15/05/2024
အဆစ်အမြစ်ရောင် ဂေါက်ရောဂါ
ဂေါက်ရောဂါ ဆိုတာဟာ အဆစ်အမြစ် ရောင်ရမ်းနာကျင်စေတတ်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ခြေချောင်း၊ ဒူး၊ တံတောင်ဆစ်၊ လက်ကောက်ဝတ်နဲ့ လက်ချောင်းတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ မကုသဘဲထားလိုက်ရင် အဆစ်အမြစ်တွေနဲ့ ကျောက်ကပ်ကို ထိခိုက်နိုင်ပြီး ဘဝနေထိုင်မှုကို အခက်အခဲ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
>> အဓိကအချက်များ
1. ဂေါက်ရောဂါဟာ Uric Acid ဓာတ်တွေ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ စုပုံလာပြီး အဆစ်တွေမှာ လာစုပုံ အနည်ထိုင်တာကြောင့် ဖြစ်တာပါ။
2. အများစုကတော့ မျိုးရိုးလိုက်တာကြောင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
3. တစ်နှစ်အတွင်းမှာ နှစ်ကြိမ်ထက်ပိုပြီး ဂေါက်ရောဂါ ထခဲ့ရင် ဆရာဝန်က Uric Acid ဓာတ်ကို ချဖုိ့အတွက် ဆေးပေးပါလိမ့်မယ်။ ဂေါက်ရောဂါ မထရအောင် Uric Acid ကို 0.36mmol/l အောက်မှာ ထားရပါမယ်။
4. မကုသဘဲနေခဲ့ရင် အဆစ်အမြစ်တွေနဲ့ ကျောက်ကပ်ကို ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။
5. ဂေါက်ရောဂါ ထတဲ့အခါ ထိရောက်တဲ့ကုသမှု ခံယူခဲ့ရင် 12 နာရီမှ 24 နာရီအတွင်း သက်သာနိုင်ပါတယ်။ နောက်ထပ်မဖြစ်အောင် ဆေးမှန်မှန်သောက်ပြီး လူနေမှုဘဝပုံစံကို ပြောင်းလဲရပါမယ်။
>> ဘယ်သူတွေမှာ ဖြစ်နိုင်သလဲ?
Uric Acid ဓာတ် များတတ်တဲ့ အောက်ပါအခြေအနေတွေမှာ ရတတ်ပါတယ်။
● မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း
ပစိဖိတ်ကျွန်းတစ်ဝိုက်နဲ့ နယူးဇီလန်နိုင်ငံတစ်ဝိုက်က လူတွေမှာ Uric Acid ကို ကိုယ်ခန္ဓာကနေ စွန့်ပစ်ဖို့ ခဲယဉ်းတတ်ပါတယ်။
● အဝလွန်ခြင်း
အဝလွန်သူတွေမှာ ကျောက်ကပ်ကနေ Uric Acid စွန့်ပစ်ဖုိ့ အချိန်ပိုယူရတတ်ပါတယ်။
● အသက်ကြီးခြင်း
90% သော ဂေါက်ရောဂါသမားတွေဟာ အသက် 40 ကျော် အမျိုးသားတွေနဲ့ သွေးဆုံးပြီး အမျိုးသမီးတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
● အစားအသောက်
အချိုရည်တွေ၊ အရက်တွေနဲ့ Purine ဓာတ်များတဲ့ အသည်း၊ အသားနဲ့ ပင်လယ်စာတွေ အစားများခြင်းက ဂေါက်ရောဂါကို ပိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
● သွေးတိုးရောဂါ
သွေးတိုးရောဂါနဲ့ နှလုံးရောဂါတွေအတွက် ဆီးဆေးလိုမျိုး ဆေးတွေ သောက်ရခြင်း။
● ကျောက်ကပ်ရောဂါ
ဒါကြောင့် ဂေါက်ရောဂါရှိသူတွေမှာ ဂေါက်ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကို လျှော့ချခြင်းဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
မှတ်ချက် : အခြားရောဂါတွေအတွက် သောက်နေတဲ့ဆေးတွေကို ဆက်သောက်သင့်၊ မသောက်သင့် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ရပါမယ်။
>> ရောဂါလက္ခဏာများ
