည့် သကြားဓာတ်ပေါင်း၊ အရွက်နှင့် အဆီများသည် ကင်ဆာအကျိတ်များကို လျော့နည်းစေပြီး ကြီးထွားမှုကို ရပ်တန့်စေ၏။ အစာအိမ်နှင့် အူတွင်ဖြစ်တတ်သည့် အနာများကို အမြန်ပျောက်ကင်းစေပြီး မဖြစ်ပွားရန်လည်း ကာကွယ်ပေးသည်။
🔸ကွမ်းရွက်🔸
ကွမ်းရွက်ဟာ ပူပွင့်၊ လေကြေ၊ သွေးသက်၊ အကာသဖြစ်စေပါတယ်။ ပူ၊ ခါး၊ စပ်၊ ဖန် အရသာရှိပြီး အအေးကို နိုင်ခြင်း၊ ရုပ်ပျော့ကို မာစေခြင်း၊ အကျိတ်အခဲကို ကြေစေခြင်း၊ အဖျားပျောက်စေခြင်း၊ အပွင့်အပေါက် အကာသရစေခြင်း၊ ခံတွင်းစင်ကြယ်စေခြင်း၊ သွေးလေလမ်းကို ဖွင့်ခြင်း၊ ချွေးထွက်စေခြင်း၊ လေသလိပ်ကို နိုင်ခြင်း၊ ဝမ်းဓာတ်ကို ပိတ်စေခြင်း၊ ညှော်ထွက်ခြင်း၊ ငန်းမန်းနိုင်ခြင်းဆိုတဲ့ သတ္တိတွေရှိပါတယ်။
🔸လေးညှင်း🔸
လေးညှင်းသည် ခံတွင်းရှင်း၍ ဝမ်းမီးကို တောက်စေသည်။ ဓာတ်မသက်ပါ။ လေကိုနိုင်သည်။ အထူးအားဖြင့် အာကာသရ၍ ချွေးထွက်စေပါသည်။ သွေးသားကို သန့်ရှင်းစေပြီး ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေပါသည်။ အကိုက်အခဲသက်သာစေခြင်း၊ ရောင်ရမ်းမှုလျော့ကျစေခြင်း၊ ပိုးသတ်အာနိသင်ရှိခြင်းစတဲ့ သတ္တိတွေရှိပါတယ်။
🔸ဇာပွင့်ဇာသီး🔸
ပူတဲ့သတ္တရှိပြီး ဝမ်းမီးတောက်စေ၍ အားတိုးစေပါသည်။ အဖုအကျိတ်တွေကို သက်သာစေပြီး အစာခြေစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေသည်။ ရောင်ရမ်းမှုကို လျော့ပါးသက်သာစေ၍ အစာအိမ် အူလမ်းကြောင်း ဝေဒနာတွေကို သက်သာစေပါသည်။ ဘတ်တီးရီးယားတွေကို ဟန့်တားစေနိုင်ပြီး သွေးလှည့်ပါတ်မှုကို ကောင်းမွန်စေတာကြောင့် အဆစ်နှင့် ကြွက်သားနာကျင်မှုအတွက် အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။
🔸ပိတ်ချင်းသီး🔸
ပိတ်ချင်းသီးသည် ငရုတ်ကောင်းကဲ့သို့ အပူကိုလွန်စေ၍ လေသလိပ်ကိုနိုင်ပြီး အထူးပင် အာကာသကို ရစေသည်။ သွေးသားကို သန့်ရှင်းစေသည်။ ဝမ်းမီးကိုတောက်စေ၍ အစာကို ကြေလွယ်သည်။
🔸သစ်ကြံပိုး🔸
လူရဲ့ ကျန်းမာရေးနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေကို အထောက်အကူပြု ဓာတ်ပေါင်းများပါဝင်ပါသည်။ ဝမ်းမီးတောက်စေပြီး အစာကိုကြေစေနိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရောင်ရမ်းခြင်းကို သက်သာစေနိုင်ပါသည်။
ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ကိုလက်(စ်)ထရောဓာတ်ကို ထိန်းပေးပြီး နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။ သွေးတွင်း သကြားဓာတ်ကိုလည်းထိန်းပေးပြီး ကင်ဆာဆဲလ်တွေရဲ့ ကြီးထွားမှုနှုန်းကိုလည်း လျှော့ချနိုင်ပြီး အကျိတ်အခဲကို ကြေစေနိုင်ပါသည်။
🔸နံ့သာဖြူ🔸
နံ့သာဖြူသည် လေနိုင်သည်။ ပထဝီဖြစ် အာကာသရပြီး သွေးသားကို သန့်ရှင်းစေသည်။ ဂန္ဓပထဝီ အာကာသရစေ၍ အားတိုးပြီး သွေးသားကို သန့်ရှင်းစေသော ဆေးမယ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အဖျားအပူရှိန်လွန်ပါက သောက်နိုင် လိမ်းနိုင်သည်။
🔸ပျားရည်🔸
ပျားရည်တွင် အခြားသော ဆေးဝါးများအား အာနိသင်တိုးပွားစေခြင်း၊ ထိရောက်မှုပိုရှိစေခြင်း၊ တွဲဖက်စားသောက်သည့် ဆေးဝါးများ၏ အာနိသင်ကို ပိုလာစေခြင်းစသည့် အစွမ်းသတ္တိများရှိသည်။ ပျားရည်သည် အချိုဖြစ်သော်လည်း သတ်မှတ်ထားသည့် ပမာဏအတိုင်း ဆေးနှင့်ရောနှော စားသုံးပါက ဆီးချိုရောဂါသည်များ သို့မဟုတ် အဝလွန်သူများကိုပင် ဥပါဒ်မပေးနိုင်ပါ။ ပျားရည်နှင့် သစ်ကြံပိုးခေါက်မှုန့်ကို နေ့စဉ် စားသုံးပါက ကိုယ်ခံအားမြင့်မားပြီး ဘတ်တီးရီးယားနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးမွှားများ၏ ရန်မှ ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ ပျားရည်ကို ပုံမှန်စားပါက သွေးထဲတွင် သွေးဖြူဥများအားကောင်းလာသဖြင့် ဘတ်တီးရီးယားနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများကို တိုက်ခိုက်နိုင်၏။
အသေးစိတ်ကို အောက်ဖော်ပြပါ link တွင်လည်းဝင်ရောက် ကြည့်ရှု့နိုင်ပါသည်။👇🏻
https://www.facebook.com/284115698460268/posts/1207035522834943/
⏺source "ကောင်းထက်ကျော် - သမြားနီငန်းမန်းဆေးကြီး" fb page