အဓိကလက္ခဏာကတော့ အဆစ်တွေမှာ ဆိုးဆိုးရွားရွား နာကျင်ပြီး ရောင်ရမ်းလာတတ်တာပါ။ အများစုမှာတေ့ာ တစ်ကြိမ်မှာ အဆစ်တစ်ဆစ်ကိုသာ ထိခိုက်တတ်ပြီး ခြေမကို ထိတာကို အများဆုံး တွေ့ရတတ်ပါတယ်။ အခြား ဖြစ်တတ်တဲ့အဆစ်တွေကတော့ ခြေထိပ်၊ ခြေထောက်အတွင်းပိုင်း၊ ခြေဖနောင့်၊ ခြေချင်းဝတ်နဲ့ ဒူးတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ချောင်းတွေ၊ လက်ကောက်ဝတ်နဲ့ တံတောင်ဆစ်တို့ကိုလည်း ထိခိုက်နိုင်ပေမယ့် ရှားပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါဟာ ညဘက်တွေမှာ ရုတ်တရက် ထတတ်ပြီး သေလုအောင် နာကျင်တတ်ပါတယ်။ နာရီပိုင်းအတွင်းမှာပဲ အဆစ်တစ်ခုလုံး နီရဲရောင်ကိုင်းလာတတ်ပါတယ်။ ဒီလို နာကျင်ရောင်ရမ်း လာစေတာဟာ အဆစ်အတွင်း Uric Acid တွေ စုပုံလာတာကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အိပ်ရာနဲ့ အသာလေး ထိမိတာတောင် မခံနိုင်လောက်အောင် နာကျင်တတ်ပါတယ်။ အဆစ်လေး တစ်ဆစ်လောက်သာ ထိတတ်ပေမယ့် ရောင်ရမ်းမှုအ ရမ်းဆိုးတဲ့အတွက် ဖျားနာခြင်း၊ ကြွက်သား နာကျင်ခြင်းနဲ့ တုပ်ကွေးလက္ခဏာတွေပါ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါ တစ်ခါထရင် 5 ရက်ကနေ 10 ရက်လောက်ထိ ကြာတတ်ပေမယ့် တစ်ခါတလေ သီတင်းပတ် များစွာတောင် ကြာနိုင်ပါတယ်။
>> ဂေါက်ရောဂါကို ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ?
ရောဂါလက္ခဏာတွေ၊ သွေးထဲ Uric Acid များနေခြင်းနဲ့ အဆစ်ထဲက အရည်ထဲမှာ urate ပုံဆောင်ခဲတွေ တွေ့ရခြင်းဖြင့် ပြောနိုင်ပါတယ်။
ဂေါက်ရောဂါ အစပိုင်းမှာ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းဖြင့် ဘာမှမသိနိုင်ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ အရိုးတွေ၊ အရိုးနုတွေကို ထိခိုက်မှု ရှိ၊ မရှိ သိနိုင်ပါတယ်။
>> ဂေါက်ရောဂါကို ဘယ်လိုကုသနိုင်သလဲ?
ဂေါက်ရောဂါ ထတာနဲ့ ဆရာဝန်နဲ့ ပြသပြီး သေချာကုသခြင်းဖြင့် 12 နာရီမှ 24 နာရီအတွင်း နာကျင်ရောင်ရမ်းမှုတွေကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ နာကျင်ခြင်းကို သက်သာစေဖို့အတွက် -
● နားနားနေနေ နေပါ။
● ရောင်ရမ်းနေတဲ့အဆစ်ကို မြှောက်ထားပြီး ရေခဲကပ်ပါ။
● လေ့ကျင့်ခန်း မလုပ်ပါနဲ့။
● Naproxen (Naprosyn)၊ Diclofenac (Voltaren) စတဲ့ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေ သောက်ခြင်းကလည်း နာကျင်ရောင်ရမ်းမှုကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး သောက်လို့မရတဲ့လူတွေမှာ Colchicine, Prednisolone စတဲ့ ဆေးတွေ သောက်နိုင်ပါတယ်။ အကောင်းဆုံးကတော့ ရောဂါလက္ခဏာ စပြတာနဲ့ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး စသောက်ပြီး နာကျင်ရောင်ရမ်းမှုတွေ သက်သာတဲ့အထိ သောက်ပေးရပါမယ်။
>> ဂေါက်ရောဂါကို မကုသဘဲထားရင် ဘာဖြစ်နိုင်သလဲ?
ဂေါက်ရောဂါကို မကုသပါက အဆစ်အမြစ်တွေကို ဖျက်ဆီးပစ်ပြီး ကျောက်ကပ်ရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်ထတတ်ပြီး အဆစ်အမြစ်တွေ ပိုထိနိုင်ပါတယ်။ တံတောင်၊ လက်နဲ့ ခြေထောက်တွေမှာ Tophi လို့ခေါ်တဲ့ အလုံးတွေ ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ ကြာလာတဲ့အခါ ဒီအလုံးတွေဟာ နာကျင်ရောင်ရမ်းလာပြီး အနာဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ အရိုးတစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြားက သဘာဝကူရှင်ဟာ တဖြည်းဖြည်း ပါးလာပြီး အဆစ်တွေ နာကျင်တောင့်တင်းလာနိုင်ပါတယ်။ ဆီးကျောက်တွေ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး ကျောက်ကပ်ပါ ပျက်စီးနိုင်ပါတယ်။
>> ဂေါက်ရောဂါမဖြစ်အောင် ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ?
နောက်ပိုင်းမှာ ဂေါက်ရောဂါ ပြန်မထအောင်၊ အဆစ်တွေ မပျက်စီးအောင် Uric Acid လျှော့ချတဲ့ဆေးတွေကို ဆရာဝန်က ညွှန်ကြားပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အောက်ပါအချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီမှသာ သောက်သုံးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
● တစ်နှစ်အတွင်း နှစ်ကြိမ်နဲ့အထက် ဂေါက်ထခြင်း
● အရိုးဓာတ်မှန်မှာ အဆစ်အမြစ်တွေ ပျက်စီးနေခြင်း
● Tophi အလုံးတွေ၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါနဲ့ ဆီးကျောက်တွေ ရှိနေခြင်း။
>> Uric Acid လျော့နည်းစေတဲ့ဆေးများ
Allopurinol, Probenecid, Benzbromarone, Febuxostat စတဲ့ ဆေးတွေဟာ ကိုယ်ခန္ဓာအတွင်းက Uric Acid ဓာတ်ကို လျှော့ချပေးပါတယ်။ အဓိကကတော့ Uric Acid ကို 0.36mmol/l အောက် လျှော့ချဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆေးတွေဟာ ဂေါက်ရောဂါ မထအောင်၊ အဆစ်အမြစ်တွေ မပျက်စီးအောင်၊ ဆီးကျောက်တွေ မဖြစ်အောင်နဲ့ ဂေါက်အကျိတ်တွေ သေးသွားအောင် လုပ်ပေးပါတယ်။
ဒီဆေးတွေကို နေ့တိုင်း မပျက်မကွက် သောက်ပေးသင့်ပြီး ဂေါက်ရောဂါ ထနေချိန်မှာတောင် သောက်ပေးရပါမယ်။ ဒီဆေးတွေ စသောက်ချိန်မှာ ကိုယ်ခန္ဓာမှာ ပိုလျှံနေတဲ့ Uric Acid တွေကို ဖယ်ရှားနေတာကြောင့် ဂေါက်ရောဂါ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကို ကာကွယ်ဖို့ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေ၊ Colchicine တွေနဲ့ တွဲသောက်ရပါတယ်။
>> လူနေမှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်း
အဝလွန်ခြင်းကြောင့် ကျောက်ကပ်က Uric Acid စွန့်ပစ်မှုကို လျော့နည်းစေပြီး ဂေါက်ရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်တာကြောင့် ဖြည်းဖြည်းချင်း ကိုယ်အလေးချိန်ကို လျှော့ချရပါမယ်။
အချိုရည်တွေနဲ့ Purine ဓာတ်များတဲ့ အစားအသောက် (ကလီစာများ၊ ခရမ်းချဉ်သီး၊ ဘီယာ စသည်) တွေကိုလည်း ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။
Dr. Mya Phoo Ngon
